Сабақтың тақырыбы Траектория және

жүктеу 15,95 Mb.

бет	183/238
Дата	11.01.2022
өлшемі	15,95 Mb.
	#32447
түрі	Сабақ

1 ... 179 180 181 182 183 184 185 186 ... 238

2 5436354326631023597

Сұрақтар	Жауап
Дұрыс жауабы
І. Инфрақызыл сәуле қай жылы ашылды?	1. Ауру тудыратын бактерияларды жояды.
ІІ. Ғарыштан келетін жарықтың қанша пайызын ультракүлгін сәуле құрайды?	2. 1800 жылы В.Гершел
ІІІ. Инфрақызыл сәуле -	3. Жүктерді тексеруде қолданылады.
ІV. Ультракүлгін сәуле қай жылы ашылды?	4. Ультракүлгін
V. Рентген сәулесі -	5. 10 %
VІ. Мөр мен штамп дайындауда қай сәулені қолданады?	6. 1895 жылы В.Рентген
VІІ. Ғарыштан келетін жарықтың қанша пайызын инфрақызыл сәуле құрайды?	7. Адам ағзасы үшін маңызды тердің бөлінуін қамтамасыз етеді.
VІІІ. Рентген сәулесі қай жылы ашылды?	8. Инфрақызыл
ІХ. Соллюкс шамы қай сәулені қолдануға негізделген?	9. 1801 жылы В. Гершел, И. Риттер және У. Уластон
Х. Ультракүлгін сәуле -	10. 50 %

- І тапсырма

Жауабы:

1 2 3 4 5

^ - ^ ^ -

1-есеп:

Берілгені: Талдау:

ν=1,2*10¹⁵Гц hν= А_шығу+eU

c= м/с h(2ν)= А_шығу+e(3U)

А_шығу=0,5 hν h_max=

т/к: λ

Шешуі: h_max= = 500 нм
2-есеп:

Берілгені: Талдау:

ν_max=10¹⁹ Гц hν_max=eU

h= Дж·с

e=1,6*10^-19 Кл U=

т/к: U

Шешуі: U= =4,1*10⁴В=41кВ

3-есеп:

Берілгені: Талдау:

U= 4,1 B E=hν, hν=eU

e=1,6*10^-19 Кл ν= h =eU

c= м/с λ=

т/к: λ

Шешуі: λ= =3*10^-7м = 0,3мкм
Сәйкестендіру тесті (дұрыстығына орай сәйкес жауабын тұсына сандар арқылы көрсету)

Сұрақтар	Жауап	Дұрыс жауабы
І. Инфрақызыл сәуле қай жылы ашылды?	1. Ауру тудыратын бактерияларды жояды.	2
ІІ. Ғарыштан келетін жарықтың қанша пайызын ультракүлгін сәуле құрайды?	2. 1800 жылы В.Гершел	5
ІІІ. Инфрақызыл сәуле -	3. Жүктерді тексеруде қолданылады.	7
ІV. Ультракүлгін сәуле қай жылы ашылды?	4. Ультракүлгін	9
V. Рентген сәулесі	5. 10 %	3
VІ. Мөр мен штамп дайындауда қай сәулені қолданады?	6. 1895 жылы В.Рентген	4
VІІ. Ғарыштан келетін жарықтың қанша пайызын инфрақызыл сәуле құрайды?	7. Адам ағзасы үшін маңызды тердің бөлінуін қамтамасыз етеді.	10
VІІІ. Рентген сәулесі қай жылы ашылды?	8. Инфрақызыл	6
ІХ. Соллюкс шамы қай сәулені қолдануға негізделген?	9. 1801 жылы В. Гершел, И. Риттер және У. Уластон	8
Х. Ультракүлгін сәуле -	10. 50 %	1

Таратпа материалдар

А3 форматтағы қағаздар, маркерлер,

интернет желісін қосымша пайдалану

Үлестірме қағаздар

Сабақтың соңы

3 минут

4 минут

Сабақты қорытындылау
«Т» жүйесі

Рентген сәулесінің пайдасы мен зияны

Рентген сәулесінің медицинада қолданылуы Презентация

Есеп шығару

-Оқушылар қажетті жерлерін дәптерлеріне жазып алады.

-үйге берілген тапсырманы, яғни §51 Рентген сәулелері тақырыбын оқып келеді;

-Оқушылар тақырып соңындағы дайындық сұрақтарына дайындалып,

40 жаттығудың№2 есептерін шығарады:

Топ басшысы бағалау парағы арқылы өз тобын қорытындылайды.

Оқушы

аты – жөні

1-тапсырма

«Сәйкестендіру»

әдісі

2-

тапсырма

«SWOT» әдісі

3-тапсырма

«Жүйрік болсаң,

шауып көр» әдісі

Мұғалім бағасы:

Бүгінгі күннің рефлексиясы

«Ойлаудың алты қалпағы»

Сары қалпақ (сәттілік тұстарын)

Көк қалпақ (талдау жасайды)

Қызыл қалпақ (сабақ барысында бастан кешірген сезімдерін тұжырымдайды)

Оқушылар стикерлерге ойларын жазып таңдаған қалпақ тұсына жапсырады.

Қорытындылау: Оқушылар сабақты өздері сөйлеп тұрып қорытындылайды, өз ойларын ортаға салады, ең соңында мұғалім қорытындылайды.

Үйге тапсырма: «Рентген сәулелері пайдасы мен зиянды тұстары» тақырыбында реферат дайындау.

Стикерлер таратылады

Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Диалог және қолдау көрсету бойынша саралау:

Тапсырманың мақсатын ашу үшін, диалог және қолдауға негіз болатын сұрақтар қоямын: рентген сәулелерінің пайдасымен қатар зиянды тұстарын айтады, салыстыра алуға жағдай жасаймын.

Қарқын бойынша саралау:

Жұмысын тез орындағандар жай жұмыстанғандарға көмектесуіне мүмкіндік беремін.

Ресурстар бойынша саралау:

Ғаламтор арқылы ізденіп, Рентген сәулелерінің ғылым мен өмірдегі қолданылуын айқындауына жол беремін.

Әрбір кезең бойынша оқушыларға ауызша және жазбаша кері байланыс беріп отырамын, сол арқылы оқушыларды ынталандыруға бағыттап отырамын, қолдау көрсетемін.

Бағалауда бес критерий бойынша, сонымен қатар

әр топ өз-өздерін бағалау және де топтар бірін-бірі бағалау арқылы олардың ұйымшылдықтары, ауызбіршіліктері қалыптасады, өз-өздерін басқаруға баули алады.

Сыныпта психологиялық атмосфера орнату.

Сабақта белсенді жұмыс түрлерін жүргізу.

Интерактив тақта,АКТ пайдалануда,сабақ барысында қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау

1895 жылы неміс физигі Вильгельм Конрад Рентген катодтық сәулелердің көмегімен пайда болатын люминесценция құбылысын зерттеп, түрлі тәжірибелер өткізді. Әсерді көбейту үшін физик электронды сәулелі түтікшенің ішіне люминесценция тудырушы затты салып, күн сәулесі өтпейтіндей етіп зертханадағы барлық терезелерді жауып тастаған. Электронды сәулелі түтікшені қосқанда, Рентген қызық оқиғаны байқайды. Бөлменің бір бөлігінде жап-жарық сәуле пайда болады. Зейін қойып бәрін зерттей бастағанда, Рентген сәуленің барий платиноцианидпен, яғни люминесценттеуші затпен қапталған қағаздан шығып тұрғанын байқайды. Бұндайды күтпеген ғалым бірден шамды өшіруге асықты. Жарық сәуле өшті. Қайтадан қосқанда, жарық қайта пайда болды. Сонда, ғалым люминесценттеуші затпен қапталған қағазды басқа бөлмеге апарғанда, ол жарық болып, сәулеленіп тұрған. Сонда Рентген сәуленің тек қағаздан ғана емес, басқа да заттардан өте алатынын түсінді. Бұндай құбылысқа түсініктеме таба алмаған физик сәулелерді - Х сәулелері деп атап кеткен. Бұл бағытта Вильгельм Конрад бір жылға жуық зерттеу жұмыстарын жүргізіп, жүздеген теориялық мақалаларды жариялаған. Рентгеннің ізбасарлары да көптеген ғылыми мақалалардың авторлары атанғанымен, бұл жобаға айтарлықтай жаңалық енгізбеді. Кейін Рентгеннің х-сәулелеріне деген қызығушылығы жоғалып, ол бұл бағыттағы жұмыстарын тоқтатады. Кейін Рентгеннің шәкірті Абрама Фёдорович Иоффенің ұсынысымен Х-сәулелерді "Рентген" сәулелері деп атап кеткен.

Электрондардың m энергетикалық деңгейден n энергетикалық деңгейге өтуі кезінде атом энергиясы ∆E=h𝛎_mn болатын фотондар ағынын шығарады. Осы фотондар ағыны жиілігі үлкен рентгендік сәулелер болып табылады. Тежелу барысында жылдам электрондра біраз мөлшерде кинетикалық энергияларынан айырылады:

∆E=E₁-E₂ Бұл энергия рентгендік сәулелер фотонының энергиясына түрленеді: ∆E=h𝛎 Жылдам электрондардың тежелуі кезінде туындайтын сәулеленуді тежеулік рентгендік сәулелер деп атайды.

Рентген сәулелері өмірдің көптеген салаларында кеңінен қолданылып отыр. Солардың бірнешеуін атап өтейік. Рентген сәулелерінің өтімділігі жоғары, біздің денеміз бұл сәулелер үшін "мөлдір", осыны пайдаланып ішкі органдардың кескінің шығарып алып, ондағы ауытқушылықтарды зерттеуге болады. Міне, осылайша медицинада рентген сәулелері ауруды айқындап, диагноз қоюға мүмкіндік береді.Вильгелм Рентген келіншегінің саусағына жасаған тәжірибесі. Зарядталған бөлшекті бір нүктеден екінші нүктеге дейін қозғалту үшін электр өрісі жұмыс атқарады. Ол жұмыс өріс нүктелері арасындағы кернеу мен бөлшек зарядының көбейтіндісіне тең болады: A=qU_1.2

Өрістің істейтін жұмысы есебінен электронның кинетикалық энер

гиясы өседі, яғни жылдамдығы артады

-оқушылар оқулықтағы жаңа мәтінмен танысады.;

-берілген мәтінге көз жүгіртіп, әркім өз бетінше шолу жасайды.

-оқушылар оқулық бойынша қысқаша конспект жасайды:

Рентген сәулелері жайында

Денсаулығымыды қадағалау үшін жылына кем дегенде бір рет "рентгенге" түсетініміз бар. Бірақ, рентген сәулелерінің қаншалықты зиянды екенін көбіміз біле бермейміз...

Рентген түтігінде анод W, Cu, Pt сияқты ауыр металлдардың бірімен жасалады. Шапшаң электрон металлға енгенде оның атомы төменгі энергетикалық күйден жоғарғы күйге өтіп, бұл кезде энергия сәуле түрінде металлдан шығады – осы рентген сәулесі. Тежелген электрондар энергиясының тек 1-3 % -і ғана сәулелену энергиясына, ал қалғаны жылу энергиясына айналады, сондықтан анод тұрақты түрде сумен салқындатылып тұрылады.

			Мектеп:
жүктеу 15,95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 179 180 181 182 183 184 185 186 ... 238