Ү. Жаңа материалмен жұмыс: а) оқулықпен жұмыс, дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу 14-жаттығу түбір сөзге тиісті жұрнақтарды қосып жазу: жұмысшы, достық, сыйлық, талапкер, қызметкер, дойбышы, астық. Ережемен жұмыс. 15-жаттығу сөздерді оқу, мағынасын ашу, екі топқа жіктеу, туынды сөзді бір бөлек, түбір сөзді бір бөлек айту.
Түбір сөз
|
Туынды сөз
|
өнер, ек, іс, жаз, ертең, жарыс
|
Жазушы, сарғыш, іскер, ертеңгі, көңілді, егін, балапан.
|
16-жаттығу мақалды оқу, жатқа жазу, мағынасын түсіндіру.Туынды сөздерді тауып, оларды сөз құрамына талдау. 17-жаттығу Мәтінді көшіріп жазу, туынды сөздердің астын сызу.Алматыдағы ең үлкен кітапхана – Ұлттық кітапхана. Кітапхананың залдары кең, жарық, Кітапханаға оқушылар, студенттер, ғалымдар, жұмысшылар келеді. Мұнда керек кітаптың бәрі бар.Кітапханада мейірімді жандар жұмыс істейді. 18-жаттығу жаңылтпашты оқып, жатқа айту. Жұмыскер(туынды сөз), жұмысты сөздерін талдау.
ҮІ. Бекіту: 19-жаттығу сөздерді топтап жаз.
Заттың атын білдіретін сөздер
|
Заттың сынын білдіретін сөздер
|
ұшқыш, оқушы, жақсылық, өнерпаз
|
өнерлі, сәнді, мейірімді, жақсыны
|
- Қай сөз туынды сөз болып табылады?
ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін біз не үйрендік? ҮІІІ. Үйге тапсырма: 20-жаттығу, 125-бет. ІХ. Оқушыларды бағалау
№69. Тақырыбы: Түбір сөз және туынды сөз
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға түбір сөз бен туынды сөз туралы берілген түсінікті кеңейтуге, олардың бір-бірінен өзгешелігі неде екенін білдіруге мүмкіндік туғызу; оқушылардың ауызша сөйлеу тілін, сөздік қорын дамыту; адамгершілік, еңбек, ақыл-ой тәрбиесіне баулу.
Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздену, көрнекілік, талдау, жинақтау.Сабақтың көрнекіліктері: мазмұнды суреттер. Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ. Үй тапсырмасын тексеру 20-жаттығу, 125-бет. ІІІ. Мақсат қою кезеңі: Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.
ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру .21-жаттығу. Түбір сөздерге –шы, -ші, - ды, - ді, -лы, -лі жұрнақтарының тиістісін қосып туынды сөз жасау: жыршы, тәрбиеші, еңбекші, сыншы, таулы, сәнлі, көрші, көңілді, сулы, құрылысшы, төреші, футболшы.
Бұлар қандай сөздер? Туынды сөздерге не жатады?
Ү. Жаңа материалмен жұмыс: а) оқулықпен жұмыс, дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу.22-жаттығу сөйлемдерді көшіріп жазу.Туынды сөздерді табу. Туынды сөздердің мағынасын ашу. 23-жаттығу берілген –паз, -шы, - хана, -кер, -қой жұрнақтарды пайдаланып сөздер құрастыру. Жаңадан шыққан сөздердің мағынасын түсіндіру.
24-жаттығу өлеңді мәнерлер оқу, көшіріп жазу. Зат есімдерді сөз құрамына талдау.
25-жаттығу жаңылтпашты көшіріп жазу. зат есімдерді табу, қарама жазылған сөздердің мағынасын талдау.
26-жаттығу сөйлемдерді көшіру, қарамен жазылған туынды сөздерді түбір сөздермен салыстыру: өнерпаз-өнер, сазгер-саз, дәріхана – дәрі. Бұл сөздердің түбір сөзден айырмашылығы қандай?
ҮІ. Бекіту: 27-жаттығу Туынды сөздерді табу, олардың астын сызу.
ҮІІ. Қорытындылау Балалар, бүгін біз не үйрендік? ҮІІІ. Үйге тапсырма: 28-жаттығу, 127-бет. ІХ. Оқушыларды бағалау
Тақырыбы: Түбір сөз және туынды сөз
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға бір түбірден әр түрлі жұрнақ жалғану арқылы жасалған сөздердің түбірлес сөздер деп аталатынын түсіндіруге, түбірлес сөздерді таба білуге мүмкіндік туғызу; оқушылардың ауызша сөйлеу тілін, сөздік қорын дамыту; адамгершілік, еңбек, ақыл-ой тәрбиесіне баулу.
Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздену, көрнекілік, талдау, жинақтау
Сабақтың көрнекіліктері: мазмұнды суреттер.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру 28-жаттығу, 127-бет. Мәтінді оқу, туынды сөздерді табу: алғыш, еліктегіш, оқулық, кітапхана.
ІІІ. Мақсат қою кезеңі: Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.
ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. 29-жаттығу Берілген ертегіні оқу, кітап, кітапша сөздерінің мағынасын ашу, ұқсастық пен айырмашылығын айту. Ертегіні қиялдарына қарай жалғастыру. Білгішбектің айтқанын есте сақтау: кітап, кітапша және кітапхана, кітапханашы – түбірлес сөздер. Кітап деген бір түбірден бірнеше туынды сөз жасалып тұр.
Ү. Жаңа материалмен жұмыс: а) оқулықпен жұмыс, дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу 30-жаттығу. Сөздерді көшіріп жазу, жазған сөздердегі түбір сөздердің астын сызу: су, суат, сушы, сулы, сусын, сулық. Барлығының түбірі қандай сөз? Демек бұл сөздер қалай аталады?
31 жаттығу. Түбірлес сөздерді топтап жазу.
Ойын
|
Бала
|
Жұмыс
|
Бас
|
Ойыншы, ойна, ойыншық.
|
Балақай, балақан, балалық.
|
Жұмысшы, жұмыскер,
|
Бастық, басқар, басшы
|
32-жаттығу. Өлеңді оқу, мазмұнын ашу, жаттау, жазу. Түбірлес сөздер: аспаз, асхана, аспазшы, ас, астың.
ҮІ . Бекіту: 34-жаттығу Берілген жұрнақтар арқылы түбірлес сөздер жасау:
гіш
....
гір
|
лық
....
шы
|
лы
....
лық
|
Үлгі: біл-гір, біл-гіш. Оқу-лық, оқу-шы. Бала-лы, бала-лық.
ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін біз не үйрендік? Түбірлес сөздер деп қандай сөздерді айтамыз? Мысал келтіріңдер.
ҮІІІ. Үйге тапсырма: 33-жаттығу, 129-бет. ІХ. Оқушыларды бағалау
Тақырыбы: Түбірлес сөздер
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға түбірлес сөздер жайында берілген түсінікті кеңейтуге, олардың бір-бірінен өзгешелігі неде екенін білдіруге мүмкіндік туғызу; оқушылардың өз бетімен жұмыс жасауы арқылы теориялық ойлауын, сөйлеу тілін дамыту; ұйымшылдықа, достыққа, адамгершілікке тәрбиелеу.
Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, іздену, көрнекілік, талдау, жинақтау
Сабақтың көрнекіліктері: мазмұнды суреттер
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.
ІІ.Үй тапсырмасын тексеру 33-жаттығу, 129-бет. Мәтінді оқу, қарамен жазвлған сөздерді (кітапханаға-кітаптарды, спорт-спортшылар, футбол-футболшылар) сөздері түбірлес сөздер болып табылады ма?
ІІІ. Мақсат қою кезеңі: Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.
ІҮ.Жан-жақты білімдерін тексеру «Үйрек анаға өз балапандарын табуға көмектес» ойынын ойнату. Ойын шарты: түбір сөзге тиісті жұрнақты табу.
Достарыңызбен бөлісу: |
