Машықтану сабағы. Сандар массивімен жұмыс

Массивтер ұғымымен таныстыру. Массив түрлері, оларды есептерде қолдану. Бірөлшемді массивтерді қолдану.

Тапсырмалар:

1. 
   Бір өлшемді 30 элементтен тұратын массивтің оң элементтерінің санын анықтау
   
2. 
   Бір өлшемді 30 элементтен тұратын массивтің теріс элементтерінің санын анықтау
   
3. 
   Екі өлшемді 30 элементтен тұратын массивтің оң элементтерінің санын анықтау
   
4. 
   Екі өлшемді 30 элементтен тұратын массивтің теріс элементтерінің санын анықтау
   
5. 
   Бір өлшемді 15 элементтен тұратын массивтің 1-ші жолының оң элементтерінің қосындысын анықтау
   
6. 
   Екі өлшемді 20 элементтен тұратын массивтің 1-ші бағанының оң элементтерінің қосындысын анықтау
   
7. 
   Бір өлшемді 15 элементтен тұратын массивтің n-ші жолының элементтерінің көбейтіндісін анықтау
   
8. 
   Екі өлшемді 15 элементтен тұратын массивтің n-ші бағанының элементтерінің қосындысын анықтау анықтау
   
9. 
   Екі өлшемді 20 элементтен тұратын массивтің n-ші жолының элементтерін нөлге айналдыру
   
10. 
    Екі өлшемді кездейсоқ элементтерден тұратын массивтің n-ші бағанының элементтерін бірге айналдыру
    

№6 Машықтану сабағы. Екі өлшемді массивтер, оларды сипаттау, қолдану.

Екі өлшемді массивтер ұғымын тереңдету. Оларды программалауда қолдану әдістерін меңгеру.

Тапсырмалар:

1. 
   2 массив берілген. Элементтерінің қосындысын бөлек-бөлек есептеп алып, үлкенін анықтау керек.
   
2. 
   Матрицаның бір жолында орналасқан элементтерін өсуі бойынша реттеу.
   
3. 
   Матрицаның i –ші жолы мен j-ші бағанының орындарын ауыстыру.
   
4. 
   Матрицаның i –ші жолында орналасқан элементтерді кемуі бойынша реттеу.
   
5. 
   Матрицаның және вектордың минималды және максималды элементтерін табу.
   
6. 
   30 жол 30 бағаннан тұратын матрица берілген. Нөмірі берілген баған мен матрицаның соңғы бағанының орындарын ауыстыру.
   
7. 
   Матрица берілген оның транспонирленген матрицасын құру.
   
8. 
   Матрицаның нөлден өзгеше және нөлге тең элементтерінің санын анықтау
   

№7 Машықтану сабағы. Жолдарды өңдеу.

Жолдарды өңдеу функцияларымен танысу. Деректердің жолдық типі. Ішкі жолдар.

Тапсырмалар:

1. 
   Символдар тізбегі берілген. 2-ші символдың позициясын анықтау.
   
2. 
   Символдар тізбегі берілген. 2-ші символды алдыға қарай 1 позицияға жылжыту.
   

№8 Машықтану сабағы. Деректердің жиын типтерімен жұмыс.

Жиындар ұғымын қалыптастыру. Жиындарды қолданып есеп шығару. Жиындарға қолданылатын амалдар.

1. 
   Тақ сандар жиыны берілген. 7-ге еселі сандардан жаңа тізбек құру.
   
2. 
   Тақ сандар жиыны берілген. 5-ке еселі сандары нешеу екенін анықтау.
   
3. 
   n саннан тұратын жиын берілген. 6-ға еселі сандары нешеу екенін анықтау.
   

№9 Машықтану сабағы. Деректердің аралас типтерімен жұмыс

Аралас типті деректер туралы ұғым. Оларды сипаттау, қолдану алгоритмін меңгеру. Жазулар ұғымымен танысу.

Тапсырмалар:

1. 
   Бір топта оқитын студенттердің аты-жөні, туған датасы берілген. Әр студенттің туған датасын енгізгенде оның жасы нешеде екенін шығаратын программа құру.
   
2. 
   Бір топта оқитын студенттердің аты-жөні, 1-ші және 2-ші семестрда қай пәндерден емтихан тапсырғандығы, олардан алған бағалары берілген. 1-семестр және 2-семестр қортындысын жеке жеке шығару.
   
3. 
   Бір топта оқитын студенттердің аты – жөні, адресі берілген. Фамилиялары бірдей студенттерді анықтау.
   
4. 
   Бір топта оқитын студенттердің аты-жөні, 1-ші және 2-ші семестрда қай пәндерден емтихан тапсырғандығы, олардан алған бағалары берілген. Сессияны тапсыра алмағандардың тізімін шығару.
   

Қосалқы алгоритмдерді құру, оларды шақыру, қолдану әдістерін меңгеру.

