Сабақтың тақырыбы : «Магнит өрісі»

1.Командалар танысуы.

2. Алау жағу – Физикалық тест эстафетасы. (Әр қатардағы оқушылар соңғы партадан бастап, алдыңғысымен аяқтайтындай етіп, бір-біріне жалғастыра, берілген сұрақтарға дұрыс әрі жылдам жауап берген команда жеңімпаз атанады.Алау жағу құрметіне ие болады.)

3. «Жұмбақ конверт» (Оқушылар өздері дайындайды. Онда тақырыпты баяндау, сөзжұмбақ, және тақырыпқа байланысты мақал және жұмбақ ).

4. «Кім жүйрік!» сайысы (физикалық шамалардың өлшем бірліктерін бір минут ішінде айтып үлгірулері қажет).

5. «Кім көп біледі?» (Әр топқа 10 сұрақтан беріледі. Топтан бір оқушы шығады. Ол 30 секунда сұрақтарға дұрыс жауап беріп үлгеруі керек).

6.Кім зерек! (Әрбір топқа 3 деңгейдегі есептер беріледі).

7.Ойлан тап! (формулада белгісіз шаманы анықтау).

8.Физикалық тәжірибелер (тәжірибелер жасап, оны түсіндіру)

9.Қорытынды

10.Рефлексия

Барысы:

Ұйымдастыру кезеңі.

а) Сәлемдесу. б) Оқушыларды түгендеу в) Сабақтың құрылымы, жоспарымен таныстыру

Оқушылар үш топқа бөлінеді. Физика әлемінде екі бағыт бар. Біріншісі ғалам болса, екіншісі ядроның түпкі тамыры. Әлем деңгейінде қазақ физикасы да алдыңғы қатарлы болмақ. Шәкәрім Құдайбердиевтің де «Үш анық» кітабынан оның физикадан хабардар екені анық. Абай шығармаларында да физикалық құбылыстар көп кездеседі. Әлемнің негізі молекулаға тірелсе, молекула атомға бөлінетіні белгілі. Бөлінбейді деген атом да бөлінеді екен деген түсініктен кейін Шәкәрім әлемді аралап шығып, кітабын жазып шығады. Шәкәрім әлемнің түп негізі «нұр» болады деген екен. Магнит өрісін электр тогы тудырады. Электр тогы дегеніміз зарядталған бөлшектердің бағытталып реттелген қозғалысынан пайда болады. Магнит өрісінің пайда болуының түп тамыры элементар бөлшектер. Сондықтан бағалану үшін элементар бөлшектердің эмблемасын ұсынамыз. (электрон, протон, нейтрон).

Топтардың атаулары: «Ампер», «Тесла», «Вебер»

Ток күші сенің арқаң өмір сүргеніміз,

Сабақ оқып теледидар көргеніміз.

«Ампер» болған ток күшінің өлшемі

Біз мықты, қуатты да күштіміз.

2-команда: «Тесла».

Ток бар жерде магнит өрісі туындайды.

Сан жағынан магнит өрісін сипаттайды.

«Тесла» болған өлшем бірлігі

Бұл шама «Магнит индукция векторы»

3-команда: «Вебер».

Өзгергенде жерді қоршаған магнит өрісі

Ағады ауада, жер қабығында - электр тогы

Индукцияның күш сызықтарының санын

Өлшейді «Вебермен» магнит ағыны.

Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Мұғалім: Психологиялық дайындық, қызғушылықты ояту кезеңі: әр командаға бес сұрақтан тұратын тест сұрақтары беріліді. (Әр қатардағы оқушылар соңғы партадан бастап, алдыңғысымен аяқтайтындай етіп, бір-біріне жалғастыра, берілген сұрақтарға сауатты, әрі жылдам жауап берген команда жеңімпаз атанады. Дұрыс жауабы тақтада көрсетіледі. Бағалану «элементар бөлшектер белгісін» тапсырумен бағаланады).

2. Алау жағу – Физикалық тест эстафетасы. (Әр қатардағы оқушылар соңғы партадан бастап, алдыңғысымен аяқтайтындай етіп, бір-біріне жалғастыра, берілген сұрақтарға дұрыс әрі жылдам жауап берген команда жеңімпаз атанады.Алау жағу құрметіне ие болады.)

«Ампер» командасының сұрақтары:

1.«Электр тогы ұғымын» физикаға енгізген ғалым?

А)Ампер В)Вольта С) Ом

2.Электр заряды қоршаған кеңістікте қандай өріс пайда болады?

А)гравитациялық өріс В)электр өрісі С)магнит өрісі

3.Өткізгіштерді қалай жалғағанда тізбектегі кернеу тұрақты болады?

А)тізбектей В)аралас С)параллель

4.Металдарда негізгі заряд тасушылар қандай бөлшектер?

А)электрондар В)кемтіктер С)электрондар және кемтіктер

5.Шамнан 5 секунд ішінде 45 Кл заряд өткенде ток күші неге тең?

А)225 А В)9 А С)15А

«Тесла» командасының сұрақтары:

1.Электр заряды қозғалысқа түскен кеңістікте қандай өріс пайда болады?

А)гравитациялық өріс В)электр өрісі С)магнит өрісі

2. Үтік токтың қайсы әсеріне негізделген?

А)магниттік В)жылулық С)механикалық

3.Ток күшін қандай шамамен өлшейді және ол тізбекке қалай жалғанады?

А)амперметр, параллель В)вольтметр, параллель С)амперметр, тізбектей

4.Бейтарап бөлшек қайсы бірі?

А)ион В) атом С)электрон

5.Кернеуі 4В, кедергісі 2 Ом болатын өткізгіштегі ток күшін тап.

А)8 А В)2В С)2А

«Вебер» командасының сұрақтары:

1.Күш сызықтары тұйықталған өріс құйынды өріс деп аталады. Құйынды өріске қайсы өріс жатады?

А)гравитациялықөріс В)электр өрісі С)магнит өрісі

2.Өткізгіштің меншікті кедергісінің өлшем бірлігі:

А)Ом/м В)Ом*м С)Ом

3.Кедергілері 3 Ом және 2 Ом резисторлар тізбектей жалғанғанда жалпы кедергі неге тең болады?

А) 6 Ом В)5 Ом С)1,5 Ом

4.Магнит өрісін сан жағынан сипаттайтын шама:

А) магнит индукция векторы В)электр өрісі кернеулігі С) ток күші

5.Ферромагнетиктерге жататын заттар:

А)алюминий, темір В)темір, кобальт С)мыс, шыны.

3.«Жұмбақ конверт» сұрақтары: (Бірінші және дұрыс жауап берген топтың оқушылары ойынды бірінші бастайды. «Жұмбақ конверт» сұрақтарын бір оқушы оқиды, жалпы топ жауап береді. Жауап бере алмаса екінші топ көмектеседі. Ең жоғарғы ұпай 5 балл).

1 топ:

1.Магнит индукция векторы дегеніміз не?

2.Лоренц күші деп нені атайды?

3.Ампер күшінің модулі неге тең? (формуласын тақтаға жазып түсіндіру)

4.Бұрғы ережесі бойынша магнит индукция векторының бағытын көрсет.

2 топ:

1.Ампер гипотезасын тұжырымда.

2.Магнит өтімділігі дегеніміз не?

3.Сол қол ережесі бойынша Лоренц күшінің бағытын қалай анықтайды?

4.Параллель тогы бар өткізгіштер қалай әсерлеседі?

3топ:

1.Магнит индукция векторының бағытын магниттік тілшенің көмегімен қалай анықтайды?

2.Магнит ағыны дегеніміз не?

3.Сол қол ережесі бойынша Ампер күшінің бағытын анықта.

4.Лоренц күші қай жерлерде қолданылады?

Сөзжұмбақ шешу. (Әрбір топ өздері дайындаған сөзжұмбақтарын қарсы командаларға береді. Екі оқушыдан тақтаға шығады. Біреуі сұрақты оқиды.Топ жауап береді. Екінші оқушы жауабын жазады. 6 мин.)

Мақал айту және жұмбақ шешу: (2 мақал, 2 жұмбақ. Мақалдың физикалық мағынасын ашу. Жұмбақ та тақырыпқа сай болу керек.).

1.Физиканы білмейсің, дұрыс өмір сүрмейсің.

2.Кеңістікте тараған

Екі өріс табысқан (электромагниттік өріс)

3.Пайдаланған мені жұрт

Отын және жарыққа

Қызмет етем әрқашан

Түсіне білген халыққа (электр тогы)

(топ басшыларына тапсырма. 1 минут ішінде физикалық шамалардың өлшем бірліктерін атап шығу керек).