2)Алаш ұлттық идеясының тұжырымдамалық негізі
Алаш идеясының негізгі өзегі болып табылатын мемлекеттілік дәстүрін жаңғырту,ұлт
тарихын,тілін,мәдениетін сақтау мәселелері қазақ зиялыларының ұранына айналды.Алаш идеясының
негізгі ұстанымдары :
Біріншіден,Алаш зиялылары жер жекеменшікке де қоныстанушыларға да берілмесін,Жерсіз Отан жоқ
деді
Екіншіден, елдегі барлық игілік халыққа қызмет етуі керек
Үшіншіден,Қазақстан Ресей империясының құрамына енуінен бастап қалыптасқан экономиканың
шикізаттық сипатынан бас тартып,толықтай тәуелсіздікке қол жеткізуі керек
Төртіншіден,қазақ мемлекетінде мемлекет құрушы ұлттың тіл,діл,дін үстемдігі болу еді
Бесіншіден,ғылымға,ұлттық салт дәстүрге негізделген заңға сүйене отырып,ұлттық демократиялық
мемлекет құру еді
Алтыншыдан,қазақ жеріне түрлі жағдайларда келген барлық ұлт өкілдері үшін ортақ Отаны
Қазақстанда тұруға барлық кепілдіктер мен құқықтары сақталынылады
Алаш идеясының өзегі-ұлттық мемлекет құру еді.Алаш идеясының негізгі тұжырымдамаларының
өзекті тұстарын Қарқаралы петициясынан,Алаш партиясы бағдарламасынан және ұлттық
демкоратиялық қозғалыс ірі өкілдерінің еңбектерінен көре аламыз.Олардың ішінде Әлихан
Бөкейханның қоғамдық-саяси тұрғыдағы ой-пікірінің маңызы зор.
3)Ұлы дала көшпелілерінің мемлекеттілігіне,соның ішінде қазақтарға биліктің «хан билер-
халық» үштігі тән
Иә мен бұл тұжырыммен келісемін.Ұлы дала көшпелілері соның ішінде қазақтарда хан,билер халық
үштігі тән
Хан-түркі моңғол халықтарында мемлекет басқарған билік иесі.
1)Хан билік етіп отырған әулет басшысы ретінде елдегі барлық аумаққа,ұлысқа тиесілі жерге иелік
етті,қарулы жасақпен оны сыртқы жаулардан қорғады
2)Соғыс жариялау мен бітімге келуге құқылы болды,себебі ол әскер басшысы еді
3)Шетелдік мемлекеттермен келіссөздер жүргізіп,мемлекеттің сыртқы саясатын айқындап отырды
4)Өзіне бағынышты адамды өлтіруге немесе тірі қалдыруға құқылы болды,яғни ол мемлекетіндегі
Жоғарғы сот қызметін де атқарды
5)Заң шығару құқы болды және қол астындағылардың барлығына міндетті бұйрықтар шығарды
Қаза билері-ерте заманда осы күнгі соттың да, тергеушінің де рөлін атқарды және олар әділ,елге
сыйлы болуға тырысты.Қазақтың атақты билері ТӨЛЕ БИ,ҚАЗЫБЕК БИ,ӘЙТЕКЕ БИ.Билер ұлт
тұтастығына нұсқан келтіретін дау-жанжалдарды бітістіріп,көрші мемлекеттермен бейбіт байланыс
орнатуда ақыл-кеңес беріп отырды.
Қарапайым халық ханға бағынышты болды.Сыртқы және ішкі саясаттың дамуына тікелей үлес
қосатын субьект.Негізгі жұмыстары малшаруашылығы,егіншаруашылығы,сауда-саттық,қолөнер
және тссс жұмыстармен айналысты
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Достарыңызбен бөлісу: |