Студенттерге арналған пәннің ЖҰмыс бағдарламасы семей 2014

Мазмұны

1. 
   Оқытушы және пән бойынша жалпы мәліметтер
   
2. 
   Адильжанова Куралай Советхановна, аға оқытушы, пед.ғылымының магистрі
   
3. 
   «Педагогикалық психология» кафедрасы
   

Сабақты өткізу орны – аудитория №105

Пән бойынша кредит саны – 2

"Мұғалімнің психология-педагогикалық компетенттілігің диагностикасы" курсы мұғалімдердің психодиагностиканы оқытудың тәсілдері мен әдістерін меңгеруге бағытталған. Мұғалімдерде кәсіби жетістіктердің және қиыншылықтарының көрінулерінде ары қарай коррекция жүргізу үшін. Қазіргі мұғалімнің кәсібилілігі коммуникативті тапсырмаларды интуитивті деңгейде шешуінде емес, керісінше психология-педагогикалық заңдылық біліміне сүйене отырып шешуінде байқалады. Оқыту шынайылыққа жақынжағдайлармен жүргізіледі. тек мәліметтермен ақпараттандыру ғана емес, сонымен қатар оларды практикада қолдану іскерлігін оқыту. Ұжымдық шығармашылық еңбекте жарқын эмоциональды процесті оқытудың сапалы жаңа шарты қалыптасуда. Шешімді шығармашылық қабылдау қабілеттелігі дамуда.

Мектеп психологының жұмысының ажырамас бөлігі болып, мінездік және тұлғалық ерекшеліктеріне байланысты педагог диагностикасы жатады. Сондықтан, педагогтармен диагностикалық жұмысқа мектеп психологының компетенттілігі кіреді және педагогтың табиғи тұлғалық дамуының психологиялық процесін құруға көмектеседі.

Компетенттілік барысында педагогтың назары когнитивті, эмоциональды және субъектінің мақсатқа жетудегі іс-әрекет аспектісінің еріктілігі диагностикасының бірлігіне аударылады. Педагогтың кәсіби функциясын орындаудағы тоеретикалық және практикалық даярлығы-екі құрастырушы компетенттілік

Студенттерді практикалық іскерлікті және кәсіби іс-әрекетті біртұтас құрылу дағдысын меңгеруге, педагогта кәсіби маңызды сапаны қалыптастыру.

- негізгі білімді дамыту және қалыптастыру, дағдыларды және әдістемелерді даярлай білу іскерлігі және психология-педагогикалық диагностикалық процедуралардың жүргізілуі;

- жүйелі анализдің теоретикалық және практикалық негізін меңгеру, моделдеу және кәсіби-педагогикалық жағдайдың конструктивті рқұсат алуы; - педагог-психологтың кәсіби компетенттілік даму әдісі және мазмұнын меңгеру, жобалау, болжам жасау, құрау және психология-педагогикалық іс-әрекеттің әртүрлі формаларының жүзеге асуы.

- болашақ педагог-психологтың коммуникативті, интеллектуальды-шығармашылық, мотивациялық-кәсіби потенциалын белсендендіру.

Білуі керек:

• 
  психологиялық теория мен практиканы байланыстыратын маңызды бағыт ретінде мектептегі диагностикалық жұмыстың құрылымын;
  
• 
  психодиагностиканың барынша белгілі әдістерін, зерттеуді жүргізудің ережелерін, өңдеу тәсілдерін және нәтижені қорытындылау;
  
• 
  психодиагност-маманның этикалық нормалары.
  

• 
  практикада психодиагностикалық әдістер мен техникаларды қолдану;
  
• 
  мағынасын және негізгі психологиялық мазмұнын түсіну;
  
• 
  оқу-танымдық іс-әрекет процесінде алынған білімді өзбетінше талдау,
  

• 
  психодиагностикалық әдістердің сапасын бағалау; методик;
  
• 
  тұлғаның психикалық дамуының нақты тапсырмаларын оқытуға сәйкес әдістерді таңдау іскерлігі;
  
• 
  алынған диагностика нәтижесінің негізінде көрінген мәселелер бойынша коррекциядан нұсқаулар беру іскерлігі;
  

• 
  Педагогикалық қарым-қатынасты, педагогикалық қарым-қатынас дағдыларын, психогигиеналық қарым-қатынас және оны педагогикалық ұжым жұмысында қолдану.
  

- психодиагностиканың ғылыми негіздері

- психодиагностиканың даму этаптары және маңызды бөлімдері туралы;

- психодиагностикалық әдістерді қолдану және пайдалану сферасында, негізгі бағыттары, концепциялары;

- психодиагносттың кәсіби-этикалық нормаларының мазмұны туралы;

- психологиялық практикада қолданатын диагностикалық әдістердің мүмкіншіліктері мен шектеулері, жетістіктері мен кемшіліктері туралы;

7. Қолдана білуі:

• 
  мұғалімнің психология-педагогикалық құзіреттілігі мәселелерінің дағдыларын, іскерлігін және тәсілдерді қолдана білу.
  

1.6.1 психология және адам тануы

1.6.2 балалар психологиясы

1.6.3 өзін-өзі тану

1.7.1 Әлеуметтік педагогика

1.7.2 Психологиялық тренинг

1.7.3Жанұялық қатынас психологиясы

Кесте 1

1. 
   Жазып отырған тақырыптан алшақтамай, оның мазмұнын нақты ашуға талпыну.
   
2. 
   Артық баяндау, қажетсіз дәлелдемелер мен көп сөзділікке жол бермеу.
   
3. 
   Міндетті түрде жоспар болуы және тақырып мазмұнын жоспарға сай рет-ретімен жүйелі баяндауы қажет.
   
4. 
   Жұмыс түсінікті, мағыналы, орамды тілмен жазылуы тиіс.
   
5. 
   Барлық айтылған ойды жинақтап, тұжырымдап, тиісті қорытынды жасау.
   

1. 
   Таңдап алған рефераттың тақырыбына қатысты студент кішігірім зерттеулер жасайды. Студент осы алғашқы ғылыми жұмысқа байланысты мәселелерге орай қажетті әдебиеттерге шолу жасаудан бастайды.
   
2. 
   Керек жағдайларда оқытушымен кездесіп, керекті кеңестер алғаны абзал.
   
3. 
   Реферат жазуда студент негізгі мәселені ажыратуға, тақырыптардың өзара сабақтастығын тануға дағдыланады.
   
4. 
   Фактілер, фактілік материалдарды іріктеу және жинақтау негізінде таблицалар, графиктер, схемалар жасалады.
   
5. 
   Пайдаланған деректер, материалдар, әдебиеттердің тізімін, қайдан алғанын (сілтеме) қайда, қашан, қандай баспадан жарық көргенін көрсетуі қажет.
   
6. 
   Студенттің жазған рефераты аудиторияда талқыланады. Ең алдымен оқытушы қысқаша реферат тақырыбымен, негізгі идеясымен таныстырады. Тақырыпты зерттеуші студент реферат мазмұнын аудиторияда баяндайды, сұрақтарға жауап береді.
   

Жұмыстың мұндай түрі, формасы, нұсқасы студенттердің танымдық белсенділігін арттырып, алдағы ізденіске құлшындырады.

1. Өздігінен білім алу үшін, алдымен сол жұмысқа қажетті нақты дағдыларға (іштей жылдам оқи білу, библиографиялық дағдылар, түрлі анықтама әдебиеттерді пайдалана білу, оқығандарды жазып алу т.б. ) ие болу керек.

2. Біліммен жемісті шұғылдану қолайлы жағдайларды (уақыт, орын, тиісті әдебиеттер мен құралдардың болуы т.б.) керек етеді, ең дұрысы кітапханаларда, оқу залдарында біліммен шұғылдануға дағдылану.

3. Өздігінен білім алатын адам нені оқитынын анық біліп, ол жұмысты белгілі жоспармен, жүйемен жасауы керек.

4.Алғашқы кезде оқытушылардан, тәжірибелі адамдардан, кітапханалардан ақыл-кеңес алудың пайдасы зор.

5. Өздігінен білім алу жұмысын асықпай, көп үзіліс жасамай жүргізген жөн.

6. Оқыған материалды мұқият ұғатындай етіп ұғып, түсінбеген жерлерді қалдырмай, қайталап оқып, оның негізгі жақтарын жазып алу қажет.

7. Анықтама әдебиеттерді, энциклопедияларды, түрлі сөздіктерді қоса пайдаланып отыру керек.

