сурет.Қаланың өңдеу өнеркәсібінің құрылымы, пайызбен (2013ж.)

Дерек көзі: ОҚО Статистика департаменті;

Өңірдің нақты экономикалық секторының бәсекелестігін арттыру дамытудың бірінші басымдылықтары қатарында тұрып, өнеркәсіптің салаларын тұрақты дамуына қол жеткізуге, халықаралық стандарттарға өтуге, жаңа технологияларды ендіруге және инвестициялық жобаларды жүзеге асыруға бағытталған шаралар кешенін іске асыруды көздейді.

Өңірдің бәсекелестік тұрақтылығына жету жолында өңір салалық құрылымының үйлесімділігінің, бір шектің өнімі өзінен анағұрлым жоғары шектің шикізаты ретінде шығатын технологиялық тізбектерді құрудың маңызы аз емес. Осылайша вертикаль-интеграциялық үлгіде құрылған кәсіпорындар белгілі салалардың бәсекелестік табысына қажетті болымды массаны құрайды да, өндіріс құрылымының қалыптасуына әсерін тигізеді.

Жалпы өнеркәсіптік потенциалында өте тиімді дамып отырған тамақ өнеркәсібіне назар аударылған. Сонымен қатар, құрылыс индустриясы дамуда, тоқыма және тігін өнеркәсібінің жаңа мекемелерінің құрылысына және іске қосылғандарының модернизациясына инвестициялар белсенді тартылуда.

Қаланың ірі кәсіпорындары қатарында келесілерді атауға болады: «Петро Казахстан Ойл Продакс» ЖШС, «Химфарм» АҚ, «Шымкентцемент» АҚ, «Меланж» АҚ, «Ютекс» АҚ, «SOUTS TEXTILINE KZ» ЖШС, «Шымкентмай» АҚ, «Шымкентсыра» ЖШС, «Алдын дән» ЖШС, «Рахат-Шымкент» ЖШС және «Шымкент-құс» ЖШС.

Қалада өнеркәсіптің дамуына келесі факторлар оңды әсер етуде.

1) Үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы. Осы бағдарлама шеңберінде 39,4 млрд.теңгеге 36 жоба іске асырылып, 3 123 жұмыс орындары ашылды. Оның ішінде: 2010 жылы 2 жоба, 2011 жылы 8 жоба, 2012 жылы 10 жоба, 2013 жылы – 16 жоба.

2) индустриялық аймақта кәсіпорындардың жұмыс жасауына жағдайлар жасалған. 2010 жылдан бастап индустриялық аймақ құрылған (337 га). Осы аймақта құны 46,0 млрд.теңгені құрайтын 63 жоба жүзеге асыру жоспарланған. Бұл жобаларда 8,0 мың жаңа жұмыс орын ашу көзделген. 2011-2013 жылдары, құны 14,0 млрд.теңгені құрайтын 31 кәсіпорын іске қосылып, 2312 жаңа жұмыс орындары ашылған (оның ішінде: ҮИИД бағдарламасы – 18 жоба, жеке инвестициялар есебінен - 13 жоба).

3) өнеркәсіп кәсіпорындарында меншікті қаражаттар есебінен инвестициялық белсенділіктің артуы. Өнеркәсіп саласындағы инвестициялар 2010 жылғы 12,0 млрд.теңгеден 2013 жылы 23,6 млрд.теңгеге дейін ұлғайған.

Өнеркәсіп қуаттарын жыл сайын ұлғайту арқылы өнім көлемінің тұрақты өсімі байқалды.

Дерек көзі: ОҚО Статистика департаменті

• 
  кәсіпорындардың негізгі қорды жаңарту үшін өзіндік қаражаттың жетіспеушілігі;
  
• 
  шикізат жетіспеушілігі және айналымдағы қаражатты толықтыру мүмкіндігінің жоқтығы;
  
• 
  ескірген технологиялар және шығарылатын өнімнің бәсекеге қабілетінің төмендігі, оны сатудың қиындығы;
  
• 
  техникалық кәсіп мамандарының жетіспеушілігі;
  
• 
  кәсіпорындардың несие ресурстарына қол жетімдігі төмен;
  
• 
  өнеркәсіп кәсіпорындарының өндірістік толық қуатын пайдаланбауы;
  
• 
  коммуналдық қызметтерге тарифтердің жоғары болуы.
  

Шымкент қаласының негізгі капиталына инвестициялардың жалпы көлемінен маңызды үлесін кәсіпорындар, ұйымдар мен халықтың өзіндік капиталы қаражаты есебінен қаржыландырылатын инвестициялар (44,4% – 54%), сонымен қатар бюджеттік қаражаттар (35,1% – 46,6%) құрайды.

Дерек көзі: ОҚО Статистика департаменті

• 
  облыс бойынша инвестициялардың жалпы көлемінен Шымкент қаласының негізгі капиталындағы инвестициялар үлесінің төмендеуі (2011-2012 жылдары 33%-дан 30%);
  
• 
  қаладағы материалдық-техникалық қордың тозуы 30% асты.