1. 
   Үш таблица берілген. Сәйкес элементтерінің қосындыларының максимумын табу қосалқы алгоритмін құру..
   
2. 
   Тең қабырғалы үшбұрыштың ауданын табу қосалқы алгоритмін құру.
   
3. 
   n! –ды есептеу қосалқы алгоритмін құрып, оны (n-k)! –ды есептеуде қолдану.
   

№11 Машықтану сабағы. Файлдарды сұрыптау

Тапсырмалар:

1. 
   Институтқа оқуға тапсырған абитуриенттер тізімін файлға жазу. Онда абитуриенттің аты-жөні, туған датасы, мектепті аяқтаған жылы, аттестаттағы бағасы, жатақханаға мұқтаждық белгісі, оқуға түсу емтиханынан бағалары берілсін. Сыртқы файлда деректерді сұрыптау әдістерін қолдану.
   

№12 Машықтану сабағы. Тізімдер. Тізімнен элементті шығару.

Динамикалық жады. Көрсеткіштер. Тізімдер ұғымдарын бекіту.

Тапсырмалар:

1. 
   20 студенттен тұратын оқу тобы туралы деректерді тізімге енгізу.
   

2. 
   Әрбір студент үшін 4 емтиханнан бағаларын көрсету.
   
3. 
   Әрбір студент туралы деректерді экранда енгізгенде оны бір бағытты тізімге енгізетін программа құру.
   

№13 Машықтану сабағы. Тізімдермен жұмыс

Тапсырмалар:

1. 
   Институтқа оқуға тапсырған абитуриенттер тізімін файлға жазу. Онда абитуриенттің аты-жөні, туған датасы, мектепті аяқтаған жылы, аттестаттағы бағасы, жатақханаға мұқтаждық белгісі, оқуға түсу емтиханынан бағалары берілсін.
   
2. 
   Сыртқы файлдан деректерді бір бағытты тізімге енгізу.
   
3. 
   Тізімнің соңына, басына элементтерді енгізу.
   
4. 
   Тізімнен элементті шығару.
   

1. 
   Алгоритмдерге қойылатын негізгі талаптар?
   
2. 
   Алгоритмнің детерминделгендік қасиеті?
   
3. 
   Алгоритмнің дискреттілік қасиеті?
   
4. 
   Алгоритмнің ортақтық қасиеті?
   
5. 
   Алгоритмдер командалардың қандай екі негізгі типінен құрылады?
   
6. 
   Алгоритмнің белгілері. Олардың атқаратын қызметі?
   
7. 
   Блок-схема деген не? Ол қалай қолданылады?
   
8. 
   Деректер деген не?
   
9. 
   Деректердің қандай түрлері бар?
   
10. 
    Деректердің сипатталуы, программада қолданылуы.
    

1. 
   Компьютерді іске қосу алгоритмін құру
   
2. 
   Компьютерді өшіру алгоритмін құру
   
3. 
   Компьютерде кино қосу алгоритмін құру
   
4. 
   Компьютердегі операциялық жүйе қызметінің алгоритмін құру
   
5. 
   Жаңа файл құру алгоритмін құру
   
6. 
   Жаңа папка құру алгоритмін құру
   
7. 
   Файлды дискетке жазу алгоритмін құру
   
8. 
   Файлды қағазға басу алгоритмін құру
   

Сұрақтар:

1. 
   Есептеу алгоритмі деген не?
   
2. 
   Формула көмегімен шешілетін есептерге қандай алгоритм құрылады?
   
3. 
   Таблица деген не?
   
4. 
   Таблицалық әдістің блок схемадан айырмашылығы неде?
   
5. 
   Екі санның үлкенін табу алгоритмі қандай алгоритмге жатады?
   
6. 
   Ақиқат және жалған мәндерді қабылдайтын айнымалыларды қалай атайды?
   
7. 
   Әріптер мен сандардың бірігуінен құралған мән қандай айнымалыға жатады?
   
8. 
   Алгоритмнің түрлері -
   
9. 
   Құрылған әрекеттер жиыны бірінен кейін бірі тізбектеліп орындалатын болса, қай алгоритмге жатады?
   
10. 
    Айнымалының мәніне байланысты 1 немесе бірнеше әрекеттерді таңдап орындау керек болса, қай алгоритмге жатады?
    
11. 
    Айнымалының мәніне байланысты бір немесе бірнеше әрекеттерді қайталап орындау керек болса, қай алгоритмге жатады?
    
12. 
    Алгоритм геометриялық фигуралармен құрылса қалай аталады?
    
13. 
    Алгоритмнің берілу тәсілдері?
    
14. 
    Таблицалық әдіс деген не?
    
15. 
    Төртбұрыштың ауданын есептеу қандай алгоритмге жатады?
    

1. 
   Тізбекті немесе сызықты структуралы алгоритмге мысалдар келтіру.
   
2. 
   Тармақталған алгоритмге мысалдар келтіру.
   
3. 
   Циклдік алгоритмге мысалдар келтіру.
   
4. 
   Рекурсивті алгоритмге мысалдар келтіру.
   
5. 
   N! –ды есептеудің алгоритмін, блок-схемасын құру
   
6. 
   xⁿ –н есептеудің алгоритмін, блок-схемасын құру
   
7. 
   Бір сан ойла, оған 1500-ді қос, егер шыққан сан 1550-ден артық болса одан 150-ді ал, егер – кем болса, онда 150-ді қос. Сонда қандай сан шықты? Осы есептің алгоритмін жазу.
   
8. 
   ax=b теңдеуін шешу алгоритмін құру.
   
9. 
   Есептің блок-схемасын құру: Егер Айдын үйде болса, онда кітапханаға барамыз, кері жағдайда Кайратқа телефон соғып, Интернет – кафеге барамыз Егер Қайрат үйінде болмаса, онда сабақ оқуға отыруым керек.
   
10. 
    ах³+bx²+cx+d=0 теңдеуін шығару алгоритмін құру.
    

Сұрақтар:

1. 
   Пост машинасы.
   
2. 
   Пост машинасы мен Тьюринг машинасын салыстыру.
   
3. 
   Пост машинасын құру әдістері.
   
4. 
   Тьюринг машинасын құру әдістері.
   
5. 
   Алгоритмнің формальды анықтамасы?
   
6. 
   Цикл деген не?
   
7. 
   Циклдың қандай түрлері бар?
   
8. 
   Таңдау операторы қай уақытта қолданылады?
   
9. 
   Таңдау операторының жазылу форматы қандай?
   

1. 
   Бастапқы жағдай: Пост машинасының лентасы бос. Мына программа нәтижесінде лентада қандай өзгерістер болады:
   

2. ->3

2. 
   Лентада n белгіленген ұяшықта массив берілсін. Каретка шеткі сол жақтағы белгіні көретеді. Берілген массивтің оң жағынан t қашықтықтағы ұяшықта тағы бір белгі тұр. Пост машинасы үшін берілген массивті берілген ұяшыққа жылжыту программасын құрыңыз.
   
3. 
   Лентада әр түрлі ұзындықты 2 массив берілген. Каретка массивтің біреуінің шеткі секциясын көрсетіп тұрсын. Пост машинасы үшін массивтің ұзындықтарын салыстырып, ұзынын өшіретін программа құру.
   

Сұрақтар:

1. 
   Шама деген не?
   
2. 
   Шаманың неше түрі бар?
   
3. 
   Айнымалы шама деген не?
   
4. 
   Тұрақты шама деген не?
   
5. 
   Енетін шама деген не?
   
6. 
   Шығатын шама деген не?
   
7. 
   Аралық шама деген не?
   
8. 
   Литерлік шама деген не?
   
9. 
   Сандық шамалардың қандай типтері бар?
   
10. 
    Логикалық шама деген не?
    
11. 
    Есептеу алгоритмі деген не?
    
12. 
    Есептеу алгоритміндегі негізгі объект-
    
13. 
    Орындаушы үшін реттеліп жазылған әрекеттер тізбегі қалай аталады?
    
14. 
    Алгоритм белгілі бір класқа жататын есептерді шығаратындай құрылса, алгоритмнің қай қасиетін анықтайды?
    
15. 
    Алгоритмнің барлық нұсқауларын дәл орындаған жағдайда шектеулі қадамнан соң белгілі бір жауап алынса, қай қасиетті қнағаттандырады?
    
16. 
    Алгоритмде мағынасын әрқалай түсінетін нұсқаулар болмаса, қай қасиетті қанағаттандырады?
    
17. 
    Алгоритмде орындалатын әрекеттердің бірнеше жеке жеке қадамдар тізбегіне бөлінуі қай қасиетін анықтайды?
    
18. 
    Алгоритм адамның бір тілді білетін, оқи алатын қасиеттеріне сүйеніп құрылса, алгоритмнің қай қасиетін анықтайды?
    
19. 
    Команда немесе нұсқау деген не?
    
20. 
    Математикалық формула көмегімен шығарылатын есептерге құрылған алгоритм қалай аталады?
    

Тапсырмалар:

4. 
   Тақ сандар тізбегі берілген. 7-ге еселі сандардан жаңа тізбек құру.
   
5. 
   Тақ сандар тізбегі берілген. 5-ке еселі сандары нешеу екенін анықтау.
   
6. 
   n саннан тұратын тізбек берілген. 6-ға еселі сандары нешеу екенін анықтау.
   
7. 
   қатар қосындысын анықтау.
   
8. 
   қатар қосындысын анықтау.
   
9. 
   , i<=10 қатар қосындысын есептеу
   
10. 
    қосындысын есептеу алгоритмін құру.
    
11. 
    қосындысын есептеу алгоритмін құру.