Тақырыбы: Эксплуатациялық бедеулік. Алдын алу және диагностикасы. Орындаған: Жұмагулов Ернар вм-402 Тексерген: Тургумбеков А. Алматы 2021 Жоспар

Эксплуатациялык бедеулікгін алдын алу үшін омiршен ұрпак осіру мен аналык малдын денсаулыгын сактауды ескере отырып, сиырларды дұрыс сауу Ұйымдастырылады.

Сиырларға дурыс машиналык саууды уйымдастырады. Бузаулағаннан кейiн еттi тукымды сиырлардын азыктандырылуын жаксартады, реттелген емудi колданалы (куніне 3 рет), бул кыныс мүшелерiнiн инволюциясын тездетедi және ұрыктандырылуды арттырады (в.К. Копытин).

III.Қорытынды

Сиырлардын бул бедеулiгi, онын өте жоғары дәрежедегі суттiлiгiнде деп қорытынды көрсетеді кейбір авторлар. Қазіргі жағдайда сут ендiру кешендерін ұйымдастынтуяа, мамандар алдында сут енiмдiлiгi мен тукым сапасын жаксарту максаттары қатар тұрады. Тек денсаулығы жаксы сиырлар ғана бунда упрагалыкты котере алады. Майлылыгы жогары сут енiмiн беру кезiнде сиыр агзасынан, сүтпен бірге көптеген қасиетті заттар шығып кетедi де, дер кезінде онын орны толтырылмайды. Сол себепті зат алмау процесі бузылады да, жануар ағзасында қан айналу жүйесі алсiзденіп, желінге көп мелшерде кан келуiне байланысты желiн мен ұрык безi, гипофиз арасындағы, уйлесiмдiлiк бузылады. Эндокриндік үйлесiмдiлiкке әсер етедi және желiн жұмысынын мiндетiн тiтiркендiредi. Сонымен бірге фолликулды стимулдеушi және лютейн гормонынын болiнуi бәсендейдi. Осымен қатар суттi сиырлардын төлшендiгiнiң бұзылуы, көптеген кешендi себептерге байланысты оның ішінде азыктандыру жолы да өз әсерін тигізбей коймайды. Сондын жоғары әнімді сүтті сиырлардын жемделуiне және азык құрамынын саласына аса назар аударып сүт өндiру кезiнде сиыр агзасына зиян кулмагына ерекше көніл болу керек. Жоғары сапалы сут алу және енiм ендiру мен катар мал телшендiгiн үйлесiмдi етуде Голандия, Финляндия жане баска мемлекеттердiн iс тәжiрибесiн еске алып ягни, сиырдын сут беру кезенiн есептегенде 50-100 мын литрге дейiн көрсеткішке жететіндігін далелдеген. Р.П. Васильев пен А.П. Солдатов (1969). Кукла атты сиырдын сут беру кабілетінін жогаргы ережеде екендiгi туралы айтады. Кукла 838 КСМ 4351. 300 күнде сут беру кезенiнде 10955-л, майлылыгы 4,81 сут бергендiгiн мысал ретiнде келтiредi. Онын уш ұралы бұзауынан 300 кунде 9000 литрден коп сут алынган. Кукла атты сиырдын бузаулап жане ұрықтану кезендерінің аралыгы 32-52 кун болганы туралы деректер бар. Толыкканды жемделмейтін сиыр пра палмасу процессі бузылып сут беру кабiлетiнiн орта дәрежеде болуьациялык бедеулікке әкеп соғатыны айдан анык. Эксплуата ашық бедеулiктiн алдын алу іс шараларын ұйымдастыруда сиырларды дурыс жемдеу және жогары сапалы жем беруге тiкелей байланысты екендiгiн ұмытпау керек.

1.А. П. Студенцов. В. С.Шипилов, В. Я. Никитин, М. Г. Миролюбов, Л. Г. Субботика О. Н. Преображенский, В. В. Хромцов. ВЕТЕРИНАРНОЕ АКУШЕРСТВО, ГИНЕКОЛОГИЯ И БИОТЕХНИКА РАЗМНОЖЕНИЯ. 7-е издани переработанное и дополненное МОСКВА «КОЛОС»>1999. 1999

2.М.Н. Жоланов, Қ.У. Қойбағаров, Ш.Қ. Қалтаев, Б.Д. Жукин Ветеринариялык акушерлік гинекология және көбею биотехникасы, Алматы, 2011

3. Теребеков, О.Т. Сиырдын акушерлік-гинекологиялык аурулары Алматы 2011