Дәріс №1 .
1.Тақырыбы: Әлемдік компьютерлік жүйелерді ұйымдастыру принциптері және тарихы.
2.Қарастырылатын сұрақтар:
1. Интернет тарихы.
2. Мәліметтерді алмастырудың бірыңғай протоколын енгізу
3. Гипермәтінді жеткізу протоколы
3.Дәрістің мақсаты: Студенттердің танымдық қабілетін арттыру
Дәріс мазмұны: Интернет тарихы. 1967 жылы мәліметтерді жеткізу жүйесінің құрылуы.. ARPANet атын алған алғашқы әлемдік компьютерлік жүйені құру жұмысы. Мәліметтерді алмастырудың бірыңғай протоколын енгізу - TCP/IP (Transfer Control Protocol / Internet Protocol)1 қаңтар1983 жыл. Тelnet бойынша шектеулі серверлер санына кіру FTP (File Transfer Protocol –Файлдарды жеткізу протоколы) бойынша файлдарды алу 1991 жылға дейін.. Қажетті сервердің мекен –жайын білмей-ақ әлемдік жүйе бойынша еркін орналасуға мүмкіндік беретін Gopher қосымшасының пайда болуы. Жаңа қосымшалардың құрылуы –Бүкіләлемдік торап (World Wide Web. WWW), 1991 жылы Европалық Ядролық зерттеу орталығында құрылған. (European Center for Nuclear Research, CERN). Гипермәтінді жеткізу протоколы - (HyperText Transmission Protocol - HTTP), CERN маманы Тимом Бернерсом-Ли-дің (Tim Berners-Lee) құрастыруымен.
5.Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1. ARPANet атын алған алғашқы әлемдік компьютерлік жүйені құру жұмысы.
2. Жаңа қосымшалардың құрылуы –Бүкіләлемдік торап
6.Пайдаланатын әдебиеттер
Абулкаирова Е.Д. Интернет – новый этап развития университетских библиотек // Кітапхана әлемі.-2003.-№1.-С.12-13
Агаджанян А.С. Две функции Интернет и перспективы его использования для библиотек //Науч. И техн.б-ки. –1999-№2. –С.42-47.
Алешин, Л.И Автоматизация в библиотеке:Учеб. Пособие / Л.И.Алешин.-М.: Изд-во МГУКИ, ИПО Профиздат.-(Серия "Современная библиотека"). Ч.2.-2001.-144с.
Армс, В.Электронные библиотеки / Армс В.-Люберцы:ПИК ВИНИТИ, 2002.-273с.
Дәріс №2.
1.Тақырыбы: :Интернеттің технологиялық негізі.
2.Қарастырылатын сұрақтар:
1.Интернет қызметі
2.Интернеттің даму тенденциясы мен перспективасы
3.Дәрістің мақсаты: Студенттердің танымдық қабілетін арттыру
4. Дәріс мазмұны:
Интернеттің технологиялық негізі.Интернет қызметінің жалпы ережелерін жүзеге асыратын халықаралық ұйымдар. Мысалы, Internet Research Task Force Протоколдардың даму мәселелері бойынша TCP/IP, Internet Engineering Task Force - жаңа стандарттар мен прортоколдар мәселесі, Internet Corporation for Assigned Names and Numbers - әлемдік деңгейде адрестік ара-қашықтықты бөлу.
Әлемдік жүйеде мәліметтерді жеткізу негізі ретінде пакеттер коммутациясының технологиясы.Әлемдік жүйеде мәліметтер ағынын басқару жүйесіне жататын маршрутизация жүйелері. Тораптар бюджетін қалыптастыру. Поставщик доступа в Интернет (Internet Service Provider. ISP).
Интернеттің даму перспективасы мен тенденциясы. Жедел компьютерлік құрылғылардың мүмкіндігінің өсуіне байланысты интернетті пайдаланушылар аудиториясының көбеюі:ноутбуктердің, жеке қалта компьютерлері, ұялы телефондардың.
5.Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1. Әлемдік жүйеде мәліметтерді жеткізу негізі ретінде пакеттер коммутациясының технологиясы.
2. Интернеттің даму перспективасы мен тенденциясы.
6.Пайдаланатын әдебиеттер
Абулкаирова Е.Д. Интернет – новый этап развития университетских библиотек // Кітапхана әлемі.-2003.-№1.-С.12-13
Агаджанян А.С. Две функции Интернет и перспективы его использования для библиотек //Науч. И техн.б-ки. –1999-№2. –С.42-47.
Алешин, Л.И Автоматизация в библиотеке:Учеб. Пособие / Л.И.Алешин.-М.: Изд-во МГУКИ, ИПО Профиздат.-(Серия "Современная библиотека"). Ч.2.-2001.-144с.
Армс, В.Электронные библиотеки / Армс В.-Люберцы:ПИК ВИНИТИ, 2002.-273с.
Дәріс №3.
1.Тақырыбы: Интернеттің негізгі қосымшалары.
2.Қарастырылатын сұрақтар:
1.Е-mail - электронды поштасы
2.Бүкіләлемдік тораптар
3.Дәрістің мақсаты:Студенттердің біліктілігін арттыру
4. Дәріс мазмұны:
E-mail – электронды пошта. Usenet. Listserv немесе Mailing lists. ICQ. File Transfer Protocol (FTP). Telnet. GophWorld Wide Web (Бүкіләлемдік торап).
5.Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1. E-mail – электронды пошта.
2. Жаңа қосымшалардың құрылуы –Бүкіләлемдік торап
6.Пайдаланатын әдебиеттер
Абулкаирова Е.Д. Интернет – новый этап развития университетских библиотек // Кітапхана әлемі.-2003.-№1.-С.12-13
Агаджанян А.С. Две функции Интернет и перспективы его использования для библиотек //Науч. И техн.б-ки. –1999-№2. –С.42-47.
Алешин, Л.И Автоматизация в библиотеке:Учеб. Пособие / Л.И.Алешин.-М.: Изд-во МГУКИ, ИПО Профиздат.-(Серия "Современная библиотека"). Ч.2.-2001.-144с.
Армс, В.Электронные библиотеки / Армс В.-Люберцы:ПИК ВИНИТИ, 2002.-273с.
Дәріс № 4
1.Тақырыбы: Интернеттегі адресация жүйесі
2.Қарастырылатын сұрақтар:
1.Домендік адресация мен атаулар жүйесі
2.Бірінші деңгейлі жаңа домендер
3.Дәрістің мақсаты:Студенттердің біліктілігін арттыру
4. Дәріс мазмұны:
Домендік адресация DNS (Domain Name System – домендік атаулар жүйесі). Домендік адресацияның мақсаты. Берілетін мәліметтер протоколының түрі - HyperText Transmission Protocol (Гипермәтінді жеткізу протоколы). Доменнің ұймдастырушылық немеме географиялық болмысына сілтеме жасайды. Американ серверлеріне сілтейтін ұйымдастырушылық болмысы: gov - үкіметтік, edu – білім беру, com - коммерциялық, org – үкіметтік емес және комерциялық емес ұйымдар, mil - әскери, net – жүйенің өзі. Географиялық болмысы: .ru - Ресей, .uk - Ұлыбритания, .ca - Канада, .nl - Нидерланды және т.б.. Бірінші деңгейлі жаңа домендер, Интернеттегі домендік атаулар мен IP –номірлерді бөлу жөніндегі корпарациямен 90-жылдардын соңында қосылған (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers. ICANN):.biz -.info, .pro, .aero, .coop, .museum. URL (Uniform Resource Locator) – ресурстардың бірыңғай көрсеткіші.
5.Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1. Домендік адресация DNS (
2. Бірінші деңгейлі жаңа домендер
6.Пайдаланатын әдебиеттер
Абулкаирова Е.Д. Интернет – новый этап развития университетских библиотек // Кітапхана әлемі.-2003.-№1.-С.12-13
Агаджанян А.С. Две функции Интернет и перспективы его использования для библиотек //Науч. И техн.б-ки. –1999-№2. –С.42-47.
Алешин, Л.И Автоматизация в библиотеке:Учеб. Пособие / Л.И.Алешин.-М.: Изд-во МГУКИ, ИПО Профиздат.-(Серия "Современная библиотека"). Ч.2.-2001.-144с.
Армс, В.Электронные библиотеки / Армс В.-Люберцы:ПИК ВИНИТИ, 2002.-273с.
Дәріс № 5.
1.Тақырыбы: Интернетте ақпаратты кәсіби іздеу
2.Қарастырылатын сұрақтар:
1.Ақпараттарды зерттеу
2.Іздеу жүйесінің өлшемдері
3.Дәрістің мақсаты:Студенттердің біліктілігін арттыру
4. Дәріс мазмұны:
Ақпаратты іздеу әдістері мен құралдарымен жеке танысу: әр-түрлі форамттағы мәтіндерден бастап бейне анимацияларға дейін. Анықтамалықтардың деңгейін сипаттайтын негізгі өлшемдер.Іздеу жүйесі жұмысының технологиялық принциптері. Іздеу машиналарының міндеті Іздеу жүйесінің негізгі өлшемдері.
5.Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1. Ақпаратты іздеу әдістері мен құралдарымен жеке танысу:
2. Анықтамалықтардың деңгейін сипаттайтын негізгі өлшемдер
6.Пайдаланатын әдебиеттер
Абулкаирова Е.Д. Интернет – новый этап развития университетских библиотек // Кітапхана әлемі.-2003.-№1.-С.12-13
Агаджанян А.С. Две функции Интернет и перспективы его использования для библиотек //Науч. И техн.б-ки. –1999-№2. –С.42-47.
Алешин, Л.И Автоматизация в библиотеке:Учеб. Пособие / Л.И.Алешин.-М.: Изд-во МГУКИ, ИПО Профиздат.-(Серия "Современная библиотека"). Ч.2.-2001.-144с.
Армс, В.Электронные библиотеки / Армс В.-Люберцы:ПИК ВИНИТИ, 2002.-273с.
Дәріс №6.
1.Тақырыбы:
Ресурстар жөніндегі әлемдік анықтамалықтар
Әлемдік деңгейдегі электронды анықтамалықтар: Yahoo!, Open Directory, Project, About.
Дәріс №7.
1.Тақырыбы:
Әлемдік іздеу жүйелері
2.Қарастырылатын сұрақтар:
1.Іздеу жүйелерінің түрлері
2.Интернеттегі халықаралық ұйымдар
3.Дәрістің мақсаты:Студенттердің ізденімпаздығы мен біліктілігін арттыру
4. Дәріс мазмұны:
Іздеу жүйелері (search engines). Олармен кәсіби жұмыс Әлемдік іздеу жүйелері: Google, AlltheWeb / Fast Search, Alta Vista, Lycos, HotBot, InfoSeek, Excite және басқалары .
Қазіргі әлемдік даму кезеңінде ғаламдық ақпараттық интернет желісі бүкіл әлемдік ақпараттық кеңістігінің ең көлемді және жаппай жайылған сегменті болып табылады. Сонымен бірге, уақыт өте, ғаламдық ақпараттық интернет желісі ақпарат алу және алмасудың, сондай-ақ жаппай пайдаланушылардың коммуникациясы үшін ең қол жетерлік құралы болғаны айдан анық.
Қазіргі уақытта Интернеттің ақпараттық кеңестігінің жұмыс істеуіне сай келетін халықаралық ұйымдарға мыналар жатады:
1) The Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (бұдан әрі - ICANN) - IP-адрестерін, протоколдардың параметрлерін бөлу, домендік атаулардың жүйесін әкімшілеу (Domain Name System, DNS), түбірлік серверлер (Root Server System) деп аталатын жүйенің жұмыс істеуін әкімшілеу және қолдау үшін құрылған коммерциялық емес ұйым;
2) Интернет желісінде нөмірлеуді бөлу жөніндегі уәкілетті ұйым (бұдан әрі - IANA, The Internet Assigned Numbers Authority);
3) Еуропалық желілік үйлестіру орталығы (бұдан әрі - RIPE NCC) - тіркеушілер үшін ІР-адрестерді бөлуді және тіркеуді қамтамасыз етеді. RIPE NCC тіркеушілер үшін ІР-адрестерді бөлу мен тіркеуді қамтамасыз етеді. RIPE NCC қызмет көрсету аймағында Интернеттің ғаламдық ресурстарын әділетті бөлуге кепілдеме бере отырып, Еуропа, Таяу Шығыс, Солтүстік Африка және Азияның бөлігінің тіркеушілеріне қызмет көрсетеді;
4) The Internet Engineering Task Force (бұдан әрі - IETF) - Интернет сәулетін дамыту және қолданыстағы инфрақұрылымның үздіксіз қызмет етуінің біріктірілген міндеттерін дамытуға жұмыс жасайтын желілік хаттамаларын дайындаушылар, операторлар, өндірушілер және зерттеушілердің халықаралық ашық бірлестігі болып табылады;
5) Дүниежүзілік зияткерлік жеке меншік ұйымы (бұдан әрі - ДЗЖҰ).
Жоғарғы деңгейдегі домендер (бұдан әрі - TLD, Top Level Domain) екі үлкен бөлікке бөлінеді: Біріншісі - жалпы пайдаланатын домендер (generic TLD немесе gTLD) және екіншісі - ұлттық екі әріпті домендер (country code TLD немесе ccTLD). Жалпы пайдаланатын домендерге COM, NET, ORG, INFO, BIZ, MUSEUM, NAME, AERO, COOP, PRO, INT, GOV және басқа да домендер жатады.
5.Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1.Іздеу жүйелері
2. Қазіргі уақытта Интернеттің ақпараттық кеңестігінің жұмыс істеуіне сай келетін халықаралық ұйымдар
6.Пайдаланатын әдебиеттер
Абулкаирова Е.Д. Интернет – новый этап развития университетских библиотек // Кітапхана әлемі.-2003.-№1.-С.12-13
Агаджанян А.С. Две функции Интернет и перспективы его использования для библиотек //Науч. И техн.б-ки. –1999-№2. –С.42-47.
Алешин, Л.И Автоматизация в библиотеке:Учеб. Пособие / Л.И.Алешин.-М.: Изд-во МГУКИ, ИПО Профиздат.-(Серия "Современная библиотека"). Ч.2.-2001.-144с.
Армс, В.Электронные библиотеки / Армс В.-Люберцы:ПИК ВИНИТИ, 2002.-273с.
Дәріс №8.
1.Тақырыбы:
Мета- іздеу жүйелері: MetaCrawler, KartOO, Cyber 411
Дәріс №9.
1.Тақырыбы:
Ресейлік ресурстық анықтамалықтар
Ресейлік интернет ресурстардың анықтамалықтары: Апорт, List.ru, Пингвин, Weblist, Улитка, Иван Сусанин
Лекция 10.
1.Тақырыбы:
Қазақстандық ресурстар анықтамалықтары
2.Қарастырылатын сұрақтар:
1.Интернет ресурстар анықтамалығы
2.Қазнеттің басты құрамдас бөліктері
3.Дәрістің мақсаты:Студенттердің ізденімпаздығы мен біліктілігін арттыру
4. Дәріс мазмұны:
Қазақстандық интернет ресурстардың анықтамалығы: «Весь WWW-Казахстан" - http://www.site.kz , Он-лайн анықтама http://www.lyakhov.kz
Қазнет ақпараттық ресурстар желісінің, ақпараттық-телекоммуникациялар жүйесі мен желісінің, ұйым мен азаматтардың ақпаратпен қарым-қатынасын қамтамасыз ететін бірыңғай қағидаттар мен жалпы ережелер негізінде жұмыс істейтін, оларды жүргізу және пайдалану технологияларының, сондай-ақ олардың ақпараттық қажеттілігін қанағаттандыру жиынтығынан тұрады. Осылайша, Қазнет бірыңғай ақпараттық кеңістігі мынадай басты құрамдас бөліктерден тұрады:
1) Қазнеттегі ақпаратты, деректерді, мәліметтерді және білім беруді құрайтын ақпараттық желілік ресурстар;
2) бірыңғай ақпараттық кеңістіктің (ақпаратты жинау, өңдеу, сақтау, тарату, іздеу және беру бөлігінде) жұмыс істеуі мен дамытуды қамтамасыз ететін ұйымдық құрылымдардан тұратын және тиісті технологиялар мен бағдарламалық-техникалық құралдарды пайдаланумен, олардың ақпараттық ресурстарға қол жеткізуін қамтамасыз ететін азаматтар мен ұйымдардың өзара ақпараттық іс-қимылының құралдарынан тұратын ақпараттық инфрақұрылым;
3) Қазнетті қалыптастыруға және дамытуға қатысушылар арасындағы өзара қарым-қатынасы мен қызметін реттейтін құқықтық, ұйымдастырушылық, нормативтік және ақпарат құжаттары.
Қазнетті дамыту және реттеу объектілеріне мыналарды жатқызуға болады:
1) сақтау және меншік түріне тәуелсіз ақпараттық ресурстар, коммерциялық құпияны құрайтын мәліметтер, құпиялы ақпараттар сияқты және ашық қолжетімді ақпараттық ресурстар;
5.Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1. Қазақстандық интернет ресурстардың анықтамалығы
2. Қазнетті қалыптастыруға және дамытуға қатысушылар арасындағы өзара қарым-қатынасы
6.Пайдаланатын әдебиеттер
Абулкаирова Е.Д. Интернет – новый этап развития университетских библиотек // Кітапхана әлемі.-2003.-№1.-С.12-13
Агаджанян А.С. Две функции Интернет и перспективы его использования для библиотек //Науч. И техн.б-ки. –1999-№2. –С.42-47.
Алешин, Л.И Автоматизация в библиотеке:Учеб. Пособие / Л.И.Алешин.-М.: Изд-во МГУКИ, ИПО Профиздат.-(Серия "Современная библиотека"). Ч.2.-2001.-144с.
Армс, В.Электронные библиотеки / Армс В.-Люберцы:ПИК ВИНИТИ, 2002.-273с.
Дәріс №11.
1.Тақырыбы:
Ресейлік іздеу жүйелері
Іздеу жүйелері: Яндекс, Turtle, Апорт, Rambler, Punto, Лупа және Tela Textorum.
Дәріс №12.
1.Тақырыбы:
Ресейлік іздеу жүйелері (жалғасы)
Іздеу жүйелері: Яндекс, Turtle, Апорт, Rambler, Punto, Лупа және Tela Textorum.
Дәріс №13,
1.Тақырыбы:
Кәсіби ақпараттық іздеу әдісі және стратегиясы
2.Қарастырылатын сұрақтар:
1.Құжатты іздеу әдістемесі
3.Дәрістің мақсаты:Студенттердің ізденімпаздығы мен біліктілігін арттыру
4. Дәріс мазмұны:
Ақпараттық іздеудің ең негізгі сәттері. Іздеу әдістемесі. Іздеу қызметіне қойылатын жалпы талаптар. Арнайы ерекше тақырыптар бойынша материалды іздеу.Күрделі тапсырыстар бойынша іздеу. Белгілі бір ел немесе нақты бір тілге байланысты құжаттарды іздеу. Тапсырыстарды форматтау.. Мәтінді материалға тапсырысты толтыру.
Дәріс №14.
1.Тақырыбы:
Іздеу қызметіне қойылатын талаптар.
2.Қарастырылатын сұрақтар:
1.Мәліметтерді іздеу талаптары
3.Дәрістің мақсаты:Студенттердің білім деңгейін көтеру
4. Дәріс мазмұны:
Мәліметтерді іздеуге жұмсалатын уақытты үнемдеу мен оның тиімділігін жоғарлату мақсатында іздеу қызметіне қойылатын талаптар.:
Арнайы ерекше тақырыптар бойынша материалды іздеуге арналған;
Күрделі тапсырыс бойынша мәліметтерді толық алуға арналған;
Белгілі бір ел немесе нақты бір тілге байланысты құжаттарды іздеуге арналған;
Мәтінді материалға тапсырысты толтыру барысында және т.б..
5.Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1. Мәліметтерді іздеуге жұмсалатын уақытты үнемдеу мен оның тиімділігін жоғарлату мақсатында іздеу қызметіне қойылатын талаптар.:
2. Жаңа қосымшалардың құрылуы –Бүкіләлемдік торап
6.Пайдаланатын әдебиеттер
Абулкаирова Е.Д. Интернет – новый этап развития университетских библиотек // Кітапхана әлемі.-2003.-№1.-С.12-13
Агаджанян А.С. Две функции Интернет и перспективы его использования для библиотек //Науч. И техн.б-ки. –1999-№2. –С.42-47.
Алешин, Л.И Автоматизация в библиотеке:Учеб. Пособие / Л.И.Алешин.-М.: Изд-во МГУКИ, ИПО Профиздат.-(Серия "Современная библиотека"). Ч.2.-2001.-144с.
Армс, В.Электронные библиотеки / Армс В.-Люберцы:ПИК ВИНИТИ, 2002.-273с.
Дәріс №15.
1.Тақырыбы:
Интернеттің анықтамалық ресурстары
2.Қарастырылатын сұрақтар:
1.Анықтамалық құжаттар мен web-серверлер
3.Дәрістің мақсаты:Студенттердің білім деңгейін көтеру
4. Дәріс мазмұны:
Web-серверде орналасқан электронды энциклопедиялар, анықтамалықтар мен сөздіктер. Жүйедегі беделді баспа басылымдарының электронды нұсқасы. Анықтамалық ресурстардың беделі.Анықтамалық басылымдарды пайдалану мүмкіндігі.
5.Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1. Web-серверде орналасқан электронды энциклопедиялар
2. Анықтамалық ресурстардың беделі
6.Пайдаланатын әдебиеттер
Абулкаирова Е.Д. Интернет – новый этап развития университетских библиотек // Кітапхана әлемі.-2003.-№1.-С.12-13
Агаджанян А.С. Две функции Интернет и перспективы его использования для библиотек //Науч. И техн.б-ки. –1999-№2. –С.42-47.
Алешин, Л.И Автоматизация в библиотеке:Учеб. Пособие / Л.И.Алешин.-М.: Изд-во МГУКИ, ИПО Профиздат.-(Серия "Современная библиотека"). Ч.2.-2001.-144с.
Армс, В.Электронные библиотеки / Армс В.-Люберцы:ПИК ВИНИТИ, 2002.-273с.
Дәріс №16.
1.Тақырыбы:
Интернеттегі анықтамалық ресурстар
2.Қарастырылатын сұрақтар:
1.Энциклопедиялар туралы
2.Қазнет желілі ресурстарының ролі
3.Қазнеттегі мемлекеттік тіл мәселелері
3.Дәрістің мақсаты:Студенттердің білім деңгейін көтеру
4. Дәріс мазмұны:
Рубрикон, Энциклопедии Кирилла және Мефодия энциклопедиясы, "Кругосвет" энциклопедиясы, Britannica энциклопедиясы, Microsoft Encarta энциклопедиясы, Книга фактов ЦРУ-дың дәлелдер кітабы және т.б.
Қазнет желісі ресурстарын контентпен толықтыру бірінші кезектегі және басым роль атқарады. Кез келген ресурстың ақпараттылығы, оған қол жеткізу, ашықтығы негізінен оны құрушылар мен иелері қамтамасыз етеді. Интернеттегі желілік ресурс Интернет ғаламдық желісінің пайдаланушылары үшін құрылатынын, өмір сүретінін түсіну маңызды сәт. Қазнет те жүйелік құрылым құру үдерісі оған келіп-кетушілер, яғни еркін қолжетім ақпаратын ізденушілерге нақты бағытталуы керек. Қазақстандық контентті бүгінгі ресурстарын "дамымаған" және "әлсіз" деп сипаттауға болады. Контенттің "дамымағаны" ресурсты контентті құру және қалыптастыруға қажет білім мен ережелердің жоқтығымен, ал контенттің "әлсіздігі" ресурстағы ақпаратқа релеванттықты елемеу және контентті уақтылы жаңартпаумен негізделген. Ресурс контенті және оның маңыздылығы Google, Yahoo, MSN және кириллица әрпіндегі Yandex, Rambler және т.б. ғаламдық ізденіс жүйесіне қол жетімділік және көріну қабілеттілігімен анықталатынын түсіну қажет.