• 
  Жұмыстың көлемін шамадан тыс асырмай, оның сапасын арттыруға көңіл аудару;
  
• 
  Студенттердің өздік жұмысын оқу жұмысының басқа түрлерімен дұрыс ұштастыра білу;
  
• 
  Студенттердің дербестігін арттырып, өзіндік білім алу қабілетін жүйелі түрде дамыту;
  
• 
  Өзіндік жұмыстың мазмұнына күнделікті өмірден алынған материалдарды, хабарларды енгізу;
  
• 
  Студенттерді табиғат пен қоғам дамуының жалпы заңдылықтарын, сонымен қатар нақты фактілер мен құбылыстарды өздігінен талдап түсінуге үйрету;
  
• 
  Студенттердің алған білімдерін іс жүзінде қолдана білуге дағдыландыру;
  
• 
  Студенттерді оқу жұмысына шығармашылық тұрғыдан қарауға, әр уақытта дербес және белсенді әрекет жасауға баулу;
  
• 
  Студенттердің өздігінен дербес жұмыс істеу, еңбек ету дағдыларын қалыптастыру.
  

Лектор тыңдаушыларын объективті түрде ғана ақпараттандырып қоймауы тиісті. Дәрістегі ғылыми ақпарат сенімді түрде жеткізіліп, әдебиеттермен өзіндік істеуге бағыт берілуі тиіс.

Лектордың дәрісі мынадай функциялар атқарады:

1. 
   Бағдарлаушы
   
2. 
   Түсіндіру
   
3. 
   сендіру
   

• 
  аталған ғылыми жүйесінде білімдерді меңгеру;
  
• 
  дәріске деген студент қызығушылығын туғызу;
  
• 
  студенттер түсіндірілген материал жаңалығын сезінуге тиіс;
  
• 
  студенттердің жұмыс істеуге ынталандыруын туғызу.
  

• 
  тақырып бойынша негізгі түсініктерді аудиторияға жеткізу;
  
• 
  мазмұнды дәлелдеу;
  
• 
  материал мазмұның ақпараттығы;
  
• 
  материалдың проблемалылығы.
  

- мақсат қалыптастыру;

- аталған нақты дәрістің тақырып және бөлім бойынша өткізілу орны айқындалады;

- студенттердің даярлық деңгейін анықтау;

- теоретикалық және нақты материалдар таңдап алынады.

Бұл кезеңде дәріс мазмұны ерекшеліктерінің ішінде ғылымилық, беріктілігін лектор ескеруі керек.

Дәріс арқылы тек ақпарат берілмейді, студенттердің ғылыми ойлауы қалыптастырылады.

Психология ғылымында терминология күрделі. Дәріс барысында арнайы терминология жүргізу қажет: сөздердің этимологиясын қарастыру.

Ең күрделісі дәрісті бастау. Бірінші айтылған сөз тыңдаушылардың назарын аударуы тиіс. Дәріс туралы түсінікті оның атауынан алуға болады. Ол қысқа, негізгі ойды жеткізіп, формасы жағынан тартымды болуы қажет. Тақырып маңыздылығын студент тұлғасын дамытудағы білімдерді меңгеру үшін көрсету қажет. Дәріс жоспары, мақсаты хабарланады. Тыңдаушылардың назарын соңында білімді тексеруге арналатын бақылауға аударуға болады. Жаңа материалды өткен материалмен байланысы көрсетіледі. Кіріспе бөлім 5-7 мин. қамтиды.

Алғашқы сұраққа өткен соң кідіріс жасалады. Бұл психологиялық пауза студенттердің өзін еркін сезінулеріне және оқылатын материалдың маңыздылығын түсіндіруге, қабылдауға даярлығын тексереді (бет-әлпеті, әңгіме).

Материалды түсіндіру және дәріс формасына қарай дәрістерді түсіндіруге болады. Проблемалық сипатағы дәріс өткізу үшін студенттерді өзіндік танымдық белсенділік және шығармашылыққа даярлауға мынадай белсенді құралдар пайдаланылады:

• 
  бекітетін негізгі сұрақтармен;
  

• 
  оқытушы өзін ұсынған тұжырымдар бойынша түрлі көзқарастарды салыстыру;
  

• 
  сұрақтар қою, түрлі шешімдер мен көптеген тапсырмалар ұсыну;
  
• 
  кері байланыс қамтамасыз ету.
  

Дәріс талапқа сай аяқталуы қажет. Сөзді бөлмей, дәрісті соңфна дейін аяқтауға уақытты үнемдеу керек. Дәрісті аяқтау арқылы студенттер сұрақтарына жауап беріледі. Қорытынды шығарылып, өзіндік жұмысқа нұсқау беріледі, әдебиеттер ұсынады. Дәріс жағымды эмоционалды көңіл күймен аяқталуы тиіс.

Әртүрлі педагогикалық іскерлік тапсырмаларын және дағдыларын шешуде біз оқытушының практикада дәстүрлі, спецификалық формада және студенттермен жұмыс әдістерінде көре аламыз. Ол оқу процесін белсендендіреді, студенттердің сабаққа деген құлшынысын арттырады, және ортологиялық, риторикалық ғдыларды меңгеру мүмкіндігін береді. Бұл даярлық және рефератты қорғау, шығармашылық жазбаша жұмыстар, тестік тапсырмаларды орындау, педагогикалық міндеттерді шешу, жаңа педагогикалық әдебиеттерді талдау, сабақ нұсқаларын өңдеу, сонымен қатар практикалық сабақты пресс-конференция, есеп-конференциялары, викторин, брейн-ринг формасында өткізу. Практика сабақтың дәстүрлі емес формада қткізілуі пәнге деген қызығушылық тудырады, студенттердің шығармашылығын және инициативасын белсендендіреді. Біріккен талқылау және дискуссиялар, видеоматериалдар, демонстративті эксперименттерге байланысты оқытудың белсенді формалары ұсынылады.

Міндетті түрде дәрістік, практикалық сабақтарға қатынасу және олардың жұмыстарына белсене қатынасу.

Пәнді оқыту өткен материалды барлығын қамтитын емтиханды қабылдаумен аяқталады. Емтиханға босатылу үшін бағдарлама бойынша көрсетілген барлық тапсырмаларды орындау керек.
Назар аударыңыз:
Студенттерге қойылатын талаптар:

1. 
   Сабаққа кешікпеу.
   
2. 
   Дәрісті босатқан жағдайда өз бетімен материалды келесі сабаққа оқып келу.
   
3. 
   Жұмысты тапсыру және кеңес алу мерзімін қатаң сақтау.
   
4. 
   Талдау барысында тыңдау және басқалар көзқарасын құрметтеу.
   
5. 
   ОСӨЖ міндетті түрде қатысып, тапсырманы уақытында орындау.
   

Ұпайларды апта бойынша бөлу және бақылау түрі кестеде көрсетілген

Аралық аттестация кезінде емтихан формасында жүргізілетін қорытынды бақылауда 400 ұпай алынады.

Академиялық кезеңдегі ұпайдың жалпы саны 1000 ұпайды құрайды.

Аудиториялық сабақтың барлық түрлеріне қатысу (дәріс, практикалық, зертханалық) 30ұпай алынады, соған қарамастан оқытушы электрондық журналда студенттің сабақты босатуын ғана белгілейді, ал жүйе автоматты түрде ол сабаққа қатысқан ұпайлар санын есептейді.

Дәріске қатысқан кезекті өткізілген бақылау нәтижелеріне ұпай бөлінбейді.

Оқытушы өзбетінше қалған 270 ұпайды жұмыс түріне, ол студенттің пәнді оқу процесінде орындаған жұмысына байланысты бөледіол 6 кестеде көрсетілген.

Бірінші аралық бақылау 7 аптада, екінші аралық бақылау -15 аптада өткізіледі.
«Мұғалімнің психология-педагогикалық құзіреттілігінің диагностикасы» пәні бойынша ұпайларды бөлу.
Кесте 2

Негізгі:

1. 
   Готтсданкер Р. Основы психологического эксперимента - М.: Изд-во МГУ, 1982
   
2. 
   Дружинин В.Н. Экспериментальная психология - М.,1997.
   
3. 
   Измайлов Ч.А., Михалевская М.Б. Общий практикум по психологии - М., 1983
   
4. 
   Марищук В.Л., Блудов Ю.М., Плахтиенко В.А., Серова Л.К. Методики психодиагностики в спорте. – М., 1984. – 191с.
   
5. 
   Немов Р.С. Психодиагностика. Введение в научное психологическое исследование сэлементами математической статистики. Кн.3 // Психология: Учебник для студентов высших педагогических учебных заведений: В 3кн. – М., 2000. – 640с.
   
6. 
   Овчарова З.И. Технологии практического психолога образования. М.2003
   
7. 
   Практикум по общей, экспериментальной и прикладной психологии: Учеб.пособие / Под общей ред. А. А. Крылова, С.А. Маничева. – СПб.: Изд-во “Питер” / - 2000.
   
8. 
   Практикум по психологии / под ред. А.Н. Леонтьева, Ю.Б. Гиппенрейтер - М., 1972
   
9. 
   Рамуль К.А. Введение в методы экспериментальной психологии - Тарту, 1966
   
10. 
    Смирнов А.Г. Практикум по общей психологии: Учебное пособие.- М.: Изд-во Института психотерапии, 2002.
    
11. 
    Сосновский Б.А. Лабораторный практикум по общей психологии.- М., 1979.
    
12. 
    Экспериментальная психология: Практикум: Учебное пособие для вузов/
    

13. 
    Соколова Е.Т. Проективные методы исследования личности. М., 1980.
    

1. 
   Абрамова Г.С. Введение в практическую психологию. – М.. 1994. – 237с.
   
2. 
   Айзенк Г. Проверьте свои способности. – М., 1992. – 176с.
   
3. 
   Айзенк Г. Узнай свой собственный коэффициент интеллекта. – Н.Новгород, 1994. – 172с.
   
4. 
   Александров А.А. Современная психотерапия. Курс лекций. – СПб., 1997. – 335с.
   
5. 
   Анастази А. Психологическое тестирование: В 2т. – М., 1982.
   
6. 
   Барлас Т.В. Психологический практикум для «чайников»: Введение в профессиональную психологию. – М., 2001. – 176с.
   
7. 
   Бурлачук Л.Ф., Морозов С.М. Словарь-справочник по психологической диагностике. – Киев, 1989. – 200с.
   
8. 
   Бурно М. Клиническая психотерапия. М.2003
   
9. 
   Введение в практическую социальную психологию / Под ред. Ю.М. Жукова, Л.А. Петровской, О.В. Соловьевой. – М., 1999. – 377с.
   
10. 
    Гайда В.К., Захаров С.П. Психологическое тестирование: учебное пособие - Л., 1982
    
11. 
    Гарбузов В.И. Практическая психотерапия. - СПб., 1994.
    
12. 
    Грановская Р.М. Элементы практической психологии. – Л., 1991.
    
13. 
    Забрамная С.Д. Психолого-педагогическая диагностика умственного развития детей. – М., 1995. – 112с.
    
14. 
    Зароченцев К.Д. Экспериментальная психология: Учеб.- М., 2005
    
15. 
    Ингенкамп К. Педагогическая психология. – М., 1991. – 240с.
    
16. 
    Карвасарский Б.Д. Психотерапия. – М.. 2003. –297с.
    
17. 
    Кисилев М.В. Арт-терапия в работе с детьми Рук-во д/детских психологов,педагогов,врачей и специалистов,работающих с детьми. - СПб., 2006
    
18. 
    Кондрашенко В.Т. Общая психотерапия. - М. 2003
    
19. 
    Константинов В.В. Экспериментальная психология Курс д/практ.психолога. - СПб 2006
    
20. 
    Копытин А.И. Основы арт – терапии. - М. 2003
    
21. 
    Копытин А.И. Практикум по арт – терапии. - М. 2003
    
22. 
    Копытин А.И. Системная арт – терапия. - М. 2003
    
23. 
    Кулагин Б.В. Основы профессиональной психодиагностики - Л., 1984
    
24. 
    Квинн В. Прикладная психология. – СПб., 2000. – 560с.
    
25. 
    Маяцкий В. Графология. - М., 1990. – 59с.
    
26. 
    Моргенштерн И. Психографология. – СПб., 1994. – 350с.
    
27. 
    Ниренберг Д., Калеро Г. Читать человека - как книгу. – М., 1990. – 47с.
    
28. 
    Пайнс Э., Маслач К. Практикум по социальной психологии. – СПб., 2000. – 528с.
    
29. 
    Практикум по общей психологии. – М., 1979.
    
30. 
    Практикум по общей психологии. / Под ред. А.И. Щербакова.- М., 1990.
    
31. 
    Практикум по общей, экспериментальной и прикладной психологии / Под общей ред. А.А.Крылова, С.А.Маничева. – СПб., 2000. – 560с.
    
32. 
    Практикум по экспериментальной и прикладной психологии / Под ред. А.А.Крылова. – Л., 1990. - 272с.
    
33. 
    Психологическая диагностика: проблемы и исследования. – М., 1981.
    
34. 
    Психодиагностика: теория и практика / Под общей ред. Н.Ф. Талызиной. – М., 1986. – 206с.
    
35. 
    Психологическая служба школа / Под ред. И.В.Дубровиной. – М., 1995. – 222с.
    
36. 
    Психотерапевтическая энциклопедия / Под ред. Б.Д. Карвасарского. – СПб., 1999. – 752с.
    
37. 
    Рабочая книга школьного психолога / Под ред. И.В.Дубровиной. – М., 1991. – 303с.
    
38. 
    Рогов Е.И. Настольная книга практического психолога в образовании: Учебное пособие.– М.,1995. – 529с.
    
39. 
    Середа Е.И. Практикум по межличностным отношениям: Помощь и личностный рост - СПб, 2006