белоктар, майлар, көмірсулар, витаминдер

белоктар, майлар, көмірсулар, микроэлементтер

белоктар, майлар, көмірсулар, флеворлық заттар

витаминдер, флеворлық заттар

белоктар, майлар, көмірсулар, тағамдық талшықтар

13. Микронутриенттер:

1. 
   микроэлементтер, майлар, көмірсулар, витаминдер
   

2. белоктар, майлар, көмірсулар, микроэлементтер

3. майлар, микроэлементтер, флеворлық заттар

4. витаминдер, микроэлементтер, флеворлық заттар

5. микроэлементтер, тағамдық талшықтар

14. Жануар текті белоктардың құрамында:

1. 
   тек алмаспайтын амин қышқылдары бар
   
2. 
   тек алмасатын амин қышқылдары бар
   
3. 
   алмаспайтын және алмасатын амин қышқылдары бар
   
4. 
   май қышқылдары және алмаспайтын амин қышқылдары бар
   

5. май қышқылдары және алмасатын амин қышқылдары бар

15. Емдік тамақтану түсініктемесін белгіленіздер:

1. 
   Созылмалы аурулармен ауырған адамдардың тамақтануы
   
2. 
   Әр түрлі аурулар кезінде тағам нормаларын талқылайтын медициналық бөлім
   
3. 
   Емдік және профилактикалық мақсатта науқас адамға тағам үлесін тағайындау
   
4. 
   Тамақтану үлесінің сінуін белгілейді
   
5. 
   зақымдалған мүшені химиялық аялау
   

16. 
    Меню құрастырудың негізгі принциптерін көрсетіңіз.
    

1. 
   Ас блогінің жұмысын көрсетіңіз.
   
2. 
   Тағам өнімдерімен жұмыс істеуге қандай санитарлық-гигиеналық талаптар білесіз.
   
3. 
   Ас блогы қызметкерлері жеке гигиенасының негізгі ережелерін көрсетіңіз.
   
4. 
   Тамақтың рецептураға сәйкестігі туралы түсінік.
   

НУТРИЦИОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ

Алматы, 2012

№1 сабақ

1. Тақырып: «Энергетикалық қажетілікті есептеу»

2. Мақсаты: Дені сау адамның энергетикалық қажеттіліктерін зерттеу.

3. Оқытудың мақсаты:

Білімдерді қалыптастыру:

1. 
   Энергияға ересектердің тәуліктік қажетілігі.
   
2. 
   Энергияға балалардың тәуліктік қажеттілігі.
   
3. 
   Тағам өнімдерінің энергетикалық сипаттамасы.
   

1. 
   Энергияға тәуліктік қажетілікті бағалау;
   
2. 
   Тәуліктік рационды құрастыру.
   
3. 
   Күнделікті және апталық энергия шығындарын есептеу.
   

1. 
   Энергияға тәуліктік қажетілігі.
   
2. 
   Энергияға балалардың тәуліктік қажеттілігі.
   
3. 
   Тағам өнімдерінің энергетикалық сипаттамасы.
   

(кестелер, бақылау сұрақтары, тесттер, ситуациялық есептер және DVD дәрістер)

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. - Изд-во Феникс. 2004 г. - 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

1. 
   Ыдырау өнімдерінің организмнен шығарылуы және тотығуы
   
2. 
   Қажетті заттардың синтезі және олардың сіңірілуі
   
3. 
   Энергияның бөлінуі
   
4. 
   Ассимиляция
   
5. 
   Диссимиляция
   

1. 
   Заттардың ыдырау процесі, олардың оттегімен тотығып, организмнен шығарылуы
   
2. 
   Ішкі ағзалардың қызметіне жұмсалатын энергия
   
3. 
   Организмнің өсуіне және дамуына қолданылатын қажетті заттардың синтезі
   
4. 
   Органикалық заттардың ыдырау процесі мен олардың түсуін қамтамасыз ету
   
5. 
   Белок, май, көмірсулардың синтезі
   

1. 
   Заттардың ыдырау процесі, олардың оттегімен тотығып, организмнен шығарылуы
   
2. 
   Органикалық заттардың ыдырау процесі мен олардың түсуін қамтамасыз ету
   
3. 
   Организмнің өсуіне және дамуына қолданылатын қажетті заттардың синтезі
   
4. 
   Организмге қажетті биохимиялық реакциялары үшін энергияның түзілуі
   
5. 
   Бір тәулікте түсетін және жұмсалатын энергияның сәйкестігі
   

1. 
   Гормондардың ыдырауы мен синтезі
   
2. 
   Ферменттердің ыдырауы мен синтезі
   
3. 
   Көмірсулардың ыдырауы мен синтезі
   
4. 
   Катаболизм мен анаболизм
   
5. 
   Ассимиляция мен диссимиляция
   

1. 
   Тамақ мөлшерінің жеткіліксіздігі
   
2. 
   Тиімсіз тамақтану
   
3. 
   Жасы
   
4. 
   Жынысы
   
5. 
   Дене салмағы
   

1. 
   Семіздік
   
2. 
   Маразм
   
3. 
   Атеросклероз
   
4. 
   Алиментарлық дистрофия
   
5. 
   Квашиоркор
   

1. 
   Егер рационда көмірсулардың саны нормадан көп болса
   
2. 
   Рационда жануар текті белоктардың жеткіліксіздігі кезінде
   
3. 
   Аминқышқылдарының жеткіліксіз түсуі кезінде
   
4. 
   Витаминдердің жеткіліксіз түсуі кезінде
   
5. 
   Алмастырылатын аминқышқылдарының жеткіліксіз түсуі кезінде
   

1. 
   Алиментарлық дистрофия
   
2. 
   Маразм
   
3. 
   Атеросклероз
   
4. 
   Семіздік
   
5. 
   Гипертониялық аурулар
   

1. 
   Тағамдық заттектердің организмде айналымы үшін
   
2. 
   Еңбек қызметі барысында
   
3. 
   Тіршілік үшін маңызды жүйелердің қызметін ұстап тұру
   
4. 
   Тағамның арнайы динамикалық әсері
   
5. 
   Ақыл-ой жүктемесі кезінде
   

1. 
   Ішкі ағзалардың қызметіне жұмсалатын энергия
   
2. 
   Тағамдық заттектердің организмде айналымы
   
3. 
   Организмнен ыдырау өнімдерінің тотығып шығарылу процесі
   
4. 
   Ақыл-ой жұмысын орындау үшін
   
5. 
   Физикалық жұмыстарды атқару үшін
   

1. 
   Негізгі тағами заттектерге тәуліктік қажетілікті.
   
2. 
   Негізгі тағами заттектерге балалардың тәуліктік қажеттілігін.
   
3. 
   Тағам өнімдерінің энергетикалық сипаттамасы.
   

1. 
   Энергияға тәуліктік қажетілікті бағалауды;
   
2. 
   Тәуліктік рационды құрастыру.
   
3. 
   Күнделікті және апталық негізгі тағами заттектерге қажеттілікті есептеу.
   

1. 
   Негізгі тағами заттектерге тәуліктік қажетілікті.
   
2. 
   Негізгі тағами заттектерге балалардың тәуліктік қажеттілігін.
   
3. 
   Тағам өнімдерінің энергетикалық сипаттамасы.
   

(кестелер, бақылау сұрақтары, тесттер, ситуациялық есептер және DVD дәрістер)

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. - Изд-во Феникс. 2004 г. - 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

а) дене салмағының 1 кг-ш. 0,5 г белок

б) дене салмағының 1 /сг-на 2 г белок

в) дене салмағының 1 кг-на 3 г белок

г) дене салмағыньщ 1 /сг-на 1 г белок

д) дене салмағының 1 /сг-на 0,3 г белок

а. семіздік

б. алиментарлық маразм

в. атеросклероз

г. гипертония

д. қант диабеті

а) 45 г

в) 120 г

а) 140 г

в) 400 г

д) 100 г
5. Тәуліктік рационда тағами заттардың үйлесімді арақатынасын көрсетіңіздер (белок, май және көмірсу):

а. 1:2:3

б. 2:1:3

г. 1:2:4

1. 
   25%-75%
   
2. 
   20%-80%
   
3. 
   55%-45%
   
4. 
   65% -35%
   
5. 
   7О%-30%
   

7. Тәуліктік рацион құрамында жануар майы мен өсімдік майының проценттік (пайыздық) ара қатынасы қандай болу керек?

1. 
   45%-55%
   
2. 
   50%-50%
   
3. 
   70%-30%
   
4. 
   85%-15%
   
5. 
   25%-75%
   

8. Қандай май қышқылдарына линол, линолен және арахидон қышқылдары жатады?

а. қаныққан май қышқылдарына

б. моноқанықпаған май қышқылдарына

в. полиқанықпаған май қышқылдарына

г. жануар текті қаныққан май қышқылдарына

д. өсімдік текті қанықпаған май қышқылдарына
9. Лейцитин қандай биологиялық - белсенді заттардың тобына жатады?

а. стериндерге

б. қанықпаған май қышқылдарына

в. қаныққан май қышқылдарына

г. фосфолипидтерге

д. белоктарға

а. лецитин

б. қаныққан май қышқылдарына

в. эссенциалды белоктар

г. көмірсулар

д. пролин

1. 
   Витамин және минералдық заттектерге тәуліктік қажетілікті.
   
2. 
   Витамин және минералдық заттектерге балалардың тәуліктік қажеттілігін.
   
3. 
   Тағам өнімдерінің витамин және минералдық сипаттамасы.
   

1. 
   Витамин және минералдық заттектерге қажетілікті бағалауды;
   
2. 
   Тәуліктік рационды құрастыру.
   
3. 
   Күнделікті және апталық витамин және минералдық заттектерге қажеттілікті есептеу.
   

1. 
   Витамин және минералдық заттектерге тәуліктік қажетілікті.
   
2. 
   Витамин және минералдық заттектерге балалардың тәуліктік қажеттілігін.
   
3. 
   Тағам өнімдерінің витамин және минералдық сипаттамасы.
   

(кестелер, бақылау сұрақтары, тесттер, ситуациялық есептер және DVD дәрістер)

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. - Изд-во Феникс. 2004 г. - 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

1. Қараңғылық адаптация мен түнгі көргіштікті қай витамин реттейді?

1. 
   фолий қышқылы
   
2. 
   биотин
   
3. 
   рибофлавин
   
4. 
   пиридоксин
   
5. 
   биофлавоноид
   

1. 
   көздің қасаң қабағының ауруы
   
2. 
   Уров ауруы
   
3. 
   стронцийлі рахит
   
4. 
   алиментарлы-токсикалық алейкия
   
5. 
   флюороз
   

1. 
   балық
   
2. 
   дән өнімдері
   
3. 
   сүт өнімдері
   
4. 
   сусындар
   
5. 
   көкөністер
   

1. 
   балық
   
2. 
   +сүт пен сүт өнімдері
   
3. 
   нан
   
4. 
   ет
   
5. 
   жұмыртқа
   

1. 
   С авитаминозы
   
2. 
   В авитаминозы
   
3. 
   А гиповитаминозы
   
4. 
   С гипервитаминозы
   
5. 
   Д гипервитаминозы
   

1. 
   Д авитаминозы
   
2. 
   В1 авитаминозы
   
3. 
   А гиповитаминозы
   
4. 
   С гипервитаминозы
   
5. 
   Д гипервитаминозы
   

1. 
   кобальт
   
2. 
   темір
   
3. 
   мыс
   
4. 
   фтор
   
5. 
   йод
   

1. 
   көздің қасаң қабағының ауруы
   
2. 
   Уров ауруы
   
3. 
   рахит
   
4. 
   кариес
   
5. 
   флюороз
   

1. 
   Флюороз
   
2. 
   B. Жүкті әйелдердің және балалардың мегалобластикалық анемиясы
   
3. 
   Семіздік
   
4. 
   Қант диабеті
   
5. 
   Подагра
   

1. 
   Тиамин
   
2. 
   B. Рибофлавин
   
3. 
   Ниацин
   
4. 
   Пиридоксин
   
5. 
   Цианокобаламин
   

1. 
   В тобы витаминдері
   
2. 
   С витамині
   
3. 
   К витамині
   
4. 
   Д витамині
   
5. 
   А витамині
   

1. 
   Гипотрофияда даму себептерін ескере отырып үлес құрастыру.
   
2. 
   Мешелде үлес құрастыру.
   
3. 
   Балалардың темір тапшылық анемиясында үлес құрастыру. Балаларға қосымша тамақ еңгізу ережелері, темірмен байытылған өнімдердің қолдануы.
   
4. 
   Йодты тапшылығында үлес құрастыру. Үлесті түзету әдістері, йодпен байытылған өнімдерді тамақтануда қолдану.
   

1. 
   Балалар арасында гипотрофияның дәрежесіне байланыс үлес құрастыруды.
   
2. 
   Мешел, теміртапшылық анемияда үлес құрастыруды.
   
3. 
   Алиментарлық - тәуелді жағдайлардың белгілерінің нақтамасын жүргізу.
   

1. 
   Гипотрофияда даму себептерін ескере отырып үлес құрастыру.
   
2. 
   Мешелде үлес құрастыру.
   
3. 
   Балалардың темір тапшылық анемиясында үлес құрастыру. Балаларға қосымша тамақ еңгізу ережелері, темірмен байытылған өнімдердің қолдануы.
   
4. 
   Йодты тапшылығында үлес құрастыру. Үлесті түзету әдістері, йодпен байытылған өнімдерді тамақтануда қолдану.
   

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. - Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

6. 
   Жоғары нерв қоздырғыштық
   
7. 
   Теріде дисрофиялық өзгерістер
   
8. 
   Эритроциттердің гипохромдылығы
   
9. 
   Сүйектену жылдамдығы төмендеу
   
10. 
    Бұлшық еттердің ширақтығы төмендеу.
    

а. бойы және салмағы

б. психомоторлық дамуы

в. тері асты майдың жуандығы

г. басының шеңбері

д. жыныстық дамудың сатысы

а. нақты дене салмағына

б. сол жасқа сәйкес болатын дене салмағына

в. туылғандағы дене салмағына

г. гипогликемияның деңгейіне

д. нақты дене салмағына май компонентін есеке отырып

а. 1-2 күні- нақты дене салмағына

б. сол жасқа сәйкес болатын дене салмағына

в. туылғандағы дене салмағына

г. гипогликемияның деңгейіне

д. нақты дене салмағына май компонентін есеке отырып

а. нақты дене салмағына

б. сол жасқа сәйкес болатын дене салмағына

в. туылғандағы дене салмағына

г. гипогликемияның деңгейіне

д. нақты дене салмағына май компонентін есеке отырып

а. дегидратация дамуын

б. гипогликемия дамуын

в. электролиттік балансты

г. тері асты майының қалындығын

д. сүйектер қатаю темпі бұзылуын

а. май компонентіне тұрақтылық төмендеуі

б. белок компонентіне тұрақтылық төмендеуі

в. аш іектің атрофиясы

г. баурдың дезинтоксикациялық қасиеті төмендеуі.

д. жүрек қан-тамыр жүйесінің бұзылуы

а. бала анасының жеткіліксіз тамақтануы және оның аурулары

б. бүйрек және бауыр ферменттік жүйелерінің жетілмеуі

в. емшекпен емізбеу, тиімсіз тамақтану

г. жеткілікті инсоляция және физикалық белсенділік

д. ЖҚЖ бұзылуы

а. стериндарға

б. қаныққан май қышқылдарына

в. қанықпаған май қышқылдарына

г. фосфолипидтарға

д. белоктарға

а. кофе

в. ұн бұйымдары

г. сүзбе

д. ет
11. Өсімдік талшықтарының (клечатка) негізгі қасиетін көрсетіңіздер:

а. жеңіл қорытылады

б. жылдам ериді

в. стериндерді абсорбциялайды жєне олардың қайта сіңуіне кедергі болады

г. ерігіш қосылысты түзеп жылдам ыдырайды

д. организмде маңызды роль атқармайды
12. Тєуліктік рационда тағами заттардың үйлесімді арақатынасын көрсетіңіздер (белок, май жєне көмірсу):

а. 1:2:3

в. 1:1:4

д. 1:2:2
13. Тәулік үлесінде белоктың мөлшері қанша грамм 1 кг салмаққа болу қажет:

6. 
   1,5-1 кг салмаққа
   
7. 
   0,5-1кг салмаққа
   
8. 
   2,0-1кг салмаққа
   
9. 
   1,0-1кг салмаққа
   
10. 
    0,3-1кг салмаққа
    

14. Тәулік үлесінде майдын мөлшері қанша грамм болу қажет:

6. 
   140
   
7. 
   130
   
8. 
   120
   
9. 
   80
   
10. 
    30
    

15. Тәулік үлесінде көмірсудың мөлшері қанша грамм болу қажет:

6. 
   140
   
7. 
   230
   
8. 
   400
   
9. 
   600
   
10. 
    100
    

16. Шартты эсенцалды аминқышқылдарына қандай аминқышқылдар жатады;

6. 
   L-карнитин
   
7. 
   Таурин
   
8. 
   Глютамин қышқылы
   
9. 
   Глицин
   
10. 
    Жауаптардың бәрі дұрыс
    

17. 1 жастан 3 жасқа дейінгі балалардың өсімдік белоктармен жануар тегі белоктардың қарамақатынасы қандай болуы керек:

6. 
   25:75
   
7. 
   80:20
   
8. 
   55:45
   
9. 
   35:65
   
10. 
    70:30
    

16. 7 жастан кейінгі жастағы балалардың өсімдік белоктармен жануар тегі белоктардың қарамақатынасы қандай болуы керек:

6. 
   25:75
   
7. 
   80:20
   
8. 
   55:45
   
9. 
   35:65
   
10. 
    70:30
    

17. Алмаспайтын амин қышқылын атап өтіңіз?

а. глютамин

б. пролин

в. цистеин

г. лизин

д. аргигин
18. Алмаспайтын амин қышқылын атап өтіңіз?

а. метионин

б. аланин

в. гистидин

г. аспарагин

д. цистин

а. серин

в. цистеин

г. фенилаланин

д. цистеин

а. глютаминовая кислота

б. валин

в. цистеин

г. пролин

д. аргигин

№5 сабақ

1. Тақырып: «Өңеш, асқазан, ұлтабар ауруларында үлес құрастыру»

2. Мақсаты: Өңеш, асқазан, ұлтабар ауруларында үлес құрастыру. Организмде тамақтың химиялық, биологиялық, және т.б. әсерлерін зерттеу. Тағамның зат алмасуға, иммундық жүйеге, мүшелердің функционалдық жағдайына әсерін зерттеу.

3. Оқытудың мақсаты:

Білімдерді қалыптастыру:

1. 
   Асказан мен ұлтабар ойық жара ауруының этиопатогенезі жөніндегі соңғы жетістіктерге байланысты үлес құрастыруды.
   
2. 
   Асқынбаған ойык жара ауруында үлес құрастыру әдістерін.
   
3. 
   Қарастырылған ауруларда емдәмнің сипаттамасын.
   
4. 
   Ұсынылған емдәмдерде тағамдық өнімдердің тізімін және химиялық құрамын.
   

1. 
   Науқасты емдәммен емдеуде өнімдерді дұрыс таңдауды.
   
2. 
   Ас қорыту органдарының ауруларында емдәммен емдеуді жүргізу (гастрит, гастродуоденит, асқазанның және ұлтабардың ойық жара ауруы).
   
3. 
   АІЖ аурулары бар науқастардың тағамтану статусын анықтауды.
   

1. 
   Асказан мен ұлтабар ойық жара ауруының этиопатогенезі жөніндегі соңғы жетістіктерге байланысты үлес құрастыруды.
   
2. 
   Асқынбаған ойык жара ауруында үлес құрастыру әдістерін.
   
3. 
   Қарастырылған ауруларда емдәмнің сипаттамасын.
   
4. 
   Ұсынылған емдәмдерде тағамдық өнімдердің тізімін және химиялық құрамын.
   

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

(кестелер, бақылау сұрақтары, тесттер, ситуациялық есептер және DVD дәрістер).

