ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ӘДЕТ-ҒҰРЫПТАРЫ МЕН

24

ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ӘДЕТ-ҒҰРЫПТАРЫ МЕН 

САЛТ-ДӘСТҮРЛЕРІ

1-тапсырма.

Берілген  етістіктерді үш жаққа қой. Жалғауларын жаз.

Етістіктің 

шақтары

Үлгі

Келу

Алу

Білу

Осы шақ

тұр + мын

Келер шақ

тұр + а + мын

Өткен шақ

тұр + ды + м

2-тапсырма.

Сөздердің мағынасына қарай орнын ауыстырып сөйлем құрап жаз.

Қарамен жазылған сөздерге сұрақ қойып жаз.

Мен,  ояндым,  кеш.  Көрдік,  қызық,  фильм,  біз.  Кетті,  Самат, 

ертеңгісін. Жолдасым, келді, менің, кеше.

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

3-тапсырма.

  Төменде  берілген  етістіктерге  үлгі  бойынша  осы  шақ,  келер  шақ,  өткен 

шақтардың жұрнақтарын қосып жаз.

Үлгі: сату – сатып тұру, сатады, сатты.

Сату, келу, тігу, тоқу, беру, сұрау.

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

25

4-тапсырма.

Көп нүктенің орнына сұрақтарға жауап беретін сөздерді қойып жаз.

Үлгі: 

Не істеді? 

Не істейді? 

Не істеп жатыр?

  

Ілді              

    Іледі               

  Іліп жатыр

 

  жуды                    ...                          ...

               ...                          ...                          шығарып жатыр 

               ...                         құяды                   ... 

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

5-тапсырма.

Өлеңді түсініп, мәнерлеп оқы. Көшіріп жаз.

Абай атаңның өлеңін жатта. 

Әдемілеп қағазға жазып, бөлмеңе іліп қой.

Өлеңді мұқият оқи отырып кестені толтыр.

Бес нәрседен қашық бол,

Бес нәрсеге асық бол

Адам болам десеңіз.

Өсек, өтірік, мақтаншақ,

Еріншек, бекер мал шашпақ –

Бес дұшпаның білсеңіз.

Талап, еңбек, терең ой,

Қанағат, рақым ойлап қой –

Бес асыл іс көнсеңіз.

                                      (Абай)

Бес дұшпан

Бес асыл іс

1.

1.

2.

2.

3.

3.

4.

4.

5.

5.

26

6-тапсырма.

Мақалдардың екінші жартысын  тауып, толықтырып жаз.

Керекті сөз тіркестер мен сөз: арлы бала, сорлы бала, әдетке, әдеттен.

1. Әдепті бала – ... , 

  Әдепсіз бала – ... .

2. Үйрен жақсы ... , 

  Жирен жаман ... . 

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

7-тапсырма.

Мақал-мәтелдерді көшіріп жаз.

Мақал-мәтелдердің аудармасын дұрыс тауып, мәнін түсіндір.

Мақал-мәтелдер

Аудармасы

1. Сыйлап берсе, суын іш.

2. Той тамағы – тәтті.

3. Сыйласқанның суын іш.

4. Тату үйдің тамағы тәтті.

1. Когда в семье лад, все вкусно подряд.

2. В гостях у друга и воду подадут – пей.

3.  Празничные блюда – самые изысканные 

    блюда.

4. И вода  – еда, если от души подана.

8-тапсырма. 

Сөздерді үлгі бойынша сұрақтарға сәйкес өзгертіп айт.  

Үлгі:

 

Не істеді? 

Не істейді?

 

Жапсырды 

Жапсырады

 

Салды 

...

 

Тазалады 

...

 

Ашты     

...    

 

Қойды  

...

9-тапсырма. 

Картаны толтыр.

Үлгі:  Айгүл – зат есім +

Сөздер

Зат есім Сын есім Сан есім

Етістік 

Айгүл, дәптер, оқулық  +

 

 

 

Төрт, бес, жүз

 

 

 

Жүгір, секір, ойна

 

 

 

Қызыл, қызық, биік