ӘЛИЯ - ҒАСЫР АРУЫ
2 0 0 0
жылы екінші дүниежүзілік соғыстың жеңісіне
ЯШ
жыл толса, батыр қыздарымыздың бірі - Әлияның туғанына
'Ш
жыл толды. Осыған орай, өткізген тәрбие сағатым
«Әішя Щ
ғасыр аруы» деп аталып, кіріспе бөлішнде Шығыстын Ktijfl
шынары - Әлия мен Мәншүкке «XX ғасырдың аруы» атағЯ
берілгенің, олардың ерліктері, өмір жолы, бүгінгі үрпаққа үлғя
боларлық аңыз ғүмыры XXI ғасырға аяк басқалы отырғандығщ
туралы әңгімелеп бердім.
1
2-бөлімде Әиүран орыңдалып, соңында Әлия жайындаі
жазылған кестелі жырлар оқылды. Мәселея:
1
-Тверьдің орманы жас, жері кәрі,
|
Ата қоныс санайды жүрттың бәрі.
j
Сол, жерге Әлияның қаны сіңген,
і
Соғып түр мерген қыздың жүрегі әлі.
'■
Шаттансаң, қыз тудым деп, қазақ шаттан,
Әлия Ұлы Отанға болған мақтан.
Казачиха маңында түлғасы түр,
Дегендей ерлікке аттан, жеңіске аттан!
Сол жермен сонай заман Пушкин өткен,
Желдіртіп қоңыраулы атын жеккен,
Сол жерді жаудан сактап қаламьш деп,
Қазактьщ Әлия кызы қанын төккен.
3-бөлім «Әлия - ән, Әлия - жыр» (әдеби - музыкалық
монтаж) деп аталады.
1-оқушы. Ә.Молдағүлова 1925 жылы Актебе облысы
Қобда
ауданында
дүниеге
келген.
Әлияны
анасы
«Ақмоншағым» деп еркелетіпті. Әлияның азан шақырып
қойған аты - Ылия. Орыстар Лия деп атаған.
Әлияның әкесі - Сарқүлов Нүрмүқанбет, шешесі
Молдағүлова Маржан. Шешесі
8
жасында қайтыс болып, әкесі
оны нағашы әкесі Тәжікениің тәрбиесіне береді, Осылайша
Әлияньщ өмір жолы Молдағүловтар отбасьінда жалгасады.
112
f
2
-окуніы. Шығыстың қос жүлдызы - Әлия мен
нШуКтің аз ғана емірлерінде адам таңқаларлық үқсастықтар
рп Екеуі де соғысқа сүранып барған, екеуі де қынжылуды
біпмеген, екеуі де батыр, шыншыл, өжет қыздар болған.
икеуіяін туған, өлген жерлерінің арасы бірдей кашықтыкта.
Kvn уксастыктар кездейсоқтық деп емес, батырлардьщ рухтары
еГ’із
б о л а д ы
деп қабылдау керек.
3
-окушы. Қаншама әйелдер, қыз-келіншектер қолға қару
альш
жауын ойсырата жеңді десеңші. Осы алтын желінің
к а л ға с ы
- сүлулықтың, махабатгың символы болған Қыз
Жібек, жауырыны жерге тимеген балуан Нарқыз, қолына кару
алып
жаумен шайқасқан Бопай.
4-оқушы. Әрісі Керей хан, Әз-Жәнібек, берісі Абылай
хан,
Қанжығалы
Қабанбай,
Бөгенбай,
Есет
батыр
бабаларымызбен бүгінгі үрпақты жалғастырып түрған алтын
желінің бір тармағы - асқар таудай, ғасырлар тоғысывда қас
батыр атанған - Бауыржан Момышүлы, Қайсенов Қасым,
Біігелдинов Талғат, Шығыстың қос шынары - XX ғасырдың
арулары атағы берілген аяулы - Әлия мен Мәншүк.
5-оқушы. Батырлық казак халқының қанында бар қасиет.
Бүған 1986 жылғы желтоқсанда еліміздің бостаныдығы
жолында опат болған қыршын жас - Асанова Ләззат,
Мүхамбетжанова Сәбира ерліктері куә.
6
-оқушы. Әлия мен Мәншүк халық үшін егіз есім, бір
үғым. Қос ару Шығыс елінің Жанна дАркі атанып, бүгінгі
тарих төрінде бірін - бірі биіктете, бірін-бірі асқактата түсуде.
7-оқушы. Бүл есімдер халқымыздың қадір-қасиетін,
үлтгық мінезін, патриотық қасиетін аласартпайтын түлғалар.
Қазақтың екі асыл қызыньщ өмір жолының коз жасының
тамшысындай
бірдейлігі
тавдандырып,
өмірлерін
жақындастырады. Бүгінгі таңда Әлия мен Мәншүктің жасаған
ерліктерінің тарихын миллиовдар өте жақсы біледі.
113
8
-оқушы. Мәншүк те, Әлия да жас еді. Қыз болі
бұландап бой жете алмай, ақ желек
ж а м ы л ы п ,
ақ босағані
аттап келін болып түсе алмай арманда кетсе де, байтақ слді|
бостандығы жолывда шыбын жанын пида еткендер.
Достарыңызбен бөлісу: |