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

6. 
   №1а
   
7. 
   №1б
   
8. 
   №2
   
9. 
   №3
   
10. 
    № 15
    

2. Жіті гастритте №1 а емдәм қандай мезгіл аралығында тағайындалады:

а. 3-5 күнге

б. 5-10 күнге

в.10-15 күнге

г. 20-25 күнге

д. 1 айдан көбірек
3. Гастродуодениттің өршуінде №1 а емдәм қандай мезгіл аралығында тағайындалады:

а. 3-5 күнге

б. 5-10 күнге

в.10-15 күнге

г. 20-25 күнге

д. 1 айдан көбірек

а. 3-5 күнге

б. 5-10 күнге

в.10-15 күнге

г. 20-25 күнге

д. 1 айдан көбірек

а. сүт ботқасы

б. сүт

в. шала пісірілген жұмыртқа

д. жеміс-жидек езбелері

а. 1-3 күнге

б. 2-3 күнге

в. 10-14 күнге

г. 1 айға

д. бірден жалпы емдәмге көшеді

а. қүрт өршу кезінде

б. өршу кезеңінде

в. жартылау ремиссия кезеңінде

г. ремиссия кезеңінде

д. асқыну кезеңінде

а. №1

в. №3

д. №5
9. №2 емдәм негізгі тағами заттектерімен және энергетикалық құндылығымен:

а. физиологиялық нормаға сәйкес

б. физиологиялық нормаға жақын

в. физиологиялық нормадан жоғары

г. физиологиялық нормаға сәйкес емес

д. толық құнды емес
10. Асқазан және ұлтабардың ойық жара ауруында қандай емдәм тағайындалады?

а. №1а

в. №1

д. №3
№6 сабақ

1. 
   Жіті ішек ауруларында емдәммен емдеуді.
   
2. 
   Аурудың этиопатогенезіне қазіргі кездегі көзқарастарды ескере отырып созылмалы ішек ауруларында емдәммен емдеуді.
   
3. 
   Ішек қызметінің функционалдық және органикалық бұзылыстарында емдәммен емдеуді жүргізу әдісін.
   
4. 
   Ішектің микробиоценозы бұзылғанда үлес құрастыруды.
   
5. 
   Қарастырылған ауруларда емдәмнің сипаттамасын.
   
6. 
   Ұсынылған емдәмдерде тағамдық өнімдердің тізімін және химиялық құрамын.
   

1. 
   Науқасты емдәммен емдеуде өнімдерді дұрыс таңдауды.
   
2. 
   АІЖ аурулары бар науқастардың тағамтану статусын анықтауды.
   

1. 
   Жіті ішек ауруларында емдәммен емдеуді.
   
2. 
   Аурудың этиопатогенезіне қазіргі кездегі көзқарастарды ескере отырып созылмалы ішек ауруларында емдәммен емдеуді.
   
3. 
   Ішек қызметінің функционалдық және органикалық бұзылыстарында емдәммен емдеуді жүргізу әдісін.
   
4. 
   Ішектің микробиоценозы бұзылғанда үлес құрастыруды.
   
5. 
   Қарастырылған ауруларда емдәмнің сипаттамасын.
   
6. 
   Ұсынылған емдәмдерде тағамдық өнімдердің тізімін және химиялық құрамын.
   

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

(кестелер, бақылау сұрақтары, тесттер, ситуациялық есептер және DVD дәрістер).

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

1. Іш қатуды болдырмайтын өнімдер:

1. 
   өрік қағы
   
2. 
   күріш
   
3. 
   нан
   
4. 
   жаңғақ
   
5. 
   картоп
   

2. Диареямен жүретін ішектің созылмалы ауруларында қандай өнімдер тағайындалады?

а. асқазан секрециясын күшейтетіндерді

б. үйқы безінің қоздырғыштары

в. ішек перистальтикасын ынталандырушы

г. өт бөлінуін ынталандырушы

д. ішек перистальтикасының ингибиторларын
3. Ішектің қабынуымен жүретін ауруларында қандай өнімдер шіру және божу процестерін шақырмайды?

а. шикі жемістер және көкөністер

б. қара бидай наны және ірі тартылған ұнның наны

в. қоюландырған шырындар

г. дәнекерлік тіндермен бай өнімдер

д. танинмен бай өнімдер

а. пектин

б. галактоза

в. лактоза

г. крахмал

д. клетчатка

а. тамақта өсімдік талшықтар аз болса

б. жеңіл сіңетін, рафинадталған тамақ басымды болса

в. ОНЖ қызметі бұзу

г. ұзақ уақыт белок жеткіліксіз болса

д. белоктарды артық қабылдағанда

а. №1

в. №3

д. №5
7. Іш қатуда қандай өнімдер шектелінеді?

а. дәнекерлік тінмен бай ет өнімдері

б. қою шай, кофе

в. жеміс қағы

г. жеіл сіңетін жармалар, макарондар

д. айран, ашыған сүт
8. Ішектің созылмалы ауруларында ұсынылатын өнімдерді көрсетіңіздер:

а. майлы өнімдер

б. шала пісірілген жұмыртқа, булы котлеттер

в. сүрленген тамақтар

г. жеміс-жидектер

д. консервілер

а. суға піскен тіл

б. майлы сорпа

в. әр түрлі ботқалар

г. әр түрлі бұршақтан және саңырау құлақтан көжелер

д. буға және қызуға пісірілген пудингтер

а. галактоза

б. сахароза

в. фруктоза

г. целлюлоза

д. клетчатка

№7 сабақ

1. Тақырып: «Бауыр мен өт жолдары және ұйқыбез ауруларында үлес құрастыру»

2. Мақсаты: Бауыр мен өт жолдары және ұйқыбез ауруларында үлес құрастыруды және ұйымдастырудың негізгі принциптерін зерттеу.

3. Оқытудың мақсаты:

Білімдерді қалыптастыру:

1. 
   Жіті гепатиттерде, холециститтерде және панкреатиттерде үлес құрастыруды.
   
2. 
   Созылмалы гепатиттерде, холециститтерде және панкреатиттерде үлес құрастыруды.
   
3. 
   Гепатобилиарлық жүйенің және ұйқы без ауруларында үлес құрастыруды.
   
4. 
   ӨЖД гипертониялық және гипотониялық типтерінде үлес құрастыруды.
   
5. 
   Ұсынылған емдәмдерде тағамдық өнімдердің тізімін және химиялық құрамын.
   
6. 
   Осы патологияларда ұсынылған және қарсы көрсетілген тағам өнімдерін.
   

1. 
   Гепатобилиарлық жүйенің және ұйқы без ауруларында үлес құрастыруды.
   
2. 
   Гепатобилиарлық жүйенің және ұйқы без ауруларында науқастың тағамтану статусын анықтауды.
   

1. 
   Жіті гепатиттерде, холециститтерде және панкреатиттерде үлес құрастыру.
   
2. 
   Созылмалы гепатиттерде, холециститтерде және панкреатиттерде үлес құрастыру.
   
3. 
   Гепатобилиарлық жүйенің және ұйқы без ауруларында үлес құрастыруды.
   
4. 
   ӨЖД гипертониялық және гипотониялық типтерінде үлес құрастыру.
   
5. 
   Ұсынылған емдәмдерде тағамдық өнімдердің тізімін және химиялық құрамын зерттеу.
   
6. 
   Осы патологияларда ұсынылған және қарсы көрсетілген тағам өнімдерін зерттеу.
   

(кестелер, бақылау сұрақтары, тесттер, ситуациялық есептер және DVD дәрістер)

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

а) май

д) газы шығарылған, жылы минералды су

№8 сабақ

1. 
   Целиакияда үлес құрастыруды, әр түрлі кезеңдерінде тағайындалатын және шығарылатын өнімдерді.
   
2. 
   Лактаза жетіспеушілігінде үлес құрастыру принциптерін.
   
3. 
   Сахароза жақпауында үлес құрастыруды.
   
4. 
   Моносахаридтер жақпауында үлес құрастыруды.
   
5. 
   Сиыр сүтінің белоктары жақпауында үлес құрастыруды
   
6. 
   Балаларға сүтсіз рациондарды құрастыруды.
   

1. 
   Мальабсорбция синдромында үлес құрастыру ерекшеліктерін (лактаза жетіспеушілігі, сахароза жақпауы, моносахаридтер жақпауы).
   
2. 
   Науқас балаларды тағаммен емдеуде өнімдерді дұрыс таңдау.
   

1. 
   Целиакияда үлес құрастыру, әр түрлі кезеңдерінде тағайындалатын және шығарылатын өнімдерді.
   
2. 
   Лактаза жетіспеушілігінде үлес құрастыру принциптері.
   
3. 
   Сахароза жақпауында үлес құрастыру.
   
4. 
   Моносахаридтер жақпауында үлес құрастыру.
   
5. 
   Сиыр сүтінің белоктары жақпауында үлес құрастыру.
   
6. 
   Балаларға сүтсіз рациондарды құрастыру.
   

(кестелер, бақылау сұрақтары, тесттер, ситуациялық есептер және DVD дәрістер).

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

1. 
   сиыр сүтінен
   
2. 
   судан
   
3. 
   сумен араласкан сүтпен
   
4. 
   майсызданған сиыр сүтінен
   

1. 
   аптасына тағамның 1 түрін беру, жұмыртқадан, соядан, ботқадан бастау
   
2. 
   қосымша тамақтануда нанды, манка жармасын беруге болмайды, қосымша тамақтануды бастайды
   
3. 
   манна ботқасының аз мөлшерінен бастауға болады
   
4. 
   қосымша тамақтануды еттен бастайды
   
5. 
   қосымша тамақтануды әлі енгізбеу
   

3. Диареяда не шектелінеді?

а. микроэлементтер

б. өсімдік талшықтары

в. белоктар

г. танині бар өнімдер

д. қарапайым көмірсулар
4. Тамақ жақпаудың себептері қайсы?

а. кахексия

б. гиподинамия

в. ферментопатия

г. гипердинамия

д. семіздік

1. 
   асты аз-аздан ішу
   
2. 
   асты сирек ішу
   
3. 
   толык ашығу
   
4. 
   аллерген тағамды бермеу
   
5. 
   тамақтандыруда Безредко әдісін қолдану
   

6. Глютенді қандай фермент ыдыратады:

а. амилаза

б. пептидаза

в. лактаза

г. липаза

д. нейропептидаза
7. Глютен жоғары мөлшерде болады:

а. қырыққабатта

б. саңырауқұлақта

в. бидай нанында

г. сүзбеде

д. алмада

1. 
   дәрілермен емдеу
   
2. 
   қалыптан артық тамақ ішу
   
3. 
   аз мөлшерде ішу
   
4. 
   үлестен шығарып тастау
   
5. 
   алмастыру терапиясын қолдану
   

9. Гипоаллергендік емдәм келесіні қарастырады:

а. рационнан аллергендік потенциалы жоғары өнімдерді шығару

б. рационда белокты аллергендік потенциалы жоғары өнімдерді жоғарлату

в. рационда көмірсуларды аллергендік потенциалы жоғары өнімдерді жоғарлату

г. эубиотик және пробиотиктерді қолдану

д. ферменттік препараттарды қолдану
10. Емшектегі балаларға қосымша тамақ (ботқалар, пюре) еңгізудің оңтайлы жасы қанша?

1. 
   2 ай
   
2. 
   4 ай
   
3. 
   6 ай
   
4. 
   7 ай
   
5. 
   8 ай
   

11. Полигиповитаминоз, жыныстық, физикалық дамуы тежелген целиакияда қандай емдәм тағайындайсыз?

1. 
   аглиадинді (сүтсіз вариант)
   
2. 
   кетогенді
   
3. 
   лактозасыз
   
4. 
   №5 емдәм
   
5. 
   №4 емдәм
   

12. Гиполактазия дамуына қандай жағдайлар әкеледі?

а. жіті ішек инфекциясы

б. сілемейлі қабықтың целиакия және аллергияда атрофиялық өзгерістері

в. мешел

г. лейциноз

д. гомоцистеинемия
13. Целиакиямен науқастардың үлесінен лактаза ферменті жеткіліксіздігінде қандай өнімдерді шығарады?

а. ет өнімдері

б. сүт және сүт өнімдері

в. консервіленген өнімдер

г. дәндер

д. көкөністер және жеміс-жидектер

а. дәмқоспалар

б. піскен балық

в. ет суфлесі

г. сүт өнімдері

д. көкөністер

а. сүт ботқалары

б. жаңа саулған сүт

в. уылжып піскен жұмыртқа

г. нан және нан өнімдері

д. жемістер езбесі

а. амилаза

б. пептидаза

в. лактаза

г. липаза

д. нейропептидаза

а. қырыққабатта

б. саңырауқұлақта

в. бидай нанында

г. сүзбеде

д. алмада

1. 
   дәрілермен емдеу
   
2. 
   қалыптан артық тамақ ішу
   
3. 
   аз мөлшерде ішу
   
4. 
   үлестен шығарып тастау
   
5. 
   алмастыру терапиясын қолдану
   

19. Гипоаллергендік емдәм келесіні қарастырады:

а. рационнан аллергендік потенциалы жоғары өнімдерді шығару

б. рационда белокты аллергендік потенциалы жоғары өнімдерді жоғарлату

в. рационда көмірсуларды аллергендік потенциалы жоғары өнімдерді жоғарлату

г. эубиотик және пробиотиктерді қолдану

д. ферменттік препараттарды қолдану
20. Емшектегі балаларға қосымша тамақ (ботқалар, пюре) еңгізудің оңтайлы жасы қанша?

1. 
   2 ай
   
2. 
   4 ай
   
3. 
   6 ай
   
4. 
   7 ай
   
5. 
   8 ай
   

№9 сабақ

1. 
   Жүрек-қантамыр ауруларында үлес құрастыру.
   
2. 
   Миокард инфарктын емдегенде аурудың сатысына сәйкес емдік рацион қүрастыру. Аурудың мерзіміне және қыймылдауына тәуелді үлес құрастыру. Аурудың 1-ші және 3-ші күндері, 3-10 күндеріне үлес құрастыру.
   
3. 
   Артериалдық гипертонияны кещенді емдеуде үлес құрастыруды. Ұсынылған және қарсы көрсетілген тағам өнімдерді.
   
4. 
   Қан айналудың созылмалы жеткіліксіздігінде үлес құрастыруды. Зат алмасу бұзылыстарын. Қан айналу бұзылыс дәрежесіне байланысты үлес құрастыру схемасы. Қан айналу жеткіліксіздігін кешенді алдын алуда емдәмнің мағынасы.
   

1. 
   Жүрек қан –тамыр ауруларында емдәммен емдеуді жүргізуді (атеросклероз, гипертониялық ауру, ревматизм, жүректің туа біткен ақаулары және т.б.).
   
2. 
   Кардиотрофиялық және қабынуға қарсы емдәмді құрастыруды.
   

1. 
   Жүрек-қантамыр ауруларында үлес құрастыру.
   
2. 
   Миокард инфарктын емдегенде аурудың сатысына сәйкес емдік рацион қүрастыру. Аурудың мерзіміне және қыймылдауына тәуелді үлес құрастыруды.
   
3. 
   Артериалдық гипертонияда үлес құрастыру. Ұсынылған және қарсы көрсетілген тағам өнімдер.
   
4. 
   Қан айналудың созылмалы жеткіліксіздігінде үлес құрастыру. Қан айналу бұзылыс дәрежесіне байланысты үлес құрастыру.
   

(кестелер, бақылау сұрақтары, тесттер, ситуациялық есептер және DVD дәрістер)

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

1. Қандай өнімдер №10с емдәмнан шығарылады?

а. қой еті

б. көк өніс сорпалары

в. сүт өнімдері

г. жылқы еті

д. көк өністер

а. №7

в. № 15

д. №1
3. Жүрек қан-тамыр жеткіліксіздігінде үлестен келесі өнімдерді шығару керек:

а. шоколад, кофе, ет сорпасын

б. тәтіліктерді

в. ет және балықты

г. нанды

д. жармаларды
4. Қан айналу жеткіліксіздігінің I-II A дәрежесінде қандай өнімдерді шығару керек?

а. көкөніс және жемістерді

б. шоколад және кондитерлік өнімдерді

в. жармаларды

г. сүт өнімдерін

д. қышқыл шырындарды

5. №10 емдәмнің тағайындау мақсаты:

а. бауыр қызметін нормалау

б. ұйқы безге жүктілікті төмендету

в. қан - тамыр және нерв жүйесіне жүктіліксіз қоректенуді қамтамасыз ету

г. организмнің көмірсуларға толеранттығын анықтау

д. қабыну төмендеуіне жағдай жасау.

а. №9 емдәм

б. №10 а емдәм

в. №11 емдәм

г. №12 емдәм

д. №8 емдәм

а. тамақтың энергетикалық құндылығын төмендету

б. сүйықтықпен тұздарды үйлесімді тағайындау

в. өт іркілуін жою

г. қоздырғыш әсері бар өнімдерді шығару

д. өсімдік талшықтарын шығару

6. 
   миокардтың метаболизымын қамтамасыз ету
   
7. 
   қан қысымын қалпына келтіру
   
8. 
   бүйректі айялау
   
9. 
   организмнің сенсибилизациясын төмендету
   
10. 
    үйлесімді тағамтануды қамтамасыз ет
    

9. Қан айналу жетіспеушілігінің бірінші дәрежесінде қандай емдәмдер тағайындалады?

а. қабынуға қарсы емдәм

б. кардиотрофикалық

в. элеминациялық

г. жеңілдету

д. жүктеуші
10. 2а қан айналу жеткіліксіздігінде емдәмдік шаралар неге бағытталған?

а. су-электролиттік балансты нормалауға

б. бұлщық ет тонусын нормалауға

в. бауыр қызметін нормалауға

г. бүйрек қызметін нормалауға

д. мешелді алдын алуға

а. физиологиялық нормаға сәйкес

б. физиологиялық қажеттіліктің жартысын қамтамасызету керек

в. физиологиялық қажеттіліктен 1 литр жоғары

г. физиологиялық қажеттіліктен 1,5 литр жоғары

д. физиологиялық қажеттіліктен 2 литр жоғары

а. тәулігіне 1 гр

б. 6 гр тәулігіне

в. 10 гр тәулігіне

г. ас тұзы шектелмейді

д. 15 гр тәулігіне

а. көмірсулар

б. белктар

в. майлар

г. өсімдік талшықтар

д. органикалық қышқылдар

а. Карель емдәмі

б. қабынуға қарсы

в. кардиотрофикалық

г. женілдету емдәмі

д. жүктемелі емдәм

6. 
   Карель емдәмі
   
7. 
   қабынуға қарсы
   
8. 
   кардиотрофикалық
   
9. 
   женілдету емдәмі
   
10. 
    жүктемелі емдәм
    

16. Гипертониялық ауруда қандай өнімдер шығарылады:

а. шырсөлдік заттектер

б. сүт өнімдері

в. өсімдік майлары

г. талшықтармен бай көкөністер

д. жармалар
17. Гипертониялық аурудың I- IIа, сатысында қандай емдәм ұсынылған:

а. №7 емдәм

б. №10 емдәм

в. №9 емдәм

г. №15 емдәм

д. №14 емдәм

а. ЖҚЖ, бүйрек, бауырдың қызметін жақсарту

б. өт қабынан өт бөлінуін жақсарту

в. пепсиннің бөлінуін жоғарлату

г. инсуляторлық аппаратты аялау

д. бауырдың және өт қабының қызметін нормалау.

19. Миокардтың жіті инфаркті кезінде беруге болмайтын тамақтарды көрсетіңіз.

6. 
   лимон салған шай
   
7. 
   итмұрын қайнатпасы
   
8. 
   ас бұршақ көжесі
   
9. 
   майлы ет
   
10. 
    жеміс шырыны
    

20. Бауырда қабыну айқын жүру кезенінде емдәммен емдеудің мақсаты:

а. протеин түзету қызметін ынталандыру

б. азоттық шлактар түзілуін жоғарлату

в. кардиопатияны алдын алу

г. өттің компоненттерін нормалау

д. ренин бөлінуін азайту

№10 сабақ

1. 
   Жіті және созылмалы гломерулонефритте этиопатогенезін, метаболиттік және функционалдық бұзылыстарды ескере отырып үлес құрастыруды.
   
2. 
   Созылмалы гломерулонефриттің өршу мен ремиссия кезеңінде үлес құрастыруды. Үлесте белоктың санын өзгерту. Олигоурия, азотемия кезенінде үлес құрастыруды.
   
3. 
   БСЖ, нефротикалық синдромда, гемодиализ кезінде үлес құрастыруды. Аялау принципы, тағамтану режимі.
   
4. 
   Жедел және созылмалы бүйрек жетіспеушілігін, несептас ауруы тастардың химиялық құрамына байланыс үлес құрастыруды.
   
5. 
   Дисметоболитикалық нефропатияда (уратурия, оксалатурия, фосфатурия) кристаллурияның түріне байланысты үлес құрастыруды.
   

1. 
   Бүйрек және зәр шығару жүйесінің ауруларында науқастың тағамтану статусын анықтау.
   
2. 
   Бүйрек және зәр шығару жүйесінің ауруларында тағаммен емдеуді жүргізуді.
   

1. 
   Жіті және созылмалы гломерулонефритте этиопатогенезін, метаболиттік және функционалдық бұзылыстарды ескере отырып үлес құрастыру.
   
2. 
   Созылмалы гломерулонефриттің өршу мен ремиссия кезеңінде үлес құрастыру. Үлесте белоктың санын өзгерту. Олигоурия, азотемия кезенінде үлес құрастыру.
   
3. 
   БСЖ, нефротикалық синдромда, гемодиализ кезінде үлес құрастыруды.
   
4. 
   Жедел және созылмалы бүйрек жетіспеушілігін, несептас ауруы тастардың химиялық құрамына байланыс үлес құрастыру.
   
5. 
   Дисметоболитикалық нефропатияда (уратурия, оксалатурия, фосфатурия) кристаллурияның түріне байланысты үлес құрастыру.
   

(кестелер, бақылау сұрақтары, тесттер, ситуациялық есептер және DVD дәрістер).

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

а) 15 г

в) 10 г

д) 2г
2. Бүйрек функциясының жеткіліксіздігі бар науқасқа беруге болатын тәуліктік

а) 90-100 г

б) 80-90 г

в) 20-70 г

г) 10-20 г

д) 100-110 г

а) пурині көп тағамдар берілмейді

б) белок мөлшерін азайтады

в) белок мөлшері нормаға жуық

г) белок мөлшерін көбейтеді

д) ас тұзының мөлшерін шектемейді

а) № 10 емдәм

б) № 8 емдәм

в) № 5 емдәм

г) № 7 емдәм

д) № 6 емдәм

а) 50 г

в) 80 г

д) 120 г
6. № 7а емдәм құрамына енгізілген тағамдық өнімдерді көрсетіңіз.

а) ет, балық

б) сүт өнімдері

в) көкөніс

г) саңырауқұлақтар

д) ыстамалар
7. Несеп шығу жолдарына урат тастар байланған жағдайда беруге болмайтын
тағамдар қайсы?

а) сүт тағамдары

б) көкөніс пен жемістер

в) ішек-қарыннан жасалған тамақ

г) шоколад

д) ет сорпасы

а) сарымай

б) сүт

в) ақ ірімшік

д) саңырауқұлақ сорпасы

а. №7 емдәм

б. №10 емдәм

в. №9 емдәм

г. №15(гипонатрилық) емдәм

д. №14 емдәм

а. нан өнімдері

б. экстракты заттармен бай өнімдер

в. теңіз өнімдері

г. сүт өнімдері

д. тәтілерді

а. №7 б емдәм

б. №10 емдәм

в. №9 емдәм

г. №5 а емдәм

д. №14 емдәм

а. 1 айдан кейін

б. 4-ші айдын аяғында

в. 1 жылдан кейін

г. 15 айдан кейін

д. 5 жылдан кейін

а. сүт - өсімдік емдәмді

б. Карель емдәмі

в. магнийлық емдәм

г. ахлоридтық емдәм

д. белогі аз емдәмді

а. жеміс - қантты емдәмді

б. №5 емдәм

в. №7 емдәм

г. №10 емдәм

д. №9 емдәм

а. 4 апта бойы

б. 4 ай бойы

в. 1 жылдан кем емес

г. 3 жылдан кем емес

д. өмір бойы

1. 
   экстрактивті заттар
   
2. 
   белокка бай өнімдер
   
3. 
   сүт өнімдері
   
4. 
   минералды сулар
   
5. 
   ОНЖ қоздыратын заттар
   

17. Созылмалы пиелонефритте науқастардың емдәмінде қандай өнімдер басымды болу керек:

а. сүт өнімдері

б. жармалар

в. ет өнімдері

г. макаронды өнімдер

д. консервіленген өнімдер
18. Жіті гломерулонефритте ас тұзын қанша грамға дейін шектейді?

а. 12 г

в. 5 г

д. 1 г
19. Жедел және созылмалы гломерулонефрит кезінде диета құрамынан

1. 
   пуринмен бай өнімдерді шектеу керек.
   
2. 
   белокты сәл азайтып, тағамдық тұзды бірден қатал азайтады;
   
3. 
   белокты көбейтіп көмірсу мен майды азайтады;
   
4. 
   физиологиялық норманы сақтайды;
   
5. 
   тағамдық тұзды шектемейді
   

20. Оксалурияның негізгі себебі?

а. өт қышқылдары алмасуының бұзылыстары

б. фенилаланин алмасуының бұзылыстары

в. глицин алмасуының бұзылыстары

г. қымыздық қышқылы алмасуының бұзылыстары

д. цистин алмасуының бұзылыстары

№11 сабақ

1. 
   Қантты диабеттің екі типінде үлес құрастыруды.
   
2. 
   Семіздіктің этиопатогенезіне байланысты үлес құрастыруды.
   
3. 
   Подаграны этиопатогенезіне, пурин алмасу бұзылуы деңгейіне сай үлес құрастыруды. Беруге болатын және беруге болмайтын тамақтар мен өнімдерді.
   

1. 
   Қантты диабетті тағаммен емдеуді жүргізуді.
   
2. 
   Семіздікті тағаммен емдеуді жүргізуді.
   
3. 
   Подагра, несептас ауруында тағаммен емдеуді жүргізуді.
   

1. 
   Қантты диабеттің екі типінде үлес құрастыруды.
   
2. 
   Семіздіктің этиопатогенезіне байланысты үлес құрастыруды.
   
3. 
   Подаграны этиопатогенезіне, пурин алмасу бұзылуы деңгейіне сай үлес құрастыруды. Беруге болатын және беруге болмайтын тамақтар мен өнімдерді..
   

(кестелер, бақылау сұрақтары, тесттер, ситуациялық есептер және DVD дәрістер).

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

1. Семіздікте қандай өнімдер үлестен шығарылады?

1. 
   көкөністер
   
2. 
   майлы, ашты тағамдар
   
3. 
   теңіз өнімдері
   
4. 
   майлылығы төмен сүт өнімдері
   
5. 
   қара құмық жармасы
   

2. Балалар семіздігінде қандай женілдету емдәмін берген дұрыс?

1. 
   балық
   
2. 
   макарон
   
3. 
   сүт+айран
   
4. 
   ет
   
5. 
   лимон
   

3. Семіздікте үлесті қандай тағам арқылы азайтады:

1. 
   жеңіл сіңетін майлар, көмірсулар арқылы
   
2. 
   өсімдік талшықтар арқылы
   
3. 
   ет
   
4. 
   жемістер
   
5. 
   көкөністер
   

4. Төмендегілердің қайсы липотроптық факторға жатады:

1. 
   холестерин
   
2. 
   холинэстераза
   
3. 
   холин
   
4. 
   липаза
   
5. 
   липопротейдтер
   

5. Денеде артық салмақ бар деп айту үшін ДСИ қанша болу керек?

1. 
   18-24
   
2. 
   25-29
   
3. 
   30-34
   
4. 
   35-39
   
5. 
   40-тан жоғары
   

6. Өсімдік талшықтарды көрсетіңіздер:

а. пектин

б. каротин

в. холин

г. фоли қышқылы

д. амилаза
7. Семіздікті емдәммен емдеудің негізгі ұстындары:

1. 
   құндылығы төмен режимдерді енгізу
   
2. 
   тамақтану үлесінің режимдерін түзету
   
3. 
   интоксикацияны азайту
   
4. 
   сүйықтықты жоғарлату
   
5. 
   жоғары белокты үгілген өнімдермен қамтамасыз ету
   

8. Субкалориялық рационда майдың мөлшері қанша болу керек?

а. физиологиялық нормаға сәйкес

б. 15-30% азайтылған

в. 30-50% азайтылған

г. майлар толық шығарылған

д. 10% жоғару болу керек
9. Субкалориялық рационда ең бірінші қандай өнімдер шығарылады?

а. жұжықтар

б. сосискалар

в. ірі тартылған ұннан нан

г. гидрогенделген майлар

д. полиқанықпаған май қышқылдарын

а. 5%

в. 25-50%

г. азайту қажет емес

д. барлық жауаптар дұрыс

а. гиподинамикалық

б. гипертониялық

в. алиментарлық

г. посттравматикалық

д. дәрілік препараттарды қабылдаудан кейін

а. 1 рет күніне

б. 3 рет күніне

в. 5-6 рет күніне

г. 2 рет күніне

д. 7-8 рет күніне

1. 
   жемістер
   
2. 
   сүзбе
   
3. 
   майлы соустар
   
4. 
   майлы емес ет
   
5. 
   көкөністер
   

14. Семіздікте қандай өнімдер ұсынылады.

1. 
   майлы, ашты асамдар
   
2. 
   макарон өнімдері
   
3. 
   ашыған сүт өнімдері
   
4. 
   майда жармасы
   
5. 
   шошқа, кой еті
   

15. Гипокалориялық емдәмде қанша ккал болуы тиіс?

а. 1000 ккал

б. 1200-1400 ккал

в. 2000 ккал

в. 2500 ккал

д. 2500 көбірек
16. Семіздікте сүйықтықпен тұздың мөлшері қанша болуы керек:

а. нормаға сәйкес

б. 75% төмендетілген

в. 50% төмендетілген

г. нормадан жоғары

д. 35% төмендетілген

1. 
   құндылығы төмен режимдерді енгізу
   
2. 
   тамақтану үлесінің режимдерін түзету
   
3. 
   интоксикацияны азайту
   
4. 
   тамақтану режимін сирету
   
5. 
   жоғары белокты өнімдермен қамтамасыз ету
   

18. Субкалориялық рационда белоктың мөлшері қанша болу керек?

а. физиологиялық нормаға сәйкес

б. 15-30% азайтылған

в. 30-50% азайтылған

г. майлар толық шығарылған

д. 10% жоғару болу керек
19. Подаграда рационда ең бірінші қандай өнімдер шығарылады?

а. жұжықтар

б. сосискалар

в. ірі тартылған ұннан нан

г. гидрогенделген майлар

д. полиқанықпаған май қышқылдарын

а. 1-2

в. 10

д. 8
№12 сабақ

1. 
   Түтік арқылы қоректендіруге арналған қоспалар және берілетін тағамдар.
   
2. 
   Көрсетімдері және тактикасы, тағами ингредиенттерге мұқтаждығын есептеу және қамтамасыз ету жолдары.
   
3. 
   Парентералдық тағамтануды бақылау әдістері және еңгізу жолдарын таңдау.
   

1. 
   Энтералдық және парентералдық тағамтануда емдәммен емдеуді игеру.
   
2. 
   Энтералдық және парентералдық тағамтануда тағами ингредиенттерге мұқтаждығын есептеу және қамтамасыз ету жолдарын.
   

1. 
   Түтік арқылы қоректендіруге арналған қоспалар және берілетін тағамдар.
   
2. 
   Көрсетімдері және тактикасы, тағами ингредиенттерге мұқтаждығын есептеу және қамтамасыз ету жолдары.
   
3. 
   Парентералдық тағамтануды бақылау әдістері және еңгізу жолдарын таңдау..
   

(кестелер, бақылау сұрақтары, тесттер, ситуациялық есептер және DVD дәрістер)

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

а. науқастардың өзіне тән ерекше қажеттіліктерін қамтамасыз етуге

б. ұйқы безінің ферменттерінің бөлінуін нормалау

в. асқазанның қышқыл түзу қызметін нормалау

г. ішек перистальтикасын күшейту

д. толық құнды қоректенумен қамтамасыз ету

а. үй қоянының еті

б. бұршақтар

в. жұмыртқа альбумині

г. сиырдың еті

д. сүттің белоктары

а. сары майқаймақтан жасалған май

б. маргариндер

в. балық майы

г. өсімдік майы

д. жануар текті майлар

а. науқастың тағами заттарға қажеттілігіне

б. жүрек қан – тамыр жүйесінің жағдайына

в. аш ішек қызметінің бүтіндігіне және жағдайына

г. ұйқы безінің қызметі жағдайына

д. асқазанның сөл түзу қызметінің бұзылыстарына

а. 1 мл 80-100 ккал

б. 1 мл 2-7 ккал

в. 1 мл 18-32 ккал

г. 1 мл 40-60 ккал

д. 1 мл 100 ккал жоғары

а. ұйқы безінің экзокринді қызметі айқын жетіспеушілікте

б. фенилкетонурияда

в. сіңу процестері бұзылуы синдромында

г. лактаза жеткіліктіліксіздігінде

д. асқазан - ішек жолдарының жыланкөзінде

а. жүрек қан - тамыр жүйесінің қызметін жақсартады

б. интоксикацияның дәрежесін төмендетеді

в. қан параметрлерінің жақсартады

г. тағами заттар кірісінің физиологиялық жолы

д. ішек құрылым бұрынғы қалпына келуді ширатады

а. асқазан және ішектің ферменттік жүйесінің қызметін қалпына келтіреді

б. ұйқы без қызметін жақсартады

в. өт қышқылдарының алмасу бұзылыстарын жояды

г. парентералдық қоректенудегі мүмкін асқынулардың алдын алады

д. барлық жауаптар дұрыс

а. меркаптан иісі

б. лоқсу

в. құсу

д. мелена

а. қоспаны баяу жылдамдықпен енгізу

б. лактозасы төмен қоспаларды қолдану

в. құрамында фенилаланині жоқ қоспаларды қолдану

г. қоспаны жоғары жылдамдықпен енгізу

д. қоспалардың гипертониялық ерітінділерін қолдану

а. ерітінділердің енгізу жылдамдылығын уақытша азайту

б. толық парентералдық қоректенуге көшу

в. ашығу

д. ерітінділердің концентрациясын азайту

а. кардияның ахалазиясы

б. Баугини қақпақшасының жеткіліктіліксіздігі

в. қоспа енгізуінің орнына тәуелді

г. ішекке қоспаның баяу түсуімен ­

д. ішекке қоспаның жылдам түсуімен

а. гипергликемия

б. гипербилирубинемия

в. электролиттер имбалансы

г. гиперхолестеринемия

д. сусыздану

а. аш ішектің өткіштігінің бұзылуы