Құрастырушы: педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент Б. Х

КЕЛІСІЛГЕН

Галиева Бахыт Хасеновна

Педагогика ғылымдарының кандидаты, психология және педагогика кафедрасының доценті

Психология және педагогика кафедрасы Ломов көшесі, 64 мекенжайындағы «А» корпусында, 149-аудиторияда орналасқан. Байланысу телефоны – 87182673685 (1139).

Әлемдік білім беру кеңістігіне енуге бағытталган Қазақстан Республикасындағы білім берудің жаңа жүйесінің қалыптасуы 5В010300 -«Педагогика және психология» мамандығынан бакалаврларды даярлаудың мазмұнын қайта қарауды талап етті. Бұл мамандықтан кәсіпқой бакалаврларды даярлауда негізгі пән – «психология-педагогикалық мамандығына кіріспе» ерекше орын алады.

- 1-курс студенттерінің кәсіби деңгейін көтеру, олардың ғылыми-зерттеу жұмыстарына қызығушылығын арттыру, психологиялық-педагогикалық аумақта өзіндік білімін көтеру.

• 
  педагогиканың әдіснамалық негіздері;
  
• 
  тәрбие мен оқыту процесінің іргелі идеялары, тұжырымдамалары, заңдары, заңдылыктары және принциптері жөнінде түсінік болу;
  
• 
  педагогиканың негізгі категорияларын және түсініктерін;
  
• 
  педагогикалық теориялар мен мектеп тәжірибесінің диалектикалық өзара байланысын;
  
• 
  оқыту мен тәрбиелеудің мәнін, мазмұнын, формалары мен әдістерін;
  

• 
  оқыту мен тәрбиелеудің жаңа педагогикалық технологияларының мәнін.
  

• 
  педагогикадан алған білімдерін тәжірибеде өздігінен қолдану;
  
• 
  мектептегі педагогикалық процесті жобалауды және жүзеге асыру;
  
• 
  оқушыларды тәрбиелеу және оқыту мақсаттары мен міндетгерін аныктау;
  
• 
  оқушылардың ойлау іс-әрекетін белсендіретін тәсілдерді қолдануға икемді болу;
  
• 
  окыту мен тәрбиелеудің жаңа педагогикалық технологияларын тәжірибеде пайдалану; мектепте педагогикалық процесті ұйымдастыру.
  

Бұл курсты оқу студенттерге төмендегідей мүмкіндік береді:

• 
  тәрбие мен окытудың ғылыми негіздерін, педагогиканың негізгі категорияларын, оның құрылымын, мектептегі оқу-тәрбие процесін құрудың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктерін, қазіргі кездегі педагогика ғылымының даму тенденцияларын меңгеруге;
  
• 
  өзіндік педагогикалық көзқарасты қалыптастыруға;
  
• 
  болашақ маман араласатын шын педагогикалық іс-әрекетті одан әрі жетілдіру және өздігінен білім алу үшін негіз жасауга.
  

ҚР Конституциясы «ҚР білім беру туралы» Заңы. «Білім беру туралы» Заңда анықталған мұғалімдердің құқықтары мен міндеттері. ҚР жоғары кәсіптік білім беру Тұжырымдамасы. Мемлекеттік стандарттар. ҚР 2005-2010 жж. Мемлекеттік білімді дамыту бағдарламасы.

Педагог мамандығының пайда болуы және қалыптасуы. Педагогтық азаматтық боршы. Өткен дәуірдегі көрнекті педагогтар. Педагог мамандығының ерекшеліктері. Педагог мамандығының білімділік деңгейінің диагностикасы. Педагог мамандығының гуманистік ұжымдық және шығармашылық сипаты. Педагог мамандығының болашақ дамуы.

Педагогикалық іс-әрекетінің мәні: педагогикалық іс-әрекетінің мақсаты тарихи динамикалық құбылыс ретінде. Педагогикалық қызметтің негізгі түрі білім беру және тәрбиелеу.

Педагогтың жеке тұлғасы: негізгі кәсіби маңызды қасиеттері. Педагог пен оқушылар іс-әрекетінің тиімді критерийлері.

