Рассмотрены вопросы безопасности жизнедеятельности и условие

61 

 

 

n —  бөлмедегі шамдар саны; 

 



  —  жарық 

ағының 

қолдану 

коэффициенті, 

яғни 

жарықтанатын  жазықтыққа  түсетін  барлық  шамдардың 

жарық ағынының бөлігі; 

 

Z  —  жарықтың бірқалыпсыз коффициенті; 

 

S  —  жарықтанатын бөлменің ауданы; 

 

K  —  жарықтану 

жүйесінің 

қолдану 

процесінде 

жарықтанудың  төмендеуін  ескеретін  қор  коэффициенті 

(шамдардың ескіруі, кірленуі). 

Жарық  ағының  қолдану  коэффициенті  жазықтыққа  жеткендегі  жарық 

ағынының бөлмедегі толық жарық ағынының қатынасын береді. Қабырғаның 

шағылу  коэффициенті 



с

  мен  төбенің  шағылу  коэффициентінен 



п

  бөлменің 

көрсеткішінен тәуелді. Ол келесі формуламен есептеледі: 

 

                           

)

(

B

A

H

AB

p







,                                           (4.10) 

 

Мұндағы, А  – бөлме ұзындығы; 

 

    B  – бөлменің ені; 

 

    H

р 

–  жұмыс  орны  үстіндегі  шамдар  іліну  биіктігі. 

Люминесцентті  жарық  шамы  еденнен  3  м  биіктікте 

орнатылады. 

Минималды  жарық  жазықтығы  нормаланғандықтан,  есептеуде 

жарықтың бірқалыпсыз коэффициенті Z енгізіледі. Люминесцентті шам үшін 

Z = 0.9 тең. 

Бір шамның жарық ағынынң (4.9) формуладан табамыз:  

 

                          

,

Zη

SK

E

F

min

л



 

 (4.11) 

 

Бұл жұмыс категориясы үшін ең аз жарықтану E

min

 = 300 лк (люкс) тең [3]. 

Жарықтану пульсация коэффициенті 15%тен көп емес. 

Қор коэффициенті K = 1,5. 

Жобалантын  бөлме  үшін  ортақ  жарықтандыру  жүйесі  үшін  керекті 

шамдар санын анықтаймыз. 

 A = 6,4 м, B= 6,2м. 

Ілмелі  төбені  ЛЕЦ  40  екі  лампалы  АОД  типті  люминесцентті 

шамдармен  жабдықтаймыз.  1.3  –  кестеде  осы  лампаның  сипаттамасы 

келтірілген. 

62 

 

4.3  кесте –  ЛЕЦ 40 лампасының сипаттамасы 

Т

үр

і, 

мар

ка

сы

 

Қуат, 

Вт 

Жарық 

ағыны, лм 

Ұзындығы, 

мм көп 

емес 

Диаметр, 

мм көп 

емес 

Жан

уд

ы

ң о

рташа 

ұзақт

ы

ғы

, 

сағ

 

Т

емп

ер

ату

ра, 

К 

 

ЛЕЦ 

40 

40 

2200 

1213,6 

40 

10000 

3900 

 

Қабырға  мен  төбеден  жарық  ағынының  шағылу  коэффициенті 

сәйкесінше келесі мәндерге тең: р

ст 

=50%, р

пт

 = 70%. 

(4.10) формула бойынша бөлменің көрсеткішін: 

 

             

,

125

.

1

)

2

.

6

4

.

6

(

8

.

2

2

.

6

4

.

6

)

(















B

A

H

AB

p



 

 

Енді  есептелген  бөлменің  көрсеткіші,  қабырға  мен  төбеден  жарық 

ағынының  шағылу  коэффициенті    үшін  жарық  ағынының  қолдану 

коэффициентін η = 0,68 кестеден анықтаймыз [6].   

(4.9) формуладан керекті шамдар санын есептейтін формуланы аламыз: 

 

             

,

8

9

.

0

62

.

0

2200

2

5

.

1

7

.

39

300

2

min

























Z

F

K

S

E

n

Л



 

 

Жарықтандыру жүйесін орташа меншікті қуаты бойынша есептейміз. 

Жарықтандыратын құрылғының қуатын есептейміз: 

 

                  

,

4

.

476

7

.

39

12

0











S

W

W

Вт 

(4.12) 

 

мұндағы W

0

 = 11



15 Вт/кв.м – шамның орташа меншікті қуаты. 

Алынған  қуат  бойынша  шамдардың  керекті  саны  келесі  формуламен 

есептейміз: 

                                

,

2

0

W

W

n



 

(4.13) 

 

                          

8

955

5

40

2

1

476

<

=

×

=

.

.

n