Рассмотрены вопросы безопасности жизнедеятельности и условие

63 

 

(4.9) формуламен Е

расч 

есептейміз: 

 

      

,

9

,

329

5

,

1

7

,

39

9

,

0

68

,

0

8

2200

2



















SK

n

F

E

Л

расч



лк > 

,

300

min



E

 лк 

 

Жобаланатын  бөлмеде  жасанды  жарықтандыру  жүйесін  ұйымдастыру 

үшін  ЛЕЦ 40 лампасымен АОД типті сегіз шамдарды орналастырамыз. 

n-ді  қатар  санына  бөліп,  әрбір  қатарда  орнатылатын  шамдар  санын 

анықтаймыз.  Шамның  ұзындығы  белгілі  болғандықтан,  қатардағы  барлық 

шамдар ұзындығын есептейміз.  

Шамдарды екі қатарға орналастырамыз. 

Әрбір қатардағы шамдар саны: N

р

 = n/2 = 4. 

Шамның ұзындығы АОД = 1,2 м, бір қатардың ұзындығы 4 



 

1,2 = 5,2 м. 

Қатар арасындағы қашықтықты келесі формуламен есептейміз: 

 

                                  L=



h, 

(4.14) 

 

Мұндағы, 



 –  бірқалыпсыз коэффициенті, 1.2-ге тең ; 

 

        h –  іліну биіктігі. 

 

                             L=1.3



2.8=3,64, м 

 

Шамдардың бөлмеде орналасу жоспары 1.5 – суретте көрсетілген.  

Іліну төбесін екі лампалы АОД шамдармен люминесцентті күндізгі түсті   

ЛД 40 лампасымен жабдықтаймыз. 1.4 – кестеде осы лампаның сипаттамасы 

келтірілген. 

 

 

 

1 – шам 

4.5 сурет – Шамдардың орналасуы  

64 

 

 

4.4 кесте – ЛД 40 лампасының сипаттамасы 

Т

ип

, ма

ркас

ы

 

Қуат, Вт 

Жарық 

ағыны, лм 

Ұ

зы

нд

ы

ғы

, мм 

 

Диаметр, 

мм  

Жан

уд

ы

ң о

рташа 

ұзақт

ы

ғы

, с

ағ

 

Т

емп

ер

ату

ра, 

К 

 

ЛД 

40 

40 

2400 

1213,6 

40 

10000 

6400 

 

 

б) II әдіс. Нүктелік әдіс. 

     

 

Нүктелік  әдісті  дөңгелексимметриялық  нүктелік  шағылу  кезінде 

пайдаланамыз,  шамның  жарықтық  ағыны  (немесе  шамның  жарықтық 

ағынының  қосындысында)  әрбір  жарықшамда  1000  лм  тең.  Мұндай 

жарықшамнан  пайда  болатын  жарықты  шартты  деп  атайды.  Әрбір 

светильниктегі шамның жарық ағынын келесі формуламен анықталады: 

 

                                                Ф=

,

1000









Е

К

у

з

Е



                                                  (4.15) 

 

Мұндағы, μ – “қашықта” орналасқан светильниктердің әсерін ескеретін 

коэффициент, 

 

                                                         μ = 1,1 



1,2, 

 

                            



Е

у

– бақыланатын нүктедегі қосынды шартты жарықтану; 

                            

Е

у

–    изолюкстің  кеңістіктік  графигінен  жеке  светильник    

үшін анықталады [17]; бақылау нүктесі ретінде таңдалады, ол 

жерде 



Е

у

 ең кіші шамаға ие. 

Нормаланған жарықтану, 300 лк; 

Жоғары дәлдіктегі жұмыстың көріну разряды; 

Қор коэффициенті  К

з

 – 1,3 

Толығымен шаңөтпейтін жарықшамдар – 3 м биіктікке орнатылған. 

Еден үсті жұмыс кеңістігінің ұзындығы  h

p

 – 1,2 м. 

Жарықталған бет үстіндегі светильник биіктігі 

 

                                                           h = 3 – 1,2 = 1,8, м 

 

  ДРИ шамды таңдаймыз , ол үшін 

65 

 

 

                                                                ג 



h = 0,6 м, 

 

бұдан         

 

                                                     ג = 0,6* h = 0,6 *1,8 = 1,08, м 

 

 

 Шамның екі қатарын орнатамыз. 

      

 О  бақылау  нүктесін  белгілейміз.  Оған  жақын  төрт  шамның 

арақашықтығында d = 3,5 м., h = 1,8 м орналасады. 

 h=  1,2  м  нүктеден  горизонталды  сызық  жүргіземіз,  вертикалды  сызықпен 

қиылысқанша, d = 3,5 м нүктеден түсілілген. 

      

 А  нүктесі  изолюкстің  4,5  лк  қиылысында  жатыр.  Демек,  төрт 

жарықшамның  әрқайсынан    1  лк  шартты  жарықтану  пайда  болады,  ал 

барлығы 18 лк. 

      

Келесі екі жарықшам үшін d = 9,1 м, олардың әрқайсысы шартты  0,5 лк 

жарықталуды жасайды ( В нүктесі),  

19

1

18









Е

у

 

      

Жарық ағынын келесі формуламен есептейміз: 

 

                                                    Ф=

,

28500

19

2

,

1

3

,

1

300

1000









 лм 

 

Кесте бойынша [16]  ДРИ шамын таңдаймыз, жарықтық ағыны 3200 лм, 

қуаттылығы 400 Вт. 

  4.5  Кондиционерді таңдау 

Тазалық  пен  оптималды  микроклиматы  қамтамасыз  ететін  жақсы 

дамыған  әдіс  –  кондиционерлеу,  яғни  өндірістік  жұмыс  орнында 

кондиционермен  жасанды  микроклимат  құру.  Бір  сағат  ішінде  өнірістік 

жұмыс  орнынан  ауаны  L  (м

3

/сағ)  және  сонымен  бірге  артық  жылуды  Qизб 

шығару мөлшері келесі формуламен анықталады: 

 

                                                      L=Q

изб

/С

в

хtxy

в

,                                             (4.16) 

 

Мұндағы,  С

в

  –  кебу  ауаның  жылу  сйымдылығы,  ккал/кг  х  град  (Св  =  0,24 

ккал/кг х град) 

 

     t = t

ух

 – t

вх

, С

0

 (есептеуде t = 50 С

0 

деп аламыз); 

 

       y

в

  –  температураға  байланысты  анықталатын  кетіп  жатқан   

ауаның  тығыздығы,  кг/м

3

  (есептеу  кезінде  1,20  кг/м

3 

деп 

аламыз). 

 

Артық жылу – бұл бөлмедегі жылу бөліну мен қоршаған ортаға сыртқы 

қоршаулар арқылы жылу берудің айырмасы: