С. А. Козлова, Т. А. Куликова

271 
эксперименттеу
. Мектепке дейінгі білім беруде қолданылатын 
қарапайым тәжірибелер мен эксперименттер баланың белгілі бір 
оқу пәні бойынша жаңа білім алуға көмектесуге бағытталады. 
Тәжірибе мен эксперимент жасау барысында бала 
объектінің қасиеттері мен қатынастарын тану мақсатымен оған 
әсерін тигізеді. Баланың белсенділігі арқылы қалыптасатын 
эксперименттеу қабілеті мектепке дейінгі жас уақытында 
қарқынды түрде дамиды (Н.Н Поддьяков, СЛ. Новоселова). 
Отандық ғылым да эксперименттеу баланың іздену қызметінің 
ерекше түрі деп қарастырылады. 
Заттардың кейбір қасиеттері мен белгілерін меңгеру үшін 
баланың белгілі - бір нақты нәтижеге бағытталған іздеу 
әрекеттері тиімді болады. Мысалы: тәрбиеші мектепке дейінгі 
жасындағы балалардың іздеу әрекеттері арқылы әртүрлі 
заттардың қасиеттерін анықтайтын қиын емес эксперименттерді 
ұйымдастырады: су құйылған ыдысқа кезек-кезек әртүрлі 
заттарды ағашты, қайықты, шегені салып, олардың қалқу 
қабілетіне 
қатысты 
өз 
пікірлерін 
пайымдайды. 
Іздеу 
әрекеттерінің көмегімен көрнекі - әрекеттік ойлау қабілеті 
дамиды. 
Оқыту 
барысында 
педагогтың 
ықпалымен 
ынталандырылатын іздеу әрекеттері танымдық нәтижеге 
бағытталады.Оның педегогикалық құндылығы осында. 
Көптеген заттардың (су, құм, т.б.) тікелей сезім мүшелері 
арқылы танылатын қасиеттері (түсі, көлемі, иісі) және тікелей 
танылмайтын жасырын қасиеттері (сынғыштық, судың бір 
жағдайынан басқасына өзгеруі , т.б.) 
Заттың жасырын қасиеттері қарапайым тәжірибелер 
арқылы анықталады. Тәжірибе барысында педагог балалармен 
бірге заттың белгілі бір жасырын қасиеттін анықтау үшін 
арнайы бір іс- әрекеттер жасайды. Мысалы; судың буға, қардың 
суға айналуы ; құммен, сазбен жасалатын тәжірибелер. 
Тәжірибелер балалардың қоршаған ортаныда болып жатқан 
құбылыстарды тереңірек түсінуге, олардың бір- бірімен әсерін 
түсініп білуге көмектеседі.Тәжірибе жасау мен эксперименттеу 

жүктеу 4,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: