Сыныбы: 10
Күні
|
12.09.15ж
|
|
|
|
|
Тексерілді
|
|
|
|
|
|
Сабақтың тақырыбы
|
Диэлектриктер
|
Сілтеме
|
Жоспар
|
Жалпы мақсаты
|
Электр өрісіндегі диэлектрик жайлы мағлұмат беру
Электр өрісіндегі диэлектриктің күнделікті тұрмыста қолданылуы және формуланы тиімді қолданып, есептер шығара білуге үйрету
Топта еркін сөйлеуге баулу
|
Күтілетін нәтиже
|
Топта ойын ашық айта алады.
Фукнционалды сауаттылық
|
Негізгі идеялар
|
Диэлектрик (dielectric) — поляризацияға қабілеттілігі негізгі электрлік қасиеті болып табылатын, металлдар мен шалаөткізгіштерге қарағанда электр тогын нашар өткізетін, үлестік электр кедергісі өте үлкен (j = 10^6/10^16 Ом • м) қатты, сұйық және газ тәріздес заттар. Газ тәрізді диэлектриктер туралы негізгі мәліметтер Газ тәрізді диэлектриктерге барлық газдар және ауа жатады. Көптеген газдарды газ толтырылған конденсаторларда, жоғары кернеуліктегі ауа ажыратқыштарда және басқа электртехникалық қондырғыларда диэлектриктер ретінде қолданады.
Қатты немесе сұйық диэлектриктердің ішіндегі газды қосылғыштарда жергілікті тесік пайда болуын жартылай разряд деп атайды. Қалыпты жұмыс жағдайында газ тәрізді диэлектриктердің өте аз өткізгіштігі және диэлектрлік шығындары болады Сұйық диэлектриктер туралы негізгі мәліметтер Сұйық диэлектриктерді электртехникалық қондырғыларда кең қолданады. Олармен күш трансформаторларының ішкі кеңістігін толтырады. Электрқұралдарға вакуум астында құйылатын сұйық диэлектриктер оралмалардың кеуекті изоляциясын жақсы сіңіреді. Сонымен қатар сұйык диэлектриктер жылу өткізгіш орта рөлін атқарады. Трансформатордағы изоляциялық май орамаларда қыздырылады, кейіннен трансформатор багының суық қабырғаларына өтіп, оларға алынған жылуды береді. Майлы ажыратқыштарда сұйық диэлектрик тек ток өткізуші бөлшектерді оқшаулап қана қоймай, сонымен бірге электрлік доғаны сөндіретін орта рөлін де атқарады.
Сұйық диэлектриктер ретінде мұнайлы электризоляциялық майлар кең тарап отыр, олар үш топқа бөлінеді.
1. Трансформаторлар және жоғары вольтті ажыратқыштар үшін. 2.Конденсаторлардың қағаз изоляциясын сіңдіру үшін. 3. Жоғары вольтті кабельдер үшін.
Синтетикалық майларды сирек қолданады:
|
Тапсырмалар
|
Топтық жұмыс
|
Топтық жұмыс
|
Жеке жұмыс «Блум таксономиясы»
|
Сабақ бойынша
І.Ұйымдастыру
ІІ. Үй тапсырмасы Өткізгіштер туралы жалпы не білеміз?
ІІІ. Талқылау үшін сұрақтар беріледі
Диэлектриктер жайлы не білесіңдер?
Диэлектриктерге нелер жатады?
ІҮ. Топтық жұмыс «Блум таксономиясы»
1
|
Білу
|
Диэлектрик дегеніміз не?
|
|
2
|
Түсіну
|
Диэлектриктерге мысал келтір?
|
|
3
|
Қолдану
|
Диэлектриктердің қолданылуын түсіндір?
|
|
4
|
Талдау
|
Өткізгіш және диэлектриктерді салыстыр?
|
|
5
|
Жинақтау
|
Есептер шығару
|
|
6
|
Бағалау
|
Диэлектриктер туралы білудің маңызы неде?
|
|
ҮІ. Кері байланыс (не үйрендім, не қиын болды, сұрақ.)
Қосымша тапсырмалар
|
Электр өрісіндегі диэлектриктер
Тест есептерін шешу
| |
Не сәтті өтті?
|
|
Не сәтсіз өтті?
|
|
Сыныбы: 10
Сабақтың тақырыбы
|
Өткізгіштер.
|
Сілтеме
|
Жоспар
|
Жалпы мақсаты
|
Электр өрісіндегі өткізгіштер. жайлы мағлұмат беру
Электр өрісіндегі өткізгіштердің күнделікті тұрмыста қолданылуы және формуланы тиімді қолданып, есептер шығара білуге үйрету
Топтасып түйінді ой айтуға баулу
|
Күтілетін нәтиже
|
Топ жұмысының жүйелілігі
Фукнционалды сауаттылық
|
Негізгі идеялар
|
Өткізгіш электр өрісіне тап болған кезде, ол бір жақ шетінде оң заряд, ал екінші жақ шетінде шамасы жағынан дәл осындай теріс заряд пайда болатындай түрде электрленеді. Мұндай электрлену электростатикалық индукция деп аталады.
Өткізгіштегі зарядтардың тепе-теңдігі кезінде оның барлық нүктелерінің потенциалдары бірдей.
Өткізгіштің қандай жолман электрленгеніне тәуелсіз, зарядтардың тепе-теңдігі кезінде өткізгіштің ішінде өріс болмайды, ал өткізгіштің барлық нүктелерінің потенциалдары бірдей.
Осы кезде электренген өткізгіштің сыртында өріс бар және кернеулік сызықтары өткізгіштің бетіне перпендикуляр.
Ендеше өткізгіштегі зарядтардың тепе-теңдігі орныққан бет эквипотенциал бет болып табылады.
Электр индукция құбылысын тұңғыш зерттеген ХVIII ғасырда орыс ғалымы Ф.У.Элинус зерттеген.
Электр зарядтарының өткізгіштің сыртқы бетінде орналасатынын тұңғыш рет Кавендиш дәлелдеді.
|
Тапсырмалар
|
Топтық жұмыс
|
Топтық жұмыс
|
Жеке жұмыс «Блум таксономиясы»
|
Сабақ бойынша
І.Ұйымдастыру
ІІ. Үй тапсырмасы Электротехникалық материалдардың түрлері
ІІІ. Талқылау үшін сұрақтар беріледі
Өткізгіш дегенді қалай түсінесіңдер?
Диэлектриктер жайлы не білесіңдер?
ІҮ. Топтық жұмыс
Сіздің тобыңызда 5 рөлді: лидер, баяндамашы, хатшы, уақыт сақшысы және бақылаушыларды анықтаңыз. Жұмыс төмендегідей жоспармен жүреді:
Берілген мәтінді топпен бірлесе отырып оқып, талқылайды
Ү. Топтық жұмыс (суретпен жұмыс)
VІ. Жеке жұмыс «Блум таксономиясы»
1
|
Білу
|
Өткізгіш дегеніміз не?
|
|
2
|
Түсіну
|
Өткізгіштерге мысал келтір?
|
|
3
|
Қолдану
|
Өткізгіштердің қолданылуын түсіндір?
|
|
4
|
Талдау
|
Өткізгіштер –cұйық, қатты дене, газ
|
|
5
|
Жинақтау
|
Есептер шығару
|
|
6
|
Бағалау
|
Өткізгіш туралы білудің маңызы неде?
|
|
Жасаған жұмыстарын 2 жұлдыз, 1 ұсыныспен бағалау.
ҮІ. Кері байланыс (не үйрендім, не қиын болды, сұрақ.)
Қосымша тапсырмалар
|
Электр өрісіндегі өткізгіштер. Тест есептерін шешу
| |
Не сәтті өтті?
|
|
Не сәтсіз өтті?
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
