Дарынды балаларда дамыту керек болатын маңызды қабілеттер мен шеберліктер

1. 
   танымдық қабілеттер мен дағдылар
   

• 
  үлкен ақпарат көлемін меңгеру
  
• 
  бай сөздік қор.
  
• 
  себеп-салдарлы байланыстарды анықтау.
  
• 
  жасырын тәуелділіктер мен байланыстарды табу.
  
• 
  қорытындыларды жасай білу.
  
• 
  күрделі проблемаларды шешуге қатысу.
  
• 
  ақпаратты ұйымдастыру.
  
• 
  көзге көрінбейтін айырмашылықтарды байқай білу шеберлігі.
  
• 
  ситуацияларды талдай білу.
  
• 
  процестің өзі сияқты нәтижені де бағалай білу шеберлігі.
  
• 
  болжам құра білу
  
• 
  идеяларды практикада қолдана білу.
  
• 
  ойлаудағы сыншылдық
  
• 
  жоғары дәрежедегі білуге құмарлық.
  

2. 
   шығармашылық қабілеттер.
   

• 
  қатерге қабілеттілік
  
• 
  дивергентті ойлау
  
• 
  ойлау мен іс-әрекеттегі икемділік
  
• 
  ойлау тездігі
  
• 
  ерекше идеялар айта білу, жаңа нәрсе ойлап табу
  
• 
  бай қиял
  
• 
  жоғары эстетикалық құндылықтар
  
• 
  дамыған интуиция
  

3. 
   эмоционалды аумақ ерекшеліктері.
   

• 
  реалистік мен - тұжырымдама
  
• 
  өзгелерге сыйластық
  
• 
  адамдарға эмпатикалық қарым-қатынас
  
• 
  өзге адамдар ерекшеліктеріне шыдамдылық
  
• 
  өзін талдауға бейімділік
  
• 
  сынға шыдамды көзқарас
  
• 
  тапсырманы орындаудағы табандылық
  
• 
  жарысқұмарлық
  
• 
  ойлаудағы тәуелсіздік
  
• 
  әзіл сезімі
  
• 
  өз күші мен қабілетіне сенімділік
  
• 
  ішкі мотивация
  

Тәжірибе көрсеткендей-ақ, дарынды баламен мұғалімнің өзара әрекет етуіндегі өте тиімді бір әдіс - баланың материалмен өзіндік жұмыс істеуіне басты мән бере отырып, жеке-дара сабақтар ұйымдастыру. Пән-мұғаліміне жұмыста қажеттісі:

1. 
   Баланың өзінің білім дәрежесіне орай, бейімділігне орай (гуманитарлы, математикалық, жаратылыстану-ғылыми, музыкалық тағы басқа) және психикалық ерекшеліктерін ескере отырып сабақ жоспарын құрастыру.
   
2. 
   Қиын әрі шатасқан сұрақтар бойынша кеңес беру тақырыптарын анықтау.
   
3. 
   Белгілі бір уақыт аралығында пән бойынша баладан есеп формасын таңдау (тест, сұрақтар тағы басқа)
   
4. 
   Балаға ұсыну керек:
   

1. 
   тақырып атауы.
   
2. 
   тақырыпты оқу жоспары
   
3. 
   негізгі сұрақтар
   
4. 
   бала меңгеруге тиісті ұғымдар мен терминдер
   
5. 
   практикалық жұмыстар
   
6. 
   қажетті әдебиеттер тізімі
   
7. 
   бақылау формасы
   
8. 
   өзін-өзі тексеру тапсырмалары
   

5. 
   Дарынды баламен жұмыстың нәтижелерін талдау кестесін толтыру:
   

1. 
   пән
   
2. 
   кеңес беру мерзімі мен уақыты
   
3. 
   басты қарастырылатын сұрақтар
   
4. 
   бағдарлама бойынша жұмыс істеу уақыты
   
5. 
   жіберілген уақыт
   
6. 
   бағдарламадан тыс қосымша сұрақтар
   
7. 
   анықталмаған сұрақтар
   
8. 
   мерзімнен ауытқу себептері.