Программалау тілдері жоғары оқу орындарына арналған оқулық



жүктеу 2,9 Mb.
Pdf просмотр
бет63/82
Дата19.11.2018
өлшемі2,9 Mb.
#20460
түріПрограмма
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   82

 
174 
getmaxx()  функциясы  экранның  оң  жақтағы  ең  шеткі  нҥктесінің  x 
координатасын анықтайды, ал getmaxy() функциясы  — экранның ең  тӛменгі у 
нҥктесінің координатасын анықтайды.  
Сызықтар түсін тағайындау функциясы  setcolor(col); 
мҧндағы сol – тҥс атауы немесе тҥс коды. Сызық және мәтіндер тҥсі осы 
функциямен беріледі. Ал сызық типі setlinestyle() функциясы арқылы 
тағайындалады.  
Тҥстер  бҥтін  сан  тҥріндегі  кодпен  немесе  константа  тҥрінде  бас  әріппен 
жазылатын ағылшынша тҥс атауларымен беріледі. 
Тҥстердің стандартты белгіленулері тӛмендегідей: 
 
 
 
 
 
Кӛмескі тҥстер        Кодтары 
       Ашық тҥстер 
Кодтары 
Қара  (BLACK) 

Қара қошқыл (DARKGRAY)     

Кӛк (BLUE) 

Кӛкшіл (LIGHTBLUE) 

Жасыл (GREEN) 

Ақ жасыл (LIGHTGREEN ) 
10 
Кӛгілдір (CYAN) 

Ақшыл кӛк (LIGHTCYAN)      
11 
Қызыл (RED) 

Қызғылт (LIGHTRED) 
12 
Кҥлгін (MAGENTA) 

Қызғыш (LIGHTMAGENTA)   
13 
Қоңыр (BROWN) 

Сары (YELLOW) 
14 
Сҧр (LIGHTGRAY) 

Ақ (WHITE) 
15 
Мысалы: setcolor(YELLOW);   setcolor(3);   setcolor(5); 
Экранның фоны түсін ӛзгерту функциясы  
setbkcolor (түсі); 
Мысалы: setbkcolor(BLUE);    setbkcolor(14); 
 
Мәтін шығару функциялары 
Графикалық  режимде  экранға  мәтін  шығарарда  символдар  кӛлемін, 
бағытын  (тік,  кӛлденең),  бекітілген  бірнеше  қаріп  тҥрінің  бірін  таңдау 
мҥмкіндіктері  бар.  Осындай  символдар  параметрлері  мынадай  функция 
арқылы беріледі: 
settextstyle(Қаріп, Бағыты, Кӛлемі); 
outtextxy  және  outtext  функциялары  арқылы  шығарылатын  мәтіндердің  қаріп 
тҥрін, кӛлемін және бағытын тағайындайды. Қаріп (шрифт) параметрі ретінде 
тӛмендегі константалардың бірін пайдалануға болады.  
 
Константа                    Мәні    
Қаріп типі  
DEFAULT_FONT 
 
Стандартты. Әрбір  символ 8 х 8 пиксел кӛлемдегі 
 
             квадрат ішіне шығарылады.  
TRIPLEX_FONT   

Triplex шрифті (TRIP.CHR файлы) 
SMALL_FONT 
 

Майда шрифт (LITT.CHR файлы) 
SANSSERIF_FONT 

SansSerif  тік шрифті (SANS.CHR файлы) 
GOTHIC_FONT 
 

Готикалық шрифт (GOTH.CHR файлы) 


 
175 
Орыс қаріптері тек стандартты тҥрде ғана (default_font) шығарылады. 
Бағыты параметрі берілген мәтінді тік немесе кӛлденең беруді тағайындайды, 
оның мәндері: 
   HORIZ_DIR 
 
 

Символдар  солдан оңға қарай жазылады 
   VERT_DIR   
 
              1 
Символдар тӛменнен жоғары қарай жазылады 
Кӛлемі  1-ден  10-ға  дейін  ӛзгере  алады.  Бҧл  шама  DEFAULT_FONT 
стандартты  қарпі  (8х8  пиксел)  ҥшін  әр  символды  неше  есе  ҥлкейту  керек 
екендігін кӛрсетеді (стандартты матрица 8*8 болғандықтан, егер кӛлемі 4 болса, 
онда символдар 32*32 пикселдік матрицаға дейін ҥлкейеді).  Ал  қалған  қаріптер 
ҥшін  бҧл  параметр  сызықтық  емес,  экспоненциалдық  масштабтау  шкаласын 
кӛрсетеді.  Символдың  негізгі  нҧсқасы  кӛлемі  4-ке  тең  болып  саналады, 
сондықтан  ол  7 болса, онда  символдар 2 есе ӛседі;  егер  8  болса  -  3  есе;  ал  9 
болса  -  онда  4  есе  ҧлғаяды.  Символдар  әрқашанда  ҥздіксіз  жіңішке  сызық-
тармен жазылады. 
Экранға мәтін шығару функциясы – outtext (“Мәтін”); 
қостырнақшаға  алынған  мәтінді  курсор  тҧрған  орыннан  бастап  экранға 
шығарады.  Мәтін  ішінде  басқару  символдары  болмауы  тиіс,  мысалы,  \n. 
Шығарылатын  символдар  тҥсі  setcolor,  шрифт  типі  —  settextstyle 
функцияларымен беріледі. Мысалы: 
setcolor(4); moveto(250,10);outtext(“Омаров Марат”); 
Экрандағы кӛрсетілген орынға мәтін шығару функциясы – 
outtextxy(x, y, “мәтін”);     
Курсорды  алдымен  х,  у  нҥктесіне  орналастырып  алып  барып,  мәтінді  экранға 
шығарады.  Мәтін шығарылған соң, курсор бҧрынғы орнында  (х,у) қалады. 
  Шығарылатын символдар тҥсін – setcolor(), қаріп типін — settextstyle() функциясымен 
беруге болады. Мысалы: 
setcolor(4); outtextxy(250,2,"Омарова Айман"); 
Компьютер бейнежадына пиксел жазу функциясы – 
putpixel(x, y, Түсі); 
координатасы (х, у) пиксел-нҥктені Түсі санына байланысты бояп шығады. Түсі 
ағылшынша  сӛзбен  немесе  кодпен  беріледі.  Бҧл  функцияны  цикл  ішіне 
орнатып, сызықтар сызуға болады. Мысалы: 
setcolor(BLUE); 
for(x=20; x<=200; x++) 
   putpixel(x,100, BLUE); 
for(y=100; y<=280;y++) 
   putpixel(200,y, BLUE); 
line(200,280,20,100); 
 
Түрлі сызықтар салу үш функция арқылы орындалады: 
1) line (x1, y1, x2, y2); 
A(20,100) 
B(200,100) 
C(200,280) 
11.2 сурет. Тҥзу сызықтар салу  


 
176 
x1,y1 нҥктесінен x2,y2 нҥктесіне дейін сызық сызады, бірақ мҧнда курсор орны 
ӛзгермейді.  
2) lineto (x, y); 
Курсор  тҧрған  нҥктеден  х,у  нҥктесіне  дейін  сызық  салады,  мҧнда  курсор 
бҧрынғы орнынан жаңа орынға ауысады. 
3)   linerel (dx, dy);  
Курсор тҧрған х, у нҥктесінен х+dx, у+dy нҥктесіне дейін сызық салады, яғни 
сызық  координаталары  салыстырмалы  тҥрде  беріледі.  Мҧнда  да  курсор 
бҧрынғы орнынан жаңа орынға ауысады. 
Сызықтар  осыған  дейінгі  setcolor()    функциясы  тағайындаған  тҥспен  және 
setlinestyle()  функциясы  арқылы  орнатылған  стильмен  сызылады.  Мысалы, 
ромб сызудың екі тәсілін келтірейік. 
1 тәсіл 
setcolor (GREEN);  
moveto(100, 10); lineto(50, 90);  lineto(100, 170);  
setcolor(RED);  lineto(150, 90); lineto(100, 10); 
2 тәсіл 
setbkcolor (WHITE); setcolor (GREEN); 
line(100, 10,  50, 90); line(50, 90, 100, 170); 
setbkcolor (RED); 
line(100, 170, 150, 90); line(150, 90, 100, 10); 
11.2. Сызық стильдерін беру 
Геометриялық фигуралар сызықтарының қалыңдығы мен түр сипатын 
беру функциясы 
setlinestyle(tip, obr, tol); 
сызықтар    стилін  береді,  мҧндағы  tip  –  алдын  ала  анықталған  константа,  ол 
сызық  ти-пін  береді.    tol  –  сызық  қалыңдығын  анықтайтын  константа 
(NORM_WIDTH 
–  қалыпты,  THICK_WIDTH  –  қалыңырақ).  Егер 
программалаушы  анықтаған  сызық  типі  қолданылатын  болса,  онда  obr  мәні 
тӛрт таңбалы оналтылық константа және ҧзындығы 16 пиксел сызық кесіндісін 
кодтау ҥлгісі болуы тиіс. 
tip  константасының мҥмкін  мәндері (сызықтық элементтер ҥшін) 
0   SOLID_LINE       (жай сызық ) 
1   DOTTED_LINE   (пунктир сызық – нҥктелерден тҧрады) 
2   CENTER_LINE    (штрих-пунктир сызық – нҥктелер мен  сызықшалардан  тҧрады) 
3   DASHED_LINE   (DOTTED_LINE  сызығынан ҧзындау келген пунктир сызық) 
4   USERBIT_LINE   (программалаушы анықтаған сызық)        
tol – қалыңдық  параметрінің мҥмкін мәндері 

NORM_WIDTH    (қалыңдығы бір пиксел) 

THICK_WIDTH    (қалыңдығы ҥш пиксел) 
Obr параметрі tip  константасы  мәндері 4-ке тең болғанда ғана жҧмыс істейді 
(қалған жағдайларда ол қарастырылмайды, сондықтан оны 0 деп алуға болады). 
Оның  кӛмегімен  кез  келген  периодты  тҥрде  қайталанатын  сызық  тҥрін  бере 


жүктеу 2,9 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   82




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау