Салалас құрмалас сөйлем - 1. Салалас құрмалас сөйлем түрін анықтаңыз. А) Қарсылықты. В) Мезгіл. С) Мекен. D) Мақсат. Е) Себеп.
- 2. Ыңғайлас салалас құрмалас сөйлем жалғаулығын анықтаңыз.
- А) Немесе.
- В) Және.
- С) Әлде.
- D) Себебі.
- Е) Сөйтсе.
- 3. Кезектес салалас құрмалас сөйлем жалғаулығын анықтаңыз.
- А) бірақ.
- В) та.
- С) бірде.
- D) немесе.
- Е) әйтпесе.
- 4. Себеп-салдар салалас құрмалас сөйлем жалғаулығын анықтаңыз.
- А) өйткені.
- В) сонда да.
- С) біресе.
- D) бірақ.
- Е) әйтпесе.
- 5. Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлем жалғаулықтарын анықтаңыз.
- А) Өйткені, себебі.
- В) Жалғаулығы жоқ.
- С) Сол үшін, себебі.
- D) Сөйтсе де, әйтсе де.
- Е) Әйтпесе, немесе.
- 6. Салалас құрмалас сөйлемнің түрін анықтаңыз.
- Биыл мектеп бітіремін және оқуға түсемін.
- А) Қарсылықты.
- В) Ыңғайлас.
- С) Кезектес.
- D) Талғаулы.
- Е) Түсіндірмелі.
- 7. Құрмалас сөйлем түрін анықтаңыз.
- Оқуға түспеймін, өйткені жұмыс істеуім керек.
- А) Кезектес.
- В) Ыңғайластық.
- С) Талғаулы.
- D) Түсіндірмелі.
- Е) Себеп-салдар.
- 8. Кезектес салалас құрмалас сөйлем шылауларын көрсетіңіз.
- А) Сондықтан.
- В) Өйткені.
- С) Бірде.
- D) Әйтсе де.
- Е) Немесе.
- 9. Қарсылықты салалас құрмалас сөйлем шылауын көрсетіңіз.
- А) Бірақ.
- В) Және.
- С) Әлде.
- D) Себебі.
- Е) Әйтпесе.
- 10. Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлемнің жасалу жолын көрсетіңіз.
- А) Немесе.
- В) Бірде.
- С) Сондықтан.
- D) Жалғаулықсыз.
- Е) Сөйткенмен.
- 11. Салалас құрмалас сөйлем түрін көрсетіңіз.
- Шығарып салуға не мен барайын, немесе сен бар.
- А) Талғаулы.
- В) Қарсылықты.
- С) Түсіндірмелі.
- D) Себеп-салдар.
- Е) Ыңғайлас.
- 12. «Бірақ, дегенмен» шылауларымен жасалатын сөйлемнің түрін анықтаңыз.
- А) Ыңғайлас салалас құрмалас.
- В) Қарсылықты салалас құрмалас.
- С) Себеп-салдар салалас құрмалас.
- D) Кезектес салалас құрмалас.
- E) Түсіндірмелі салалас құрмалас.
- 13. Жалғаулықсыз ыңғайлас салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.
- А) Биыл мектеп бітіремін және Астанаға жоғарғы оқу орнына түсемін.
- В) Көктем келді де, күн жылынды.
- С) Қоңырау соғылды, сабақ басталды.
- D) Ол сабаққа кейде дайындалады, кейде дайындалмайды.
- E) Шығарып салуға мен барайын немесе сен бар.
- 14. Жалғаулықсыз қарсылықты салалас құрмалас сөйлемді табыңыз
- А) Қонақтар түгел келді,- сен жоқсың.
- В) Биыл мектеп бітіремін, бірақ оқуға түспеймін.
- С) Уақытым болмады, сондықтан мен келе алмадым.
- D) Сыныпқа қонақ кірді және оқушылар орындарынан тұрды.
- E) Оқуға түспеймін, өйткені жұмыс істеуім керек.
- 15. Салалас құрмалас сөйлемнің түрін анықтаңыз. Сені сағынғаным сонша - түсіме жиі кіресің. А) Қарсылықты салалас құрмалас. В) Себеп-салдар салалас құрмалас. С) Кезектес салалас құрмалас. D) Талғаулы салалас құрмалас. E) Түсіндірмелі салалас құрмалас.
- Шоқан Уәлиханов (1835 -1865)
- Атақты ғалым , кемеңгер ойшыл, от жалынды азамат, ержүрек саяхатшы Шоқан Уәлихановтың есімі жұртшылыққа мәлім. Ол Орта Азия мен Қазақстанды зерттеудегі ұлы еңбегімен дүние жүзіне аты шықты.
- Шоқан Уәлихановтың ұлы қасиеттерінің бірі – өмірін де, білімін де, асқан дарынды талантын да туған халқының игілігіне жұмсағандығы. Ол қараңғы даланың аспанынан сәуле түсірген шам-шырақтай аз уақыт жанды да, тез сөнді.Өз басы кішіпейіл, еңбекқор, елгезек, жарқын жүзді адам болды.
- Шоқан 1847 жылы,12 жасында Омбының кадет корпусына түскенде, орысша бір ауыз сөз білмеген.
- Өзінің зеректігі, алғырлығы арқасында орысшаны тез үйренген.
- 1854 жылы Шоқан генерал Госфортпен бірге ұзақ саяхатқа шығып, Аягөз, Тарбағатай, Қапал тауларын аралады. Алматы,Қарқаралы,Баянауыл,Көкшетау жерлеріне соғып, Омбыға оралады.
- 1856 жылдан бастап Шоқан қырғыз халқының тұрмысын, Ыстықкөл жағасын, Күнгей Алатау, Сарыжаз , Алматы, Қапал тауларын кезіп, халықтың әдет-ғұрпын, тұрмыс-салтын, әдеби мұраларын зерттеп, бай мағлұмат жинады. 1856 жылы Шоқанның Қашқарға жасаған саяхаты оның ғалымдық атағын көкке көтерді. Шоқанның бұл күнделік дәптері КСРО Ғылым академиясының мұражайында осы күнге дейін сақтаулы.
- Шоқан Уәлиханов шығармалары ең алдымен, өз халқының тарихын, этнографиясын және фольклорын зерттеуге арналған.
Мәтін бойынша тапсырмалар - 16. Шоқан Уәлихановтың адами қасиеттері
- А) Атақты ғалым , кемеңгер ойшыл, от жалынды азамат, ержүрек саяхатшы
- В) Орта Азия мен Қазақстанды зерттеудегі ұлы еңбегімен дүние жүзіне аты шықты
- С) Өмірін де, білімін де, асқан дарынды талантын да туған халқының игілігіне жұмсағандығы
- Д) Ол қараңғы даланың аспанынан сәуле түсірген шам-шырақтай аз уақыт жанды да, тез сөнді.
- Е) Өз басы кішіпейіл, еңбекқор, елгезек, жарқын жүзді адам болды.
Мәтін бойынша тапсырмалар - 17. Үшінші бөлімнің тақырыбы
- А) Халықтың әдет-ғұрпын, тұрмыс-салтын, әдеби мұраларын зерттеп, бай мағлұмат жинағаны.
- В) Шоқанның Қашқарға жасаған саяхаты
- С) Оның ғалымдық атағының көтерілуі
- Д) Шоқан Уәлихановтың зерттеулері
- Е) Өз халқының тарихын, этнографиясын және фольклорын зерттеуі
Мәтін бойынша тапсырмалар - 18. Мәтінде не туралы айтылмаған
- А) Атақты ғалым , кемеңгер ойшыл, от жалынды азамат, ержүрек саяхатшы
- В) Орта Азия мен Қазақстанды зерттеудегі ұлы еңбегімен дүние жүзіне аты шықты
- С) Өмірін де, білімін де, асқан дарынды талантын да туған халқының игілігіне жұмсағандығы
- Д) Ол қараңғы даланың аспанынан сәуле түсірген шам-шырақтай аз уақыт жанды да, тез сөнді.
- Е) Шоқан Уәлиханов – Абылай ханның ұрпағы
Мәтін бойынша тапсырмалар - 19. Шоқан 1847 жылы,12 жасында Омбының кадет корпусына түскенде, орысша бір ауыз сөз білмеген. Асты сызылған сөз қандай сөйлем мүшесі?
- А) Толықтауыш
- В) Анықтауыш
- С) Пысықтауыш
- Д) Бастауыш
- Е) Баяндауыш
Мәтін бойынша тапсырмалар - 20. 1854 жылы Шоқан генерал Госфортпен бірге ұзақ саяхатқа шығып, Аягөз, Тарбағатай, Қапал тауларын аралады. Сөйлемдегі септеулік шылау қай септікке қатысты.
- А) Атау септік
- В) Ілік септік
- С) Барыс септік
- Д) Шығыс септік
- Е) Көмектес септік
БАҒАЛАУ БАҒАЛАУ
Достарыңызбен бөлісу: |