Н.В. Кузьминаның зерттеуі бойынша педагогикалық іс-әрекетінің компоненттері. А.И.Щербаковтың зерттеуі бойынша педагогикалық процесті жүзеге асыру сатысындағы педагогикалық іс-әрекетінің компоненттері. Н.Д.Хмельдің зерттеуі бойынша педагогикалық іс-әрекетінің компонеттері (функционалдық мәні). Педагог педагогикалық іс-әрекет субъектісі ретінде: педагог позициясы, педагогтың әлеуметтік кәсіби позициясы. Л.Б.Ительсонның зерттеуі бойынша педагогтың негізгі ролдік педагогикалық позициясының сипаттамасы. Педагогикалық іс-әрекетке кәсіби даярлық. Кәсіптену педагогикалық білім беру мақсатының бейнеленуі ретінде.

«Кәсіби біліктік» ұғымы. Психологиялық-педагогикалық білімі. «Іскерлік» ұғымы. Педагогикалық іскерлік жиынтығы ретінде педагогтың педагогикалық біліктілігінің құрылымы. Педагогтың теоретикалық және практикалық (тәжірибелік) даярлығының мазмұны. Педагогтың кәсіптік біліктілігі мен педагогикалық шеберлігі.

4-тақырып. Педагог тұлғасының кәсіби қалыптасуы мен даярлығы. Студенттің оқу еңбегінің мәдениеті.

Педагогтың жалпы педагогикалық жағдайы, осы кезеңдегі кәсіби дайындыққа қойылатын талаптар. Болашақ педагогтың жалпы педагогикалық білім, іскерлік дағдының қалыптасу деңгейлері мен кезеңдері. Педагогикалық пәндер бойынша оқу процесін ұйымдастыру. Педагогикалық мамандықты таңдау себептері мен педагогикалық іс-әрекет мотивациясы. Педагогикалық білім беру жүйесіндегі педагогтың жеке басының дамуы. Студенттің оқу еңбегінің мәдениеті. Болашақ педагог – студенттің кәсіби тұрғыдағы өзін-өзі тәрбиелеу, студент педагогтың өзбетінше білім алуының негізі.

Педагогикалық тәжірибе міндеттері. Педагогикалық тәжірибені ұйымдастырудың негізгі ережелері. Студенттерді педагогикалық тәжірибеге дайындау. Педагогикалық тәжірибе мазмұнының ерекшеліктері. Педагогикалық тәжірибеге басшылық жасау жүйесі. Педагогикалық тәжірибе кезіндегі іс-әрекетіне бақылау жасау түрлері мен формалары.

Педагогикалық зерттеулердің жетекші принциптері. Ғылыми ісденістердің негізгі звенолары, олардың мінднттері, өзара байланысы. Педагогикалық зерттеуді құрастыру логикасының жалпы негіздері. Ғылыми еңбектердің түрлері: реферат, баяндама, хабарлама, рецензия, оқу құралдары, диссертация. Педагог тұлғасының қалыптасып дамуындағы зерттеушілік іс-әрекетінің ролі.

Педагогтың шығармашылық даярлығы мен педагогикалық мұраты. Педагогикалық шығармашылықтың «алгоритмі». Шығармашылық процедура мен педагогикалық міндеттерді жүзеге асыру технологиясы. Шығармашылық ойлау. Педагогтің жеке басының студенттері тәрбиелеудегі шығармашылық рөлі.

Педагог іс-әрекеті құрамындағы педагогикалық қарым-қатынас. Коммуникативтік міндет. Педагогикалық қатынас функциясы. Педагогикалық қарым-қатынасты жүзеге асыру кезеңдері мен түрлері. Көпшілдік педагогтың кәсіби-тұлғалық қасиеті ретінде. Кәсіби педагогикалық қарым-қатынас стильдері.

1. Мұғалім мамандығына қойылатын талаптар.

2. Менің болашақ мамандығым: тағдау себептерім.

3. Педагог тұлғасының негізгі кәсіби сапалары.

4. Педагогикалық шеберліктің компоненттері.

5. Мұғалім мамандығының даму перспективасы.

6. Педагогтың құзырлығы.

7. Педагогикалық қарым-қатынас негіздері.

8. Педагогикалық іс-әрекеттің этикасы мен эстетикасы.

9. «Психология» терминінің мәні мен пайда болуы.

10. Психология ғылымының мәнісі мен мағынасы.

11. Халықтык білім көлеміндегі психология.

12. Клиникалық психология.

13. Психология мамандыгынын таңдаудагы мотивизация.

14. Профессионалдык психологиялык іс-әрекетіндегі специфика.

15. Психологтың кәсібилігі.

16. Психоанализ және самоанализ.

17. Қазақстан Республикасындағы психология ғылымының дамуы.

18. Психолог маман ретінде өзін реттеуі.

19. Кәсіби ажырату және оның мәнісі тұлғаның өзін реттеуі.
11 Курс саясаты

Оқытушы мен студенттердің академиялық этикасының саясаты университеттің ішкі тәртібінің ережелеріне сәйкес болуы тиіс. Оқу процесіне белсенді түрде қатысу қажет. Оқу материалы бойынша сұрақтар қою, тиянақты жауаптар беру және өзіндік көзқарастарды таныту өте маңызды. Оқытушы мен курстастарды сыйлау керек. Оқытушы сөйлегенде, дауыстап әңгімелесуге болмайды, екінші ескертуден соң студент аудиториядан шығарылады. Сабақтарды орынды себепсіз босатуға тыйым салынады. Әрбір себеп анықтамамен расталуы қажет. Студент босатқан сабақтарының орнын оқытушының анықтаған уақытында толықтыруы тиіс. 10 минуттан артық кешіккен студент сабаққа жіберілмейді. Сабаққа кешігудің немесе келмеудің себептерін алдын-ала ескерткен жөн. Үй тапсырмасын және басқа жазба жұмыстарды дер кезінде тапсыру қажет. Бақылау жұмысын, тестті, емтиханды тапсыруда көшіруге жол берілмейді. Оқытушының консультациясына қатысу міндетті. Сабақ барысында ұялы телефондар сөндірілген қалыпта болуы талап етіледі. Сағыз шайнауға дөрекілік пен мәдениетсіздіктің белгісі ретінде қатаң тыйым салынады.

Оқу процесіне қатысу дегеніміз – сабаққа қатысу, пікірталаста және топ жұмысында белсенділік көрсету, топтастарының оқуына әсер ету. Сабаққа 100 пайыз қатысып, берілген тапсырмаларды уақытымен және дұрыс орындаса – ең жоғарғы 100 балл қойылады. Курсты меңгеру барысында балдар былай бөлінеді:

• 
  дәріске қатысу – 1 балл, конспектің бар болуы – 1 балл;
  

• 
  тәжірибелік сабаққа қатысу – 1 балл, тәжірибелік жұмысты орындау – 5 балл (оның ішінде үй тапсырмасын орындау -3 балл, сұрақтарға жауап беру, жаттығу жұмыстарын орындау, тақырып бойынша талдау жасау - 2 балл).
  

• 
  материалды толық меңгеру - 10 (екінші рейтинг кезеңінде – 13) балл;
  

• 
  сұрақтарға жауап бере алу – 4 (5) балл;
  
• 
  материалдың мазмұндалуына шығармашылық көзқарас және өз ойын айта білу – 3 балл;
  
• 
  грамматикалық және стилистикалық сауаттылық - 1 балл.
  

Мәселен, дәрісті орынды себепсіз босату үшін 2 балл шегеріледі (-2); дәрістің шала конспектіленгені үшін жарты балл кемітіледі (-0,5); тәжірибелік сабақтарда белсенділік танытпай, немқұрайды қатынасу ең кем дегенде жарты балды шегерумен (-0,5) жазаланады.

Толық дұрыс жауап 100 балмен бағаланады, оның ішінде:

100–90 балл – тиянақты, дәйекті, байланысты, толыққанды жауап; балдардың шегерілуі жауаптың мәнін және дұрыстығын бұзбайтын кемшіліктердің кездесуімен байланысты;

89-75 балл – материалды толық игергендігі, мәселе бойынша әдебиеттерді білетіндігі көрінетін және қосымша сұрақтардың қажеттігінсіз берілген жауапқа қойылады;

74-50 балл – студент тек негізгі материалды біледі, мәселе бойынша әдебиеттерді шатастырады, қойылған қосымша сұрақтарға жеткіліксіз жауаптар қайырады;

49-0 балл – студент толық және дұрыс жауап беруге қауқарсыз, қосымша сұрақтар оған көмектеспейді, мәселе бойынша әдебиеттер қарастырмаған.

Пән бойынша әрбір рейтинг мына формула бойынша анықталады:

Р1,2 = АҮ*0,7+МБ*0,3,

мұндағы Р1, Р2, АҮ– бірінші, екінші рейтингтің, ағымды үлгерімнің балдары.

Екі рейтингтің орташа арифметикалық көрсеткіші негізінде емтиханға жіберілу рейтингі белгіленеді:

ЖР = (Р1+Р2)/2,

мұндағы ЖР – студенттің емтиханға жіберілу рейтингі.

Қорытынды рейтинг төмендегі формула арқылы анықталады:

ҚР = ЖР*0,6+ҚБ*0,4,

мұндағы ҚР – қорытынды рейтинг, ҚБ – қорытынды емтиханның балл түріндегі бағасы.

Табыс тілейміз!

12 Әдебиеттер тізімі

Негізгі:

1. 
   ҚР Конституциясы. –Алматы, 1992
   
2. 
   ҚР «Білім беру туралы» Заңы. //Казахстанская правда, 11 маусым 1999
   
3. 
   Білім беру саласындағы мемлекеттік саясат Тұжырымдамасы. –Алматы, 1995
   
4. 
   Н.А.Березовин Педагогикалық қатынасу мәселелері. –М., 1989
   
5. 
   Н.В.Кузьмин Мұғалім еңбегі психологиясы очерктері. –Л., 1967
   
6. 
   А.И.Мищиенко Педагог мамандығына кіріспе. -Новосибирск, 1991
   
7. 
   Педагогика. /В.А.Сластенин түзеген –М., 2000
   
8. 
   Выготский Л.С. История развития высших психических функции. Собр. Соч. Т.З.-М., 1983.
   
9. 
   Годфруа Ж. Что такое психология? В 2 т.- М.,1992.
   
10. 
    Платонова К. К. Занимательная психология.- М.,1990.
    
11. 
    Гамезо М. И., Домашенко И. А. Атлас по психологии. -М.,1996.
    
12. 
    Грановская Р. М. Элементы практической психологии.- Л., 1984.
    
13. 
    Психология познавательных процессов,- Самара, 1992.
    
14. 
    Виллюнас В. К. Психология эмоциональных явлений.-М.,1976.
    
15. 
    Лурия А. Р. Язык и сознание.-М.,1979.
    
16. 
    Трусов В. П. Современные психологические теории личности. - ЛГУ, 1990. 10.Ю.Ярошевский М. Г. Психология в 20-м столетии. -М.,1974.
    

11.Педагогическая и возрастная психология.- М., 1983.

12. Абрамова А. С. Практическая психология.- М.,1999.

1З.Гальперин П. Я. Введение в психологию.- М., 1996.

14.Н.Петровский А. В. Популярные беседы о психологии.- М.,1983.

15.Столяренко Л. Д. Основы психологии.- Ростов-на-Дону, 1996.

16. Психологический словарь. Под ред. Петровского А. Г. и Ярошевского М. М., 1997.

Көмекші:

17. Берн Э.Люди, которые играют в игры.- Спб.,1992.

18.Гриндер Д., Бедлер Р. Из лягушек а принцы,- Воронеж, 1993.

19.Козлов Н. Н. Как относиться к себе и людям или практическая психология на каждый день. - М, 1993.

20.Столяренко Л. Д., Корешкова Н. В. Психология личности и типология поведения.- Ростов - на-Дону, 1994.

21.Давыдов В. В. Проблемы развивающего обучения.- М.,1996.

22.Ильясов И. И. Структура процессов учения.-М.,1986.

23.Петровский А. В. Личность, деятельность, коллектив.- М.,1992.

24.Леонтьев А. Н. Проблемы развития психики.-М., 1988.

25.Овчарова Р. В. Справочная книга школьного психолога.- М.,1993.

26. Ю.Ананьев Б. Г. Человек как предмет познания.- Л., 1968.

жүктеу 224 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: