Шпаргалка по биологии для казахских школ на ент 2012

Жануарлар селекциясындағы негізгі әдіс:туыстық,алыстан будандастыру,туыстық емес

Жануарлар,бунақденелілер арқылы таралатын тұқымдардың құрлысының ерекшелігі:Тұқымның сыртында тікенектері болады

Жануарларда мүшелер жүйесі пайда болды:Протерозой.

Жануарлардағы шартсыз тітіркендіргіш бұл:тамақ

Жануарларды ерекшелігіне сәйкес топтастыру:Жүйелеу

Жануарларды жүйелеудің негізін қалаушы:К.Линней

Жануарларды жіктеу барысындағы ең жоғарғы деңгей:Жануарлар дүниесі.

Жануарларды жіктеу:Түр-туыс-тұқымдас-отряд-класс-тип-жанурлар дүниесі

Жануарларды жіктеудегі ең төменгі деңгей:Түр.

Жануарларды тіршілік ортасына байланысты жіктеген ғалым: Аристотель.

Жануарларды тіршілік ортасына жіктеген ғалым:Гиппократ.

Жануарлардың дене пішіні мен түсі қоршаған ортаның заттарымен сәйкес келетін бейімделушілік:Жасырынғыш.

Жануарлардың қай белгілері филогенетикалық болып саналады:Бластула сатысы

Жануарлардың қай тобы сүтқоректілердің ата тегі болып саналады?Аңтісті кесірткелер.

Жануарлардың қайсысы жұптаяқтылар отрядына жатады:Зебра

Жануарлардың қайсысы кемірушілер отрядына жатады:Ақ қоян

Жануарлардың қайсысы тақтұяқтардың отрядына жатады?Жылқы тапир

Жануарлардың қайсысында көкірек қуысы бар?Кесірткеде

Жануарлардың қайсысының иық белдеуінде бұғана сүйегі болмайды?Итте

Жануарлардың қозғалыс үйлесімділігі мен тепе-теңдігің басқаратын мидың бөлігі:мишық

Жануарлардың қолдан шығарылған түрі:Қолтұқым.

Жануарлардың құрлыққа шығу дәуірі:Палеозой.

Жануарлардың құрлысындағы қай өзгерісті ароморфозға жатқызуға болмайд?Мұртша құрлысындағы өзгеріс

Жануарлардың мезодермасының пайда болуын қандай эволюциялық бағытқа жатқызуға болады?Ароморфоз

Жануарлардың мына аталған қай мүшелері басқа мүшелерге қарағанда ұқсас емес?Кесірткенің алдыңғы аяғы

Жануарлардың мына аталған қай мүшелері басқа мүшелерге қарағанда гомологты емес?Құйрық

Жануарлардың мінез-қылығы мен адам мінез-қылығының оның сапасымен ойлауының ең күрделі көріністерінің мидың рефлекторлық қызметімен байланыс туралы орыс физиологтарының қайсысы бірінші ұсынды?И.П.Павлов

Жануарлардың өлекселері мен өсімдік қалдықтарында мекендейтін бактериялар:Сапрофитті бактериялар

Жануарлардың өсімдіктен негізгі айырмашылығы:Гетеротрофтылығы мен автотрофтылығы

Жануарлардың өсімдіктерден айырмашылығы неде?Фотосинтез процесі жүрмейді,дайын органикалық заттармен қоректенеді

Жаңа түрлер немесе түршелердің географиялық немесе экологиялық жағдайда түзілу үдерісі:Микроэволюция.

Жаңа түрлердің түзілуі:Дивергенция

Жаңа түршелер таксондарының қалыптасу үдересі:Макроэволюция

Жаңа іріктемелер,гибридтер шығару әдістерін зерттейтін ғылым:селекция

Жапалақтектестерге жатады:үкі

Жапырағы доғалы жүйкелі өсімдік:жолжелкен

Жапырағы жетілмеген:Сексеуіл жүзігінде

Жапырағы мен бүршігі бар бұтақтанбаған жас сабақ:Өркен

Жапырағы мен тұқымы демікпеге,құрыспа ауруларға дәрі ретінде пайданылатын өсімдік:Меңдуана

Жапырақ бүршігінде болмайды:Гүлшанақ

Жапырақ жүйкелері құралады:Өткізгіш және тірек ұлпалардан

Жапырақ қалемшелері арқылы көбейеді:бегония

Жапырақ қолтығында орналасқан бүршік:Жанама

Жапырақ қынаға жататын түрін белгілеңіз:Алтын-сары түсті ксантория

Жапырақ негізін кеңейтіп қынап түзетін тұқымдас:астық тұқымдастар

Жапырақ пен сабақтың дамуына,тірек ұлпасының жетілуіне қажетті элемент:Калий

Жапырақ сағағына ұқсаған гүлдің жіңішкерген жері:Гүл сабағы

Жапырақ тақтасы қауырсын тәрізді бірнеше қайтара тілімделген өсімдік:қырықжапырақ

Жапырақ тақтасы қауырсын тәрізді бірнеше қайтара тілімделген споралы өсімдіктің атауы:Қырықжапырақ.

Жапырақ тақтасын сабақпен жалғастырады:Сағақ.

Жапырақ тақтасының негізі ұзарып өсіп,сағақтың орнына түтік тәрізді қусырылып орналасуы:Қынап

Жапырақ тақтасының пішіні бүйрек тәрізді өсімдік:Құсықшөп

Жапырақ тақтасының пішіні жебе тәрізді өсімдік:Шырмауық

Жапырақ тақтасының пішіні ине тәрізді:Қарағай

Жапырақ түктері тікенекке айналған өсімдік:Итмұрын

Жапырақ шығармайтынкөп жылдық жер асты өрнек:Тамырсабақ

Жапыраққа жүйке арқылы өтеді:Су,менирал

Жапыраққа күн сәулесі түскенде, хлоропластар ауадан сіңіреді:Көмірқышқыл газы

Жапырақта көмірқышқыл газы мен су қосылғанда түзілді:Оттегі

Жапырақта көмірқышқыл газы мен су қосылғанда түзіледі:глюкоза

Жапырақта күн энергиясының қатысуымен болатын құбылыс:Фотосинтез

Жапырақта қанттыңкрахмалға айналу процесі өтеді:Хлоропласта

Жапырақта органикалық зат түзілу үшін қажетті бейорганикалық заттар: Көмірқышқыл газы, су, жарық.

Жапырақта органикалық зат түзілу үшін не қажет?Көмірқышқыл газы,су,минералды тұздар,жарық

Жапырақта түзілген органикалық заттарды жер асты мүшесіне жеткізетін ұлпа:Өткізгіш

Жапырақтардың доға,қатар жүйкеленуі:дара жарнақтыларға тән

Жапырақтардың түтікше-өткізгіш шоғын қалай деп атайды:Жүйке

Жапырақтары арқылы көбейетін бөлме өсімдігі:Бегония

Жапырақтары бунақденелілердіаулау құралына арналған өсімдік:Шыбынжұт

Жапырақтары жетілмей қалған өсімдік:Сексеуіл

Жапырақтары ине тәрізді өсімдіктер:Қылқан жапырақтылар

Жапырақтары кезектесіп орналасатын өсімдік:терек

Жапырақтары қалай орналасқан өсімдіктерде лептестік екі жағында болады:Ұзыннан

Жапырақтары мұртшаға айналған өсімдік:Асбұршақ

Жапырақтары параллель жүйкелі өсімдік:астық тұқымдастар

Жапырақтары тікенектерге айналған өсімдік:Кактус

Жапырақтарын жылда түсіретін ашық тұқымды өсімдік: Балқарағай.

Жапырақтың доға,қатар жүйкеленуі:Дара

Жапырақтың жұмсақ бөлігін құрайтын бағаналы және борпылдақ ұлпасы ұлпалардың қай тобына жатады:Негізгі

Жапырақтың жұмсақ бөлігін құрайтын жасыл ұлпа ... жатады:негізгі ұлпаға

Жапырақтың жүйкеленуі дегеніміз:өткізгіш шоқтардың жапырақта орналасуы

Жапырақтың кеңейген бөлімі:Тақтасы

Жапырақтың күзгі түсі:жасуша шырынына байланысты

Жапырақтың қай ұлпаларында устьице кездеседі:Эпидермада

Жапырақтың қандай жасушасында крахмал түзіледі?Жасуша аралықтарында

Жапырақтың негізгі ұлпасы:Бағаналы және борпылдақ

Жапырақтың сабаққа бекінетін жіңішке бөлігі:Сағағы

Жапырақтың сабаққа орналасқан жері:Жапырақ қолтығы

Жапырақтың түсуінің себебі неде?Температураның төмендеуі және күннің қысқаруы

Жапырақтың үстіңгі өңінің астында орналасады?Бағаналы жасушалар

Жара және қос жапырақтыларға тән ортақ белгілерді көрсетіңіз: Интеркалярлы мерисистема

Жараның жазылуы, сүйектің бітіп кетуі ненің есебінен жүреді:Жасушалардың көбеюі

Жаратылыс деңгейінің барлығына тән қасиет:Даму

Жарғаққанттыларға жататыны:Шаншар

Жарғаққанттыларды басқа бунақденелілерден қалай ажыратады:Кеміргіш және жалағыш ауыз мүшелерінің болуы

Жарқанат түнде ұшқанда айналаны қалай бағдарлайды?Ультрадыбыстарды қабылдайтын есту мүшесі арқылы

жарнақтыларға тән

Жарық қабылдайтын жасушалардың орналасуы:Тор қабықша ішіндегі таяқшалар.

Жарық микроскобы неше рет ұлғайтып көрсетеді?100000 рет

Жарық реакциясы кезінде пайда болатын қандай заттар көмірқышқыл газы фиксациясы үшін өте қажет?АТФ және сутегі катионы (Н+)

Жарық сүйгіш өсімдік:Қарағай.

Жарық, температура,ылғалдылық,топырақтың ахуалы,сулы ортасының қасиеттері,өлі табиғат факторларының жиынтығы:Абиоздық

Жарықта жасыл өсімдіктер тәрізді, ал қараңғыда жануарлар тәрізді қоректенетін қарапайымдар:Жасыл эвглен

Жарықта органикалық заттар қай ұлпаларда түзіледі?Жапырақ жұмсағының барлық жасушаларында (негізгі ұлпада)

Жарықты шағылыстыру қасиетін көретін заттың қашықтығына байланысты өзгертіп отыратын бөлік:Көз бұршағы

Жас адамның сүйегінің өсуін реттейтін:Гипофиз

Жас бездері жатады:Сыртқы секрециялық.

Жас ғалым А. Уоллес пен Ч. Дарвиннің тұжырымы:табиғи сұрыпталу жүреді

Жас өркеннің сыртқы қабаты:Өң.

Жас сабақтардың сыртын қаптайды:Өң

Жас сәбилерде Д витаминінің жетіспеуінен болатын ауру-Рахит(мешел)

Жас ұрпақтары пілде дамып сыртқа шығатын жануар- ШҰБАЛШАҢ

Жасаушаның бейорганикалық заттары -Су және минералды тұздар

Жасөспірім ұлдарда сперма бөліну неше жастан басталады -14 жастан

Жасөспірімдер мен балалардың аш ішегінде тіршілік ететін құрттар-ҮШКІРҚҰРТ

Жасөспірімдерге темекі шегу мен спирттік ішімдік ішу қандай зиян келтіреді -ақыл ойын дене дамуын кешеуілдетеді

Жасөспірімдердің беті мен арқасына уақытша безеудің пайда болатынын қалай түсіндіруге болады -Тері бездерінің секрециясы күшейіп қабыныды

Жасөспірімдердің өсіп дамуы үшін және дені сау, күшті, батыл, рухани байлығы мол адам болып тәрбиеленуі үшін не қажет -Барлығы жеткілікті нәрлі тағамнан басқа спортпен шұғылдану

Жасөспірімдік кезең:11-12 жас.

Жасунық асқорыту мүшелерінің қай бөлімінде ыдырайды -Тоқ ішекте

Жасунық табиғаты жағынан:көмірсу

Жасуша ядросындағы тұқым қуалау қасиетін анықтайтын органоид -Хромосома

Жасуша бөліктерін зақымдаудан қорғайды -Жасуша қабықшасы

Жасуша бөлінер кезде жойылып, басқа кезде қайта түзілетін, нуклеин қышқылы синтезіне қатысатын денешікті ата -Ядрошықтар

Жасуша дегеніміз: Ағзаның ең кіші бөлшегі.

Жасуша заттардың тасымалдануына, қажетсіз соңғы өнімдердің жасушадан шығарылуына қатысатын оргоноидты көрсет -Гольджи жиынтығы

Жасуша заттарының ішінде ақуыздардың мөлшері (%) қандай?10%-20 %.

Жасуша заттарының ішінде ақуыздың мөлшері -20%

Жасуша қабықшалары қалың, мықты, тірек қызметін атқарушы ұлпа -Жабын ұлпасы

Жасуша қабықшасын түзуге қатысты элемент -Фосфор

Жасуша қабықшасының жұқарған жері:Саңылау

Жасуша қабықшасының қызметі -Зат алмасу

Жасуша қартайған кезде оның тіршілігін жояды:лизосома

Жасуша құрамына кіретін органикалық қосылыстар:липид, көмірсу, нәруыз

Жасуша құрамында су қанша мөлшерде болады -80 %

Жасуша құрамындағы майлардың мөлшері:5-10%.

Жасуша құрамындағы су мөлшері:70%- 80 %.

Жасуша құрамының ішінде органиқалық емес заттардың мөлшері қандай -1%

Жасуша құрылысы бірдей және талшықтары болатын жәндіктер:Эвглена,вольвокс.

Жасуша мен қоршаған орта арасындағы зат айналымын қамтамасыз ететін:Плазмалық жарғақша

Жасуша орталығының негізін құраушы:Центроильдар.

Жасуша рибосомасында түзілетін заттар- Ақуыздар (нәруыздар).

Жасуша серіктері-Нейронды қоршап орналасқан жасушалар.

Жасуша теориясының негізін қалаған ғалым: Т.Шван мен М.Шлейд.

Жасуша цикілінің бөлінуі кезінде иетерфазада қандай процес өтеді -ДНҚ синтезделеді

Жасуша шырынында болады -Су, қант, тұз

Жасуша ішінде ақуыздардың мөлшері:10%-20%

Жасуша ішінде тіршілік ететін паразит:Вирус

Жасуша ішіндегі сұйықтықтың қысымын реттейді:вакуоль

Жасуша ішіндегі сұйықтықтың қысымын реттейтін бөлігі:Вакуоль

Жасуша ядросының қызметі:жасушаның бөлінуіне қатысады

Жасуша ядрошығының қызметі:рибосомаларды синтездейдi.

Жасушаға белгілі пішін және мықтылық қасиет береді:Қабықша

Жасушаға түскен бөгде заттарды ерітетін органоидты көрсетіңіз -Лизосома

Жасушада ақуыздың атқармайтын қызметі:еріту

Жасушада әрі фермент, әрі гормон, әрі құрылыс материал:ақуыз

Жасушада біртіндеп пайда болатын шырын: Вакуоль

Жасушада біртіндеп үлкейетін шырынды органоид:Вакуоль

Жасушада ең көбі … Оттек

Жасушада заттардың түзілу, ыдырау процестері: Зат алмасу.

Жасушада қажетсіз улы заттарды ерітеді:лизосома

Жасушада қайсысы зақымданғанда тұқым қуалаушылық бұзылады -хромосома

Жасушада органикалық қышқылдар,дәрумендер,қанттар жиналатын орын:вакуоль

Жасушада өте көп мөлшерде кездесетін:оттек

Жасушада рибосомалар синтездейтін заттар:Нәруыздар.

Жасушада тұқым қуалаушылықтың бұзылуы ... құрылымына байланысты -хромосоманың

Жасушада фотосинтез процесіне қатысатын:Хлоропластар.

Жасушада хромосома қайда орналасқан -Ядрода

Жасушада шырынға толы куыс:вакуоль

Жасушадағы бейорганикалық қосылыстар:Су, тұздар.

Жасушадағы 1 г май ыдырағанда бөлінетін энергия:38,9 КДж

Жасушадағы ақуыз түрлері-1 000-ға тарта

Жасушадағы бейорганикалық зат-Су,тұздар

Жасушадағы вакуоль- Жасуша шырынына толы

Жасушадағы диссимиляция кезінде 12 моль СО2 түзіледі, ал АТФ-ның қанша молі түзіледі: -38 моль АТФ

Жасушадағы ДНК молекуласының екі еселенуі митоздық бөлінуде … жүзеге асады:Интерфазада.

Жасушадағы көмірсудің ролі қандай -Энергетикалық

Жасушадағы көпіршік, түтікше тәрізді органоид:Гольджи жиынтығы

Жасушадағы майдың түзілу жері:Тегіс эндоплазмалық торда.

Жасушадағы органикалық қосылыстар:Нәруыздар, май

Жасушадағы судың мөлшері:70-80%

Жасушадағы хромосомалар санының өзгеруіне байланысты болатын өзгергіштік -Геномдық мутация

Жасушадағы энергетикалық алмасудың қай кезеңінде полимерлер мономерлерге дейін ыдырайды- Дайындық кезеңінде

Жасушадағы энергия стансасы:Митохондриялар.

Жасушадағы ядро ашылды:Броун

Жасушалар бір-бірімен … арқылы байланысады:жасушааралық заттар

Жасушалар қанның құрамына кірмейді:Нейрондар

Жасушалар өте ірі, қоректік қоры жиналатын ... ұлпа:Қор жинаушы

Жасушалардағы хромосома санының азаймай бөлінуі -Митоз

Жасушалардағы хромосомалар санының өзгеруіне байланысты болатын өзгергіштік:Геномдық мутация.

Жасушаларды энергиямен қамтамасыз етеді:Митохондрия

Жасушалардың бөлінуге әзірлігі:Интерфазада.

Жасушалардың қай бөлінуі кезінде хромосомалар саны азайады- Мейоз

Жасушалардың құрылысы мен қызметін зерттейтін ғылым:Цитология

Жасушалары жас ұдайы бөлінетін ұлпа -Түзуші

Жасушалары қатты, қиыршықты:Тірек

Жасушалары өте ірі ,қоректік қоры жиналатын ұлпа:қор жинаушы

Жасушаларына ядро,цитоплазма,рибосомалар,вакуольдер және жасуша қабықшасына хитин тән ағзалар-Саңырауқұлақтар

Жасушаларының қабығы қалың, вакуолінде желімтік, созылғыш заттары бар ұлпа -Су жинаушы

Жасушаларының қабырғалыры жұқа, жасушааралықтары кең, хлоропластары кең ұлпа- Фотосинтездеуші

Жасушалық деңгейге жататындар:Жасушалар, ұлпалар.

Жасушалық құрылыс қандай ағзаға тән -Барлық өсімдіктерге

Жасушаны зерттейтін ғылым-цитология

Жасушаны алғаш көрген ғалым:Р.Гук

Жасушаны қоректік заттармен қамтамасыз ететін: -Қан мен лимфа

Жасушаны триплоидты деп атайды, егер онда ... : әр типтің үш хромосомасы болса.

Жасушаны триплоидты деп атайды, егер онда -Әр типтің үш хромосомасы болса

Жасушаны энергиямен қамтамасыз ететін реакциялар жиынтығы:катаболизм (энергетикалық алмасу).

Жасушаның бейорганикалық заты:Тұз

Жасушаның құрамындағы органикалық зат: Нуклеин қышқылы

Жасушаның «энергетикалық станциясы»:Митохондриялар.

Жасушаның 80% массасын құрайтын зат -Су

Жасушаның айналадағы құбылысқа жауабы:тітіркенгіштік

Жасушаның барлық органоидтарының орны:Цитоплазма.

Жасушаның бейорганикалық қосылыстарына жататындар-Су.

Жасушаның бөлінуге дайындық кезеңі -Интерфаза

Жасушаның бөлінуі кезінде ең негізгі қызмет атқаратын органоид -Жасуша орталығы

Жасушаның бөлінуі нәтижесінде -хромосома саны азаяды, х-р саны сақталады

Жасушаның дұрыс бөлінуіне жауапты органоид -Гольджи жиынтығы

Жасушаның жұмыс күйі:Тітіркендіргіштік.

Жасушаның көбеюіне қатысады:Ядро

Жасушаның күрделі бөлінуі:митоз.

Жасушаның қай компоненті ақуыздың биосинтезіне қатысады-Хромосома

Жасушаның қай органоидында ақуыз түзіледі -Рибосомада

Жасушаның қай органоидында жарғақшалары бар -Жасуша кірпікшелерінде

Жасушаның қай органоидында жарғақшалары жоқ-Пластидтерде

Жасушаның қай органоидының өзінің жеке генетикалық ақпараты бар -митохондрияның

Жасушаның қандай компоненті фотосинтез процесіне тікелей қатысады -Пластидтер

Жасушаның қандай тіршілік фазасында бөліну ұршығы пайда болады -Профазада

Жасушаның құрамына жатпайды -Ұлпа

Жасушаның құрамында хромосомалары бар негізгі бөлігі:Ядро.

Жасушаның құрлысы мен қызметін зерттейтін ғылым -Цитология

Жасушаның митоздық бөлінуінің дайындық кезеңі:интерфаза

Жасушаның мөлдір, қоймалжың заты:Цитоплазма

Жасушаның негізгі құрылымдық компоненті, зат алмасу барысында қорғаныштық қызмет атқаратын о-д Сыртқы жасуша мембранасы

Жасушаның негізгі құрылыс материалы болатын органикалық зат -Ақуыз

Жасушаның өсуі мен дамуы байланысты қасиеті:Биосинтез.

Жасушаның реттеуші орталығын белгіле -Ядро

Жасушаның сыртын қаптайды -МЕМБРАНА

Жасушаның сыртын қаптайды,май мен нәруызды заттардан түзілген:плазмалық жарғақша

Жасушаның тыныс алуы – бұл: -Органикалық заттардың тотығуы, энергия бөліне отырып

Жасушаның тіршілігіне қажетті энергияның пайда болуы:Органикалық заттар қарапайым заттарға ыдырағанда.

Жасушаның фагацитозына көбірек бейімді -Лейкоциттер

Жасушаның хромосомасы қайда орналасқан -Ядрода

Жасушаның іркілдек сұйықтығы:Цитоплазма.

Жасушаның ішіндегі қоймалжың сұйықтық- ЦИТОПЛАЗМА

Жасушасы жоқ өте ұсақ ағзалық зат:Вирус

Жасушасыз ағзалардың денесі қандай құрылымнан тұрады -Ақуызды қабықшамен қапталған нуклеин қышқылына

Жасушасыз құрылысты ағзаға жататындар: Вирустар.

Жасушасыз тірлік құрлымы-Вируста

Жасушасына су жинаушы ұлпа-Негізгі

Жасушасында хлоропластар бар қарапайым жәндік: Дизентерия амебасы.

Жасушасында хлоропластар бар қарапайым жәндік:вольвокс

Жасыл балдыр-Спирогира

Жасыл мен қызыл түсті ажырата алмауы аталады: Дальтонизм

Жасыл мүк мына тәсілмен көбейеді -Жынысты жыныссыз

Жасыл мүктерде болмайтын мүше:тамыр

Жасыл мүктің құрылысы:сабағы,жіңішке жапырақтары мен ризоидтары болады

Жасыл мүктің топырақтан минералды заттарды сіңіретін мүшесі:Ризоидтары.

Жасыл түсті көпқылтанды құрт: нереида

Жасыл түсті тегіс қабықты ас бұршағының генотипін анықта (А тұқымы сары, а тұқымы жасыл түсті, В-тегіс қабықты В-тұқымы бұдыр қабықты)- ааВв

Жасыл эвглена денесіндегі жасыл тақташалар:хлоропластар

Жасыл эвглена жарықты қалай сезеді:көзшесімен

Жасыл эвглена қозғалады:Талшықтары

Жасыл эвгленаның жататын тобы -Суда жүзіп жүретін планктондық топ

Жасыл эвгленаның көбеюі:Жыныссыз ұзыннан тік бөліну арқылы.

Жасыл эвгленаның кірпікшелі кебісшеден айырмашылығы:жарықсезгіш көздің болуы

Жасыл эвгленаның кірпікшелі-кебісшеден айырмашылығы -Гетеротрофты жолмен қоректенуі

Жасыл эвгленаның қоректенуі:Фотосинтез

Жасыл эвгленаның пішіні -Сопақша пішінді

Жатаған бидайықтың көбеюі:Тамырсабақ арқылы

Жатаған сабақты өсімдік -Асқабақ

жатады:терофиттер

Жаттығудың әсері пайдалы:бүкіл организмге

Жатынның тұқым бүршігінен дамиды -Тұқым

Жатырдың түтіктері:көп

Жауын құрттар қайда тіршілік етеді -Топырақтарда ін қазып

Жауынқұрттың денесіндегі қылтанының атқаратын қызыметі:Денені орнықты ұстау.

Жауынқұрттың корегі -шіріген өсімдік қалдықтары

Жауынқұрттың қан айналым жүйесі: Арқа құрсақ қантамырлары мен «жүрекше».

Жауыннан қорғану үшін айбар шегіп құтылу тәсілі-Қауіп төндіруші рең

Жауырынды қай сүйек тобына жатқызады -Жалпақ

Жәндіктермен қоректінетін сүтқоректі: Кірпі.

Жебе тәрізді:шырмауық

Жеке ағзалар мен популяцияларға сан алуан сыртқы орта факторының әсерін зерттейтін экология бөлімі:аутаэкология

Жеке адамның іс-әрекетін жинақтап сақтау және оны қайта ми арқылы елестетіп айту:Ес

Жеке бір популяцияға біріккен даралардың арасында өзара жүріп жататын ең негізгі факторлары -Еркін будандасуы

Жеке гүлдері орталықтан таралатын сабаққа гүл сағақтары арқылы кезектесіп орналасатын гүлшоғыр-Шашақ

Жеке организмдердің тіршілігін табиғи ортамен байланыстырып зерттейтін-Аутэкология

Жеке түрлердің өз ата-тектерінің белгілеріне қайта оралуы -Атавизм

Жекелеген түрді бір популяцияға біріктіретін негізгі фактор: Жекелеген түрдің бір-бірімен еркін шағылысуы.

Жекеленген түрдің кемуі, ареалдың тарылуы, түрлер мен түр тармағының популяцияда азаюы эволюцияның қандай бағытына жатады -Биологиялық регресс

Жекеленген түрлерде доминантты мутация қандай жағдайда байқалмайды-Рецессивтік белгісі бойынша гомозиготалы

Жел арқылы айқас тозаңданатын өсімдік -Жүгері, қарасора

Жел арқылы айқас тозаңданатын өсімдік-Қарабидай

Жел арқылы таралатын өсімдіктер -Бақбақ

Жел арқылы таралатын тұқымдарының құрылысының ерекшелігі -Майда, жеңіл, құрғақ

Желбезек арқылы тыныс алатын жәндік: Өзен шаяны.

Желбезек: тыныс алу мүшесі

Желмен тозаңданатын өсімдіктердің гүлдері: ұсақ, жеңіл, құрғақ тозаңды.

Желілерге қандай дене қуысы тән -Екінші реттік

Желілердің барлық өкілдері үшін ортақ белгі -Желінің болуы

Желілілер типіне жатпайтын класс:шаянтәрізділер

Желілілер-Дене қуысы бар, үш қабатты, екі жақты симметриялы жоғарғы сатыдағы жануарлар

Желінің қызметі-Ішкі қаңқа

Жемтамырлы өсімдік -Сәбіз

Жемін аулау үшін тор құратын буынаяқтылар:Өрмекшілер.

Жемін түнде аулайтын жыртқыш құс-Үкі

Жеміс бермейтін өсімдік-р бөлімі -Ашық тұқымды өсімдік

Жеміс дамитын орын: аналық жатынында

Жеміс қабы мен тұқымы бір-бірімен бітісіп кеткен бір тұқымды құрғақ жеміс:Бидай

Жеміс пен тұқым дамитын мүше -Гүл

Жеміс серігі тұқыммен бірікпеген құрғақ жеміс -Тұқымша

Жеміске қайсысы жатады -Алмұрт

Жемістер пайда болу:Мезозой.

Жемістері құс арқылы таралатын өсімдік:шетен

Жемісті денесі көпжылдық болып есептелетін саңырауқұлақтар -Ағашқұлақтар

Жемістің жетіледі -Жатында

Жемістің сыртқы қабатында эфир майы көп өсімдікті белгілеңіз -Апельсин, мандарин

Жемістің түзілуі -Аналық түйінінде

Жемісі бұршаққапты өсімідік:соя

Жемісі жел арқылы таралатын өсімдік:Бақбақ

Жемісі жел арқылы таралатын-үйеңкі.

Жемісі қауашақ қайсысында -Сасық меңдуана, жауқазын, темекі

Жемісі тұқымша өсімдік- Түймедағы.

Жер асты жер үсті мүшелері тегіс үсіп не қурап қалатын бір жылдық өсімдіктер тіршіліктің мына формасына жатады -Терофиттер

Жер астында тіршілік етеді -Соқыртышқан

Жер атмосферасына оттегін жинауда үлкен роль атқарған:цианобактериялар

Жер бетінде жабық тұқымдардың басым болуына олардың қандай ерекшеліктері мүмкіндік береді -Гүлі мен жемісінің болуы және тұқымының жемістің ішінде дамуы. Алуан түрлілігі – шөптесін, бұта ағаш

Жер бетінде органикалық зат түзеді:продуценттер

Жер бетінде ө-р синтездейтін бастапқы органикалық зат – Глюкоза

Жер бетінде өсетін барлық ағаштар, бұталар шөптесін ө-р тіршіліктің мына формасына жатады- Фанерофиттер

Жер бетінде тірі ағзалар қай эрада пайда болды -Архей

Жер бетінде шығу тегінің табиғи теориясын тұжырымдаған ғалым:А.И.Опарин.

Жер бетіндегі алғашқы организмдер- Протобионттар

Жер бетіндегі өркендері қыста үсіп қалатын, ал пиязшықтары сақталатын өсімдіктер тіршіліктің мына формасына жатады -Гемикриптофиттер

Жер бетіндегі тірі ағзалар мен химиялық элементтер айналымының жүйесі,күрделі көп сатылы ашық жүйе:биосфера

Жер бетіндегі шығу тегінің табиғи теориясын тұжырымдаған ғалым –А.И.Опарин

Жер бетінен жоғары озон қабатының түзілуі-молекулярлы оттегінен.

Жер ғаламшарында таралған қылқан жапырақты өсімдік саны: 600.

Жер ғаламшарындағы тіршілік атаулыларды жүйелеудің негізгі өлшем бірлік:Түр.

Жер ғаламшарының белсенді тіршілгі бар аймағын қамтитын қабық-Биосфера

Жер ғаламшарының құрылысына жатпайды:индосфера

Жер ғаламшарының су қабаты аталады:Гидросфера.

Жер ғаламшасының пайда болу кезеңі:4,55 млрд жыл бұрын

Жер жырту факторы:Антропогендік.

Жер планетасында тірі заттар бес негізгі биохим-қ қызметті атқарады. Тірі заттардың қызметіне жатпайды -Морфологиядық және биохим-қ әртүрлілік