С. Ж. Асфендияров атындағЫ



жүктеу 3,92 Mb.
бет6/6
Дата14.11.2017
өлшемі3,92 Mb.
#150
түріЖұмыс бағдарламасы
1   2   3   4   5   6

8. Әдебиеттер.

  1. Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999.

  2. Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.

  3. Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.

  4. Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.

  5. Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.




  1. Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.



  1. Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.

  2. Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.

  3. Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.

  4. Химический состав Российских пищевых продуктов (под редакцией И.М.Скурихина и В.А.Тутельяна) // М. – 2002.

  5. Справочник по диетологии / Под ред. М.А. Самсонова, А.А. Покровского.-Изд. 2-е, перераб и доп.-М.: Медицина, 1992. 398 с.

  6. Вретлинд А., Суджан А. Клиническое питание.- Москва-Стокгольм, 1990. – 354 с.

  7. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков // Учебная Әдебиеттер для студентов медицинских вузов. – М.: Медицина. – 2001. – 382 С.

  8. Митченко Е.И. Метаболический синдром, сахарный диабет и сердечно-сосудистые заболевания // Кардиология. - 2008. – С.1-11.

  9. Щеплягина Л.А. Йодный дефицит и здоровье детей: Методические материалы. – М., 1998. – 37 с.

  10. Доценко В.А., Бондарев Г.И., Мартинчик А.Н. Организация лечебно-профилактического питания. - Л. Медицина., 1987. 241 с.

  11. Farrington J., Negru L. Борьба с основными болезнями в Европе – актуальные проблемы и пути их решения // Факты и цифры ЕРБ ВОЗ/03/06. – Копенгаген, 11 сентября 2006 г. – ВОЗ. – 2006.

  12. Рацион, питание и предупреждение хронических заболеваний // Доклад Совместного консультативного совещания экспертов ВОЗ/ФАО (Серия Тех. Докл. ВОЗ № 916). – ВОЗ, Женева. – 2003. – 196 с.

9. Бақылау түрі: рефераттық хабарламаны ауызша талдау.

Тақырып № 8: «Остеопорозды алдын алуда тағамтанудың ролі»
1. Тақырып: «Остеопорозды алдын алуда тағамтанудың ролі»

2. Мақсаты: Остеопорозға а қарсы әсері бар өнімдермен және биологиялық белсенді үстемелермен студенттерді таныстыру.

3. Тапсырмалар:

- берілген әдебиеттен ақпаратты тауып, материалмен танысу;

- материалды рефераттық хабарлама түрінде дайындау.



4. Орындалу түрі: тақырып бойынша, рефераттық хабарлама дайындау: «Остеопорозды алдын алуда тағамтанудың ролі».

5. Орындалу критериялары:

Рефератты құрастыруға қойылатын талаптар:

а) реферат көлемі 4-5 баспа беті аралығында болуы керек.

б) реферат құрамында болу қажет:



  1. Сыртқы беті.

  2. Мазмұны (рефераттың бөлімдерін басталатын беттерінен бастап көрсетілген түрде келтіру).

  3. Кіріспе (зерттелетін мәселенің негізін құрау, тақырыпты таңдау себебін түсіндіру, оның маңыздылығы мен өзектілігін түсіндіру, рефераттың мақсаты мен міндеттерін түсіндіру).

  4. Негізгі бөлімі (рефераттың осы бөлімінің әр бөлігі дәлелді түрде жеке мәселені немесе оның бір жағын ашады, алғашқының логикалық жалғасы болады; осы бөлігінде кестелер, сызбалар, графиктер, суреттер және т.б. берілуі мүмкін).

  5. Қорытынды (қорытынды жүргізіледі немесе рефераттың тақырыбы бойынша қорытынды, ұсыныстар беріледі).

  6. Әдебиеттер тізімі.

Реферат дайындағанда 8-10 әдебиет көздерін қолдану қажет; реферат жақсы, түсінікті дайындалу керек; қолданған әдебиеттер тізімін әр түніктеменің қасында көрсетілуі қажет; библиографияны дұрыс толтыру керек.

6. Тапсыру уақыты: циклдік сабақтарды өту кезінде.

7. СӨЖ бағалау критерийлері

Сапа критериі

5 балл

10 балл

15 балл

20 балл

25 балл

1. Тақырыпқа сұрақтардың сәйкестілігі

Болмауы

Үлкен көлемде ақпарат көзінен сөзбе-сөз көшіру (ақпарат көзімен жұмыс жүргізілмеген)

Әдебиетті конспектілеу

Тақырып толық қамтылған, бірақ үлкен көлемде

Тақырып толық қамтылған, реферат квинтэссенция түрінде

2. Жаңа әдебиеттерге сілтеменің болуы

Болмауы

Ескірген әдебиет

Барлық ақпараттық көздер тақырыпқа сәйкес емес

Ақпараттық көздер сәйкес, бірақ олар 10-нан көп

Ақпараттық көздер сәйкес, бірақ 10-нан аз

3. Суреттерді орынды қолдану ( кестелер, графиктер, схемалар)

Болмауы

Сапасы төмен көшірме

Электронды сурет тақырыпқа сәйкес, ақпаратқа сілтеме жоқ

Электронды сурет тақырыпқа сәйкес, ақпаратқа сілтеме бар

Тақырыпқа сәйкес сурет салынған, ақпаратқа сілтеме бар

4. Қорытындының болуы

Болмауы

Бір сөйлем түрінде және тақырыпқа сәйкес емес

Дәйектілігі жоқ, өте көп

Өте көп, дәйектілігі бар

Қысқаша дәлелденген қорытынды


8. Әдебиеттер.

  1. Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999.

  2. Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.

  3. Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.

  4. Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.

  5. Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.




  1. Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.



  1. Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.

  2. Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.

  3. Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.

  4. Химический состав Российских пищевых продуктов (под редакцией И.М.Скурихина и В.А.Тутельяна) // М. – 2002.

  5. Справочник по диетологии / Под ред. М.А. Самсонова, А.А. Покровского.-Изд. 2-е, перераб и доп.-М.: Медицина, 1992. 398 с.

  6. Вретлинд А., Суджан А. Клиническое питание.- Москва-Стокгольм, 1990. – 354 с.

  7. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков // Учебная Әдебиеттер для студентов медицинских вузов. – М.: Медицина. – 2001. – 382 С.

  8. Митченко Е.И. Метаболический синдром, сахарный диабет и сердечно-сосудистые заболевания // Кардиология. - 2008. – С.1-11.

  9. Щеплягина Л.А. Йодный дефицит и здоровье детей: Методические материалы. – М., 1998. – 37 с.

  10. Доценко В.А., Бондарев Г.И., Мартинчик А.Н. Организация лечебно-профилактического питания. - Л. Медицина., 1987. 241 с.

  11. Farrington J., Negru L. Борьба с основными болезнями в Европе – актуальные проблемы и пути их решения // Факты и цифры ЕРБ ВОЗ/03/06. – Копенгаген, 11 сентября 2006 г. – ВОЗ. – 2006.

  12. Рацион, питание и предупреждение хронических заболеваний // Доклад Совместного консультативного совещания экспертов ВОЗ/ФАО (Серия Тех. Докл. ВОЗ № 916). – ВОЗ, Женева. – 2003. – 196 с.


9. Бақылау түрі: рефераттық хабарламаны ауызша талдау.

Тақырып № 9: «Метаболиттік синдром»
1. Тақырып: «Метаболиттік синдром»

2. Мақсаты: Метаболиттік синдромнің организмге әсерін және оны алдын алу шараларымен студенттерді таныстыру.

3. Тапсырмалар:

- берілген әдебиеттен ақпаратты тауып, материалмен танысу;

- материалды рефераттық хабарлама түрінде дайындау.

4. Орындалу түрі: тақырып бойынша, рефераттық хабарлама дайындау: «Метаболиттік синдром».

5. Орындалу критериялары:



Рефератты құрастыруға қойылатын талаптар:

а) реферат көлемі 4-5 баспа беті аралығында болуы керек.



б) реферат құрамында болу қажет:

  1. Сыртқы беті.

  2. Мазмұны (рефераттың бөлімдерін басталатын беттерінен бастап көрсетілген түрде келтіру).

  3. Кіріспе (зерттелетін мәселенің негізін құрау, тақырыпты таңдау себебін түсіндіру, оның маңыздылығы мен өзектілігін түсіндіру, рефераттың мақсаты мен міндеттерін түсіндіру).

  4. Негізгі бөлімі (рефераттың осы бөлімінің әр бөлігі дәлелді түрде жеке мәселені немесе оның бір жағын ашады, алғашқының логикалық жалғасы болады; осы бөлігінде кестелер, сызбалар, графиктер, суреттер және т.б. берілуі мүмкін).

  5. Қорытынды (қорытынды жүргізіледі немесе рефераттың тақырыбы бойынша қорытынды, ұсыныстар беріледі).

  6. Әдебиеттер тізімі.

Реферат дайындағанда 8-10 әдебиет көздерін қолдану қажет; реферат жақсы, түсінікті дайындалу керек; қолданған әдебиеттер тізімін әр түніктеменің қасында көрсетілуі қажет; библиографияны дұрыс толтыру керек.
6. Тапсыру уақыты: циклдік сабақтарды өту кезінде.
7. СӨЖ бағалау критерийлері

Сапа критериі

5 балл

10 балл

15 балл

20 балл

25 балл

1. Тақырыпқа сұрақтардың сәйкестілігі

Болмауы

Үлкен көлемде ақпарат көзінен сөзбе-сөз көшіру (ақпарат көзімен жұмыс жүргізілмеген)

Әдебиетті конспектілеу

Тақырып толық қамтылған, бірақ үлкен көлемде

Тақырып толық қамтылған, реферат квинтэссенция түрінде

2. Жаңа әдебиеттерге сілтеменің болуы

Болмауы

Ескірген әдебиет

Барлық ақпараттық көздер тақырыпқа сәйкес емес

Ақпараттық көздер сәйкес, бірақ олар 10-нан көп

Ақпараттық көздер сәйкес, бірақ 10-нан аз

3. Суреттерді орынды қолдану ( кестелер, графиктер, схемалар)

Болмауы

Сапасы төмен көшірме

Электронды сурет тақырыпқа сәйкес, ақпаратқа сілтеме жоқ

Электронды сурет тақырыпқа сәйкес, ақпаратқа сілтеме бар

Тақырыпқа сәйкес сурет салынған, ақпаратқа сілтеме бар

4. Қорытындының болуы

Болмауы

Бір сөйлем түрінде және тақырыпқа сәйкес емес

Дәйектілігі жоқ, өте көп

Өте көп, дәйектілігі бар

Қысқаша дәлелденген қорытынды


8. Әдебиеттер.

  1. Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999.

  2. Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.

  3. Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.

  4. Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.

  5. Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.




  1. Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.



  1. Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.

  2. Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.

  3. Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.

  4. Химический состав Российских пищевых продуктов (под редакцией И.М.Скурихина и В.А.Тутельяна) // М. – 2002.

  5. Справочник по диетологии / Под ред. М.А. Самсонова, А.А. Покровского.-Изд. 2-е, перераб и доп.-М.: Медицина, 1992. 398 с.

  6. Вретлинд А., Суджан А. Клиническое питание.- Москва-Стокгольм, 1990. – 354 с.

  7. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков // Учебная Әдебиеттер для студентов медицинских вузов. – М.: Медицина. – 2001. – 382 С.

  8. Митченко Е.И. Метаболический синдром, сахарный диабет и сердечно-сосудистые заболевания // Кардиология. - 2008. – С.1-11.

  9. Щеплягина Л.А. Йодный дефицит и здоровье детей: Методические материалы. – М., 1998. – 37 с.

  10. Доценко В.А., Бондарев Г.И., Мартинчик А.Н. Организация лечебно-профилактического питания. - Л. Медицина., 1987. 241 с.

  11. Farrington J., Negru L. Борьба с основными болезнями в Европе – актуальные проблемы и пути их решения // Факты и цифры ЕРБ ВОЗ/03/06. – Копенгаген, 11 сентября 2006 г. – ВОЗ. – 2006.

  12. Рацион, питание и предупреждение хронических заболеваний // Доклад Совместного консультативного совещания экспертов ВОЗ/ФАО (Серия Тех. Докл. ВОЗ № 916). – ВОЗ, Женева. – 2003. – 196 с.


9. Бақылау түрі: рефераттық хабарламаны ауызша талдау.

Тақырып № 10: «Жүктіліктің гестоздарында тамақтану»
1. Тақырып: «Жүктіліктің гестоздарында тамақтану»

2. Мақсаты: Жүктілік кезінде гестоздардың организмге әсерін және оны алдын алу шараларымен студенттерді таныстыру.

3. Тапсырмалар:

- берілген әдебиеттен ақпаратты тауып, материалмен танысу;

- материалды рефераттық хабарлама түрінде дайындау.

4. Орындалу түрі: тақырып бойынша, рефераттық хабарлама дайындау: «Жүктіліктің гестоздарында тамақтану».

5. Орындалу критериялары:

Рефератты құрастыруға қойылатын талаптар:

а) реферат көлемі 4-5 баспа беті аралығында болуы керек.



б) реферат құрамында болу қажет:

  1. Сыртқы беті.

  2. Мазмұны (рефераттың бөлімдерін басталатын беттерінен бастап көрсетілген түрде келтіру).

  3. Кіріспе (зерттелетін мәселенің негізін құрау, тақырыпты таңдау себебін түсіндіру, оның маңыздылығы мен өзектілігін түсіндіру, рефераттың мақсаты мен міндеттерін түсіндіру).

  4. Негізгі бөлімі (рефераттың осы бөлімінің әр бөлігі дәлелді түрде жеке мәселені немесе оның бір жағын ашады, алғашқының логикалық жалғасы болады; осы бөлігінде кестелер, сызбалар, графиктер, суреттер және т.б. берілуі мүмкін).

  5. Қорытынды (қорытынды жүргізіледі немесе рефераттың тақырыбы бойынша қорытынды, ұсыныстар беріледі).

  6. Әдебиеттер тізімі.

Реферат дайындағанда 8-10 әдебиет көздерін қолдану қажет; реферат жақсы, түсінікті дайындалу керек; қолданған әдебиеттер тізімін әр түніктеменің қасында көрсетілуі қажет; библиографияны дұрыс толтыру керек.
6. Тапсыру уақыты: циклдік сабақтарды өту кезінде.
7. СӨЖ бағалау критерийлері

Сапа критериі

5 балл

10 балл

15 балл

20 балл

25 балл

1. Тақырыпқа сұрақтардың сәйкестілігі

Болмауы

Үлкен көлемде ақпарат көзінен сөзбе-сөз көшіру (ақпарат көзімен жұмыс жүргізілмеген)

Әдебиетті конспектілеу

Тақырып толық қамтылған, бірақ үлкен көлемде

Тақырып толық қамтылған, реферат квинтэссенция түрінде

2. Жаңа әдебиеттерге сілтеменің болуы

Болмауы

Ескірген әдебиет

Барлық ақпараттық көздер тақырыпқа сәйкес емес

Ақпараттық көздер сәйкес, бірақ олар 10-нан көп

Ақпараттық көздер сәйкес, бірақ 10-нан аз

3. Суреттерді орынды қолдану ( кестелер, графиктер, схемалар)

Болмауы

Сапасы төмен көшірме

Электронды сурет тақырыпқа сәйкес, ақпаратқа сілтеме жоқ

Электронды сурет тақырыпқа сәйкес, ақпаратқа сілтеме бар

Тақырыпқа сәйкес сурет салынған, ақпаратқа сілтеме бар

4. Қорытындының болуы

Болмауы

Бір сөйлем түрінде және тақырыпқа сәйкес емес

Дәйектілігі жоқ, өте көп

Өте көп, дәйектілігі бар

Қысқаша дәлелденген қорытынды


8. Әдебиеттер.

  1. Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999.

  2. Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.

  3. Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.

  4. Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.

  5. Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.




  1. Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.



  1. Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.

  2. Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.

  3. Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.

  4. Химический состав Российских пищевых продуктов (под редакцией И.М.Скурихина и В.А.Тутельяна) // М. – 2002.

  5. Справочник по диетологии / Под ред. М.А. Самсонова, А.А. Покровского.-Изд. 2-е, перераб и доп.-М.: Медицина, 1992. 398 с.

  6. Вретлинд А., Суджан А. Клиническое питание.- Москва-Стокгольм, 1990. – 354 с.

  7. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков // Учебная Әдебиеттер для студентов медицинских вузов. – М.: Медицина. – 2001. – 382 С.

  8. Митченко Е.И. Метаболический синдром, сахарный диабет и сердечно-сосудистые заболевания // Кардиология. - 2008. – С.1-11.

  9. Щеплягина Л.А. Йодный дефицит и здоровье детей: Методические материалы. – М., 1998. – 37 с.

  10. Доценко В.А., Бондарев Г.И., Мартинчик А.Н. Организация лечебно-профилактического питания. - Л. Медицина., 1987. 241 с.

  11. Farrington J., Negru L. Борьба с основными болезнями в Европе – актуальные проблемы и пути их решения // Факты и цифры ЕРБ ВОЗ/03/06. – Копенгаген, 11 сентября 2006 г. – ВОЗ. – 2006.

  12. Рацион, питание и предупреждение хронических заболеваний // Доклад Совместного консультативного совещания экспертов ВОЗ/ФАО (Серия Тех. Докл. ВОЗ № 916). – ВОЗ, Женева. – 2003. – 196 с.



Тақырып № 11: «Жетілмей туған балаларды қоректендіру ерекшеліктері»
1. Тақырып: «Жетілмей туған балаларды қоректендіру ерекшеліктері»

2. Мақсаты: Жетілмей туған балаларды қоректендіру ерекшеліктерімен студенттерді таныстыру.

3. Тапсырмалар:

- берілген әдебиеттен ақпаратты тауып, материалмен танысу;

- материалды рефераттық хабарлама түрінде дайындау.

4. Орындалу түрі: тақырып бойынша, рефераттық хабарлама дайындау: «Жетілмей туған балаларды қоректендіру ерекшеліктері».

5. Орындалу критериялары:

Рефератты құрастыруға қойылатын талаптар:

а) реферат көлемі 4-5 баспа беті аралығында болуы керек.



б) реферат құрамында болу қажет:

  1. Сыртқы беті.

  2. Мазмұны (рефераттың бөлімдерін басталатын беттерінен бастап көрсетілген түрде келтіру).

  3. Кіріспе (зерттелетін мәселенің негізін құрау, тақырыпты таңдау себебін түсіндіру, оның маңыздылығы мен өзектілігін түсіндіру, рефераттың мақсаты мен міндеттерін түсіндіру).

  4. Негізгі бөлімі (рефераттың осы бөлімінің әр бөлігі дәлелді түрде жеке мәселені немесе оның бір жағын ашады, алғашқының логикалық жалғасы болады; осы бөлігінде кестелер, сызбалар, графиктер, суреттер және т.б. берілуі мүмкін).

  5. Қорытынды (қорытынды жүргізіледі немесе рефераттың тақырыбы бойынша қорытынды, ұсыныстар беріледі).

  6. Әдебиеттер тізімі.

Реферат дайындағанда 8-10 әдебиет көздерін қолдану қажет; реферат жақсы, түсінікті дайындалу керек; қолданған әдебиеттер тізімін әр түніктеменің қасында көрсетілуі қажет; библиографияны дұрыс толтыру керек.
6. Тапсыру уақыты: циклдік сабақтарды өту кезінде.
7. СӨЖ бағалау критерийлері

Сапа критериі

5 балл

10 балл

15 балл

20 балл

25 балл

1. Тақырыпқа сұрақтардың сәйкестілігі

Болмауы

Үлкен көлемде ақпарат көзінен сөзбе-сөз көшіру (ақпарат көзімен жұмыс жүргізілмеген)

Әдебиетті конспектілеу

Тақырып толық қамтылған, бірақ үлкен көлемде

Тақырып толық қамтылған, реферат квинтэссенция түрінде

2. Жаңа әдебиеттерге сілтеменің болуы

Болмауы

Ескірген әдебиет

Барлық ақпараттық көздер тақырыпқа сәйкес емес

Ақпараттық көздер сәйкес, бірақ олар 10-нан көп

Ақпараттық көздер сәйкес, бірақ 10-нан аз

3. Суреттерді орынды қолдану ( кестелер, графиктер, схемалар)

Болмауы

Сапасы төмен көшірме

Электронды сурет тақырыпқа сәйкес, ақпаратқа сілтеме жоқ

Электронды сурет тақырыпқа сәйкес, ақпаратқа сілтеме бар

Тақырыпқа сәйкес сурет салынған, ақпаратқа сілтеме бар

4. Қорытындының болуы

Болмауы

Бір сөйлем түрінде және тақырыпқа сәйкес емес

Дәйектілігі жоқ, өте көп

Өте көп, дәйектілігі бар

Қысқаша дәлелденген қорытынды


8. Әдебиеттер.

  1. Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999.

  2. Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.

  3. Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.

  4. Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.

  5. Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.




  1. Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.



  1. Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.

  2. Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.

  3. Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.

  4. Химический состав Российских пищевых продуктов (под редакцией И.М.Скурихина и В.А.Тутельяна) // М. – 2002.

  5. Справочник по диетологии / Под ред. М.А. Самсонова, А.А. Покровского.-Изд. 2-е, перераб и доп.-М.: Медицина, 1992. 398 с.

  6. Вретлинд А., Суджан А. Клиническое питание.- Москва-Стокгольм, 1990. – 354 с.

  7. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков // Учебная Әдебиеттер для студентов медицинских вузов. – М.: Медицина. – 2001. – 382 С.

  8. Митченко Е.И. Метаболический синдром, сахарный диабет и сердечно-сосудистые заболевания // Кардиология. - 2008. – С.1-11.

  9. Щеплягина Л.А. Йодный дефицит и здоровье детей: Методические материалы. – М., 1998. – 37 с.

  10. Доценко В.А., Бондарев Г.И., Мартинчик А.Н. Организация лечебно-профилактического питания. - Л. Медицина., 1987. 241 с.

  11. Farrington J., Negru L. Борьба с основными болезнями в Европе – актуальные проблемы и пути их решения // Факты и цифры ЕРБ ВОЗ/03/06. – Копенгаген, 11 сентября 2006 г. – ВОЗ. – 2006.

  12. Рацион, питание и предупреждение хронических заболеваний // Доклад Совместного консультативного совещания экспертов ВОЗ/ФАО (Серия Тех. Докл. ВОЗ № 916). – ВОЗ, Женева. – 2003. – 196 с.



Тақырып № 12: «Тағамдық токсикоинфекциялар»
1. Тақырып: «Тағамдық токсикоинфекциялар»

2. Мақсаты: Тағамдық токсикоинфекциялардың таралуымен және оны алдын алу ерекшеліктерімен студенттерді таныстыру.

3. Тапсырмалар:

- берілген әдебиеттен ақпаратты тауып, материалмен танысу;

- материалды рефераттық хабарлама түрінде дайындау.

4. Орындалу түрі: тақырып бойынша, рефераттық хабарлама дайындау: «Тағамдық токсикоинфекциялар».

5. Орындалу критериялары:

Рефератты құрастыруға қойылатын талаптар:

а) реферат көлемі 4-5 баспа беті аралығында болуы керек.



б) реферат құрамында болу қажет:

  1. Сыртқы беті.

  2. Мазмұны (рефераттың бөлімдерін басталатын беттерінен бастап көрсетілген түрде келтіру).

  3. Кіріспе (зерттелетін мәселенің негізін құрау, тақырыпты таңдау себебін түсіндіру, оның маңыздылығы мен өзектілігін түсіндіру, рефераттың мақсаты мен міндеттерін түсіндіру).

  4. Негізгі бөлімі (рефераттың осы бөлімінің әр бөлігі дәлелді түрде жеке мәселені немесе оның бір жағын ашады, алғашқының логикалық жалғасы болады; осы бөлігінде кестелер, сызбалар, графиктер, суреттер және т.б. берілуі мүмкін).

  5. Қорытынды (қорытынды жүргізіледі немесе рефераттың тақырыбы бойынша қорытынды, ұсыныстар беріледі).

  6. Әдебиеттер тізімі.

Реферат дайындағанда 8-10 әдебиет көздерін қолдану қажет; реферат жақсы, түсінікті дайындалу керек; қолданған әдебиеттер тізімін әр түніктеменің қасында көрсетілуі қажет; библиографияны дұрыс толтыру керек.
6. Тапсыру уақыты: циклдік сабақтарды өту кезінде.
7. СӨЖ бағалау критерийлері

Сапа критериі

5 балл

10 балл

15 балл

20 балл

25 балл

1. Тақырыпқа сұрақтардың сәйкестілігі

Болмауы

Үлкен көлемде ақпарат көзінен сөзбе-сөз көшіру (ақпарат көзімен жұмыс жүргізілмеген)

Әдебиетті конспектілеу

Тақырып толық қамтылған, бірақ үлкен көлемде

Тақырып толық қамтылған, реферат квинтэссенция түрінде

2. Жаңа әдебиеттерге сілтеменің болуы

Болмауы

Ескірген әдебиет

Барлық ақпараттық көздер тақырыпқа сәйкес емес

Ақпараттық көздер сәйкес, бірақ олар 10-нан көп

Ақпараттық көздер сәйкес, бірақ 10-нан аз

3. Суреттерді орынды қолдану ( кестелер, графиктер, схемалар)

Болмауы

Сапасы төмен көшірме

Электронды сурет тақырыпқа сәйкес, ақпаратқа сілтеме жоқ

Электронды сурет тақырыпқа сәйкес, ақпаратқа сілтеме бар

Тақырыпқа сәйкес сурет салынған, ақпаратқа сілтеме бар

4. Қорытындының болуы

Болмауы

Бір сөйлем түрінде және тақырыпқа сәйкес емес

Дәйектілігі жоқ, өте көп

Өте көп, дәйектілігі бар

Қысқаша дәлелденген қорытынды


8. Әдебиеттер.

  1. Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999.

  2. Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.

  3. Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.

  4. Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.

  5. Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.




  1. Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.



  1. Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.

  2. Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.

  3. Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.

  4. Химический состав Российских пищевых продуктов (под редакцией И.М.Скурихина и В.А.Тутельяна) // М. – 2002.

  5. Справочник по диетологии / Под ред. М.А. Самсонова, А.А. Покровского.-Изд. 2-е, перераб и доп.-М.: Медицина, 1992. 398 с.

  6. Вретлинд А., Суджан А. Клиническое питание.- Москва-Стокгольм, 1990. – 354 с.

  7. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков // Учебная Әдебиеттер для студентов медицинских вузов. – М.: Медицина. – 2001. – 382 С.

  8. Митченко Е.И. Метаболический синдром, сахарный диабет и сердечно-сосудистые заболевания // Кардиология. - 2008. – С.1-11.

  9. Щеплягина Л.А. Йодный дефицит и здоровье детей: Методические материалы. – М., 1998. – 37 с.

  10. Доценко В.А., Бондарев Г.И., Мартинчик А.Н. Организация лечебно-профилактического питания. - Л. Медицина., 1987. 241 с.

  11. Farrington J., Negru L. Борьба с основными болезнями в Европе – актуальные проблемы и пути их решения // Факты и цифры ЕРБ ВОЗ/03/06. – Копенгаген, 11 сентября 2006 г. – ВОЗ. – 2006.

  12. Рацион, питание и предупреждение хронических заболеваний // Доклад Совместного консультативного совещания экспертов ВОЗ/ФАО (Серия Тех. Докл. ВОЗ № 916). – ВОЗ, Женева. – 2003. – 196 с.



Тақырып № 13: «Пробиотикалық өнімдер»
1. Тақырып: «Пробиотикалық өнімдер»

2. Мақсаты: Пробиотикалық өнімдердің қасиеттерімен студенттерді таныстыру.

3. Тапсырмалар:

- берілген әдебиеттен ақпаратты тауып, материалмен танысу;

- материалды рефераттық хабарлама түрінде дайындау.

4. Орындалу түрі: тақырып бойынша, рефераттық хабарлама дайындау: «Пробиотикалық өнімдер».

5. Орындалу критериялары:

Рефератты құрастыруға қойылатын талаптар:

а) реферат көлемі 4-5 баспа беті аралығында болуы керек.



б) реферат құрамында болу қажет:

  1. Сыртқы беті.

  2. Мазмұны (рефераттың бөлімдерін басталатын беттерінен бастап көрсетілген түрде келтіру).

  3. Кіріспе (зерттелетін мәселенің негізін құрау, тақырыпты таңдау себебін түсіндіру, оның маңыздылығы мен өзектілігін түсіндіру, рефераттың мақсаты мен міндеттерін түсіндіру).

  4. Негізгі бөлімі (рефераттың осы бөлімінің әр бөлігі дәлелді түрде жеке мәселені немесе оның бір жағын ашады, алғашқының логикалық жалғасы болады; осы бөлігінде кестелер, сызбалар, графиктер, суреттер және т.б. берілуі мүмкін).

  5. Қорытынды (қорытынды жүргізіледі немесе рефераттың тақырыбы бойынша қорытынды, ұсыныстар беріледі).

  6. Әдебиеттер тізімі.

Реферат дайындағанда 8-10 әдебиет көздерін қолдану қажет; реферат жақсы, түсінікті дайындалу керек; қолданған әдебиеттер тізімін әр түніктеменің қасында көрсетілуі қажет; библиографияны дұрыс толтыру керек.
6. Тапсыру уақыты: циклдік сабақтарды өту кезінде.
7. СӨЖ бағалау критерийлері

Сапа критериі

5 балл

10 балл

15 балл

20 балл

25 балл

1. Тақырыпқа сұрақтардың сәйкестілігі

Болмауы

Үлкен көлемде ақпарат көзінен сөзбе-сөз көшіру (ақпарат көзімен жұмыс жүргізілмеген)

Әдебиетті конспектілеу

Тақырып толық қамтылған, бірақ үлкен көлемде

Тақырып толық қамтылған, реферат квинтэссенция түрінде

2. Жаңа әдебиеттерге сілтеменің болуы

Болмауы

Ескірген әдебиет

Барлық ақпараттық көздер тақырыпқа сәйкес емес

Ақпараттық көздер сәйкес, бірақ олар 10-нан көп

Ақпараттық көздер сәйкес, бірақ 10-нан аз

3. Суреттерді орынды қолдану ( кестелер, графиктер, схемалар)

Болмауы

Сапасы төмен көшірме

Электронды сурет тақырыпқа сәйкес, ақпаратқа сілтеме жоқ

Электронды сурет тақырыпқа сәйкес, ақпаратқа сілтеме бар

Тақырыпқа сәйкес сурет салынған, ақпаратқа сілтеме бар

4. Қорытындының болуы

Болмауы

Бір сөйлем түрінде және тақырыпқа сәйкес емес

Дәйектілігі жоқ, өте көп

Өте көп, дәйектілігі бар

Қысқаша дәлелденген қорытынды


8. Әдебиеттер.

  1. Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999.

  2. Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.

  3. Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.

  4. Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.

  5. Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.




  1. Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.



  1. Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.

  2. Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.

  3. Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.

  4. Химический состав Российских пищевых продуктов (под редакцией И.М.Скурихина и В.А.Тутельяна) // М. – 2002.

  5. Справочник по диетологии / Под ред. М.А. Самсонова, А.А. Покровского.-Изд. 2-е, перераб и доп.-М.: Медицина, 1992. 398 с.

  6. Вретлинд А., Суджан А. Клиническое питание.- Москва-Стокгольм, 1990. – 354 с.

  7. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков // Учебная Әдебиеттер для студентов медицинских вузов. – М.: Медицина. – 2001. – 382 С.

  8. Митченко Е.И. Метаболический синдром, сахарный диабет и сердечно-сосудистые заболевания // Кардиология. - 2008. – С.1-11.

  9. Щеплягина Л.А. Йодный дефицит и здоровье детей: Методические материалы. – М., 1998. – 37 с.

  10. Доценко В.А., Бондарев Г.И., Мартинчик А.Н. Организация лечебно-профилактического питания. - Л. Медицина., 1987. 241 с.

  11. Farrington J., Negru L. Борьба с основными болезнями в Европе – актуальные проблемы и пути их решения // Факты и цифры ЕРБ ВОЗ/03/06. – Копенгаген, 11 сентября 2006 г. – ВОЗ. – 2006.

  12. Рацион, питание и предупреждение хронических заболеваний // Доклад Совместного консультативного совещания экспертов ВОЗ/ФАО (Серия Тех. Докл. ВОЗ № 916). – ВОЗ, Женева. – 2003. – 196 с.



Тақырып № 14: «Генетикалық модификацияланған тағам өнімдері»
1. Тақырып: «Генетикалық модификацияланған тағам өнімдері»

2. Мақсаты: Генетикалық модификацияланған өнімдердің қасиеттерімен студенттерді таныстыру.

3. Тапсырмалар:

- берілген әдебиеттен ақпаратты тауып, материалмен танысу;

- материалды рефераттық хабарлама түрінде дайындау.

4. Орындалу түрі: тақырып бойынша, рефераттық хабарлама дайындау: «Генетикалық модификацияланған тағам өнімдері».

5. Орындалу критериялары:

Рефератты құрастыруға қойылатын талаптар:

а) реферат көлемі 4-5 баспа беті аралығында болуы керек.



б) реферат құрамында болу қажет:

  1. Сыртқы беті.

  2. Мазмұны (рефераттың бөлімдерін басталатын беттерінен бастап көрсетілген түрде келтіру).

  3. Кіріспе (зерттелетін мәселенің негізін құрау, тақырыпты таңдау себебін түсіндіру, оның маңыздылығы мен өзектілігін түсіндіру, рефераттың мақсаты мен міндеттерін түсіндіру).

  4. Негізгі бөлімі (рефераттың осы бөлімінің әр бөлігі дәлелді түрде жеке мәселені немесе оның бір жағын ашады, алғашқының логикалық жалғасы болады; осы бөлігінде кестелер, сызбалар, графиктер, суреттер және т.б. берілуі мүмкін).

  5. Қорытынды (қорытынды жүргізіледі немесе рефераттың тақырыбы бойынша қорытынды, ұсыныстар беріледі).

  6. Әдебиеттер тізімі.

Реферат дайындағанда 8-10 әдебиет көздерін қолдану қажет; реферат жақсы, түсінікті дайындалу керек; қолданған әдебиеттер тізімін әр түніктеменің қасында көрсетілуі қажет; библиографияны дұрыс толтыру керек.
6. Тапсыру уақыты: циклдік сабақтарды өту кезінде.
7. СӨЖ бағалау критерийлері

Сапа критериі

5 балл

10 балл

15 балл

20 балл

25 балл

1. Тақырыпқа сұрақтардың сәйкестілігі

Болмауы

Үлкен көлемде ақпарат көзінен сөзбе-сөз көшіру (ақпарат көзімен жұмыс жүргізілмеген)

Әдебиетті конспектілеу

Тақырып толық қамтылған, бірақ үлкен көлемде

Тақырып толық қамтылған, реферат квинтэссенция түрінде

2. Жаңа әдебиеттерге сілтеменің болуы

Болмауы

Ескірген әдебиет

Барлық ақпараттық көздер тақырыпқа сәйкес емес

Ақпараттық көздер сәйкес, бірақ олар 10-нан көп

Ақпараттық көздер сәйкес, бірақ 10-нан аз

3. Суреттерді орынды қолдану ( кестелер, графиктер, схемалар)

Болмауы

Сапасы төмен көшірме

Электронды сурет тақырыпқа сәйкес, ақпаратқа сілтеме жоқ

Электронды сурет тақырыпқа сәйкес, ақпаратқа сілтеме бар

Тақырыпқа сәйкес сурет салынған, ақпаратқа сілтеме бар

4. Қорытындының болуы

Болмауы

Бір сөйлем түрінде және тақырыпқа сәйкес емес

Дәйектілігі жоқ, өте көп

Өте көп, дәйектілігі бар

Қысқаша дәлелденген қорытынды


8. Әдебиеттер.

  1. Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999.

  2. Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.

  3. Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.

  4. Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.

  5. Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.




  1. Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.



  1. Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.

  2. Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.

  3. Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.

  4. Химический состав Российских пищевых продуктов (под редакцией И.М.Скурихина и В.А.Тутельяна) // М. – 2002.

  5. Справочник по диетологии / Под ред. М.А. Самсонова, А.А. Покровского.-Изд. 2-е, перераб и доп.-М.: Медицина, 1992. 398 с.

  6. Вретлинд А., Суджан А. Клиническое питание.- Москва-Стокгольм, 1990. – 354 с.

  7. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков // Учебная Әдебиеттер для студентов медицинских вузов. – М.: Медицина. – 2001. – 382 С.

  8. Митченко Е.И. Метаболический синдром, сахарный диабет и сердечно-сосудистые заболевания // Кардиология. - 2008. – С.1-11.

  9. Щеплягина Л.А. Йодный дефицит и здоровье детей: Методические материалы. – М., 1998. – 37 с.

  10. Доценко В.А., Бондарев Г.И., Мартинчик А.Н. Организация лечебно-профилактического питания. - Л. Медицина., 1987. 241 с.

  11. Farrington J., Negru L. Борьба с основными болезнями в Европе – актуальные проблемы и пути их решения // Факты и цифры ЕРБ ВОЗ/03/06. – Копенгаген, 11 сентября 2006 г. – ВОЗ. – 2006.

  12. Рацион, питание и предупреждение хронических заболеваний // Доклад Совместного консультативного совещания экспертов ВОЗ/ФАО (Серия Тех. Докл. ВОЗ № 916). – ВОЗ, Женева. – 2003. – 196 с.



Тақырып № 15: «Тірі организмге физикалық белсенділіктің әсері»
1. Тақырып: «Тірі организмге физикалық белсенділіктің әсері»

2. Мақсаты: Тірі организмге физикалық белсенділіктің әсер етуімен студенттерді таныстыру.

3. Тапсырмалар:

- берілген әдебиеттен ақпаратты тауып, материалмен танысу;

- материалды рефераттық хабарлама түрінде дайындау:


  1. Гиперхолестериемия дамуы кезінде тамақтанудың әсерін зерттеу.

  2. Жүрек қан-тамыр аурулары және обыр дамуында физикалық белсенділіктің әсерін зерттеу.

  3. Гиперхолестериемия және жүрек қан-тамыр ауруларын алдын алуда физикалық белсенділіктің әсерін зерттеу.


4. Орындалу түрі: тақырып бойынша, рефераттық хабарлама дайындау: «Тірі организмге физикалық белсенділіктің әсері».

5. Орындалу критериялары:

Рефератты құрастыруға қойылатын талаптар:

а) реферат көлемі 4-5 баспа беті аралығында болуы керек.



б) реферат құрамында болу қажет:

  1. Сыртқы беті.

  2. Мазмұны (рефераттың бөлімдерін басталатын беттерінен бастап көрсетілген түрде келтіру).

  3. Кіріспе (зерттелетін мәселенің негізін құрау, тақырыпты таңдау себебін түсіндіру, оның маңыздылығы мен өзектілігін түсіндіру, рефераттың мақсаты мен міндеттерін түсіндіру).

  4. Негізгі бөлімі (рефераттың осы бөлімінің әр бөлігі дәлелді түрде жеке мәселені немесе оның бір жағын ашады, алғашқының логикалық жалғасы болады; осы бөлігінде кестелер, сызбалар, графиктер, суреттер және т.б. берілуі мүмкін).

  5. Қорытынды (қорытынды жүргізіледі немесе рефераттың тақырыбы бойынша қорытынды, ұсыныстар беріледі).

  6. Әдебиеттер тізімі.

Реферат дайындағанда 8-10 әдебиет көздерін қолдану қажет; реферат жақсы, түсінікті дайындалу керек; қолданған әдебиеттер тізімін әр түніктеменің қасында көрсетілуі қажет; библиографияны дұрыс толтыру керек.
6. Тапсыру уақыты: циклдік сабақтарды өту кезінде.
7. СӨЖ бағалау критерийлері

Сапа критериі

5 балл

10 балл

15 балл

20 балл

25 балл

1. Тақырыпқа сұрақтардың сәйкестілігі

Болмауы

Үлкен көлемде ақпарат көзінен сөзбе-сөз көшіру (ақпарат көзімен жұмыс жүргізілмеген)

Әдебиетті конспектілеу

Тақырып толық қамтылған, бірақ үлкен көлемде

Тақырып толық қамтылған, реферат квинтэссенция түрінде

2. Жаңа әдебиеттерге сілтеменің болуы

Болмауы

Ескірген әдебиет

Барлық ақпараттық көздер тақырыпқа сәйкес емес

Ақпараттық көздер сәйкес, бірақ олар 10-нан көп

Ақпараттық көздер сәйкес, бірақ 10-нан аз

3. Суреттерді орынды қолдану ( кестелер, графиктер, схемалар)

Болмауы

Сапасы төмен көшірме

Электронды сурет тақырыпқа сәйкес, ақпаратқа сілтеме жоқ

Электронды сурет тақырыпқа сәйкес, ақпаратқа сілтеме бар

Тақырыпқа сәйкес сурет салынған, ақпаратқа сілтеме бар

4. Қорытындының болуы

Болмауы

Бір сөйлем түрінде және тақырыпқа сәйкес емес

Дәйектілігі жоқ, өте көп

Өте көп, дәйектілігі бар

Қысқаша дәлелденген қорытынды


8. Әдебиеттер.

  1. Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999.

  2. Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.

  3. Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.

  4. Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.

  5. Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.




  1. Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.



  1. Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.

  2. Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.

  3. Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.

  4. Химический состав Российских пищевых продуктов (под редакцией И.М.Скурихина и В.А.Тутельяна) // М. – 2002.

  5. Справочник по диетологии / Под ред. М.А. Самсонова, А.А. Покровского.-Изд. 2-е, перераб и доп.-М.: Медицина, 1992. 398 с.

  6. Вретлинд А., Суджан А. Клиническое питание.- Москва-Стокгольм, 1990. – 354 с.

  7. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков // Учебная Әдебиеттер для студентов медицинских вузов. – М.: Медицина. – 2001. – 382 С.

  8. Митченко Е.И. Метаболический синдром, сахарный диабет и сердечно-сосудистые заболевания // Кардиология. - 2008. – С.1-11.

  9. Щеплягина Л.А. Йодный дефицит и здоровье детей: Методические материалы. – М., 1998. – 37 с.

  10. Доценко В.А., Бондарев Г.И., Мартинчик А.Н. Организация лечебно-профилактического питания. - Л. Медицина., 1987. 241 с.

  11. Farrington J., Negru L. Борьба с основными болезнями в Европе – актуальные проблемы и пути их решения // Факты и цифры ЕРБ ВОЗ/03/06. – Копенгаген, 11 сентября 2006 г. – ВОЗ. – 2006.

  12. Рацион, питание и предупреждение хронических заболеваний // Доклад Совместного консультативного совещания экспертов ВОЗ/ФАО (Серия Тех. Докл. ВОЗ № 916). – ВОЗ, Женева. – 2003. – 196 с.


9. Бақылау түрі: рефераттық хабарламаны ауызша талдау.

«Келісілді» «Бекітемін»

ЖМ ББК төрайымы Оқу департаментінің директоры

проф. Камалиев М.А.

____________________ ___________________2012 ж.

хаттама № « _____ »_________2012 ж.

Мамандығы – 051301 5 курс жалпы медицина факультетінің студенттеріне арналған

«ӘРТҮРЛІ АУРУЛАР КЕЗІНДЕ ТАҒАММЕН ЕМДЕУ»

атты электив циклы бойынша

2011-2012 оқу жылына емтихан тесттері

Нутрициология кафедрасының мәжілісінде талқыланды.

Хаттама № « » «_______»______________2012 ж.
Нутрициология кафедрасының меңгерушісі,

академик Шарманов Т.Ш.


Алматы, 2012

Мамандығы – 051301 5 курс жалпы медицина факультетінің студенттеріне арналған

«ӘРТҮРЛІ АУРУЛАР КЕЗІНДЕ ТАҒАММЕН ЕМДЕУ»

атты электив циклы бойынша

2011-2012 оқу жылына емтихан тесттері
! Зат алмасу бір-біріне қарама-қарсы және бір мезгілде жүретін қандай процестерден тұрады?

  • Ыдырау өнімдерінің организмнен шығарылуы және тотығуы

  • Қажетті заттардың синтезі және олардың сіңірілуі

  • Энергияның бөлінуі

  • Ассимиляция және диссимиляция

  • Жаңа құрылымдық түзілістердің биосинтезі мен қалыптасуы

! «Ассимиляция» процесінің дұрыс анықтамасын беріңіз:

  • Заттардың ыдырау процесі, олардың оттегімен тотығып, организмнен шығарылуы

  • Ішкі ағзалардың қызметіне жұмсалатын энергия

  • Организмнің өсуіне және дамуына қолданылатын қажетті заттардың синтезі

  • Органикалық заттардың ыдырау процесі мен олардың түсуін қамтамасыз ету

  • Белок, май, көмірсулардың синтезі

! «Диссимиляция» процесінің дұрыс анықтамасын беріңіз:

* Заттардың ыдырау процесі, олардың оттегімен тотығып, организмнен шығарылуы



  • Органикалық заттардың ыдырау процесі мен олардың түсуін қамтамасыз ету

  • Организмнің өсуіне және дамуына қолданылатын қажетті заттардың синтезі

  • Организмге қажетті биохимиялық реакциялары үшін энергияның түзілуі

  • Бір тәулікте түсетін және жұмсалатын энергияның сәйкестігі

! Заттек алмасу – түсінігінің дұрыс анықтамасын беріңіз:

  • Ассимиляция процесінің диссимиляция процесінен басым болуы;

  • Организм үшін қажетті тағамдық заттектердің қолданылуын

қамтамасыз ететін және пластикалық, энергетикалық қажеттілікті

қанағаттандыратын биохимиялық процестер жиынтығы;



  • Энергия түзілу процестерінің қарқындылығын арттыру;

  • Организмнің өсіп дамуы мен тіршілігіне қолданылатын қажет

заттектердің түзілуі мен сіңіріліп қорытылуы;

  • Организмнен ыдырау өнімдерінің тотығып шығарылу процесі;

! Бір мезгілде жүретін қандай процестер зат алмасуды құрайды?

  • Гормондардың ыдырауы мен синтезі

  • Ферменттердің ыдырауы мен синтезі

  • Көмірсулардың ыдырауы мен синтезі

  • Катаболизм мен анаболизм

  • Ассимиляция мен диссимиляция

! Ұзақ уақыт теріс энергиялық баланс нәтижесінде қандай ауыр дерт дамиды?

  • Семіздік

  • Маразм

  • Атеросклероз

  • Гипертониялық ауру

  • Қант диабеті

! Ұзақ уақыт оң энергиялық баланстың нәтижесінде қандай ауыр дерт дамиды?

  • Алиментарлық дистрофия

  • Маразм

  • Квашиоркор

  • Семіздік

  • Зәр-тас ауруы

! Негізгі алмасуға қандай энергия жұмсалады?

  • Тағамдық заттектердің организмде айналымы үшін

  • Еңбек қызметі барысында

  • Тіршілік үшін маңызды жүйелердің қызметін ұстап тұру

  • Тағамның арнайы динамикалық әсері

  • Ақыл-ой жүктемесі кезінде

! Қандай энергия шығыны реттелінетін энергия шығыны болып есептеледі?

  • Ішкі ағзалардың қызметіне жұмсалатын энергия

  • Тағамдық заттектердің организмде айналымы

  • Организмнен ыдырау өнімдерінің тотығып шығарылу процесі

  • Ақыл-ой жұмысын орындау үшін

  • Физикалық жұмыстарды атқару үшін

! Реттелінбейтін энергия шығынына қайсысы жатады?

  • Еңбекке жұмсалатын;

  • Спортпен айналысқанда жұмсалатын

  • Ойлауға жұмсалатын;

  • Белсенді дем алу барысында жұмсалатын

  • Негізгі алмасуға жұмсалатын

! Негізгі алмасуға төмендегілердің қайсысы әсер етеді?

  • бұлшықет жұмысының көлемі мен сипаты

  • еңбек қызметінің сипаты

  • спортпен айналысу

  • орталық жүйке жүйесінің қызметі

  • үй жұмысының әртүрлілігі

! Ересек еңбекке жарамды адамдар үшін белок, май, көмірсудың оңтайлы қатынасы қандай?

  • Б:М:К-1: 0,8 : 4

  • Б:М:К-1: 1,2 : 4,6

  • Б:М:К-1: 1 : 3

  • Б:М:К-1:1 : 4

  • Б:М:К-1: 2: 7

! Қай биомикроэлементтің жеткіліксіздігі кариеске алып келеді?

  • Кобальт

  • Мыс

  • Марганец

  • Йод

  • Фтор

! Витамин қай қасиеттері бойынша жіктеледі?

  • Майда еруі

  • Спиртте еруі

  • Суда еруі

  • Басқа тағамдық заттармен байланысы

  • Жасушаның құрылыстық элементінің түзілуі

! Алмастырылмайтын аминқышқылдарды атаңыз:

  • Глютамин қышқылы

  • Валин

  • Цистеин

  • Лизин

  • Аргинин

! Тиімді тамақтанудың негізгі элементтерін атаңыз:

  • дұрыс тамақтану режимі, үйлесімді тамақтану

  • жеңілдетілген күнді қолдану

  • емдәмдік тамақтану

  • емдік тамақтану

  • Белоктар, майлар, көмірсулар

! Фосфолипидтерге жатады келесі заттектер жатады:

  • Кефалин

  • Лецитин

  • Крахмал

  • Клетчатка

  • Фруктоза

! Суйек түзу, оссификация процесі және дәнекер тінімен байланысты микроэлементті көрсетіңіз:

  • Кобальт

  • Медь

  • Стронций

  • Йод

  • Фтор

! Алмастырылмайтын аминқышқылдарына жатады:

  • Глютамин қышқылы

  • Пролин

  • Лейцин

  • Триптофан

  • Глютамин

! Қай тағамдық заттектер темірдің сіңірілуін күшейтеді?

  • Фолий қышқылы

  • Май қышқылы

  • Көмірсу

  • Май

  • Аскорбин қышқылы

! Қай азық-түліктер калийдің көзі ретінде қолданылады?

  • Бұршақ

  • Қырықжапырақ

  • Картоп

  • Мейіз

  • Өрік қағы!

! С витаминінің тәуліктік мөлшері қанша?

  • 10 мг

  • 30 мг

  • 70-80 мг

  • 150 мг

  • 200 мг

! 3 реттік тамақтану кезінде ертеңгі ас үлестеріне қанша пайыз тиеді?

  • 10%

  • 40%

  • 25-30 %

  • 60%

  • 50 %

! 3 реттік тамақтану кезінде түскі ас үлестеріне қанша пайыз тиеді?

  • 20%

  • 60%

  • 35-40%

  • 50%

  • 10%

! 3 реттік тамақтану кезінде кешкі ас үлестеріне қанша пайыз тиеді?

  • 10%

  • 40%

  • 20-25%

  • 50%

  • 30%

! Көпқаныққан май қышқылдарын атаңыз:

  • арахидон қышқылы

  • пальмитин

  • линоль

  • линолен

  • стеарин

! Жануартекті белоктың көзі болып табылатын азық-түліктер:

  • жеміс-жидектер

  • бұршақтар

  • ет

  • сүт өнімдері

  • дәнді-дақылдар

! Алмастырылмайтын амин қышқылдарды атаңыз:

  • глютамин

  • пролин

  • метионин

  • лизин

  • аргинин

! Алмастырылмайтын амин қышқылдарды көрсетіңіз:

  • серин

  • лейцин

  • цистеин

  • фенилаланин

  • цистеин

! Қай азықтың белогы халықаралық эталон ретінде басқа тағамдық белоктардың сапасын бағалауға мүмкіндік береді?

  • жұмыртқа белогы

  • сүт белогы

  • сояның белогы

  • сиыр етінің белогы

  • балық етінің белогы

! Ағзадағы белоктардың негізгі қызметтерін атаңыз:

  • эндогенді судың көзі

  • пластикалық

  • витаминдерді ерітуші

  • қорғаныстық

  • липидтерді ыдыратады

! Ересек адамның тәуліктік рационындағы белоктың үлесін көрсетіңіз:

  • 0,3 г 1 кг дене салмағына

  • 0,5 г 1 кг дене салмағына

  • 1,0 г 1 кг дене салмағына

  • 2,0 г 1 кг дене салмағына

  • 3,0 г 1 кг дене салмағына

! Ересек еңбекке жарамды адам үшін өсімдіктекті белоктардың неше %- ы жалпы белоктар есебінен өтелуі тиіс?

  • 25%

  • 45%

  • 55%

  • 65%

  • 70%

! Ересек еңбекке жарамды адам үшін жануартекті белоктардың неше %- ы жалпы белоктар есебінен өтелуі тиіс?

  • 25%

  • 45%

  • 55%

  • 65%

  • 70%

! Көпқанықпаған май қышқылдарын атаңыз:

  • арахидон қышқылы

  • пальмитин

  • линоль

  • линолен

  • холестерин

! Лецитин биологиялық белсенді заттектердің қай тобына жатады?

  • Стериндер

  • Қаныққан май қышқылдары

  • Қанықпаған май қышқылдары

  • Фосфолипидтер

  • Белоктар

! Қай заттек холестериннің артық мөлшерінің организмге жиналуына кедергі жасайды:

  • лецитин

  • қаныққан май қышқылдары

  • белоктар

  • май қышқылдары

  • көмірсулар

! Қай заттектер ағзада холестериннің жиналуына кедергі келтіреді?

  • Лецитин

  • ПҚМҚ

  • Аққуыз

  • Қаныққан май қышқылы

  • сахароза

! Зоостериндердің негізгі өкілін көрсетіңіз:

  • Ситостериндер

  • КҚМҚ

  • Холестерин

  • Фосфолипидтер

  • Д витамині

! Жалпы толыққұнды тамақтануды анықтау кезінде қандай аминқышқылдары “триада” болып есептеледі?

  • Треонин, триптофан, метионин

  • Метионин, валин, цистин

  • Лизин, триптофан, метионин

  • Валин, глицин, цистин

  • Лизин, валин, гистидин

! Асқазан-ішек жолында сіңірілмейтін және энергия көзі бола алмайтын заттек қайсы?

  • Клетчатка

  • Крахмал

  • Гликоген

  • Фруктоза

  • Лактоза

! Ағзада гликогеннің тез және оңай түзілуіне қолданылатын көмірсу:

  • Глюкоза

  • Крахмал

  • Лактоза

  • Пектин

  • Клетчатка

! Сүт және сүт өнімдерінде ғана кездесетін көмірсу?

  • Глюкоза

  • Крахмал

  • Лактоза

  • Пектин

  • Клетчатка

! Жануартекті көмірсуларды көрсетіңіз?

  • Фруктоза

  • Сахароза

  • Гликоген

  • Крахмал

  • Галактоза

! Организмде 1грамм көмірсу ыдырағанда қанша энергия түзіледі?

  • 4 ккал

  • 5 ккал

  • 7 ккал

  • 10 ккал

  • 25 ккал

!Күрделі көмірсуларға жатады?

  • Глюкоза

  • Фруктоза

  • Крахмал

  • Сахароза

  • Мальтоза

! Моносахаридтерге жатады?

  • Крахмал

  • Сахароза

  • Лактоза

  • Гликоген

  • Глюкоза

!Фруктозаның көзі болып табылатын азық-түліктер?

  • Сүт

  • Балық

  • Ет

  • Жарма

  • Жеміс-жидектер

! Клечатканың негізгі қызметтерін атаңыз:

  • Жеңіл қорытылады

  • Тез сіңіріледі

  • Ішекте шіру процесін тудырады

  • Ішектің перистальтикасын ынталандырады

  • Холестеринді ағзадан шығарады

! Антиоксидантты витаминдерді көрсетіңіз:

  • А

  • С

  • Д

  • РР

  • В1

! Өсімдіктердің жапырақтарында өзінің атымен байланысты қандай витамин кездеседі?

  • Аскорбин қышқылы

  • Лимон қышқылы

  • Алма қышқылы

  • Пантотен қышқылы

  • Фолий қышқылы

! Суда еритін витаминдерді атаңыз?

  • Д витамині

  • А витамині

  • Е витамині

  • РР витамині

  • В1 витамині

! Моносахаридтерге келесі заттек жатады:

  • Крахмал

  • Сахароза

  • Лактоза

  • Гликоген

  • Моноза

! Күрделі Көмірсуларға келесі заттек жатады:

  • Глюкоза

  • Фруктоза

  • Крахмал

  • Сахароза

  • Гликоген

! Кондитерлік тағамдар мен салқындатылған сусындарға қолданылатын көмірсу:

  • Крахмал

  • Сахароза

  • Лактоза

  • Гликоген

  • Фруктоза

! Адамның тамақтануында көп пайдаланылатын көмірсу:

  • Сахароза

  • Галактоза

  • Крахмал

  • Лактоза

  • Глюкоза

! Ауыр физикалық күш жұмсамайтын адамдардың тәуліктік көмірсу мөлшері:

  • 100 гр

  • 200 гр

  • 300 гр

  • 400-500 гр

  • 600 гр

! Суда еритін витаминдерді көрсетіңіз:

  • Д витамині

  • В6 витамині

  • Е витамині

  • РР витамині

  • Фолий қышқылы

! Көкөністердің, картоптың және сүттің табиғи түсін реттейтін флавиндарға жататын витамин:

  • Тиамин

  • Рибофлавин

  • Линол қышқылы

  • Р витамині

  • С витамині

! Никотин қышқылының жеткіліксіздігінде келесі жағдай дамиды:

  • Пеллагра

  • Цинга

  • Квашиоркор

  • Анемия

  • Дистрофия

! С витаминінің жеткіліксіздігінде қай ауру дамиды?

  • Цинга

  • Бери-бери

  • Ксерофтальмия

  • Рахит

  • Пеллагра

! Д витаминінің жеткіліксіздігі кезінде келесі ауру дамиды:

  • Цинга

  • Бери-бери

  • Ксерофтальмия

  • Рахит

  • Пеллагра

! Қай категориядағы адамдардың рационына Д витаминін қосу қажет?

  • қоғамдық тамақтандыру мекемесінің жұмысшылары

  • спортшылар

  • жер асты жұмысымен шұғылданатын жұмысшылар

  • жасөспірімдер

  • ауыл шаруашылық жұмысшылары

! С витаминінің негізгі көзі болып табылатын азықтар?

  • Нан және нан-тоқаш өнімдері

  • Қара қарақат

  • Балық

  • Итмұрын

  • Макарон өнімдері

! Майда еритін витаминдерге келесі заттектер жатады?

  • А витамині

  • Д витамині

  • С витамині

  • РР витамині

  • В1 витамині

! Д витаминінің негізгі көзі болып табылатын азықтар?

  • Нан және нан-тоқаш өнімдері

  • Балық майы

  • малдың бауыры

  • Көкөністер

  • Макарон өнімдері

! Суда еритін витаминдерді атаңыз?

  • Д витамині

  • С витамині

  • Е витамині

  • А витамині

  • В2 витамині

! Қай витаминнің жеткіліксіздігі тіс тазалауда қызыл иектің қанағыштығына алып келеді?

  • А витамині

  • В 1 витамині

  • В 6 витамині

  • РР витамині

  • С витамині

! Қай витаминнің жеткіліксіздігі бұлшықеттің әлсіздігіне, жүрген кезде аяқта ауру сезімінің пайда болуына алып келеді?

  • Аскорбин қышқылы

  • Тиамин

  • Рибофлавин

  • Пиридоксин

  • Ретинол

! Қандай ауру рибофлавиннің жеткіліксіздігінде пайда болады?

  • Ангулярлық стоматит

  • Гиперкератоз

  • Глоссит

  • Ақшам соқыр

  • Парестезия

! Тиаминнің негізгі көзі болып табылатын азықтар?

  • Балық өнімдері

  • Дәнді-дақылдар

  • Сусындар

  • Сүт өнімдері

  • Көкөністер

! Д витаминінің жеткіліксіздігінде дамиды:

  • Цинга

  • Бери-бери

  • Ксерофтальмия

  • Рахит

  • Пеллагра

! Ересек еңбекке жарамды адамның рационында кальций мен фосфордың оңтайлы ара қатынасы қандай?

  • 1: 1

  • 1: 1,5

  • 1:9

  • 1: 4

  • 1: 5

! Каротиннің негізгі көзі болатын азық-түліктер:

  • жасыл алма

  • қырыққабат

  • сәбіз

  • қызыл тәтті бұрыш

  • картоп

! Қай микроэлементтің тапшылығы эндемиялық ауруға алып келеді?

  • күкірт

  • кальций

  • магний

  • йод

  • хлор

! Организмде 1грамм май ыдырағанда қанша энергия түзіледі?

  • 2 ккал

  • 4 ккал

  • 6 ккал

  • 8 ккал

  • 9 ккал

! Дұрыс тамақтанбаудан туындайтын алиментарлық ауруларды көрсетіңіз:

  • алиментарлық маразм

  • стоматит

  • дифтерия

  • семіздік

  • дизентерия

! Ересек адамның тәуліктік рационындағы белоктың үлесін көрсетіңіз:

  • 8-12%

  • 12-15%

  • 15-20%

  • 20-25%

  • 25-30%

! Ересек адамның тәуліктік рационындағы майдың үлесін көрсетіңіз:

  • 20-25%

  • 30-35%

  • 35-40%

  • 15-20%

  • 25-30%

! Ересек адамның тәуліктік рационындағы көмірсудың үлесін көрсетіңіз:

  • 30%

  • 40%

  • 55-58%

  • 60%

  • 70%

! Қараңғылық адаптация мен түнгі көргіштікті қай витамин реттейді?

  • фолий қышқылы

  • биотин

  • рибофлавин

  • пиридоксин

  • биофлавоноид

! Тағаммен бірге фтордың артық түсуі қандай ауруға әкеледі?

  • көздің қасаң қабағының ауруы

  • Уров ауруы

  • стронцийлы рахит

  • алиментарлы-токсикалық алейкия

  • флюороз

! Тағамдық заттектерге және энергияға қажеттілік қандай факторлардың есебінен қарастырылады?

  • жынысы, жас мөлшері, еңбек қызметінің сипаты

  • мамандық патологиясы

  • сыртқы орта факторларының әсері

  • алмасу процестерінің қарқындылығы

  • еңбек қызметінің сипаты

! Адам организмі үшін Д витаминінің физиологиялық маңызы қандай?

  • қан ұю процесіне қатысады

  • май қышқылдарының тотығуынан сақтап, антиоксиданттық қасиет көрсетеді

  • нерв қозғыштығына қатысады

  • кальций мен фосфордың алмасуын реттеп, сүйек тінінің қалыптасуына қатысады.

  • тін мен клетканың осмостық қысымына қатысады.

! Цинга ауруының себебі:

  • С авитаминозы

  • В авитаминозы

  • А гиповитаминозы

  • С гипервитаминозы

  • Д гипервитаминозы

! Бери-бери ауруының себебі:

  • Д авитаминозы

  • В1 авитаминозы

  • А гиповитаминозы

  • С гипервитаминозы

  • Д гипервитаминозы

! Гипервитаминоз дегеніміз не?

  • организмге витаминдердің жеткіліксіз түсуімен байланысты патологиялық жағдай.

  • организмге витаминдердің артық түсуімен байланысты патологиялық жағдай.

  • организмде витаминдердің болмауы.

  • витаминдер сіңуінің бұзылуы

  • тұз-су балансының бұзылуы.

! Авитаминоз дегеніміз не?

  • тұз-су балансының бұзылуы

  • витаминдер сіңуінің бұзылуы

  • организмге ұзақ уақыт витаминнің мүлдем түспеуінен туындайтын жағдай.

  • организмге витаминдердің артық түсуімен байланысты патологиялық жағдай.

  • организмге көмірсулардың жеткіліксіз түсуімен байланысты патологиялық жағдай.

! Гиповитаминоз дегеніміз не?

  • витаминдер сіңуінің бұзылуы

  • организмге кальцидің жеткіліксіз түсуімен байланысты бұзылыстар

  • тағамда витаминдердің болмауынан туындайтын жағдай

  • организмге витаминдердің артық түсуімен байланысты патологиялық жағдай.

  • организмге витаминдердің жеткіліксіз түсуімен байланысты патологиялық жағдай.

! Қалқанша без гормондарының синтезіне қай биомикроэлемент қатысады?

  • кобальт

  • темір

  • мыс

  • фтор

  • йод

! В1 витаминінің тапшылығы қай ауруға әкеледі:

  • цинга

  • рахит

  • арибофлавиноз

  • бери-бери

  • квашиоркор

! Тағаммен бірге фтордың жеткіліксіз түсуінен туындайтын ауру?

  • көздің қасаң қабағының ауруы

  • Уров ауруы

  • рахит

  • кариес

  • флюороз

! Рахит ауруының себебі:

  • Д гиповитаминозы

  • В1 авитаминозы

  • С гиповитаминозы

  • К гипервитаминозы

  • Д гипервитаминозы

! Қан түзуге қатысатын биомикроэлементтерді көрсетіңіз:

  • темір

  • мыс

  • никель

  • магний

  • натрий

! Катионды (сілтілі сипаттағы) минералдық элементтерге жататындар:

  • фосфор

  • күкірт

  • калий

  • магний

  • темір

! Анионды (қышқылды сипаттағы) минералдық элементтерге жататындар:

  • натрий

  • магний

  • фосфор

  • күкірт

  • кальций

! Қай витаминнің жетіспеушілігінен родопсиннің түзілуі тежеліп, кешқұрым көру қабілеті төмендейді?

  • Д витамині

  • Фоли қышқылы

  • С витамині

  • А витамині

  • В6 витамині

! Ретинолдың жетіспеушілігінен қандай ауру дамиды?

  • Ангулярлық стоматит

  • Гиперкератоз

  • Глоссит

  • Ақшам соқыр

  • Парестезия

! РР витаминін жеткіліксіз қолданғанда қандай ауру дамиды?

  • Пеллагра

  • Цинга

  • Квашиоркор

  • Анемия

  • Дистрофия

! Кальцийдың биологиялық ролі қандай?

  • организмнен сұйықтықты шығарады

  • асқазанда тұз қышқылының бөлінуіне қатысады

  • сүйек тіні қалыптасуына қатысады

  • организмде су алмасуға қатысады

  • тамыр кеңейткіш әсері бар

! Фоли қышқылы мен В12 витаминінің физиологиялық ролі:

  • түнгі көруді реттейді

  • анемияға қарсы әсер көрсетеді

  • қантамырларын қатайтады

  • нуклеин қышқылдарының синтезіне қатысады

  • түрлі түсті ажыратуға қатысады

! Жеңіл сіңетін көмірсулардың организге шамадан артық түсуінен қандай ауру

дамиды:



  • квашиоркор

  • бери-бери

  • атеросклероз

  • қант диабеті

  • маразм

! Төмендегілердің қайсысы гемсіз темірі жоғары азық-түліктер қатарына жатады:

  • ет және ет өнімдері

  • қант

  • алма

  • сүт және сүт өнімдері

  • бұршақ тұқымдастар

! Тиімді тамақтануды құрайтын негізгі элементтерді көрсетіңіз:

  • тамақтану режимі;

  • энергияның реттелмейтін шығыны;

  • негізгі алмасуға кеткен энергия шығынын есептеу;

  • дене жұмысына кеткен энергия шығынын есептеу;

  • негізгі тамақтық заттардың үйлесімділігі.

! Организмдегі темірдің ролі:

  • оттегіні тасымалдайды

  • майды ыдыратады

  • тіндік тыныс алуға қатысады

  • белокты ыдыратады

  • көмірсуды ыдыратады

! Көпқанықпаған май қышқылдарына жатпайтын май қышқылдары:

  • стеарин қышқылы

  • линолен қышқылы

  • арахидон қышқылы

  • пальмитин қышқылы

  • линоль қышқылы

! Калийге қажеттілік қандай өнімдердің арқасында толтырылады:

  • нан

  • ет және ет өнімдері

  • балық

  • картоп

  • жеміс қақтары

! Фоли қышқылының негізгі көзі болатын өнімдер:

  • баклажан

  • қызылша

  • ақжелек

  • асқабақ

  • шпинат

! Фосфордың негізгі көзі болатын азық-түліктер:

  • балық

  • нан және нан өнімдері

  • сүт және сүт өнімдері

  • көкөністер

  • теңіз өнімдері

! Магнийдің негізгі көзі болатын өнімдер:

  • балық және теңіз өнімдері

  • кебектер

  • арпа жармасы

  • көкөністер

  • малдың бауыры

! Құрамында йод көп мөлшерде кездесетін азық-түліктер:

  • теңіз капустасы

  • теңіз өнімдері

  • жемістер

  • көкөністер

  • ет және ет өнімдері

! Метиониннің негізгі көзі болатын азық-түліктер:

  • жемістер

  • көкөністер

  • сүзбе

  • дәнді-дақылдар

  • балық

! Асқазан жолдарында ыдырамайтын және энергия көзі бола алмайтын көмірсу:

  • клетчатка

  • крахмал

  • гликоген

  • фруктоза

  • Пектин

! Организмге темірдің сіңірілуін тежейтін (ингибиторлар) азық-түліктер:

  • шырындар

  • шәй

  • кофе

  • сүт

  • ет

! Әйелдер үшін темірдің тәуліктік қажеттілігін көрсетіңіз:

  • 5 мг

  • 10 мг

  • 18 мг

  • 20 мг

  • 35 мг

! Ерлер үшін темірдің тәуліктік қажеттілігін көрсетіңіз:

  • 5 мг

  • 10 мг

  • 18 мг

  • 20 мг

  • 35 мг

! Витаминдер қандай қасиеттеріне байланысты жіктеледі?

  • суда еритін

  • спиртте еритін

  • суда ерімейтін

  • майда еритін

  • спиртте ерімейтін

! Майдың организмге сіңірілуі төмендегі қай көрсеткішке тәуелді:

  • меншікті салмағына:

  • қышқылдығына

  • еру температурасына

  • ылғалдылығына

  • белоктық құрамына

! Холестериннің қалыптан артық түсуі қандай ауруға әкеледі:

  • маразм

  • квашиоркор

  • атеросклероз

  • қант диабеті

  • дистрофия

! Құрамында гемсіз темірі жоғары азық-түліктер:

  • ет және ет өнімдері

  • қант

  • алма

  • сүт және сүт өнімдері

  • бұршақ тұқымдастар

! Организмдегі темірдің сіңуін күшейтетін қоректік заттектер:

  • фоли қышқылы

  • май қышқылдары

  • көмірсулар

  • аскорбин қышқылы

  • майлар

! Құрамында көп мөлшерде гемді темірі бар өнімдер:

  • балық

  • нан және нан өнімдері

  • сүт және сүт өнімдері

  • көкөністер

  • ет және ет өнімдері

! Зат алмасудың айқын бұзылысына қандай факторлар әкеледі?

  • Адекватсыз тамақтану

  • Климаттық жағдайлар

  • Жасы

  • Жынысы

  • Дене салмағы

! Фолий қышқылы жеткіліксіздігі кезінде қандай ауру дамиды?

  • Флюороз

  • Жүкті әйелдердің және балалардың мегалобластикалық анемиясы

  • Семіздік

  • Қант диабеті

  • Подагра

! Қай витамин флавиндарға – көкөніс, картоп, сүттің табиғи пигментіне жатады?

  • Тиамин

  • Рибофлавин

  • Ниацин

  • Пиридоксин

  • Цианокобаламин

! Неге әйелдердің энергияға қажеттілігі еркектерге қарағанда төмен?

  • Еңбек физикалық және нервті-психикалық жүктемемен түсіндіріледі

  • Физикалық дамудың ерешеліктері

  • Ой дамуының ерешеліктері

  • Жас ерекшеліктеріне байланысты

  • Зат алмасу процестерінің және дене салмағының төмен болуымен

! Энергия шығынын анықтауда қандай әдіс жиі қолданылады?

  • Тікелей энергометрия

  • Тікелей емес энергометрия

  • Алиментарлы энергометрия

  • Сұрау-өлшеу

  • Кестелік-хронометраж

! Сүтте қандай белоктар кездеседі:

  • лактоальбумин

  • күрделі

  • казеиноген

  • қарапайым

  • лактоглобулин

! Қышқылды сүт өнімдерінде жиі кездесетін қышқылды көрсетіңіз:

  • жүзім қышқылы

  • май қышқылы

  • сүт қышқылы

  • аскорбин қышқылы

  • фоли қышқылы

! Құстың еті қандай топтарға бөлінеді?

  • топқа бөлінбейді

  • ақ етті

  • дәнекер тінді

  • тез бұзылатын

  • қоңырқай етті

! Балық қандай нутриенттердің көзі болып табылады:

  • толыққұнды белоктардың

  • эфир майларының

  • жеңіл сіңірілетін майлардың

  • майда еритін витаминдердің

  • органикалық қышқылдардың

! Тек балықта болатын белокты атаңыз:

  • альбумин

  • ихтулин

  • миоген

  • миозин

  • актин

! Балық қандай микроэлементтің көзі болып табылады:

  • йод

  • мыс

  • темір

  • магний

  • фтор

! Жұмыртқаның қай бөлігі құнды липидтің көзі болып табылады?

  • ақуыз

  • әкқабық

  • сарыуыз

  • ауа камерасы

  • халаза

! Піспеген жемістердің қаттылығын қандай заттек қамтамасыз етеді:

  • протопектин

  • фитонцидтер

  • пектин

  • клетчатка

  • органикалық қышқылдар

! Саңырауқұлақтарда көп мөлшерде кездесетін көмірсуды атаңыз:

  • гликоген

  • крахмал

  • пектин

  • клетчатка

  • фруктоза

! Тез бұзылатын өнімдер:

  • консервілер

  • шұжықтар

  • көкөністер

  • жемістер

  • сүт өнімдері

! Балық белоктарының липотропты қасиеті төмендегі қай амин қышқылының жоғары

мөлшерде болуына байланысты?



  • фенилаланин

  • метионин

  • аргинин

  • лизин

  • треонин

! Жоғары сортты ұнды өндіруде қандай тағамдық заттектер азаяды:

  • белоктар

  • майлар

  • көмірсулар

  • витаминдер

  • минералдық заттектер

! Еттегі дәнекер тінінің белоктарын көрсетіңіз:

  • миозин

  • миоген

  • актин

  • коллаген

  • эластин

! Бірдей рацион қабылдайтын ұжымдардың ұйымдастырылған тамақтануын қандай

әдіспен зерттейді?



  • баланстық

  • бюджеттік

  • салмақ өлшеу

  • дастархан мәзірі (меню раскладка) бойынша

  • анкеталық

! Тамақтанудың әлеуметтік-экономикалық негіздерін зерттеуге қандай әдістер жатады?

  • анкеталық

  • баланстық

  • сауал қою – салмақ өлшеу

  • химиялық өлшеу

  • бюджеттік

! Ұйымдастырылған топтың тамақтануын зерттейтін әдістердің бірін көрсетіңіз:

  • анкеталық

  • бюджеттік

  • баланстық

  • сауал қою – салмақ өлшеу

  • Есептеу

! Ұжымның тамақтануын зерттеуде есептеу әдістеріне жататындар:

  • салмақ өлшеу

  • лабораториялық

  • анкеталық

  • айлық есептер бойынша

  • дастарқан мәзірі бойынша

! Е витамині жетіспеушілігінің көріністері мен салдары:

  • еріндегі ұшық

  • қаназдық, жүрек қағуы

  • қан ұюы нашарлайды

  • қараңғыда көрудің нашарлауы

  • бедеулік, бұлшық ет әлсіздігі

! Энергия шығыны қалай бөлінеді?

  • оң және теріс

  • реттелінетін және реттелмейтін

  • негізгі және қосымша

  • алмасу процестеріне әсер етеін

  • қолайлы және қолайсыз

! Заттектердің негізгі алмасуының дұрыс анықтамасы:

  • Ассимиляция процесінің диссимиляция процесінен басым болуы;

  • Организм үшін қажетті тағамдық заттектердің қолданылуын қамтамасыз ететін және

  • пластикалық, энергетикалық қажеттілікті қанағаттандыратын биохимиялық процестер

жиынтығы;

  • Энергия түзілу процестерінінің төмендеуі;

  • Зерттелуші адамның ешқандай қимылсыз және психикалық тыныштық жағдайда жатқандағы

энергия алмасу қарқындылығының көрсеткіші.

  • Организмнен ыдырау өнімдерінің тотығып шығарылу процесі;

! Темір жетіспегеннен қай ауру дамиды?

  • эндемиялық зоб

  • авитаминоз

  • анемия

  • флюороз

  • рахит

! Қарттардың тамақтануында қандай заттекті шектеу қажет?

  • витаминдер мөлшерін

  • минералдар мөлшерін

  • майлар мөлшерін

  • фосфатидтер мөлшерін

  • көпқанықпаған май қышқылдарын

! Неліктен жүгерімен тамақтанған кезде пелаграның дамуына жағдай жасалады?

  • жүгеріде никотин қышқылының синтезіне қажет триптофанның мөлшері аз;

  • жүгеріні жиі қолданғанда, дене салмағының артуына әкеледі;

  • жүгері белоктары сапасы жағынан құнсыз болып келеді;

  • жүгері белогында никотин қышқылы болмайды;

  • жүгері белогында триптофанның көп болуы – никотин қышқылының синтезін тежейді.

! Йодтапшылықтың алдын алу шарасы ретінде йодпен қандай азық-түлікті байытады:

  • балықты

  • етті

  • сүтті

  • тұзды

  • қантты

! Жеткіліксіз немесе артық тамақтануды диагностикалауға қандай көрсеткіштер алынады?

  • салмақ пен бой

  • тері асты май қабатының қалыңдығы

  • жас және салмақ

  • психомоторлық дамуы

  • қартаю процесінің қарқындылығы

! Сүйек жасаумен байланысты биомикроэлементтер:

  • йод

  • темір

  • фтор

  • стронций

  • марганец

! Алиментарлық дистрофияның дамуындағы негізгі себептер:

  • энергия жеткіліксіздігі

  • белоктық-калориялық жетіспеушілік

  • тұз-су алмасуының бұзылысы

  • В тобы витаминдерінің жетіспеушілігі

  • теріс азотты баланс

! Кальций, фосфор, магнийдің оңтайлы арақатынасын көрсетіңіз:

  • 1:1:4

  • 1:2:3

  • 1:1:1

  • 1:1,5:0,5

  • 1:3:1

! Қарттардың тағамын липотропты қасиеті бар қандай заттекпен байыту қажет?

  • С витамині

  • метионин

  • жануар текті майлар

  • көмірсулар

  • белоктар

! Нақты тамақтануды зерттеуде сауал қою-салмақ өлшеу әдіс нәтижесінің тиімділігі неге байланысты:

  • анкетаға кіретін сұрақтардың дұрыстығына

  • жанұялардың табысы мен шығысына ұқыпты есеп жүргізуге

  • зерттеу жүргізу уақытына (таңғы, түскі, кешкі зерттеулер)

  • зерттелінетін жанұялардың санына, дұрыс таңдалуына

  • арнайы дайындалған зерттеушілердің санына

! Есеп беру бойынша халықтың тамақтануын зерттеу қалай жүреді?

  • күнделікті құрылатын дастархан мәзірін бастапқы обьект болып табылады

  • бір айлық есеп негізінде, тамақтанушылардың санын біле отырып, бір күнде бір адамның тағамдық өнім тұтынуын есептеуге болады

  • бірнеше жылдар барысында жыл бойына жүргізіледі

  • тікелей тамақтың өнімдерін, оның қалдығын және желінбеген тамақты өлшеу

  • сауал қою арқылы күнделікті тұтынылған тағамдық өнімдерді тіркеу және шығынды өлшеу арқылы бақылау

! Қай жармада клетчатка аз кездеседі?

  • арпа

  • жүгері жармасы

  • ұнтақ жармасы

  • қара құмық жармасы

  • сұлы жармасы

! Қай жармада клетчатка көп кездеседі?

  • қара құмық жармасы

  • бидай жармасы

  • ұнтақ жармасы

  • күріш жармасы

  • арпа жармасы

! Қарттар тамақтануында неліктен жеңіл сіңетін көмірсуларды шектеу қажет?

  • алмасу процесі қарқынының төмендеуінен;

  • ас қорыту жұмысының баяулауынан;

  • көмісу алмасуының бұзылысынан;

  • жеңіл сіңетін көмірсуларды шектеуге болмайды;

  • зат алмасу процесі қарқынының жоғары болуымен;

! Майда етитін витаминдер:

  • А

  • С

  • Е

  • В2

  • В9

! Тағаммен бірге фтордың артық түсуі қандай ауруға әкеледі?

  • көздің қасаң қабағының ауруы

  • Уров ауруы

  • стронцийлі рахит

  • алиментарлы-токсикалық алейкия

  • флюороз

! Пеллагра ауруы қай витаминін жеткіліксіздігі кезінде дамиды?

  • Никотин қышқылы

  • аскорбин қышқылы

  • биотин

  • фолий қышқыды

  • ретинол

! Кальцийдің ағзадағы атқаратын биологиялық ролі?

  • организмнен сұйықтықты шығарады;

  • асқазанда тұз қышқылының бөлінуіне қатысады;

  • Қаңқа-тірек қимыл қозғалысының дамуына қатысады;

  • организмде су алмасуға қатысады;

  • тамыр кеңейткіш әсері бар;

! Ұзақ уақыт теріс энергетикалық баланс нәтижесінде қандай ауру дамиды?

  • семіздік

  • алиментарлық дистрофия

  • атеросклероз

  • қант диабеті

  • гипертониялық ауру

! Йод қай азық-түлікте көп кездеседі?

  • нанда

  • сүтте

  • жемісте

  • теңіз қырыққабатында

  • етте

! Фолий қышқылының жеткіліксіздігінен туындайтын ауру?

  • Флюороз

  • Жүкті әйелдер мен балалардағы мегалобластты анемия

  • Семіздік

  • Қант диабеті

  • Подагра

! Йодтың жеткіліксіздігінен балаларда туындайды:



  • Семіздік

  • бой өсуінің кешеуілдеуі

  • анемия

  • ой-өрісінің дамуының артта қалуы

  • флюороз

! Гипокалийемия кезінде тамақтану рационына қосылатын тағамдар?

  • алма

  • алмұрт

  • кептірілген өрік

  • картоп

  • арбуз

! Тиімді тамақтану үшін қандай азық-түліктерді ұсынасыз:

  • тәттілер

  • көкөністер

  • жемістер

  • шұжық өнімдері

  • энергетикалық сусындар

! Тәуліктік рационның ішіндегі 4 реттік тамақтануда кешкі тамақтану үлесінің пайызы неше болу керек?

  • 10%

  • 15%

  • 25%

  • 40%

  • 70%

! Тәуліктік рационның ішіндегі 4 реттік тамақтануда түскі тамақтану үлесінің пайызы неше болу керек?

  • 10%

  • 15%

  • 20%

  • 40%

  • 70%

! Тәуліктік рационның ішіндегі 4 реттік тамақтануда таңертеңгілік тамақтану үлесінің пайызы неше болу керек?

  • 10%

  • 15%

  • 25%

  • 40%

  • 70%

! Алмастырылмайтын амин қышқылдарын таңдаңыз:

  • валин

  • аланин

  • изолейцин

  • аспарагин

  • цистин

! Ағзада синтезделмейтін амин қышқылдарын көрсетіңіз:

  • серин

  • лейцин

  • цистеин

  • фенилаланин

  • цистеин

! Алмастырылмайтын амин қышқылдарын атаңыз:

  • глютаминовая кислота

  • валин

  • цистеин

  • лизин

  • аргинин

! Тәулігіне 3 реттік тамақтану тәртібі бойынша таңертеңгілік асқа неше пайыз ұсынылады?

  • 10%

  • 40%

  • 25-30 %

  • 60%

  • 50 %

! Тәулігіне 3 реттік тамақтану тәртібі бойынша түскі асқа неше пайыз ұсынылады?

  • 20%

  • 60%

  • 45-50%

  • 70%

  • 10%

! Тәулігіне 3 реттік тамақтану тәртібі бойынша кешкі асқа неше пайыз ұсынылады?

  • 10%

  • 40%

  • 20-25%

  • 50%

  • 30%

! С витамині ең көп кездесетін азық-түліктерді көрсетіңіз:

  • қызыл тәтті бұрыш

  • алма

  • қара қарақат

  • бұршақтар

  • сәбіз

! Темірдің сіңімділігін күшейтетін тағамдар:

  • аскорбин қышқылы көп кездесетін тағамдар

  • кондитерлік өнімдер

  • фолий қышқылы

  • дәнді дақылдар

  • сүт және сүт өнімдері

! Салауатты тамақтанудың негізгі элементтерін көрсетіңіз:

  • дұрыс тамақтану режимі

  • тамақтануда жеңілдетілген күндерді енгізу

  • үйлесімді тамақтану

  • энергетикалық балансты сақтау

  • белоктарды, майларды, көмірсуларды үлесте көбейту

! Қандай ауру белок жетіспеулігі дамуына алып келеді?

  • семіздік

  • алиментарлық маразм

  • квашиоркор

  • муковисцидоз

  • қант диабеті

! КҚМҚ келесі май қышқылдары жатады:

  • линол қышқылы

  • линолен қышқылы

  • арахидон қышқылы

  • олейн қышқылы

  • пальмитин қышқылы

! Қандай ауруға шалдығу ұзақ уақыт тазаланған күрішпен тамақтанғанда пайда болады?
 рахит
 В1 авитаминозы
 авитам иноз мен
 бери-бери
 пеллагра

! Қандай тағамдар адамдардың тамақтануында кальцийдің негізгі көзі болып табылады?


 щавель және шпинат
 сүт
 нан
 сүзбе
 жұмыртқа

! Көбіне қандай азық-түліктер гипокалиемияда көрсетілген ?


 алмалар
 алмұрттар
 курага
 мейіз
 арбуз

! Емдәммен емдеуде механикалық аялаудың мақсаты қандай?



  • асқазан –ішек жолдарының тітіркенуін болдырмау

  • үйқы безінің ферментті белсенділігін төмендету

  • өт бөлінуін болдырмау

  • АІЖ қызметін коздыру

  • ішектін жиырылуын жоғарлату

! Емдәммен емдеуде химиялық аялаудың мақсаты қандай?

  • асқазан –ішек жолдарының тітіркенуін болдырмау

  • үйқы безінің ферментті белсенділігін төмендету

  • өт бөлінуін болдырмау

  • аіж қызметін коздыру

  • ішектін жиырылуын жоғарлату

! Белоктың негізгі атқаратын қызметтері:
 пластикалық
 ферменттің құрамына
 энергетикалық
 қорғаныстық
 кедергі

! Азықтың ішек перистальтикасын күшейтейтетін заттарды көрсетіңіз:

 глюкоза
 галактоза
 целлюлоза
 крахмал
 клетчатка

! Асқазан сөлімен және ішектің қатты тітіркендіретін азық-түліктерді көрсетіңіз?


 дамдеуіштер және тәттілер
 қайнатылған балық
 еттік суфле
 сүт өнімдері
 қақталған, ащы тағамдар

! Іш қатуға қауып төндіріетін азық-түліктерді атаңыз?


 курага, инжир
 орамжапырақ
 күріш
 қызылша
 жаңғақтар
! Өсімдіктің майлары қандай әсер етеді?
 өт айдауын ынталандырады
 өт сүйықтығын азайтады
 өт толуын ынталандырады
 өт толуын азайтады
 ешқандай әрекетті көрсетпейді

! Жіті холецистите келесі өнімдерді қолдану керек:


 сүзбе
 қақталған
 жұмыртқалар
 сілтілі минералдық суды
 тұзды
! КҚМҚ май қышқылдарын атаңыз:
 стеарин қышқылы
 арахидон қышқылы
 янтарлық қышқылы
 пальмитин қышқылы
 линолен қышқылы

! Холециститтің өршуіне қандай азық-түліктер әкеледі?


 шай
 жұмыртқа
 сіңірлі ет
майда жарма ботқасы
 қайналылған көкөністер
! Өттің толуы қандай астардан болады:
 өткір ас және дәмдеуштер
 ішіктің рационда дұрыс болмағандығы
 отрубный нан
 суық ас
 жылы минералдық су газбен
! Созылмалы холецистит кезінде қандай азық-түліктерді қолдануға болмайды?
 шылынған көкөністер
 қуырылған тамақтар

 алма
 алкоголь


 қақталған

! Холецистит кезінде қандай майларды қолдануға болады?


 аспаздық
 баяу еритін майлар
 өсімдіктер
 қаймақ
 қойдың майы

! Ішектің созылмалы ауруларында ұсынылатын азық-түліктерді атаңыз?


 майлы азық-түліктер
 пісірілген жұмыртқалар, буға қайнатылған котлеттер
 қақталған
 сүт өнімдері
 консервілер

! Іішектің жіті қабынуында қандай тағамдар берілмейді?


 тіл тұнба
 майлы сорпалар
 түрлі ботқалар
 сүт
 булаған және қақталған пудингтер
! Ішектің жіті ауруларында қандай тағамдар үлестен шығарылады?
 пісірілген тіл
 майлы сорпалар
 түрлі ботқалар
 бұршақты және саңырауқұлақтардың сорпалары
 паровые және запеченные пудинги
! Сәбидің өмірінің бірінші жылында сиыр сүтінің ақуызы жакпаса қандай қоспалар қолданады?
 бейімделген қоспалар
 3 күндік айран
 В типті айран
 сүтсіз тағамдар, негізінде соя белогінің изолятыжәне қосымша тамақтандыру
 басқа жануарлар сүтті

! Өкпенің ірінді ауруларында қандай өнімдер шығарылады?


 сүрленген шұжықтар
 көкөніс және жемістер
 майлы және ашты тамақтар
 көкөніс қайнатпалары
 маринадтар
! Өмірдің бірінші жылындағы балаларда ең басты аллерген болып не табылады?
 сиырдың сүті
 шырындар
 пюре
 ет
 жұмыртқа
! Балалардағы өкпе ауырулары кезінде тағайындалады:
 белок жеткілікті мөлшерде
 белок төмен мөлшерде
 C, B, A витаминдерінің жоғарылауы
 C , B, A витаминдерінің төмендеуі
 К витаминінің төмендеуі

! Жедел пневмония кезінде ас дененің темпыратурасы жоғары көтерілуі керек:


 жоғары каллориялы 3000-3500 ккал
 төмен каллориялы 1600-1800 ккал.

 қайнатылған бөлшек


 сұйық және жақсы майдаланған
 төмен каллориялы 1000-1200 ккал

! Жедел пневмониядан жазылу кезінде тәуліктің рационның құндылығын жоғарылату қажет бе?


 иә, жоғарыларту қажет
 ақуыз мөлшерін жоғарылату
 жоғарылату кажет емес
 құндылығын төмендету қажет
 құндылығын мағына жоқ

!Балаларда семіздік кезінде женілдетілген емдәмдер:


 балық
 макарон
 сүт-айран
 алма
 лимоннан
! Семіздікте қандай өнімдер арқылы рационың энергетикалық құндылығын азайтады?
 жеңіл сіңетін көмірсу
 жануар майларының
 аққуыз
 витаминдер
 микроэлементтер

! Көпқаныққан май қышқылдарын атаңыз:



  • арахидон қышқылы

  • пальмитин

  • линоль

  • линолен

  • стеарин

! Қант диабетінде қандай азық-түліктер қолданылмайды:
 сүт өнімдері
 көкөністер
 теңіз өнімдері
 банан
 кондитерлік бұйымдар
! Қант диабетінде ұсынылатын тамақтар :
 көкеніс сорпасы
 балық және саңырауқұлақ сорпалар
 кеспе
 майлы сорпалар
 майда жармадан ботқа
! Қант диабеті кезінде ұсынылатын тағамдар:
 көкөніс көжелері
 балық және саңырауқұлақ сорпалары
 кеспе
 майлы сорпалар
 қарақұмық ботқасы

! Ұсынылатын қант алмастырушылары:


 ксилит
 сорбит
 сахарин
 глюкоза
 фруктоза
! Қант алмастырушыларға қайсы жатады:
 маноза
 сорбит
 сахарин
 глюкоза
 фруктоза
! Қант алмастырушыға қандай заттектер жатады:
 ксилит
 лактоза
 сахарин
 глюкоза
 фруктоза

! Қант диабетінде рационның ерекшелігі қандай:


 холестеринді шектеуі
 қолданыстағы қанттың мқлшерін жоғарлату
 липотропных заттаттарды көбейту
 тағамдық талшықтарды шектеу
 дәрумен мөлшерін көбейту

! Туберкулезді емдегенде рационда қандай тағамдық заттектерді молайту керек?



  • жануар өнімінің белогын

  • тез сіңірілетін көмірсуларды

  • майларды

  • минералдық заттектерді

  • витаминдерді

! Туберкулезді емдегенде беретін тағамдарды тандаңыз:

  • қымыз, ақ ірімшік

  • майлы сүр ет

  • ас бұршақ, үрме бұршақ

  • тәттілер

  • көкөніс, жемістер

! Іш қатуда қандай өнімдер шектелінеді:

  • Май

  • Клетчатка

  • Аққуыз

  • Танин құрымды тағамдар

  • Минералды заттар

! Гипертоникалық ауруда келесі шектелінеді:

  • Калий

  • NaCl шектеу

  • ЖКТ-нің максималды химиялық, механикалық және термиялық аялауы

  • Бос сұйықтықты шектеу

  • Экстрактивті заттармен бай тағамдарды ұсыну

! Инфаркт миокарды кезіндегі емдәмнің міндеттері:

  • Жануар майы мен холестеринді шектеу

  • NaCl және бос сұйықтықты шектеу

  • Экстрактивті заттармен бай тағамдарды ұсыну

  • Толық түтік арқылы тамақтану

  • Жиі тамақтану

! №10 А емдәмі кезінде ұсынылатын тағамдар:

  • Тауық еті

  • Сут

  • Шошқа еті

  • Қазы еті

  • Үйрек еті

! Темірдің ағзадағы рөлі:

  • Оттегін тасымалдау

  • Майды ыдырату

  • Тінмен демалу

  • Көмірсуларды ыдырату

  • Аққуыздарды ыдырату

!Темірдің сіңірілуіне кедергі келтіретін:

  • Шай

  • Қайнатылған шөп

  • Кофе

  • Сүт

  • Лимон

! Өкпе ауруларында ұсынылады:

  • Жоғары каллориялылық 2600-3000 ккал

  • Төмен каллориялылық 1600-2000 ккал

  • Аққыуз бен көмірсудың жоғары мөлшері

  • Аққыуз бен көмірсудың төмен мөлшері

  • Майлардың жоғары мөлшері

! Балаларда йиодтың жетіспеушілігі кезінде байқалады:

  • Бойының төмендеуі

  • Ақыл-ойының кемістігі

  • Акромегалия

  • Терісінің гиперпигментациясы

  • Бауыр функциясының бұзылысы

! №11 емдәмі қай кездерде ұсынылады?

  • Қант диабеті

  • Пневмония

  • Өкпе туберкулезі

  • Тастың жиналуы

  • Сүйек және лимфа түйіндерінің туберкулезі

! №11 емдәмі кезінде ұсынылатын тағамдар:

  • Өте майлы ет пен құс еті

  • Ащщы дәм бергіш қосындылар

  • Бидай

  • Сүт өнімдері

  • Бал

! №11 емдәмінің міндеті:

  • Артық салмақты азайту үшін зат алмасуға қатысу

  • Ағзада қорғаныш қызметін көбейту

  • Жараланған аймақты қалпына тез келтіру

  • ЖКТ-нің максималды химиялық, механикалық және термиялық қысқаруы

  • Өттің қалыпты қызметі

! Өкпе туберкулезі кезіндегі емдәм қандай?

  • Аққуыздың мөлшері көп

  • Минералды заттар көп

  • Сүтқышқылды өнім көп

  • Көмірсулардың мөлшері көп

  • Майлардың көп мөлшері

! Қай тағамдар кальций тұзымен бай?

  • Сүт

  • Шоколад

  • Ұн өнімдері

  • Творог

  • Сыр

! Лактазаның жеткіліксіздігі кезінде қай тағамдар ұсынылмайды?

  • Ет өнімдері

  • Шикі сүт

  • Консервіленген өнімдері

  • Дәндер

  • Піскен сүт

! Ана сүтінің құрамындағы көмірсулар:

  • Галактоза

  • Мальтоза

  • Лактоза

  • Мальтриоза

  • Декстрин

! Туберкулезді емдеуге арналған тағамдар:

  • Қымыз, творог

  • Ащщы тағам

  • Бұршақтар

  • Қант

  • Көкөніс пен жеміс жидектер

! Келтірілген тағамдардың арасында хирургиялық емдәмге арналған:

  • Сұйық күріш ботқасы

  • Қатты шай

  • Піскен ет

  • Сұйық сорпа

  • Айран

! Гепатитте ұсынылатын тағамдар:

  • Қара нан

  • Тоқаштар

  • Сорпа- пюрелер

  • Кептірілген тағамдар

  • Сүттен жасалған көжелер

! Гепатит кезінде ұсынылмайды:

  • Майлы тағамдар

  • Құырылған, бұғтырылған тағамдар

  • Сүт өнімдері

  • Жұмыртқа

  • Дәнек

! Созылмалы гепатитте ұсынылмайды:

  • Ащщы, майлы тағамдар

  • Қызанақтан жасалған салат

  • Көкөніс езбесі

  • Кептірілген тағам, консервілер

  • Сыр

! Қант диабеті кезіндегі тамақтану ерекшелігі:

  • Холестериннің шектелуі

  • Қант мөлшерінің жоғары болуы

  • Липотроптық заттардың мөлшерінің көбеюі

  • Тағам талшықтарының азаюы

  • Витамин мөлшерінің көбеюі

! Іш қатуды болдыртпайтын өнімдер:

  • Өрік қағы, инжир

  • Қырыққабат

  • Күріш

  • Қызылша

  • Жаңғақ

! Тағамдық талшықтарды көрсетіңіз:

  • Пектин

  • Каротин

  • Холин

  • Фолий қышқылы

  • Клетчатка

! Семіздік кезінде тыйым салынады:

  • Дәм бергіш қоспалар

  • Творог

  • Майлы қосқыш

  • Майлы емес ет

  • Көкөністер

! Адам тағам рационының ретинол эквивалентіндегі А витаминінің мкг мөлшері:

  • 700

  • 1400

  • 1000

  • 650

  • 1100

!Адам тағам рационының токоферол эквивалентіндегі Е витаминінің мкг мөлшері:

  • 7

  • 5

  • 10

  • 8

  • 9

!Адамның тағам рационындағы Д витаминінің мкг мөлшері:

  • 1,5

  • 2,3

  • 3,0

  • 2,5

  • 4,0

! Адамның тағам рационындағы В2 витаминінің мкг мөлшері:

  • 1,3

  • 2,4

  • 2,0

  • 3,5

  • 1,9

! Адамның тағам рационындағы В6 витаминінің мкг мөлшері:

  • 3,0

  • 4,0

  • 2,0

  • 3,5

  • 2,2

!Адамның тағам рационындағы РР витаминінің мкг мөлшері:

  • 11

  • 21

  • 22

  • 25

  • 20

!Адамның тағам рационындағы фолий қышқылының мкг мөлшері:

  • 350

  • 450

  • 250

  • 160

  • 200

!Адамның тағам рационындағы В12 витаминінің мкг мөлшері:

  • 1,5

  • 4,5

  • 3,5

  • 0,5

  • 3,0

!30-39 жастағы ер адамның 1,9 физикалық күштеме кезіндегі тәуліктік тағамның энергия құндылығы, ккал:

  • 1900

  • 2150

  • 2500

  • 4150

  • 2550

!Аяғы ауыр әйелдерге қалыпты тәуліктік тағам рационына қосымша энергия құнының мөлшері, ккал:

  • 720

  • 450

  • 175

  • 330

  • 350

! (1-6 ай ) емізетін әйелдерге қалыпты тағам рационына қосымша энергия құнының мөлшері, ккал:

  • 350

  • 550

  • 180

  • 500

  • 610

! (7-12 ай) емізетін әйелдерге тағам рационына қосымша энергия құнының мөлшері, ккал:

  • 280

  • 235

  • 610

  • 430

  • 450

! Тағам аллергиясы сирек кімде кездеседі?

  • Қарт адамдарда

  • Ер дамдарда

  • Әйел адамдарда

  • Алкогольмен ауруыратындарда

  • Ерте балалық шақтардағы балаларды

! Лецитин биологиялық активті заттардың қай тобына жатады?

  • Аққуыздар

  • Майлы заттектер

  • Көмірсулар

  • Фосфолипидтер

  • Аминқышқылдар

! Қай азықтар фруктозаның табиғи көзіне жатады?

  • Гликоген

  • Фруктоза

  • Галактоза

  • Крахмал

  • В тобындағы витаминдер

! Азықтардағы метионин көзі:

  • Сүт өнімдері

  • Көкөністер

  • Сыр

  • Жемістер

  • Дәндер

! Тағам жетіспеушілігінің ерте белгілері көрінеді:

  • Нерв жүйесінің жоғары қозғыштығы

  • Терідегі дистрофиканың өзгеруі

  • Эритроциттердің гиперхромизациясы

  • Тәбеттің болмауы

  • Бұлшық ет тонусының бұзылысы

! Магнийге бай азық-түліктерді көрсетіңіз:

  • ет және ет өнімдері

  • сұлы жармасы

  • арпа жармасы

  • сүт және сүт өнімдері

  • балық және теңіз өнімдері

! Тамақтануда метиониннің негізгі көзі болатын қандай тағамдар?

  • сүт өнімдері

  • көкөністер

  • сырлар

  • жемістер

  • дәнді-дақылдар

! КҚМҚ жануар майларының ішінде ең көп кездесетіні?

  • қой

  • сиыр

  • шошқа

  • балық

  • жылқы

! Фолий қышқылының негізгі көзі болатын тағамдар?

  • баклажан

  • шпинат жапырағы

  • ақжелек

  • қызылша

  • асқабақ

! Алмастырылатын амин қышқылын көрсетіңіз:

  • валин

  • аланин

  • изолейцин

  • аспарагин

  • цистин

! Организмде синтезделетін амин қышқылдары:

  • серин

  • лейцин

  • пролин

  • фенилаланин

  • цистеин

! Алмастырылатын амин қышқылдарын атаңыз:

  • глютамин қышқылы

  • валин

  • изолейцин

  • лизин

  • аргигин

! Алмастырылатын амин қышқылдарына жатады:

  • глютамин қышқылы

  • пролин

  • лейцин

  • триптофан

  • глютамин

! Төмендегілердің ішінен алмастырылатын амин қышқылдарын таңдаңыз:

  • глютамин

  • валин

  • треонин

  • пролин

  • Аспарагин қышқылы

! Ұлттық сүт қышқылды өнімдер қайсысы

  • қымыз

  • сүт

  • обрат

  • шұбат

  • айран

! Қымыздың негізгі емдік қасиетін көрсетіңіз:

  • иммунитетті көтереді

  • витаминдердің жеткіліксіздігін толтырады

  • ішектің перистальтикасын жақсартады

  • ішек микрофлорасын қалыптандырады

  • тітіркендіргіш әсері бар

! Ұлттық ет өнімдерін көрсетіңіз

  • қазы

  • қарта

  • шұжық

  • жал-жая

  • ет

! Қай витамин жыныс бездерінің дамуына оңтайлы әсер етеді:

  • Витамин B

  • Витамин C

  • Витамин E

  • Витамин PP

  • Биотин

! Дұрыс тамақтану режимін қалай түсінесіз?

  • белоктарды жеткілікті тұтыну

  • майларды жеткілікті тұтыну

  • витаминдермен қамтамасыздау

  • микроэлементтермен қамтамасыздау

  • Асты қабылдауы бойынша сандық бөлу

! Аралас ашу өнімдерін атаңыз

  • қымыз

  • сүт

  • шұбат

  • айран

  • ірімшік

! Сүт қышқылды өнімдерді атаңыз

  • қымыз

  • ацидофильді сүт

  • простокваша

  • ряженка

  • сырлар

! Қандай тағамдарда холестерин көп мөлшерде кездеседі?

  • сырда

  • саңырауқұлақта

  • қара уылдырықта

  • жұмыртқада

  • өсімдік майында

! Майтәрізді заттектерді көрсетіңіз:

  • фосфолипидтер

  • КҚПҚ

  • стериндер

  • қаныққан май қышқылдары

  • майда еритін витаминдер

! Әйелдердің рационы үшін темірдің тәуліктік қажеттілігі?

  • 5 мг

  • 25 мг

  • 18 мг

  • 40 мг

  • 50 мг

! Ер адамдардың рационы үшін темірдің тәуліктік қажеттілігі?

  • 5 мг

  • 25 мг

  • 10 мг

  • 35 мг

  • 50 мг

! Үйлесімді тамақтану дегеніміз не?

* энергия шығынын толықтыратын тамақтану

* ағзаны пластикалық материалдармен қамтамасыз ететін тамақтану

* ағзаны витаминдермен қамтамасыз ететін тамақтану

* Ағзаны макро және микроэлементермен қамтамасыз ететін тамақтану

* ағзаны жоғарыда айтылған барлық нутриенттермен қамтамасыз ету

! Емдік - профилактикалық қоректенуге арналған өнімдер қандай қасиеттерге ие болу қажет?

* құрамында улағыш заттарды қайта өндеуші заттары бар өнімдер

* құрамында зиянды заттардың сіңуін азайтушы заттары бар өнімдер

* құрамында зиянды заттарды біржола шығарылуын күшейтетін заттары бар өнімдер

* құрамында липидтердің тотығуын азайтатын заттары бар өнімдер өнімдер

* жоғарыда көрсетілген қасиеттері бар өнімдер

! Көрсетіңіздер, "Тағаммен емдеу" ұғымына қандай келтірілген анықтамалар сәйкес?

* ол науқастың созылмалы ауруларында асқынудан тыс кезенде тамақтануы

* ол, әртүрлі ауруларда тағамтану нормаларын және сипаттамасын зерттеумен шұғылданатын медицина бөлімі

* ол, науқастарға арналған емдік және профилактикалық мақсатымен арнайы рациондармен және қоректену режимдерін қолдану

* ол ғылыми - негізделген ұғым, физиологиялық нормаларды адамның жасына, мамандығына және т.б. факторларына байланысты құрастыру

* ол тамақ сінімділігінің дәрежсін есепке алып құрастырылған тағами рациондар

! Тағам жетіспеушіліктің ерте белгілері:

* жоғары нерв қоздырғыштық

* теріде дисрофиялық өзгерістер

*эритроциттердің гипохромдылығы

* сүйектену жылдамдығы төмендеу

*бұлшық еттердің ширақтығы төмендеу.

! Тағамның артықшылығы және жеткіліксіздігін нақтамалай үшін келесі көрсеткіш қолданады:

* бойы және салмағы

* психомоторлық дамуы

* қан қысымы

* қанда глюкозаның деңгейі

* қанда липидтердің деңгейі.

! Лейцитин қандай биологиялық - белсенді заттардың тобына жатады?

* стериндерге

*қанықпаған май қышқылдарына

*қаныққан май қышқылдарына

* фосфолипидтерге

*белоктарға

! Холестеринің организмде артық жиналуына қандай заттек кедергі болады?

* лецитин

* қаныққан май қышқылдары

*эссенциалды белоктар

* көмірсулар

*пролин


! Қандай заттардың ықпалынан темірдің сіңуі жақсарады?

* ет, құс, балықтағы амин кышқылдары

* аскорбин, лимон қышқылы қатысуымен

* глюкоза қатысуымен

* фруктоза қатысуымен

* галактоза

! Жалпы тәуліктік үлестің құндылығынан таң ертеңгі тамаққа қанша пайыз ұсынылады:

* 25%


*35%

*30%


* 10%

* 50%


! Жалпы тәуліктік үлестің құндылығынан түскі тамаққа қанша пайыз ұсынылады?

*10%


* 60%

* 40%


* 50%

* 35%


! Жалпы тәуліктік үлестің құндылығынан кешкі тамаққа қанша пайыз ұсынылады?

* 10%


* 40%

* 25%


* 50 %

*5%.


! Созылмалы белок жетіспеушілік кезінде қандай ауру пайда болады:

* семіздік

* гипертониялық ауру

* пеллагра

* гипотиреоз

* қант диабеті

! Линолен, линолевая және арахидон қышқылы қандай қандай май қышқылдарына жатады?

* қаныққан май қышқылдарына

* моноқаныпаған май қышқылдарына

* полиқаныққан майларға

* полиқанықпаған май қышқылдарына

* липоидтарға

! 1 грамм белок ыдырағанда қанша энергия бөлінеді?

*5,2 ккал

* 7,5 ккал

*5,0 ккал

* 4,1 ккал

* 9 ккал


! 1 грамм май ыдырағанда қанша энергия бөлінеді?

* 5,2 ккал

* 7,5 ккал

* 5,0 ккал

* 4,1 ккал

* 9 ккал


! Әйелдердің тәуліктік рационда темірдің мөлшері қанша болуы қажет?

* 5 мг


*25 мг

* 18 мг

* 40 мг

* 50 мг


! Еркектердің тәуліктік рационда темірдің мөлшері қанша болуы қажет?

* 5 мг


* 15 мг

*10 мг


* 35 мг

* 50 мг


! Тәуліктік рационда С витаминінің мөлшері қанша болуы қажет?

* 20 мг


* 60 мг

* 80 мг


* 150 мг

* 250 мг


! Ересек адамның тағамтану рационында В2 (мг) витамині мөлшері қанша?

* 1,3


* 2,4

* 2,0


* 3,5

*1,9


! Ересек адамның тағамтану рационында В6 (мг) витамині мөлшері қанша?

* 1,3


* 4,0

* 2,0


* 3,5

* 2,2


! Ересек адамның тағамтану рационында РР (мг) витамині мөлшері қанша?

* 16


* 21

* 22


* 25

* 50


! Асқазан секрециясын күшті қоздыратын тағамдарға жататыны:

* уылжытып пісірген жұмыртқа

* сүт

* айран


* қуырылған тамақ

* сілтілі минералды сулар

! Қандай өнімдер асқазанның сөл бөлуін ынталандырады?

* дәмқоспалар

* өсімдік майлар

* балық майы

* жануар текті майлар

* сүт өнімдері

! Асқазан секрециясын нашар қоздыратын тағамдарға кайсы жатады?

* сүт


* уылжытып пісірген жұмыртқа

* кофе


* қара нан

* қуырылған тамақ

! АІЖ механикалық аялауында қандай мақсат қойылады?

* АІЖ шырышты қабығының тітіркенуін болдырмау

* ұйқы безінің фементативтік белсенділігін азайту

* өт бөлінуін азайту

* АІЖ қызметін ынталандыру

* ішек перистальтикасын жоғарылату

! АІЖ химиялық аялауында қандай мақсат қойылады?

* өт бөлінуін күшейту

* ұйқы безінің фементативтік белсенділігін күшейту

* асқазанның сөл бөлу белсенділігін төмендету

*АІЖ қызметін ынталандыру

* ішек перистальтикасын жоғарылату

! АІЖ термиялық аялауында қандай мақсат қойылады?

* асқазан шиырлу қызметін күшейту

* асқазанның сөл болу белсенділігін жоғарылату

* ішек перистальтикасын жоғарылату

* асқазанның шырышты қабатына термиялық әсерді азайту

* асқазанда қорытуды процестерін күшейту

! Ішектің перистальтикасын күшейтетіні қайсы?

*глюкоза


*галактоза

* лактоза

* крахмал

* талшықтар

! Балалар семіздігінде қандай женілдету емдәмін берген дұрыс?

* балық


* макарон

* сүт айран

* алма

* лимон


! Созылмалы панкреатитте бөлшектеп тамақ ішу неге әкеледі:

* үлтабардың спазмына

* ас қорыту бездерінің активтелінуі төмендеуіне

* өт бөлінуіне

* Одди сфинктерінің спазмына

* сол бөлінудің реттелуіне

! Қандай липотроптық факторларды білесіздер?

*холестерин

* метионин

* холин


* липаза

* лецитин

! Гастритін күрт өршу кезінде қаншасыншы емдәмді тағайындайды:

* №1а


* №1б

* №2


* №3

* № 15


! Жіті гастритте №1 а емдәм қандай мезгіл аралығында тағайындалады:

* 3-5 күнге

*5-10 күнге

*10-15 күнге

*20-25үнге

* 1 айдан көбірек

! Гастродуодениттің өршуінде №1 а емдәм қандай мезгіл аралығында тағайындалады:

* 3-5 күнге

* 5-10 күнге

*10-15 күнге

*20-25 күнге

* 1 айдан көбірек

! Асқазан ойық жара ауруының өршуінде №1 а емдәм қандай мезгіл аралығында тағайындалады:

* 3-5 күнге

* 5-10 күнге

*10-15 күнге

* 20-2 үнге

* 1 айдан көбірек

! Гастрит, гастродуодениттің өршу кезенінде қандай өнімдер үлестен шығарылады?

* сүт ботқасы

* сүт

* шала пісірілген жұмыртқа



* нан және нан бұйымдары

* жеміс-жидек езбелері

! Қабыну процессі басылғанда қанша мерзімге №1б емдәмді тағайындайды?

*1-3 күнге

* 2-3 күнге

* 10-14 күнге

*1айға

* бірден жалпы емдәмге көшеді



! Асқазанның және ұлтабарлың ауруларының қандай кезеңінде №1в емдәм тағайындалады?

* қүрт өршу кезінде

* өршу кезеңінде

* жартылау ремиссия кезеңінде

* ремиссия кезеңінде

* асқыну кезеңінде

! Созылмалы гипоацидтік гастритте, гастродуоденитте қандай емдәм тағайындалады?

* №1


* №2

*№3


* №4

* №5


! №2 емдәм негізгі тағами заттектерімен және энергетикалық құндылығымен:

* физиологиялық нормаға сәйкес

* физиологиялық нормаға жақын

* физиологиялық нормадан жоғары

*физиологиялық нормаға сәйкес емес

* толық құнды емес

! Асқазан және ұлтабардың ойық жара ауруында қандай емдәм тағайындалады?

* №1а


* №1б

* №1


* №2

* №3


! Іш қатуды болдырмайтын өнімдер:

* өрік қағы

* күріш

* нан


* жаңғақ

* картоп


! Диареямен жүретін ішектің созылмалы ауруларында қандай өнімдер тағайындалады?

*асқазан секрециясын күшейтетіндерді

* үйқы безінің қоздырғыштары

* ішек перистальтикасын ынталандырушы

* өт бөлінуін ынталандырушы

* ішек перистальтикасының ингибиторларын

! Ішектің қабынуымен жүретін ауруларында қандай өнімдер шіру және божу процестерін шақырмайды?

* шикі жемістер және көкөністер

* қара бидай наны және ірі тартылған ұнның наны

* қоюландырған шырындар

* дәнекерлік тіндермен бай өнімдер

* танинмен бай өнімдер

! Ішек перистальтикасын күшейтетін тағами заттарды көрсетіңіздер?

* пектин


* галактоза

* лактоза

* карахмал

* клетчатка

! Алиментарлық іш қатудың себебі:

* тамақта өсімдік талшықтар аз болса

* жеңіл сіңетін, рафинадталған тамақ басымды болса

*ОНЖ қызметі бұзу

* ұзақ уақыт белок жеткіліксіз болса

* белоктарды артық қабылдағанда

! Іш қатуда қандай емдәм тағайындалады?

* №1


* №2

* №3


* №4

* №5


! Іш қатуда қандай өнімдер шектелінеді?

* дәнекерлік тінмен бай ет өнімдері

* қою шай, кофе

* жеміс қағы

* жеіл сіңетін жармалар, макарондар

* айран, ашыған сүт

! Ішектің созылмалы ауруларында ұсынылатын өнімдерді көрсетіңіздер:

* майлы өнімдер

* шала пісірілген жұмыртқа, булы котлеттер

* сүрленген тамақтар

* жеміс-жидектер

* консервілер

! Ішектің жіті ауруларында қандай тамақтар шығарылады?

* суға піскен тіл

* майлы сорпа

* әр түрлі ботқалар

* әр түрлі бұршақтан және саңырау құлақтан көжелер

* буға және қызуға пісірілген пудингтер

! Ішектің моторлық қызметін нормалауда қандай көмірсулар маңызды роль атқарады?

* галактоза

* сахароза

* фруктоза

* целлюлоза

* клетчатка

! Гепатиттің күрт өршу кезінде қаншасыншы емдәмді тағайындайды:

* №5а


* №1б

* №2


* №3

* № 15


! Гепатитте №5 емдәм қандай мезгіл аралығында тағайындалады:

* 2 жылға

*5-10жылға

*10-15үнге

*20-25үнге

* 1 айдан көбірек

! Гастродуодениттің өршуінде №1 а емдәм қандай мезгіл аралығында тағайындалады:

* 3-5 күнге

* 5-10 күнге

*10-15 күнге

*20-25үнге

* 1 айдан көбірек

! Асқазан ойық жара және ұлтабар ойық жара ауруының өршуінде №1 а емдәм қандай мезгіл аралығында тағайындалады:

*3-5 тәулікке

* 5-7 тәулікке

*10-15 тәулікке

* 20-25 тәулікке

* 1 айдан көбірек

! Гепатиттің өршу кезенінде қандай өнімдер үлестен шығарылады?

*сүт ботқасы

*сүт

* шала пісірілген жұмыртқа



* нан және нан бұйымдары

* жеміс-жидек езбелері

! Қабыну процессі басылғанда асқазан ойық жара қанша мерзімге №1б емдәмді тағайындайды?

*1-3 тәулікке

*2-3 тәулікке

* 10-14 тәулікке

* 1 айға

* бірден жалпы емдәмге көшеді

! Гепатиттің қандай кезеңінде №5 емдәм тағайындалады?

*қүрт өршу кезінде

*өршу кезеңінде

* жартылай ремиссия кезеңінде

*ремиссия кезеңінде

* асқыну кезеңінде

! Созылмалы атрофиялық гастритте, қандай емдәм тағайындалады?

* №1


* №2

* №3


* №4

* №5


! №2 емдәм негізгі тағами заттектерімен және энергетикалық құндылығымен:

* физиологиялық нормаға сәйкес

* физиологиялық нормаға жақын

* физиологиялық нормадан жоғары

*физиологиялық нормаға сәйкес емес

* толық құнды емес

! Гастриттің күрт өршуінде қандай емдәм тағайындалады?

* №1а


* №1б

*№1


*№2

* №3


! Жіті панкреатитте, егер науқастың жағдайы ауыр болса ашығу режимын қанша уақытқа тағайындаймыз?

* 2 күнге

*3күнге

*4күнге


*5күнге

* 6 күнге

! Жіті панкреатитте қандай емдәмді тағайындаймыз?

* №4 а


* №5п

*№6


* №1 а

* №1 б


! Жіті панкреатитте науқас бірінші екі тәулікте қандай сүйықтықты қабылдайды?

*қою шай

* қою емес шай және итмұрын қайнатпасын

*оралит


* натрий гидрокарбонатын

* қою емес сорпаларды

! №5п емдәмнің тағайындау мақсаты:

* үйқы безінің сыртқы секреторлық қызметін аялау

*үйқы безінің сыртқы секреторлық қызметін жоғарлату

*бұлшық ет тонусын жоғарлату

* гипертонияны төмендету

* бүйректің қызметін жақсарту

! Жіті холециститте бірінші екі күні тағайындалады:

* ет котлеттері

* жылы сүт

* итмұрын қайнатпасы

* сорпа

* қаймақ


! Өттің іркілуіне не әкеледі?

* тамақ ішу арасында ұзақ ұзіліс

*ыстық тамақ

*артериалдық гипертензия

* миокардтың инфаркты

* диарея


! Өсімдік майларының қандай әсерлері бар?

* өт бөлуін ынталандырады

* өт бөлуін кемітеді

*АІЖ тамақтың жылжуына жағдай жасайды

* өт түзілуін азайтады

* ешқандай әсер көрсетпейді

! Жіті холециститте келесіні қабылдау керек:

*қуырылған ет

*ысталған тамақты

*жұмыртқаны

* сілтілі минералды суларды

* тұзды тамақты

! Майлардың ыдырауында қандай фермент қатысады?

* амилаза

* липаза

*пепсин


* трипсин

*фосфотаза

! Қандай өнімдер холециститте ауру синдромын күшейтеді?

* шай


*сілтілі ішімдіктер

* ет сорпасы

* майда жармадан ботқа

* итмұрын қайнатпасы

! №5 емдәмнің тағайындау мақсаты:

* өт қабының қозғалу қызметін жақсарту, бауырдың функционалдық жағдайын ақсарту

* азоттық қалдықтарды шығару, бүйректің қызметін аялау

* организмде артық май жиналуына кедергі жасау

* ішектің моторлық және эвакуаторлық қызметін бұрынғы қалпына келтіру

* гипертензияны төмендету

! Липотроптық қасиеті қандай өнімде жоқ?

*сүзбеде


* ашыған сүт өнімдерінде

*қарақұмық, сұлы жармасы

*ет және балық

* шикі көкөністер

! Өттің жақсы бөлінуіне ықпал жасайды:

*тек бір белгілі уақытта көп мөлшерде тамақтану

* бөлшектеп тамақ ішу

* сілтілі минералды суларды ішу

* үлесте талшықтар болмауы

* ашығу


! Өт іркілуіне не әкеледі?

*ашты тамақ, дәмқоспалар

* үлесте талшықтардың жоқ болуы

* кебек қосылған нан

* жиі тамақтану

* газсыз жылы минералды су

! Қандай заттар өт бөлінуін ынталандырады?

* литий тұздары

* темір тұздары

* магний тұздары

*барий тұздары

* марганец тұздары

! Созылмалы холециститте қандай өнімдер шығарылады?

* бұқтырылған көкөністер

*бұқтырылған балық

* алмалар

* булы котлеттер

* соя тұздығы

! Одди сфинктерінің спазмы келесіні қабылдағанда мүмкін:

* қышқыл


* суық ішімдіктерді

*ыстық шай

*өрескел тамақты

* үгілген тамақты

! Холециститте қандай майларды қолдануға болады?

* аспаздық

* баяу еритін

* өсімдік майын

* шошқа майын

* қойдың майын

! Созылмалы холецистит, гепатит және бауыр циррозының өршуінде

қандай емдәм тағайындалады?

* №5 а емдәм

* №4 а емдәм

* №10 емдәм

*№5 емдәм

* №6 емдәм

! Бауырда қабыну айқын жүру кезенінде емдәммен емдеудің мақсаты:

* протеин түзету қызметін ынталандыру

* азоттық шлактар түзілуін жоғарлату

*кардиопатияны алдын алу

* өттің компоненттерін нормалау

* ренин бөлінуін азайту

! Қандай өнімдер №10с емдәмнан шығарылады?

* қой еті

* көк өніс сорпалары

* сүт өнімдері

* жылқы еті

* көк өністер

! Қандай емдәм қан қысымы жоғарлауға бейімді қан тамыр дистониясында тағайындалады?

*№7

*№ 10


* № 9

* № 15


* №14

! Жүрек қан-тамыр жеткіліксіздігінде үлестен келесі өнімдерді шығару керек:

* шоколад, кофе, ет сорпасын

* тәтіліктерді

* ет және балықты

* нанды


*жармаларды

! Қан айналу жеткіліксіздігінің I-II A дәрежесінде қандай өнімдерді шығару керек?

*көкөніс және жемістерді

* шоколад және кондитерлік өнімдерді

*жармаларды

* сүт өнімдерін

* қышқыл шырындарды

! №10 емдәмнің тағайындау мақсаты:

* ЖҚЖ қызметін жақсарту

*ұйқы безге жүктілікті төмендету

* тірек-қимылдау жүйесіне жүктіліксіз қоректенуді қамтамасыз ету

*организмнің көмірсуларға толеранттығын анықтау

* қабыну төмендеуіне жағдай жасау.

! ҚЖ ІІБ- ІІІ қан айналу жеткіліксіздігінде қандай емдәм ұсынылады?

* №9 емдәм

* №10 а емдәм

* №11 емдәм

* №12 емдәм

* №8 емдәм

! Жұрек қан тамыр жеткіліксіздігінде емдәммен емдеудің негізгі мақсаты:

* тамақтың энергетикалық құндылығын төмендету

* сүйықтықпен тұздарды үйлесімді тағайындау

* өт іркілуін жою

* қоздырғыш әсері бар өнімдерді шығару

* өсімдік талшықтарын шығару

! Жүрек жетіспеушілік кезінде емдәммен емдеудің бағыты:

* миокардтың метаболизымын қамтамасыз ету

* қан қысымын қалпына келтіру

* бүйректі айялау

* организмнің сенсибилизациясын төмендету

* үйлесімді тағамтануды қамтамасыз ет

! Қан айналу жетіспеушілігінің бірінші дәрежесінде қандай емдәмдер тағайындалады?

* қабынуға қарсы емдәм

* кардиотрофикалық

*элеминациялық

* жеңілдету

* жүктеуші

! 2а қан айналу жеткіліксіздігінде емдәмдік шаралар неге бағытталған?

* су-электролиттік балансты нормалауға

*бұлщық ет тонусын нормалауға

* бауыр қызметін нормалауға

* бүйрек қызметін нормалауға

* мешелді алдын алуға

! Қан айналу жетіспеушілігінің 2б, 3 дәрежесінде сүйықтықтың мөлшері:

* физиологиялық нормаға сәйкес

* физиологиялық қажеттіліктің жартысын қамтамасызету керек

*физиологиялық қажеттіліктен 1 литр жоғары

*физиологиялық қажеттіліктен 1,5 литр жоғары

* физиологиялық қажеттіліктен 2 литр жоғары

! Қан айналу жетіспеушілігінің 2б, 3 дәрежесінде ас тұзының мөлшері:

* тәулігіне 1 гр

*6гр тәулігіне

*7- 10 гр тәулігіне

* ас тұзы шектелмейді

* 15 гр тәулігіне

! Қан айналу жетіспеушілігінің 2б, 3 дәрежесінде үлестің калориялығы қандай заттектер арқылы 25-30% төмендейді:

* көмірсулар

* белктар

* майлар

*өсімдік талшықтар

* органикалық қышқылдар

! Ревматизмның жіті фазасында қандай емдәм тағайындалады

*Карель емдәмі

* қабынуға қарсы

*кардиотрофикалық

* женілдету емдәмі

* жүктемелі емдәм

! Ревматизмның бәсендеу сатысында қандай емдәм тағайындалады

*Карель емдәмі

* қабынуға қарсы

* кардиотрофикалық

*женілдету емдәмі

* жүктемелі емдәм

! Гипертониялық ауруда қандай өнімдер шығарылады:

* шырсөлдік заттектер

* сүт өнімдері

* өсімдік майлары

*талшықтармен бай көкөністер

* жармалар

! Гипертониялық аурудың I- IIа, сатысында қандай емдәм ұсынылған:

* №7 емдәм

* №10 емдәм

*№9 емдәм

* №15 емдәм

* №14 емдәм

! №10А емдәмнің тағайындау мақсаты:

* ЖҚЖ, бүйрек, бауырдың қызметін жақсарту

* өт қабынан өт бөлінуін жақсарту

*пепсиннің бөлінуін жоғарлату

*инсуляторлық аппаратты аялау

*бауырдың және өт қабының қызметін нормалау.

! Миокардтың жіті инфаркті кезінде беруге болмайтын тамақтарды көрсетіңіз.

* лимон салған шай

* итмұрын қайнатпасы

* ас бұршақ көжесі

* майлы ет

* жеміс шырыны

! Созылмалы гломерулонефриттің рецидивінде немесе жітінің белсенді сатысында қандай емдәм қолданылады?

* №7 емдәм

* №10 емдәм

*№9 емдәм

*№15(гипонатрилық) емдәм

* №14 емдәм

! Аурудың белсенді сатысында №7 емдәмнің рационынан қандай өнімдер шығарылады?

* нан өнімдері

* экстракты заттармен бай өнімдер

* теңіз өнімдері

* сүт өнімдері

* тәтілерді

! Орташа несеп синдромымен жүретін созылмалы гломерулонефритте қандай емдәм ұсынылады?

* №7 б емдәм

* №10 емдәм

* №9 емдәм

*№5 а емдәм

* №14 емдәм

! Жіті және созылмалы гломерулонефритте толық клиникалық –лабораториялық ремиссияда қанша уақытан кейін емдәмді кеңейтеді:

* 1 айдан кейін

* 4-ші айдын аяғында

*1жылдан кейін

*15айдан кейін

* 5 жылдан кейін

! Пиелонефриттің жедел кезенінде науқастың жағдайы жақсарғанда қандай емдәм тағайындалады?

* сүт - өсімдік емдәмді

* Карель емдәмі

* магнийлық емдәм

*ахлоридтық емдәм

* белогі аз емдәмді

! Экстрареналдық көрініссіз жіті пиелонефритте қандай емдәм тағайындалады?

* жеміс - қантты емдәмді

* №5 емдәм

* №7 емдәм

*№10 емдәм

* №9 емдәм

! Пиелонефрит және гломерулонефриттің өршуін алдын алу мақсатымен қандай уақыт бойы ашты тамақтарды қолданбайды:

*4апта бойы

* 4 ай бойы

* 1 жылдан кем емес

*3жылдан кем емес

* өмір бойы

! Созылмалы пиелонефрит кезінде үлесте қандай заттар болмау керек?

* экстрактивті заттар

* белокка бай өнімдер

* сүт өнімдері

* минералды сулар

* ОНЖ қоздыратын заттар

! Созылмалы пиелонефритте науқастардың емдәмінде қандай өнімдер басымды болу керек:

* сүт өнімдері

* жармалар

* ет өнімдері

* макаронды өнімдер

* консервіленген өнімдер

! Жіті гломерулонефритте ас тұзын қанша грамға дейін шектейді?

*12

* 15 г


* 5 г

* 10 г


* 1 г

! Жедел және созылмалы гломерулонефрит кезінде диета құрамында:

*пуринмен бай өнімдерді шектеу керек.

* белокты сәл азайтып, тағамдық тұзды бірден қатал азайтады;

*белокты көбейтіп көмірсу мен майды азайтады;

*физиологиялық норманы сақтайды;

* тағамдық тұзды шектемейді

! Нефротикалық синдром кезіндегі емдәм:

*пурині бар өнімдерді шектеу керек

* ас тұзы шектемейді

* белокты жоғары, көмірсу мен майды азайту

* энергетикалық жағынан нормаға сәйкес, белок жоғары, сәл майды төмендету, қалыпты көмірсу

* белокты сәл азайтып, ал ас тұзын бірден доғару

! №7 емдәмнің тағайындау мақсаты:

* бауырдың қызметін жоғарлату

* бүйректің қызметінің бұрынғы қалпына келтіру

*несеппен жоғалтылған белоктардың мөлшерін толтыру

* гипертензияны және ісінуді азайту

* бүйректің концентрациялық қызметінің төмендеуі

! №7г емдәмнің тағайындау мақсаты

* гемодиализе бүйрек жеткіліксіздігінің терминалдық сатысы

* бүйректің созылмалы ауруларында нефротикалық синдром

* жіті нефрит

*несеп тас ауруы

* жіті және созылмалы пиелонефрит

! Жіті пиелонефритте қандай өнімдер ұлестен шығарылады?

* экстрактивтік заттектер

* қант


*сүт

* ет


* жемістер және көкөністер

! № 7б емдәмінің тағайындау мақсаты:

* нефротикалық синдром

* оксалурия

* бүйрек жетіспеушілігінің терминалды сатысы;

* созылмалы нефрит салыстырмалы бүйрек жетіспеушілігімен

* гемодиализ кезінде

! № 7 емдәмнің тағайындау мақсаты:

* бүйректің концентрация қызметін жоғарлату

* зәрбен жоғалтатын белоктарды толтыру

* гипертензиямен ісінуді төмендету

* бүйректің конценрация қызметін төмендету

* қанда NaCl деңгейін қалпына келтіру

! № 7а емдәм кезіндегі тағамды көрсетіңіз:

* ет және балық өнімдері

* газдалған сусындар

* көкөністерден тамақтар

*саңырауқұлақтар

* сорпалар

! Созылмалы бүйрек жетіспеушілік кезінде белоктың денгейін қаншаға төмендетеді?

* 2,5г/1 кг салмаққа

* 0,6-0,7г/1кг салмаққа

* 3г/1кг салмаққа

* төмендетілмейді

* физиологиялық нормаға сәйкес

! Оксалурияның негізгі себебі?

* өт қышқылдары алмасуының бұзылыстары

* қымыздық қышқылы алмасуының бұзылыстары

* глицин алмасуының бұзылыстары

* фенилаланин алмасуының бұзылыстары

* цистин алмасуының бұзылыстары

! Семіздікте қандай өнімдер үлестен шығарылады?

* көкөністер

* майлы, ашты тағамдар

* теңіз өнімдері

* майлылығы төмен сүт өнімдері

* қара құмық жармасы

! Балаларда қандай женілдету күндерін тағайынадаған дұрыс?

* балық, май

* макарон

* сүт айран

* ет


* лимон

! Семіздікте үлесті қандай тағам арқылы азайтады:

* жеңіл сіңетін майлар, көмірсулар арқылы

* өсімдік талшықтар арқылы

* ет

*жемістер



* көкөністер

! Төмендегілердің қайсы липотроптық факторға жатады:

* холестерин

* холинэстераза

* холин

* липаза


* липопротейдтер

! Денеде артық салмақ бар деп айту үшін ДСИ қанша болу керек?

* 18-24

* 25-29


* 30-34

*35-39


* 40-тан жоғары

! Өсімдік талшықтарды көрсетіңіздер:

* пектин

* каротин

* холин

*фоли қышқылы



* амилаза

! Семіздікті емдәммен емдеудің негізгі ұстындары:

* құндылығы төмен режимдерді енгізу

* тамақтану үлесінің режимдерін түзету

* интоксикацияны азайту

* сүйықтықты жоғарлату

*жоғары белокты үгілген өнімдермен қамтамасыз ету

! Субкалориялық рационда майдың мөлшері қанша болу керек?

* физиологиялық нормаға сәйкес

* 15-30% азайтылған

*30-50% азайтылған

*майлар толық шығарылған

*10% жоғару болу керек

! Субкалориялық рационда ең бірінші қандай өнімдер шығарылады?

*жұжықтар

* сосискалар

* ірі тартылған ұннан нан

*гидрогенделген майлар

* полиқанықпаған май қышқылдарын

! Семіздікте көмірсулардың мөлшерін қанша пайызға азайтады?

* 5%

*10%


* 25-50%

* азайту қажет емес

* барлық жауаптар дұрыс

! Патогенез бойынша семіздіктің жіктелінуі:

* гиподинамикалық

* гипертониялық

* алиментарлық

* посттравматикалық

* дәрілік препараттарды қабылдаудан кейін

! Семіздікте балалардың тағамтану режимі:

*1рет күніне

*3рет күніне

* 5-6 рет күніне

* 2 рет күніне

* 7-8 рет күніне

! Семіздікте тағам үлесінін қандай тағам шығарылады:

*жемістер

* сүзбе


* майлы соустар

* майлы емес ет

* көкөністер

! Семіздікте қандай өнімдер ұсынылады.

* майлы, ашты асамдар

* макарон өнімдері

* ашыған сүт өнімдері

* майда жармасы

* шошқа, кой еті

! Гипокалориялық емдәмде қанша ккал болуы тиіс?

* 1000 ккал

* 1200-1400 ккал

*2000л

*2500л


* 2500 көбірек

! Семіздікте сүйықтықпен тұздың мөлшері қанша болуы керек:

* нормаға сәйкес

* 75% төмендетілген

*50% төмендетілген

*нормадан жоғары

* 35% төмендетілген

! Қант диабетінде емдәммен емдеудің негізгі ұстындары:

* құндылығы төмен режимдерді енгізу

* тамақтану үлесінің режимдерін түзету

* интоксикацияны азайту

* тамақтану режимін сирету

* жоғары белокты өнімдермен қамтамасыз ету

! Субкалориялық рационда белоктың мөлшері қанша болу керек?

* физиологиялық нормаға сәйкес

*15-30% азайтылған

* 30-50% азайтылған

*майлар толық шығарылған

*10% жоғару болу керек

! Подаграда рационда ең бірінші қандай өнімдер шығарылады?

* жұжықтар

* сосискалар

* ірі тартылған ұннан нан

*гидрогенделген майлар

* полиқанықпаған май қышқылдарын

! Семіздікте айына қанша күн жеңілдету күндері тағайындалады:

* 1-2

* 15


*10

* 4


* 8

! Қандай заттектер шотынан цитрустарға аллергиялық реакциялар дамиды?

* гистамина және серотонин шотынан

*олардың құрамында сахарин, цикламат болуынан

* құрамында табиғи түрінде салицилаттар болуынан

* құрамында глютамин қышқылы болуынан

* құрамында глиадин болуынан

! Жармалар арасында ең аз аллергенді:

* майда жарма

* қарақұмық

* жүгері

* күріш жармасы

* сұлы

! Тағам аллергиясында бала рационынан бірінші кезеңде қандай тамақтар шығарылады?



* құрамында әртүрлі тағами қоспалар (бояғыш заттар, консерванттар, эмульгаторлар) бар өнімдер және тамақтар

* асқазан - ішек жолдарының тітірккендіргіштер (сорпалар, ашты, тұзды және қуырылған тамақтар, сүленген, дәм қоспаларды)

* механикалық тітіркендіргіш қасиетті бар өнімдер

* ішек перистальтикасын күшейтетін өнімдер және тамақтар

* аллергендік потенциалы орта өнімдер

! Тағами аллергияда бала рационынан бірінші кезеңде қандай тамақтар шектелінеді?

* өсімдік майын

* сүт және сүт өнімдері

* ет өнімдерін

* сары май, қант, тұз

* құс етін

! Қандай өнімдерде сахароза және крахмал тіпті жоқ?

*құрғақ жеміс қағында

* үрме бұршақта, жасыл бұршақ

* түрлі түсті қырыққабатта, брюссель қырыққабатында

* картопта

* шпинатта, салатта, қымыздықта

! Бірінші жастағы балаларда негізгі аллергендердің біреуі ол?

* сиыр сүтті

*шырындар

*езбелер

* ет


* қышқыл сүт өнімдері

! Аллергендік потенциалы жоғары өнімді белгілеп қойыңыздар:

* жылқы еті

*алмалардың жасыл сорттары

* жүгері

* цитрустер

* тауық еті

! Өнімдерге аллергиялық реакция дамуы неге тәуелді болады:

* бала жасына

* бүйректің қызметінің жеткіліксіздігіне

* ішек және бүйректің лимфа ағыстарының жалпылығымен

* ас қорытатын ферменттердің төмен белсенділігімен

* ауырған хирургиялық ауруларға.

! Потенциалы орта аллергендік өнімдерді атап шығыңыздар:

* сүт, сары май

* балық, теңіз өнімдері

* сиыр еті

* қышқыл сүт негізіндегі өнімдер

* жылқы еті

! Неге балық жиі атопиялық дерматиттің өршу себебі болып келеді?

* ішекте энтеропептидазалар жетіспеушіліктен

* ерекше М – паральбумин құрамында болуымен

* балықтардың аллергендері термостабильді

* трипсин және химотрипсинің жетіспеушілігінен

* өт қышқылдары жетіспеушілігінен.

! Науқасқа операцияға дейін қанша сағат қалғанда тамақ ішуге тиым салынады?

* 8 сағат

*12 с.


* 16 с.

* 20 с.


* 24 с.

! Операцияға 3 күн қалғанда қандай өнімдер рационнан шығарылады?

* ішек перистальтикасын бәсеңдетуші

*газдалған сусындар

* өсімдік талшықтарымен бай өнімдер

* метеоризм шақыратын өнімдер

*жоғарғы сорт ұнынан жасалған кондитерлік бұйымдар.

! Метеоризмнің алдын алу үшін қандай өнімдерді емдәмнен шығарамыз?

* сүтті

* қоюланған қант ерітінділерін



* нан, көкөніс

* қою кофе

! Ішастар қуысы органдарына жасалған операциядан кейін, бірінші тәулікте қандай емдәм ұсынылады?

* сүт емдәмі

* Борст емдәмі

* аштық


* Карель емдәмі

* магний емдәмі.

! АІЖ органдарына жасалған ағымы асқынбаған ­хирургиялық операциялардың ерте кезенінде сұйықтыққа орташа тәуліктік қажеттілік қанша?

* 2-3 л


* 3-4 л

* 4-4,5 л

*5-7л

*7 л көбірек



! Хирургиялық емдәмдері тағайындау көрсеткіштері:

* асқорыту органдарында жасалған операциялардан кейін

* ми қан айналуы бұзылуда коллапс немесе кома жағдайында ауыз арқылы тамақтану мүмкін емес болса

* бас сүйек - ми жарақаттанулар

* жоғары дене қызуымен жүретін жұқпалы аурулар

*жіті бүйрек жеткіліксіздігі

! Хирургиялық емдәмдердің тағайындау мақсаты қандай?

* егер пероральды қоректену қарсы көрсетілгенде немесе ауыз арқылы тамақтану мүмкін емес болса науқасты толық құнды қоректенумен қамтамасыз ету

* аялау мақсатымен асқорыту органдарының қызметін барынша жеңілдету

* азоттық қалдықтарды шығаруымен байланысты бүйректің қызметін аялау

* бауырдың өт түзу қызметін жақсарту

*гипогликемияны жою

! Қандай мезгілге Оа емдәмі тағайындалады?

жыл бойы


* 3 айға

*14 күнге

*7күнге

* 2-3 күнге



! Қандай өнімдер Оа емдәмінде ұсынылады?

* езбе тәрізді кез келген тығыз тамақ

* сүт, кілегей, қаймақ

* қою жүзім және көк өніс шырындары, газдалған сусындар

* майсызданған ет сорпасы

* қантпен итмұрын қайнатпасы

! 0а емдәмінде тамақтану жиілігін көрсетіңіз?

* тәулігіне 10-15 рет

*9-10 рет

* 7-8 рет

*3-4рет

* әр сағат сайын



! №0б емдәмінде қандай өнімдер қосымша енгізіледі?

* ет сорпасына дайындалған ботқа

*пісірілген етпен жасалған көжелер

*жармамен ет сорпалары

* булы омлет, шала пісірілген жұмыртқа, піскен еттің немесе балықтың езбесі

* көкөніс салаттары

! Об емдәмінде бір ретке арналған тамақтың көлемі қанша?

*50 мл жоғары емес

* 200-300 мл жоғары емес

* 500-600 мл

*1л жоғары

* 2 л жоғары

! Қандай өнімдер №Ов емдәмінде қарсы көрсетілген?

*үгілген еттен, тауықтан немесе балықтан жасалған булы тамақтар

*жаңадан жасалған сүзбе

* ашыған сүт сусындары

* кептірілген ақ нан

* шикі көкөністер және жеміс-жидектер

! 0в емдәмінің энергетикалық құндылығын көрсетіңіз?

* 800-1000 ккал

* 1200-1500 ккал

* 2200 - 2300 ккал

*2500-3000 ккал

* 3000 ккал жоғары

! Өңешке жасалған операциядан кейін қанша күннен кейін ауыз арқылы тамақтануға болады?

* 3 - 4 күні

*7 - 8 күні

*10-15 күні

*20-25күні

* 2 айдан кейін

! №Оа емдәмі аш ішек резекциясынан кейін қаншасыншы күні тағайындалады?

* 3 күні


*7 күні

*10 күні


*15 күні

*1 айдан кейін

! №4б емдәмінде қандай өнімдер шығарылады (аш ішекке жасалған операциядан кейін)?

* өсімдік талшықтармен бай

*жаңа дайындалған шай, шырындар, қайнатпалар

* дәнекерлік тінмен бай

*газдалған сусындар

*жоғары сорт ұнынан нан

! Ішектің сыртқы жыланкөздерінде қандай өнімдер шектеледі?

* липотроптық факторлармен бай өнімдер

*жоғарғы сорт ұнынан нан

* сары май

* шай, кофе

* шикі жеміс-жидектер

! Оа емдәмінде бір ретке арналған тамақтың көлемі қанша?

*50 мл жоғары емес

* 200-300 мл жоғары емес

*500-600


*1л жоғары

* 2 л жоғары

! Операциядан кейін 3 күні науқастың жағдайы жақсарғанда үлеске қосылады:

* уылжып піскен жұмыртқа

* піскен ет

* сары май

* кілегей

* кепкен нан

! Бірінші жастағы балаларда негізгі аллергендердің біреуі ол?

* сиыр сүтті

* шырындар

*езбелер


*ет

*қышқыл сүт өнімдері

! Сүттің қандай белоктары ең аллергенді болып келеді?

* казеин


* В- лактоглобулин

* өгіздің альбумині

* α- лактоальбумин

* желатин

! Аллергендік потенциалы төмен өнімді белгілеп қойыңыздар:

* жылқы еті

* цитрустер

* жүгері


* алмалардың жасыл сорттары

* тауық еті

! Өнімдерге тағам аллергия дамуы неге тәуелді болады:

* бала жасына

* бүйректің қызметінің жеткіліксіздігіне

* ішек және бүйректің лимфа ағыстарының жалпылығымен

* ас қорытатын ферменттердің төмен белсенділігімен

* ауырған хирургиялық ауруларға.

! Өнімдердің аллергендігін қандай әдіспен азайтуға болады:

* суға пісіру

* қуырудың

* майдалау

* сода ерітіндісінде сулау

* УФ сәулемен

! Қандай мезгілге элиминациялық емдәм тағайындалады?

* 2-3 айға

* 6 айға

*12 айға


* бір айлық үзілістермен

* 24 айға

! Қандай оқиғаларда өнімдерге аллергиялық реакциялар пайда болуы мүмкін?

* мүмкін, егер оларда антигендік белсенді макромолекулалар болса

* гастроинтестиналдық жолдың жағдаймен, организмнің иммунологиялық қорғанысының ерекшеліктерімен байланысты

* ас қорытатын ферменттерінің жоқ болуымен немесе төмен белсенділігімен

* крахмалды жоғары тұтынумен

* рационның құндылығын арттыру себебімен

! Ас қорыту жолы жағынан тағамдық аллергияның негізгі клиника көріністері:

* строфулюс

* құсу, метеоризм

* іш ауруы

* дерматит

* Квинке ісігі

! Потенциалы орта аллергендік өнімдерді атап шығыңыздар:

* сүт, сары май

* түсі ашық жемістер

* сиыр еті

* қышқыл сүт негізіндегі өнімдер

* жылқы еті

! Балықтың негізгі аллергені қалай аталады?

*глютен


* М – паральбумин

* термостабильді белок

* овоальбумин

*салицил қышқылы



! Емшек сүтінің қандай компоненті бала организмінде темірдің сіңуіне жағдай жасайды?

  • Трансферрин.

  • Лактоферрин.

  • Ферритин.

  • Актиферрин.

  • Ферковен.

! Емшек сүтінің диарейяға қарсы факторларына не жатпайды?

  • Емшек сүтінің Бифидус – факторы.

  • Бала ішегінде бейтарап ортасы

  • Емшек сүтінің лизоцимі.

  • Нормалы ішек микрофлорасы қалыптасуы.

  • Иммунитеттің тошалық факторлары.

! Емшекпен емізу кезінде семіздіктің алдын алу механизмін таңдаңыздар:
  • Емшек сүтінің артық тағамдық калориясы бар, ол баланың тәбетін төмендетеді.


  • Емшепен емізу артық май үйіршектерінің пайда болуының алдын алып, организмде липидтердің синтезін бұзады.

  • Емшек сүті баланың тәбеттін төмендетеді, артық май үйіршектерінің пайда болуын алдын алады.

  • Емшек сүтінің құрамында артық тағамдық калориялар жоқ, организімде артық май үйіршектерінің пайда болуын алдын алады.
  • Емшек сүті организмде липидтердің синтезін бұзады, баланың тәбетін жоғарылатады.


! Емшекпен емізудің гипотрофияны алдын алуда қандай механизімдері бар?

  • Емшек сүтінде артық калориялар бар, ол баланың тәбетін төмендетеді.

  • Емшекпен емізу диареядан қорғайды, баланың тәбетін жақсартады.

  • Емшек сүті балаға оңтайлы тағам және ол оны диареядан қорғайды.

  • Емшек сүті организмде липидтердің синтезін жоғарлатады, балаға арналған оңтайлы қоректену болып келеді.

  • Емшекпен емізу баланың тәбетін төмендетеді, организмде липидтердің синтезін жоғарлатады.

! Қанша уақыт бойы ерте мезгілде босану кезіндегі емшек сүттінің құрамы, жетіліп піскен сүттен айырықша болады?
  • 1-2 апта

  • 2-4 апта

  • 4-7 апта

  • 7-11 апта

  • 7-9 апта


! Жүктілік кезінде энергияға тәуліктік қажеттілігі қанша каллорияға жоғарылайды:

  • 300 ккал.

  • 350 ккал.

  • 450 ккал.

  • 500 ккал.

  • 550 ккал.

! Қанша каллорияға емшекпен емізетін әйелдің энергияға тәуліктік қажеттілігі жоғарлайды:

  • 300 ккал.

  • 350 ккал.

  • 450 ккал.

  • 500 ккал.

  • 550 ккал.

! Жүкті және емізетін әйелдерге ұсыныстар беруі кезде үлестін құндылығы бойынша нені есепке алу қажет?

  • Жүктілікке дейінгі дене салмағының индексін.

  • Жүктілік кезіндегі дене салмағының индексін.

  • Босанудан кейінгі дене салмағының индексін.

  • Дене салмағының индексі жалпы ескерілмейді.

  • Бала жасындағы дене салмағының индексін.

! Дене салмағының индексі деген ол:

  • Бойға дене салмағының қатысы.

  • Дене салмағына бойдың қатысы.

  • Квадратқа шығарылғандағы, бойға дене салмағының қатысы.

  • Квадратқа шығарылғандағы, дене салмағына бойдың қатысы.

  • Жастың дене салмағына қатысы.

! Дүние жүзілік денсаулық сақтау үйымының ұсыныстары бойынша ересек адамның дене салмағының индексі қаншаға тең?

  • 12,5-16,0.

  • 16,0-17,5.

  • 18,5-25,0.

  • 23,5-26,0.

  • 25,0-27,0.

!Жүкті әйелдердің тамақтануы неге әсер етеді?

  • Босанғанан кейін уыз сүтінің көлеміне.

  • Жаңа тұған нәрестенің дене салмағына.

  • Босанғанан кейін емшек сүтінің көлеміне.

  • Салдарлық гипогалактияның дамуына.

  • Босанғанан кейін лактацияның қалыптасуына.

! Қандай препараттарды қабылдау кезінде емшекпен емізу қарсы көрсетілген?

  • Радиоактивті, обырға қарсы.

  • Парацетамол, ибупрофен.

  • Сульфаниламидті препараттарды.

  • Диабетке қарсы.

  • Туберкулезге қарсы.

! Қандай препараттар лактацияны кемітеді?

  • Эстрогеннді контрацептивтер.

  • Спермицидтер.

  • Сульфаниламидтер.

  • Диабетке қарсы.

  • Туберкулезге қарсы.

! Ерте жастағы балаларды тамақтандыру тәжірибесінде иррационалды элементтерді көрсетіңіз:

  • Сұрауы бойынша емшекпен емізу.

  • Ананы баламен бірге ұстау.

  • Босанғанан кейін тездеп баланы бірінші рет емшекке салу.

  • Түнгі үзіліспен график бойынша емшекпен емізу.

  • Босанғанан кейін баламен ананың тері және визуалдық контакті.

! Қашан медициналық қызметкерлер әйелдерге емшекпен емізу бойынша кеңес беруді бастайды?

  • Босанудан кейін.

  • Босану алдындағы қатысулар кезінде.

  • Егер тек қана, әйелдер қызықшылық білдірсе.

  • Босанғанан кейін бірінші қатысу кезінде.

  • Егер тек қана, түйінді мәселелер пайда болса.

! Дұрыс вариантты таңдаңыздар:
  • 6 айға дейін баланы тек қана емшекпен емізу, бала өмірінің бірінші 6 айларында су беру, түнгі үзіліспен 3-3,5 сағат арасында емшекпен емізу.

  • Емшекпен баланы дұрыс емізу, емшекпен емізуді ерте бастау, сұраныс бойынша тәулігіне 8-12 рет емшекпен емізу, емшекпен баланы дұрыс емізу.

  • 6 айға дейін баланы тек қана емшекпен емізу, емшекпен емізуді ерте бастау, бала өмірінің бірінші 6 айларында су беру.


  • 6 айға дейін баланы тек қана емшекпен емізу, бала өмірінің бірінші 6 айларында су беру, түнгі үзіліспен 3-3,5 сағат арасында емшекпен емізу, емшекпен баланы дұрыс емізу.

  • Емшекпен емізуді ерте бастау, бала өмірінің бірінші 6 айында суды беру, сұраныс бойынша тәулігіне 8-12 рет тен кем емес, емшекпен баланы дұрыс емізу.

! Егер бала емшекпен дұрыс емізілсе, онда – дұрыс вариантты таңдаңыздар:
  • Баланың иегі емшекке тиіп тұрған жоқ, ареола жоғары және төмен жақтанда көрінеді.

  • Баланың иегі емшекке тиіп тұрған жоқ, беті іш жаққа тартылған, еріндері алдыға керілген.

  • Баланың ауызы кең ашылған, беті домалақ, иегі емшекке тиіп тұр.

  • Беті іш жаққа тартылған, еріндері алдыға керілген, ареола жоғары және төмен жақтан да көрінеді.

  • Баланың иегі емшекке тиіп тұрған жоқ, еріндері алдыға керілген

! Емшекпен емізу кезінде емізіктің зақымдалуының және қабынуының негізгі себебі:


  • 20 минуттан көбірек баланы емшекпен емізу.

  • Баланы емшекпен жиі емізу.

  • Баланы емшекпен дұрыс емес емізу.

  • Емізіктің түрі керілген.

  • Жалпақ емізікттер.

! Жүктілік кезінде сүт бездерінің күтімі бойынша ұсыныстар келесіден тұрады:

  • Күн сайын гигиеналық душ.

  • Әрбір емізу алдында сабынмен сүт бездерін жуу.

  • Емізгеннен кейін емізіктерге крем жағу.

  • Әрбір емізуден кейін емізіктерге фурациллин ерітіндісін жағу.

  • Әрбір емізуден кейін сабынмен сүт бездерін жуу.

! Оңтайлы босанудан кейін бірінші рет баланы емізудің оптималды уақыты:

  • 2 сағаттан кейін.

  • Бірінші 30 минутта.

  • 4-6 сағаттан кйін.

  • 2- ші тәулікте.

  • 30 минуттан кейін.

! Бала жағынан байланысты емшекпен емізуге қарсы көрсеткіштер:

  • Еріннің немесе таңдайдың бітілмеуі.

  • Зат алмасудың тұқым куалаушылық бұзылыстары.

  • Жаңа туған нәрестеде қан кету.

  • Диарея.

  • Физиологиялық сарғаю.

! Емшекпен емізу келесі жағдайларда толық қарсы көрсетілген:

  • Галактоземияда.

  • “үйеңкі сиропы” ауру кезінде.

  • Фенилкетонурияда.

  • Балада ауыз уылу (кандидоз) болса.

  • Шала туу кезінде.

! Қандай гестациялық жастан бастап шала туған баланы емшекпен емізуге болады:

  • 28 аптадан.

  • 30 аптадан.

  • 32 аптадан.

  • 34 аптадан.

  • Жалпы қарсы көрсетілген.



Емтихан сұрақтары:


  1. Үйлесімді тамақтану дегеніміз не?

  2. Емдік - профилактикалық қоректенуге арналған өнімдер қандай қасиеттерге ие болу қажет?

  3. Тағам жетіспеушіліктің қандай ерте белгілерін білесіз?

  4. Тағамның артықшылығы және жеткіліксіздігін нақтамалау үшін қандай көрсеткіш қолданылады?

  5. Қандай заттардың ықпалынан темірдің сіңуі жақсарады?

  6. Энергетикалық баланстың анықтамасын беріңіз?

  7. Созылмалы белок жетіспеушілік кезінде қандай ауру пайда болады?

  8. Линолен, линолевая және арахидон қышқылына тәуліктік қажетілік қандай?

  9. Әйелдердің тәуліктік рационда темірдің мөлшері қанша болуы қажет?

  10. Еркектердің тәуліктік рационда темірдің мөлшері қанша болуы қажет?

  11. С витамині қасиеті және тәуліктік қажетілігі қанша болуы қажет?

  12. В2 (мг) қасиеті және тәуліктік қажетілік қанша?

  13. В6 (мг) витамині қасиеті және тәуліктік мөлшері қанша?

  14. РР (мг) витамині қасиеті және тәуліктік мөлшері қанша?

  15. Асқазан секрециясын күшті қоздыратын тағамдарға кайсы жатады?

  16. АІЖ механикалық аялауында қандай мақсат қойылады?

  17. АІЖ химиялық аялауында қандай мақсат қойылады?

  18. АІЖ термиялық аялауында қандай мақсат қойылады?

  19. Ішектің перистальтикасын күшейтетіні қайсы?

  20. Семіздікте қандай аялау емдәмдер қолданылады?

  21. Қандай липотроптық факторларды білесіздер?

  22. №1 а емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз:

  23. №1б емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз?

  24. №1в емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз?

  25. №2 емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз:

  26. Асқазан және ұлтабардың ойық жара ауруында қандай емдәм тағайындалады?

  27. Іш қатуды болдырмайтын қандай өнімдер білесіз?

  28. Диареямен жүретін ішектің созылмалы ауруларында қандай өнімдер тағайындалады?

  29. Ішек перистальтикасын күшейтетін тағами заттарды көрсетіңіздер?

  30. Іш қатуда қандай емдәм тағайындалады?

  31. Ішектің жіті ауруларында қандай тамақтар шығарылады?

  32. Ішектің моторлық қызметін нормалауда қандай көмірсулар маңызды роль атқарады?

  33. №5 емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз:

  34. Гепатиттің қандай кезеңінде №5 емдәм тағайындалады?

  35. №15 емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз.

  36. Гастриттің күрт өршуінде қандай емдәм тағайындалады?

  37. Жіті панкреатитте қандай емдәмді тағайындаймыз?

  38. №5п емдәмнің тағайындау мақсаты:

  39. Өттің іркілуіне не әкеледі?

  40. Өт бөлінуін не ынталандырады?

  41. Холециститте емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз?

  42. Созылмалы холецистит, гепатит және бауыр циррозының өршуінде қандай емдәм тағайындалады?

  43. №10с емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз?

  44. Қандай емдәм қан қысымы жоғарлауға бейімді қан тамыр дистониясында тағайындалады?

  45. Қан айналу жеткіліксіздігінің I-II A дәрежесінде қандай өнімдерді шығару керек?

  46. №10 емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз.

  47. ҚЖ ІІБ- ІІІ қан айналу жеткіліксіздігінде қандай емдәм ұсынылады?

  48. Жұрек қан тамыр жеткіліксіздігінде емдәммен емдеудің негізгі мақсаты қандай?

  49. Ревматизмның жіті фазасында қандай емдәм тағайындалады

  50. Гипертониялық аурудың I- IIа, сатысында қандай емдәм ұсынылған:

  51. №10А емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз:

  52. Миокардтың жіті инфаркті кезінде беруге болмайтын тамақтарды көрсетіңіз.

  53. Созылмалы гломерулонефриттің рецидивінде немесе жітінің белсенді сатысында қандай емдәм қолданылады?

  54. №7 емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз?

  55. Орташа несеп синдромымен жүретін созылмалы гломерулонефритте қандай емдәм ұсынылады?

  56. Экстрареналдық көрініссіз жіті пиелонефритте қандай емдәм тағайындалады?

  57. Пиелонефрит және гломерулонефриттің өршуін алдын алу мақсатымен қандай уақыт бойы ашты тамақтарды қолданбайды:

  58. №7 а емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз:

  59. №7г емдәмнің тағайындау мақсаты

  60. Жіті пиелонефритте қандай өнімдер ұлестен шығарылады?

  61. № 7б емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз.

  62. Дисметаболиялық нефропатияның негізгі себебі қандай?

  63. Денеде артық салмақ бар деп айту үшін ДСИ қанша болу керек?

  64. Патогенез бойынша семіздіктің жіктелінуі:

  65. Семіздікте қандай өнімдер ұсынылады.

  66. Семіздікте сүйықтықпен тұздың мөлшері қанша болуы керек:

  67. Қант диабетінде емдәммен емдеудің негізгі ұстындары:

  68. Подаграда рационда ең бірінші қандай өнімдер шығарылады?

  69. Тағам аллергиясында бала рационынан бірінші кезеңде қандай тамақтар шығарылады?

  70. Бірінші жастағы балаларда негізгі аллергендер қандай?

  71. Аллергендік потенциалы жоғары өнімді белгілеп қойыңыздар:

  72. Потенциалы орта аллергендік өнімдерді атап шығыңыздар:

  73. Операцияға 3 күн қалғанда қандай өнімдер рационнан шығарылады?

  74. Метеоризмнің алдын алу үшін қандай өнімдерді емдәмнен шығарамыз?

  75. Ішастар қуысы органдарына жасалған операциядан кейін, бірінші тәулікте қандай емдәм ұсынылады?

  76. Оа емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз.

  77. №0б емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз.

  78. №Ов емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз.

  79. №4б емдәмнің жалпы сипаттамасын келтіріңіз.

  80. Сүттің қандай белоктары ең аллергенді болып келеді?




беттің беті

жүктеу 3,92 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау