28
көшеді. Келесі интеграцияда барлығы басынан қайталанады, бірак жобаның
кемшіліктерін ескере отырып. Осы орайда, барлық кезеңдерді бірнеше рет
қайталап және бірнеше интеграцияларды өтіп, жоба қажетсіз кемшіліктерді
тазартады, қосымша мүмкіншіліктерге және өрбиді. (7 сурет)
Ерекшелігі – жобаны әзірлеу барысында біршене интеграциямен бірте –
бірте жақсартуға, бірнеше идеяларды іске асыруға мүмкіндік береді.
Кемшілігі мынада: осы модельде жобаны орындауда нақты өлшемдер
жоқ. Ол, жобаны орындауға арналған қаржылық шығындарды есептеуге
қиыншылық тудырады.
7 сурет - Спираль моделі
Бұл модель Microsoft компаниясымен өздерінің жеке мақсаттары үшін
жасалған, бірақ басқа әзірлеушілердің арасында танымалдылыққа ие болды.
Барлық Microsoft-тың бағдарламалық өнімдері осы әдіснамаға сәйкес
өндіріледі. MSF моделі жоғарыда сипатталған өзіне ең үздік екі - спиралді және
сарқырама модельдерді алды. Бұл модель төрт кезеңнен тұрады: талдау,
жоспарлау, даярлау және тұрақтандыру. Әрбір кезең белгілі бір нәтиже
жетістігімен аяқталады, мысалы, жоспар талдауынан кейін, ойластырылған
тұжырымдамасы мақұлдау жүргізіледі.
Соңында, осы кезеңнің орындау нәтижесін, әрбір әзірлеуші, жобада өз
міндеттерін және орнын анық түсіну және оны шешу үшін белгілі бір құжатта
нітижесі жазылады. Моделі барлық кезінде өту интераграциалы, жобаны
алдыңғы интерациясын ескере отырып толықтыруға болады. Бірақ, спиралді
моделіндегідей, әрбір кезеңнің аяқталуы нақты көрсетілгенмен, сол процестің
шексіз қайта қайталануы жоқ. MSF Моделі – 8 кестеде көрсетілген.
29
MSF - жобаны әзірлеу және жасау барысында ең қызықты модельдердің
бірі, басқа модельдерден ең жақсын алу барысында және жетіспеушіліктерінен
бас тартуы болып саналады.
Веб-бағдарламалау (Веб-әзірлеу) – бұл өте тез даму үстіндегі
бағдарламалау тармағы, динамикалық интеренет-қосымшаларын әзірлеуге
бағытталған.
2.2
web-қосымшаларын құру технологиялары
Веб-бағдарламалау тілдері екі топқа бөлінеді: клиенттік және серверлік.
Клиенттік тілдер пайдаланушының тарапында (негізінен браузерде)
өңделеді. Тиісінше скрипті өңдеу браузер пайдаланушысына байланысты, және
пайдаланушы өз браузерін, скриптер кабылдамау үшін теңшеу өкілеттігі бар
.
8 сурет - Microsoft Solutions Framework (MSF)
Егер браузер ескі болған жағдайда, әзірлеушінің таңдаған тілін немесе
сол тілдің жобасын қолдамауы мүмкін. Заманауи браузерлерде мұндай
қиыншылықтар болмауы тиісті, сондай – ақ тіл бағадарламалары жиі
өнделмейді (бірнеше жылда бір рет) және олардың інішде жақсылары
бұрыннан мәлім. Клиенттік скрипт кодын барлық пайданалушылар, өзінің
браузер мәзірінде «Парақшаның бастапқы коды» тармағын алып қараса көре
алады.
Клиенттік тілдің қасиеті, скрипті өңдеу осындай тілде документті
серверге жібермей орындауға болады. Бағдарлама форманы жібрере бұрын
дұрыс толтырылғанын тексеріп, егер қажет болған жағдайда, қателігін
шығарады. Осыдан клиенттік бағдарламалау көмегінсіз ешнәрсе серверге
жазылмайды. Ең көпке тарамды клиенттіл тіл JavaScript болып табылады,
30
өндіруші Netcape компаниясы болып табылады Sun Microsystems
компаниясымен бірігіп. Тағы бір танымал тіл ол - VBScript.
Осымен қатар соңы кездері танымалдылыққа мына AJAX, Adobe Flash,
Microsoft Silverlight және т.б. технологиялар ие.
Серверлік тілдер бағдарламасы бағдарлама жасаушыға жұмыс жасауға
ашық әлем ашады.
Пайдаланушы белгілі бір парақшаға ұсыныс жасаса (сілтеме арқырылы
өтеді немесе өз браузерінің мекен-жайлық жолақта, мекен жайды енгізеді),
шақырылған парақша алдымен серверде өңделеді (парақшаға қатысты барлық
барғдарламалар орындалады), содан кейін пайдаланушыга жүйемен файл
ретінде қайта оралады. Бұл файлда HTML, PHP, ASP,Perl, SSI, XML, DHTML,
XHTML кеңістіктер болуы мүмкін.
Бағдарламалар жұмысы сайт орналасқан жерде және қандай да бір
нұсқада немесе басқа тілді қодауда толықтай серверге тәуелді
Сервер тілдерінің жұмысының қажетті жағы Дерекқорды басқару жүйесі
болып табылады (ДБЖ). Олда негізінде сол сервер, белгілі бір
пайдаланушының керекті ақпараттар жинағы сақталады, кез келген жағдайда
шақыртуға
болады.
Дерекқорды
басқару
жүйелерінің
ішінде
ең
танымалдылары:
- IBM DB2;
- Microsoft SQL Server;
- MySQL;
- Oracle;
- PostgreSQL;
- SQLite.
Сайттар Пайдаланушымен веб-парақша ресурстарымен өзара әрекетін
пассивті және интерактивті деп болуге болады. Пассивті сайттар – бұл пассивті
веб-парақшалары бар сайттар. Пассивті сайтта пайдаланушы веб-
парақшалардан ақпаратты ғана көре алады.
Интерактивті сайттар – бұл активті веб-парақшалары бар сайттар.
Интреактивті веб-парақшалармен жұмыс жасау барысында пайдаланушы
сервермен мәлеметтермен алмасуына, интерактивті диалогта қатысуына
болады.
Пасстивті
веб-парақшалы
статистикалы
веб-сайттарды
құру
технологиясы: HTML тілі (Hyper Text Markup Language), гипермәтіннің
белгілеу тілі және CSS стильдегі каскадты кестесі болып батылады. CSS
рәсімдеу
және
веб-парақшаларын
әртүрлі
пішімдеу
элементтерінде
пайдаланылады, нәтижесінде веб-парақшалардың көлемін едәуір төмендетеді.
Статистикалық сайттардың веб-парақшаларын құру – бұл бейнетті
процесс. Пассивті веб-парақшалары бар статистикалық сайттар қолмен
құрылады, компьютердің файлды жүйесінде кез келген HTML редактор
көмегімен, содан кейін сайтка жүктейді. Жаңа веб-парақшаларын құру немесе
бар парақшаларды өңдеуді пайдаланушы ПК редакторында орындайды, кейін
кайтадан Web-сайтқа жүктейді.
