Тақырыбы: птр-ды гендерді клондауда, днқ секвенирлеуде мутагенезде полимеразды тізбекті реакцияның маңызы

жүктеу 1,42 Mb.

Дата	28.09.2023
өлшемі	1,42 Mb.
	#43577
түрі	Сабақ

13-сабақ.Полимеразды тізбекті реакцияның таксономияда, медицина мен криминалистикадағы маңызы

Тақырыбы: ПТР-ды гендерді клондауда, ДНҚ секвенирлеуде мутагенезде полимеразды тізбекті реакцияның маңызы
10 сынып
www.astana-modern.kz

Сабақтың мақсаты:

▪ полимеразды тізбекті реакция (ПТР) кезеңдерін түсіну;

▪ ПТР медицинада, таксономия мен криминалистикадағы қолданудың маңызын сипаттау;

Полимеразды тізбекті реакция анимациясы

https://www.youtube.com/watch?v=iQsu3Kz9NYo
Мысалы, ПТР көмегімен амплифицирленген ДНҚ, секвенирленген ДНҚ, гель-электрофорез көмегімен көрінетін ДНҚ немесе келесі тәжірибелер үшін плазмидке клондау. ПТР-да әдетте пайдаланылатын ДНК полимераза Таg полимеразa деп аталады, ол оқшауланған ыстыққа төзімді бактериядан (Thermus aquaticus) бөлініп алынған. Бұл термотұрақтылық Таg полимеразaға ПТР жүруі үшін аса қажет.

Егер ДНҚ көшірмесін арттырғымыз келсе, бізге не қажет?

ПТР үдерісі

ПТР үдерісі

Әрбір ПТР реакциясына екі праймер пайдаланылады, олардың құрылымы сондай мақсатты аймақтың (көшіріліп алынатын аймақ) екі ұшынан қаптайды. Яғни, оларға қарама-қарсы тізбек ДНҚ-матрицамен байланыстыру үшін ұсынылған реттілік көшірмесі аймақтың шетінен басталады. Праймерлер қосымша нуклеотидтерді ДНҚ үлгісімен жұптастыру арқылы байланыстырады.
ПТР үдерісі
ПТР САТЫЛАРЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ:
• ПТР 3 негізгі сатыдан тұрады, 20-40 рет қайталанып отырады. Бұл цикл термоциклді аппаратта жүреді, ол оте аз уақыт ішінде қоспалық реакцияның температурасын жоғарылатады немесе төмендетеді. • Денатурация – 94°C жуық: • Денатурация кезінде ДНК-ң 2 тізбегі балқиды да бір тізбекті болып түзіледі. (барлық энзимді реакциялар тоқтайды). • Аннеалинг (күйдіру) – 54°C жуық: • Сутектік байланысы біртіндеп құралады және бір тізбекті ДНК мен жалғыз праймерлер арасы бұзылады. Егер праймер ДНҚ-ң комплементарлы аймағында орналасса, праймер матрицада қалып қояды себебі сутектік байланыс өте күшті. • Ұзаруы (элонгация) – 72°C жуық

ПТР үдерісі

Бекіту сұрақтары

▪ ПТР дегеніміз не?
▪ ПТР-ге қажетті ингредиенттер?
▪ ПТР-ның қандай кезеңдері бар?
▪ ПТР нәтижесінде не түзілді?

Таныстырылымындағы негізгі ақпараттарды концепт карта түрінде жұмыс дәптерлеріне түсіріндер.

ПТР кезерінің суреттері мен сипаттамаларын сәйкестендіріңіз.

Жауап: 1 А , 2 В, 3 С, 4 Д, 5 Е
Назарларынызға рахмет.

жүктеу 1,42 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: