қабылданған. Алдынғы эксперименттің нәтижесі бойынша өткізгіштің қуатын анықтаңыздар.
Токтың қуатын өлшеуге арналған құралды: Ваттметр деп, ал ток жұмысын өлшеуге арналған құралды электр санауыш деп атайды. Электр санауышында электр тогының жұмысының 1кВт*сағ –деген бірлігі қабылданған, ол дегеніміз 1 сағаттағы жұмысы 3,6*106 Дж тең дегенді білдіреді. Үйде тұтынушылардың бір мезгілде пайдалану қуатының шекті мәні: 2,2кВт.
Токтың өткізгіш арқылы өтіп жатқандығын біз қандай әсерлері арқылы анықтай аламыз?
Жауабы: Жылулық, магниттік, химимялы және физиологиялық.
Яғни жылулық әсерін, біз өткізгіштің бойымен ток өткенде оның қызытындығымен түсіндіре аламыз?
Сонымен қатар электр энергиясы, ішкі энергияға айналады деп айта аламыз.
Олай болса, өткізгіштің бойымен ток өткенде бөлетін жылу мөлшерін тәжірибе жүзінде ағылшын ғалымы Дж. Джоуль мен орыс ғалымы Э. Ленц зерттеп, мынадай тұжырымдама жасады.
Өткізгіш бойымен ток жүргенде өткізгіштен бөлінетін жылу мөлшері токтың квадратына, өткізгіш кедергісіне және токтың жүру уақытына тура пропорционал болады. Q=I2Rt.
ІІІ. Толғаныс (кесте толтыру, график тұрғызу)
Алған мәндеріңіз бойынша есептеп, (І,Р); (І,А); (І, Q) тәуелді графигін тұрғызыңдар.
№
|
I(A)
|
U(B)
|
R(Oм)
|
P(Bт)
|
A(Дж) t=1с
|
Q(Дж) t=1с
|
1
|
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
|
Графикке қарап қандай тұжырымға келдіңіздер.
Жауабы: Р, А, Q-ток күшіне тура пропорционал өзгереді, яғни ток күші артса, Р, А, Q-де артады.
Р А Q
Есептер. І І І
21 жаттығу-3
Әрқайсысы 6В кернеуге, 0,6А ток күшіне есептелінген екі шам 2 мин жанды. Осы уақыт аралығында әр шамдағы және екі шамдағы электр тогының атқаратын жұмысын анықтаңдар?
21 жаттығу-5
Мұнай араластырғышты іске қосатын электрқозғалтқышының қуаты 1900Вт. Электрқозғалтқышынан 2 сағ ішінде 14400 Кл зарядты өткізетін орамның кедергісін анықтаңдар.
21 жаттығу-7
Жүк шығырын айналдыратын электрқозғалтқышы 9120 Дж тең жұмыс атқарады. 4А ток күшінде 24 Кл заряд өткендегі электромотордың қуатын табыңдар.
Жеке озық тапсырма – 86- бет: 637; 638; 639; 640.
ІҮ.Бағалау.
Оқушы аты-жөні
|
Сұрақтарға жауап
«1 балл»
|
Тізбекті құрастыру
«1 балл»
|
Кесте мәндерін толтыру
«1 балл»
|
График тұрғызу
«1 балл»
|
Есептер шығару
«1 балл»
|
Қортынды
|
|
|
|
|
|
|
|
0-4 балл «3»; 5-9 балл «4» 10-16 балл «5»
Ү. Үйге тапсырма §42 Токтың жұмысы мен қуаты. Джоуль-Ленц заңы. 21-жаттығу
№6 эксперименттік тапсырма.
Достарыңызбен бөлісу: |