«Құрылыс материалдарының, бұйымдарының және конструкцияларының өндірісі»

050730 «Құрылыс материалдарының, бұйымдарының және конструкцияларының өндірісі»

«Стандарттау және метрология» пәнінен

ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

Семей

2009

Алғы сөз

1 ӘЗІРЛЕГЕН

Құрастырушы т.ғ.к., «Стандарттау және құрылыс материалдарының технологиясы» кафедрасының аға оқытушысы Төлеубекова С.С.__________

2 ТАЛҚЫЛАҒАН

2.1 Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Стандарттау және құрылыс материалдарының технологиясы» кафедрасының отырысында

«____» _________2009 ж., № __ хаттама

«____» _________2009 ж., № __ хаттама

Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде шығаруға мақұлданған және ұсынылған

«____» __________2009 ж., № __ хаттама
Оқу-әдістемелік кеңесінің төрайымы,

бірінші проректор ___________ Ә.А. Молдажанова

4 АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН

Мазмұны

- Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігінің 2006 жылдың 23 желтоқсанында № 779 бұйрығымен бекітілген және іске енгізілген 050730 «Құрылыс материалдарының, бұйымдарының және конструкцияларының өндірісі» мамандығының ҚР МЖМС 3.08.358-2006 мемлекеттік жалпы-білім оқу стандартына сай;

- УСТ 042 РМҚК-СМУ-8-2007 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің жасалуына және ресімделуіне қойылатын жалпы талаптар» университет стандартына сай;

- ҚП 042-08.10.12-2007 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің құрылымы мен мазмұны» құжаттамалық процедурасына сай.

Бұл пән үш бөлімнен тұрады, олар бір-бірімен тығыз байланысты болып келеді, сондықтан бұл пәндерді бір оқулық курста оқыту әрбір қызмет бағытының маңыздылығы жөнінде толық түсінік береді.

«Стандарттау» атты бірінші бөлімінде Қазақстан Республикасындағы стандарттаудың құқықтық, ұймдастырушылық және әдістемелік негіздері беріледі. Стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттар, оларды жасау, бекіту және қолдану тәртібі.

«Сертификаттау» атты екінші бөлімі Қазақстандағы сертификаттаудың ұйымдастырушылық-әдістемелік және құқықтық принциптерге арналады.

«Метрология» атты үшінші бөлімінде метрология нысаны ретінде өлшеулер, халықаралық сауда-экономикалық және ғылыми-техникалық қатынастарда өлшемдердің бірлігіне жетудің рөлі мен мәні қарастырылады.

3.2 Осы курстың мақсаты студенттерге кәсіпорындардың сыртқыэкономикалық қызметтерінің дамуына қажетті және Қазақстаннның Бүкіләлемдік сауда ұйымына кіруі үшін халықаралық сертификаттау жүйелерінің деңгейіне жету үшін стандарттау, сертификаттау, метрология салалары жөнінде білім беру.

3.3 Осы курсты оқудың негізгі мәселесі – студенттерге өнімнің, қызметтердің, технологиялық процестердің параметрлерінің әдістері мен ережелері жөнінде түсінік беру; сонымен қатар студенттерді стандарттаудың, сертификаттау мен метрологияның даму тарихымен, олардың өнімнің сапасын жоғарлатудағы рөлімен, құқықтық, ұйымдастырушылық және әдістемелік негіздерімен, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік стандарттау және сертификаттау жүйелерімен, ұлттық, өңірлік және халықаралық деңгейлерде стандарттау және сертификаттау жөніндегі нормативтік құжаттарымен таныстыру; өлшемдер, олардың бірлігін қамтамасыз ету әдістері мен құралдары және қажетті дәлдікке жету тәсілдері жөнінде теориялық және тәжірибелік дағдылар беру.

3.4 Пәнді оқу нәтижесінде студенттер келесілер жөнінде түсінік алады:

- метрологияның, стандарттау мен сертификаттаудың тарихы мен олардың Қазақстан мен шетелдегі қазіргі жағдайы туралы;

- өлшеулер, олардың бірлігін қамтамасыз ету әдістері мен құралдары жөнінде;

- қажетті дәлдікке жету тәсілдері жөнінде;

- дамыған елдерде стандарттау қызметінің ұйымдастыруы туралы;

- стандарттау және сертификаттау жөніндегі халықаралық және өңірлік ұйымдары жөнінде;

- метрология, стандарттау мен сертификаттау арасындағы байланыстары жөнінде.

Сонымен қатар студенттер пәнді оқу барысында келесілерді білуі керек:

- стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі заңнамалық және нормативтік құқықтық актілерін, әдістемелік материалдарын;

- стандарттар мен өлшем бірліктеріне ведомствоаралық және ведомстволық бақылау жүйелерін;

- физикалық шамалардың бірліктерін қайта-өңдеу теориясы мен олардың өлшемдерін тасымалдау;

- өлшемдер мен өлшеу құралдарының нәтижелерін өңдеу әдістерін, олардың метрологиялық сипаттамаларын;

- өнімнің сертификаттау технологиясы мен ұйымдастыруын, өнімге сынақ жүргізу мен оны қабылдау ережелерін.

Пәнді оқу нәтижесінде студенттер келесілерді қолдануды білуі керек:

- стандарттау, сертификаттау мен метрология жөніндегі жұмыстарды жоспарлау мен жүргізудің компьютерлік технологиясын;

- өлшемдердің нәтижелерін өңдеу мен олардың дұрыстығын талдау әдістерін;

- өнімді сертификаттау жұмыстарын жүргізу кезінде өнімнің және процестердің сапасын бақылау әдістерін;

- өнімнің сапасы жөніндегі мәліметтерді талдау әдістері мен ақаулардың пайда болуын табу тәсілдерін;

- стандарттау, сертификаттау жөніндегі жұмыстардың экономикалық тиімділігін есептеу әдістерін.

Пәнді оқу барысында студенттер келесі дағдыларға ие болады:

- бақылаушы-өлшеуші және сынақ техникасымен жұмыс істеуді;

- өлшеу, сынау және бақылау құралдарын қолдануды;

- стандарттау, сертификаттау жөніндегі қолданыстағы стандарттарды және басқа да құжаттарды қайта-қарауды;

- кәсіпорындарда қолданылатын стандарттау, сертификаттау жөніндегі стандарттар мен басқа да құжаттарға жүйелі түрде тексеру жүргізуді;

- стандарттау мен сертификаттау салаларында отандық және шетелдік тәжірибелерді жүйелеуді білу.

1 Қоғамдағы стандарттаудың рөлі

2 Стандарттау және өнімнің сапасы

3 Дамыған елдерде стандарттаудың қалыптасуы

4 Стандарттаудың әдістері. Стандарттаудың нысандары

5 Техникалық реттеудің мақсаттары мен принциптері

6 Техникалық реттеу саласындағы Мемлекеттік органдар

7 Ақпараттық орталық және оның функциялары

8 Техникалық регламенттер мен стандарттардың Мемлекеттік қоры

9 Техникалық комитеттерді құру, бекіту және жою тәртібі

10 Техникалық регламенттер

11 Стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарға қойылатын талаптар

12 Стандарттау жөніндегі жұмыстарды жоспарлау

13 Техникалық реттеу саласында ҚР заңнамасын бұзғаны үшін мемлекеттік органдардың, олардың лауазымды адамдарының жауапкершілігі

14 Мемлекеттік органдар мен олардың функциялары

15 Мемлекеттік бақылауды жүргізетін лауазымды адамдардың функциялары мен құқықтары

16 Сәйкестікті растау саласында Үкіметтің құзыреті

17 Өнімді сертификаттау схемалары (сұлбалары)

18 Сәйкестікті растау саласында ТР органдары

19 Қызметтердің түрлері. Қызметтерді сертификаттау схемалары (сұлбалары)

20 Сынақ зертханасының (орталығының) басшысының функциялары

21 Өлшемдер бірлігін қамтамасыз етудің Мемлекеттік жүйесінің құрылымы

22 Физикалық шамалардың сандық және сапалық сипаттамалары

23 Өлшемдер әдістемелерінің түрлері, оларды жасау және сараптау

24 Эталондарды қолдану және сақтау тәртібі

25 Мемлекеттік метрологиялық қадағалаудың нысандары

26 Менеджмент жүйесі

27 Стандарттау жөніндегі халықаралық және өңірлік ұйымдары

28 Метрология жөніндегі халықаралық және өңірлік ұйымдары

29 Сәйкестікті растау жөніндегі халықаралық және өңірлік ұйымдары

6. 
   ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
   

4 кесте – Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету

8.1 Негізгі

8.1.1 Основы стандартизации, метрологии, сертификации и менеджмента качества. Учебное пособие под редак. Тазабекова Алматы.: 2003 г. - 450 с.

8.1.2 Е.М. Лифиц Основы стандартизации, метрологии и сертификации. М.: Юрайт, 2000 г. - 465 с.

8.1.3 Стандартизация и управление качеством продукции: Учебник для вузов. Под ред. Проф. В.А.Швандера. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2000 г.- 487 с.

8.1.4 Жанзақов М.М., Мырзабек К.А. Стандарттау – Қызылорда, «Тұмар», 2007 ж. – 224 б.

8.1.5 ҚР СТ 1.0-2000 ҚР МСЖ. Негізгі ережелер

8.1.6 ҚР СТ 1.1-2000 ҚР МСЖ. Стандарттау және шектес қызмет түрлері. Терминдер мен анықтамалар

8.1.7 ҚР СТ 1.2 – 2002 ҚР МСЖ. Мемлекеттік стандарттарды жасау тәртібі.

8.1.8 ҚР СТ 1.5 – 2000 ҚР МСЖ. Стандарттардың құрылуына, баяндалуына, ресімделуіне және мазмұнына қойылатын талаптар

8.1.9 ҚР СТ 1.7 – 1998 ҚР МСЖ. Стандарттау жөніндегі жұмыстарды жоспарлау тәртібі

8.1.10 СТ РК 1.8-98 ГСС РК Порядок издания и обеспечения нормативными документами и информацией Государственного фонда стандартов РК

8.1.13 ҚР СТ 1.16-2000 ҚР МСЖ. Стандартау жөніндегі нормативтік құжаттардың, сертификаттау ережелерінің міндетті талаптарын сақтауға және сертификатталған өнімдерге (жұмыстарға, қызметтерге) мемлекеттік қадағалау мен бақылауды жүргізу тәртібі

8.1.14 ҚР СТ 1.25-2001 ҚР МСЖ. Өнімді әзірлеу және өндіріске қою кезеңдерінде мемлекеттік қадағалауды жүргізу әдістемесі

8.2 Қосымша

8.2.1 Техникалық реттеу туралы ҚР заңы (2004 жылдың 9 қарашасы № 603 -11 (05.07.2008 ж. өзгерістер мен толықтырулармен)

8.2.2 Единая система конструкторской документации: Справ. пособие -М.: Изд-во стандартов,1986 г.

8.2.3 Управление качеством: Учебник для вузов/ С.Д. Ильенкова, В.С. Мхитарян и др.; под ред. С.Д.Ильенковой, - М.: Банки и биржи, ЮНИТИ, 1999 г.-199 с.

8.2.4 В.В. Окрепилов Управление качеством: Учебник для вузов/ 3-е., изд., доп. и перераб.- СПб.: Наука, 2000 г. - 911с.