Сабақтың тақырыбы : «Жұмыс және қуат. Энергия»

Сабақтың барысы:

Потенциалдық энергия

F

S

Е

Кинетикалық энергия

Қуат

N=A/t

Қарапайым механизмдер

Механиканың «алтын ережесі»

ПӘК-і

Рычаг, блоктар, көлбеу жазықтық

1. 
   Ойын ұйымдастыру. Оқушыларды екі топқа бөлемін. Әр топ өздеріне
   

Екі топқа 10 сұрақ қойылады. Қай топ жылдам, әрі тез жауап берсе, сол топтың ұпайы басым болады.

1. Жұмыс дегеніміз не?

2. Механикалық жұмысты бірнеше мысалдар арқылы түсіндір?

3. Жұмыстың формуласы?

4. Қуат дегеніміз не?

5. 1 Вт-та қанша МВт бар?

6. Қуаттың формуласы?

7. Механизмдер дегеніміз не?

8. Жай механизмдердің қандай түрлері бар?

9. Жай механизмдер қандай мақсатта пайдаланылады?

10. Блок дегеніміз не?

II – топ сұрақтары:

1. Пайдалы әсер коэффициенті (ПӘК) дегеніміз не?

2. Күш моменті дегеніміз не?

3. Моменттер ережесін тұжырымда?

4. Механиканың «Алтын ережесін» тұжырымда және мысал келтір.

5. Потенциалдық энергия дегеніміз не?

6. Кинетикалық энергия дегеніміз не?

7. Потенциалдық энергияның кинетикалық энергияға және керісінше кинетикалық энергияның потенциалдық энергияға айналуын мысал арқылы түсіндір

8. Энергияның өлшем бірлігі?

9. Иінтірек ережесін ашқан кім?

10. А_пТ тұжырымда?

2-кезең: Шығармашылық тапсырма.

Екі топқа сұрақ жазылған карточка беріледі. Екі топтан бір-бір оқушы ғана шығып сөйлейді. Әр топқа 5 минут уақыт беріледі.

Иінтіректің табиғатта, техникада және тұрмыста қолданылуы.

Иінтіректің заңын блокқа қолдану.

Барлық оқушыларға 5-сұрақтан тұратын тест беріледі.

1. 20Н күш әсер ететін жүкті 100м қашықтыққа орын ауыстыру үшін қанша жұмыс жасалады?

А) 200Дж Б) 20Дж В) 2000Дж +

2. 1Дж-да қанша кДж бар?

А) 0,001кДж+ Б)0,01кДж В) 1000кДж

3. Жұмыстың формуласы?

А) A=F/S Б) A=F*S + В) A=S/F

4. Қуаттың өлшем бірлігі?

А) Вт + Б) Дж В) м/с

5. Қуат дегеніміз ...

А) жұмыстың орындалу тездігі +

Б) денеге әсер ететін күш әсерінен пайда болады

В) тіреу нүктесі мен күштің иінтірекке әсер ету бағытын көрсететін ең қысқа арақашықтық

II – топ тест сұрағы:

1. Күш иіні дегеніміз ...

А) тіреу нүктесі мен күштің иінтірекке әсер ету бағытын көрсететін түзудің ең қысқа арақашықтығы

Б) денеге әсер етуші күш

В) жұмыстың орындалу тездігі

2. Массасы 100 кг денені 10 м биіктікте жерге қатысты потенциалдық энергиясы қандай? g=9,8 Н/кг

А) 98 Дж Б) 9,8 Дж В) 9,8 кДж +

3. Дененің массасы мен қозғалыс жылдамдығы неғұрлым көп болса, оның кинетикалық энергиясы қандай болады?

А) соғұрлым аз болады

Б) соғұрлым көп болады +

В) 2 есе аз болады

4. Потенциалдық энергия формуласы?

А) mgh + Б) mv²/2 В) FL

5. 1МВт-та қанша Вт бар?

А) 10 Вт Б) 0,0000001 Вт В) 1000000 Вт +

4-кезең. Есеп шығару.

Екі топқа бір-бір есеп беріледі. Шығару уақыты 3 мин. 1-есеп.

Иінтіректің қысқа иініне массасы 100 кг жүк ілінген. Оны көтеру үшін иінтіректің ұшын иініне 250Н күш түсірілген жүкті h=0,08 м биіктікке көтерген, сонда қозғаушы күштің түсу нүктесі h=0,4 м төмендеген. Иінтіректің ПӘК-ін абу керек.

Шығарылуы:

Берілгені: Формула: шешуі:

m=100 кг η=A_Ρ/A_Τ*100% Ρ=1000Н

g=9,8 Н/кг A_Τ=Fh₂ A_П=80 Дж

h=0,08 м A_Ρ=Ρh A_Т=100 Дж

h=0,4 м Ρ=gm₁ η=80%

F=250 Н

Т/к: η-?

2-есеп.

Биіктігі 22 м платинадан 10 мин ішінде 500 т су ағып түседі. Сонда қанша қуат өндіріледі?

Шығарылуы:

Берілгені: Формула: Шешуі:

h=22 м N=A/t N=183 Вт

t=10 мин=600с A=E_P, E_P=mgh

g=10Н/кг A=mgh

N=(mgh)/t

Қорытынды

Бұл ойынға балалар екі топқа бөлініп қатысады. Екі топ өздеріне басшылар тағайындап алады. Стол үстіне 15-20 физикалық құралдарды қойып, оқушыларға 1 минут қаратып көрсетеміз. Содан кейін оқушылар өздері көрген нәрселердің тізімдерін жазулары керек. Қай топтың балалары көп жазса, сол топ ұтқан болып саналады. Бұл ойын оқушылардың көру және есте сақтау қабілеттерін жетілдіре түседі.