Қазақстандық ресурстардың мазмұнды бөлігі стихиялық түрде қалыптасады, ақпаратты таратушылардың мүдделері мен торабына сәйкес құқықтық, моральды-этикалық және басқа нормалар мен ұлттық мүддені ескермейді.
Қазақстандық контенттерді дамыту маңыздылығы оның көп тілділігі. 2006 ж. Miniwatts Marketing Group компаниясы жүйеде нүкте қолданатын тілдердің рейтингін жариялады, онда орыс тілі 10 орын алды. 2006 жылғы 30 маусымдағы мәліметтер бойынша орыс тілді пайдаланушылар әлемдік интернет-аудиториясының 2,3 % құрайды. Жүйе ресурстарындағы орыс тілінің өсу динамикасы оның жетекшілік орындарын көрсетеді - тілдер арасында веб-аудиторияның өсуі бойынша (664,5%). Miniwatts Marketing орыс тілді веб-пайдаланушыларға 23,7 млн., ал орыс тілді ортаға Интернеттің өту деңгейі 16,5 % деп бағаланды. Пайдалану бойынша рейтингте ағылшын тілі (30 %, 1,12 млрд. пайдаланушылар), екінші орында - қытай тілі (13,8 %, 1,34 млрд. пайдаланушылар) үшінші орында - жапон тілі (8,3 %, 128 млн. пайдаланушылар). Көптеген интернетті пайдаланушылар екі немесе одан да көп тілдерді меңгергенін атап өткен жөн. Қазнеттегі кириллица контентінің дамуы болашақта перспективті және дамуы үшін жоғарғы әлеуетке ие.
Қазнетте мемлекеттік тілін пайдалану өте төмен деңгейде қалып отыр. Олар бұрын қазақ тілін кодтау және тану проблемасы болса, қазір ондай проблема жоқ. Қазнетте кітапхана жоқ, білім мен ғылым жүйесінің ресурстары әлсіз дамыған, Қазнеттің мультимедиялық контенті оны тек мобильді пайдалану бөлігінде пайдаланады. Осы уақытқа дейін мемлекеттік тілдің билік органдарына, күнделікті тұрмыста пайдалануға арналған сөздік, және глосарий терминдердің ресми жүйелік ресурсы жоқ. 2002 жылы құрылған Мемлекеттік тілді жеделдете оқыту республикалық орталығы сайты (www.kazakhtili.kz) бүгінгі күні жоқ. Қазнет тарихын дамытудың және сақтаудың жалғыз ақпараттық ағартушы портал "Lyakhov.KZ - Қазнеттің үлкен энциклопедиясы - Александр Ляховтың жеке жобасы (www.lyakhov.kz)" болып отыр.
5.Өзін-өзі тексеретін сұрақтар
1. Рубрикон, Энциклопедии Кирилла және Мефодия энциклопедиясы,
2. Қазнеттің мультимедиялық контенті оны тек мобильді пайдалану
6.Пайдаланатын әдебиеттер
Абулкаирова Е.Д. Интернет – новый этап развития университетских библиотек // Кітапхана әлемі.-2003.-№1.-С.12-13
Агаджанян А.С. Две функции Интернет и перспективы его использования для библиотек //Науч. И техн.б-ки. –1999-№2. –С.42-47.
Алешин, Л.И Автоматизация в библиотеке:Учеб. Пособие / Л.И.Алешин.-М.: Изд-во МГУКИ, ИПО Профиздат.-(Серия "Современная библиотека"). Ч.2.-2001.-144с.
Армс, В.Электронные библиотеки / Армс В.-Люберцы:ПИК ВИНИТИ, 2002.-273с.
Достарыңызбен бөлісу: |