3
oral_oniri@inbox.ru
Сейсенбі, 2 тамыз 2016 жыл
ҚоғАм
Қазақстан
Республикасының 2014
жылғы 30 маусымдағы
№213-V «Қазақстан
Республикасының
азаматтарына,
оралмандарға және
Қазақстан Республика-
сында тұруға ықтиярхаты
бар адамдарға
олардың мүлікті жа-
рия етуіне байланысты
рақымшылық жасау
туралы» заңына (әрі
қарай – заң) сәйкес 2014
жылдың 1 қыркүйегінен
2016 жылдың 31
желтоқсанына дейін
мүлікті жариялау
науқаны жүргізілуде.
2016 жылдың 1 шілдесіндегі
жағдай бойынша мүлікті жария
лау комиссияларына 426 өтінім
түскен. Олардың 130 өтінімі кері
қайтарылып, 292 нысан (объект)
жарияланған. Төрт өтінім қарас
тырылу үстінде. Бес институцио
налдық реформаны жүзеге асыру
жөніндегі 100 нақты қадам – Ұлт
жоспарының 41қадамында Мү
лікті және қаржыны заңдастыру
рәсімдерін оңайлату мақсатында
қолданыстағы заңға өзгертулер
мен толықтырулар енгізу көздел
ген. Осыған орай мүлік пен қар
жыны заңдастыруды реттейтін бір
қатар заңнамалық актілерге тиісті
өзгерістер енгізілді.
Ақшаны заңдастыру
Бүгінде ақша қаражатын екі
әдіспен заңдастыруға болады.
Оның біріншісі ақшаны банк
шоттарында көрсету арқылы заң
дастыру. Екінші деңгейдегі банктен
немесе «Қазпошта» акционерлік
қоғамы бөлімдерінде ағымдағы шот
ашып, соған ақшаңызды аударып,
кейіннен оны өзіңіздің қалауыңыз
бойынша жұмсай аласыз. Мысалы,
бизнеске саласыз, жылжымайтын
мүлік сатып аласыз немесе жай
ғана банктік шоттан қолыңызға
шешіп аласыз. Бұл жерде сізден
ақшаңызды жариялағаныңыз үшін
10% алым алынбайды. Екіншісі
– шетелдегі немесе қолмақол ай
налымда жүрген ақша қаражатын
банк шоттарында көрсетпей жария
лау. Бұл жерде бюджетке жария
лайтын ақша қаражатының жалпы
сомасынан 10% алым төленеді.
Жоғарыда аталған екі жағдайда да
мүлікті жариялау субъектісі мем
лекеттік кіріс органдарына бел
гіленген нысандағы декларация
тапсыруға міндетті.
Мүлікті заңдастыру
2016 жылдан бастап мүлікті жа
риялау рәсімдері де оңайлатыл
ды. Ендігі жерде Қазақстан Респуб
ликасы территориясында орна
ласқан, бірақ өзге тұлғаға рәсім
делген мүлікті заңдастыру үшін
мемлекеттік кірістер органдарына
белгіленген нысандағы деклара
ция мен тиісті құжаттарды тапсы
ру жеткілікті. Шетелде орналасқан
мүлікті де заңдастыру осылайша
жүзеге асырылады. Яғни осыған
дейін мемлекеттік кірістер орган
дарында болған комиссиялар та
ратылып, жариялау субъектісінің
өтінішін қарау бес күн болып
белгіленді. Ал Қазақстан Республи
касы территориясында орналас
қан, бірақ заңнама нормаларына
сәйкес рәсімделмеген мүліктерді
заңдастыру бойынша мүлікті жа
риялау субъектісі жергілікті әкім
діктер жанында құрылған комис
сияларға жүгінуі қажет.
Осы жерде ерекше атап өте
тін жағдай, бұл – мүлікті жариялау
ға байланысты кез келген мәлімет
банктік және салықтық құпия бо
лып есептеледі. Сондықтан ешкім
де, соның ішінде мүлікті жариялау
комиссияларының мүшелері, мем
лекеттік кірістер органдарының
қызметкерлері, екінші деңгейдегі
банк және Қазпошта бөлімдері
нің қызметкерлері мүлікті жария
лауға байланысты мәліметтерді
үшінші тұлғаларға бермейді. Атал
ған мәліметтерді таратқаны үшін
қылмыстық жауапкершілік бел
гіленген. Осыған орай мүлікті жа
риялауға байланысты нақты тұл
ғалар, декларациялар туралы сұ
ранымдарға қандайда болмасын,
ақпарат беруден бас тартылуы
қажет. Сонымен қатар мүлікті жа
риялау субъектілері құқық қорғау
және басқа да мемлекеттік орган
дар тарапынан негізсіз қудалану
дан қорғалған. Мысалы, мүлікті
немесе ақшаны жариялау фактісі
бойынша қылмыстық іс қозғауға
және осы жағдайды қылмыстық
істе дәлел ретінде қолдануға заң
мен тыйым салынған. Сондайақ
жарияланған мүлік тәркіленуге
жатпайды. Тағы бір айта кететін
нәрсе, кез келген мүлік заңдас
тыру нысаны (объект) бола бер
мейді. Ондай нысандарға (объекті
лерге) адамның және мемлекеттің
құқықтары мен бостандықтарына
қарсы, сыбайлас жемқорлық құ
қықбұзушылықтар мен қылмыс
тарды жасау арқылы жалған ақ
ша мен бағалы қағаздар жасау
және өткiзу нәтижесінде алынған
мүліктер мен ақшалар жатады.
Нақтырақ айтсақ, сот тәртiбiмен
оған құқықтар дауланып жатқан,
Қазақстан Республикасының заң
дарында оған құқықтар беруге
жол берiлмейтiн мүлік, кредиттер
ретiнде алынған ақша, мемлекет
пайдасына берілуге жататын мүлік,
құрылысы бюджет қаражаты есебі
нен аяқталған жылжымайтын мү
лік нысандарындағы (объектіле
ріндегі) тұрғын және тұрғын емес
үйжайлар жария етуге жатпайды.
Мүлікті жариялаудың
мемлекет және азаматтар
үшін пайдасы қандай?
Ақшаны жариялау науқаны
азаматтар үшін де және еліміздің
экономикасы үшін де тиімді. Себе
бі жарияланған ақша азаматтың
кірісі болып танылмайтындықтан,
оған салықтық ауыртпалық түсі
рілмейді. Осылайша азаматтар
өзінің ақшалай қаражатын жария
лау арқылы оның 10% мөлшерін
үнемдей алады. «Егер мүлікті жа
риялау мүмкіндігін жіберіп алса
ңыз не болады?» деген сұраққа жа
уап беріп көрелік.
Қазақстан
Республикасының
«Әкімшілік құқықбұзушылық тура
лы» кодексінің 153бабында кәсіп
керлік қызметтің тыйым салынған
түрлерiмен айналысу, егер бұл
ісәрекет азаматқа, ұйымға неме
се мемлекетке iрi залал келтiр
се, не iрi мөлшерде кіріс алумен
немесе акцизделетiн тауарлар
ды едәуiр мөлшерде өндiрумен,
сақтаумен, тасымалдаумен не өт
кiзумен ұштасқан болса, егер бұл
әрекеттерде қылмыстық жазала
натын ісәрекет белгiлерi болма
са жеке тұлғаларға, шағын кәсіп
керлік субъектілеріне – келтiрiл
ген залал сомасының, алынған
кіріс сомасының және заңсыз кә
сiпкерлiк нәтижесiнде алынған
акцизделетiн тауарлар құнының
– 30 пайыз, орта кәсiпкерлiк су
бъектiлерiне – 40 пайыз, iрi кәсiп
керлiк субъектiлерiне 50 пайыз
мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп
соғады.
Сондықтан егер азаматта ағым
дағы заңнама нормаларын бұза
отырып алынған кірістер болатын
болса (заңның 3бабының ерек
шеліктерін ескере отырып), мүлік
ті жариялау науқаны жауапкер
шілікке тартылмаудың мүмкіндігі
болып табылады.
Жоғарыда
баяндалғандарды
қорытындылай келе, жергілікті
әкімдіктер жанында құрылған ко
миссияларға мүліктерді жариялау
бойынша құжаттар қабылдау мер
зімі 2016 жылдың 30 қарашасы,
ал мемлекеттік кіріс органдарына
құжаттар тапсыру мерзімі 2016
жылдың 25 желтоқсанына дейін
жалғасатындығын назарға сала
отырып, облыс тұрғындарын мем
лекет тарапынан ұсынылып отыр
ған мүмкіндікті жіберіп алмай, мү
лікті жариялау науқанына белсенді
қатысуға шақырамыз.
Ербол ШҮКІРҒАЛИЕВ,
облыстық қаржы
басқармасы
басшысының орынбасары
Жариялау науқанының аяқталуына
бес ай қалды!
Бүгін аудан орталығындағы
С. Датұлы атындағы мәдени
демалыс саябағында «Бақытты
балалық шақ мекені!» атты қа
йырымдылық марафоны өтті.
Марафонның салтанатты ашы
луы шарасында аудан әкімінің
міндетін атқарушы Асланбек
Сарқұлов, Сырым аудандық
мәслихатының хатшысы Шынар
Дүйсенғалиева сөз сөйледі.
Ауданда материалдық көмек
ке мұқтаж оқушыларға көмек
тер көрсету үшін мемлекеттік
органдар мен ұйымдар және
бизнес құрылымдар ықпалдас
тыққа тартылып отыр. Мара
фонның алғашқы күнінде әлеу
меттік жағдайы әлжуаз жан
ұялардың 27 бірдей баласына
оқушы сөмкелері мен оқу құ
ралдары тапсырылды. Игілікті
шараға шарапатын тигізді деп
Қуандық Жаужиев, Айсұлу Их
санова, Венера Бахметова, Ал
магүл Жанғожиева, Орынбике
Ғұмарова сияқты аудандағы кә
сіпкерлердің есімдерін айтқан
жөн.
«Мектепке жол» акциясы
аясында өткен жылы аудан
бойынша 1382 балаға 5 млн.
414 мың теңгенің көмегі көрсе
тілген болатын. Оның ішінде
демеушілер арқылы мектеп жа
сындағы 888 балаға 3 млн. 712
мың теңгенің жәрдемі жасал
ды. Бұл жұмыстардың ауқымы
биыл тағы артады. Қазіргі таңда
аудандағы ауылдық округтер
де қайырымдылық марафонын
өткізу бойынша арнайы кесте
жасақтаулы тұр», – дейді аудан
дық білім беру бөлімінің бас ма
маны Берік Жанболсынов.
Бауыржан
ШИРМЕДИНҰЛЫ,
Сырым ауданы
Сырым ауданында
республикалық «Мектеп-
ке жол» акциясы ресми
түрде бастау алды.
27 балаға
көмек көрсетілді
