Бақылау сұрақтары
Лабораториялық жануарлар дегеніміз не ?
Лабораториялық жануарлар не үшін қолданылады ?
Лабораториялық жануарларды қолдану мақсатына қарай айтып беріңіз.
Омыртқалы жануарлар туралы не білесіз ?
Омыртқасыз жануарлар туралы айтып беріңіз.
Омыртқасыз жануарлардың ішінде кең қолднылатын өкіліне сипаттама беріңіз.
Лабораториялық жануарлардың генетикалық негіздері туралы не білесіз?
Сызықты және сызықсыз бағытта алынатын жануарлар туралы не білесіз ?
Лабораториялық жануарлар қандай ауруларға және сыртқы ортаның қандай факторларына өте сезімтал ?
Инбридинг дегеніміз не ? Оның ролі қандай ?
Лабораториялық жануарларды іріктеп алуда қандай принциптер бар ?
Лабораториялық жануарлар үшін сапалы азықтандырудың маңызы.
Капрофагия дегеніміз не және оның қандай маңызы бар ?
Виварийлер және олардың түрлері туралы айтып беріңіз.
Питомниктер дегеніміз, не үшін қолданылады ?
Клиникалық бөлме туралы айтып беріңіз.
Лабораториялық жануарларға қандай төсеніш материалдары қолданылады ?
Лабораториялық жануарларды не үшін және қалай белгілейді ?
Тірі организмге материалдарды жіберу әдістерін айтып беріңіз.
Лабораториялық жануарлардан қанды қалай алады ?
Лабораториялық жануарлардың өлекселерін сою туралы айтып беріңіз.
Тәжірибеден кейін жануарларды қалай өлтіреді ?
Пайдаланылған жануарлардың өлекселерін қалай зарарсызданырады және қалай жояды ?
Қандай құжаттар жүргізу керек ?
Бақылау сұрақтары:
Конвенциальды және гнотобиотикалық жануарлар туралы не білесіз?
Лабораториялық жануарлардың қандай ауруларын білесіз ?
Індетті ауруларының жіктелуін айтып беріңіз.
Қандай вирусты ауруларды білесіз ?
Бактериальды ауруларды айтып беріңіз.
лабораториялық жануарлардың микоз ауруларының себептерін айтыңыз.
Тоғышарлар тудыратын аурулардың классификациясы қандай ?
Қарапайымдылар тудыратын аурулар туралы айтып беріңіз.
Құрт ауруларының себептері қандай ?
Арахноздар туралы не білесіз ?
Лабораториялық жануарлардың жұқпалы емес аурулары қандай ?
Лабораториялық жануарлардың жиі ауыратын ауруларына тоқталыңыз.
Індетті және тоғышарлар тудыратын ауруларды емдеу және алдын алу шаралары туралы не білесіз ?
Лабораториялық жануарлардың ішінде індетті ауру туа қалғанда қолданылатын іс-шаралар қандай ?
Суықтан, азық құнарсыздығынан пайда болатын аурулардың алдын алу шаралары қандай ?
Генетикалық негіздегі ауруларды болдырмау шаралары қандай ?
Қорытынды.
Лабораториялық істің негізін меңгерудің әсіресе биологиялық мамандықтың зерттеушілері үшін маңызы өте зор. Табиғатта жүріп жатқан экологиялық өзгерістер нешетүрлі аурулардың туындауын тудырып отыр.
БҰҰ деректері бойынша тек қана соңғы 40 жылдың ішінде 72 жаңа аурулар пайда болған. Ескі індеттер өз түрлерін басқаша өзгертуде. Микробтардың өзгергіштігі сондай, олар кейде «тізгіндеуге» келмей кетеді. Мысал ретінде батысниль вирусын, Венесуэль жылқы энцефалитін, ВИЧ мутациясын, А типті пневмонияны, құс тұмауын, менингиттің жаңа түрін келтіруге болады.
Тағы бір ескеретін жағдай, қазіргі вирус қоздырғыштары малдарға, жәндіктерге, тіпті адамдарға қарағанда сыртқы ортаның өзгерістеріне өте жылдам бейімделгіш.
Міне осындай жағдайлар лабораториялық істі сапалы зерттеулер жүргізу үшін қосымша пән ретінде оқып-үйренуді қажет етеді. Ол ауруға диагноз қою, ауру қоздырғыштарын бір-бірінен ажырату, емдеу және сақтандыру шараларын ұйымдастыру үшін қажет.
Жапон ғалымдары жаңа туған тышқандардың организміндегі метаболизмдердің ерекшеліктерін зерттей келе, олардың шу мен кіндік арқылы қоректенулері тоқтағанда және әлі ана сүтін қабылдамаған ең бірінші кезеңдегі бірнеше сағат ішінде қатты ашыққандықтан өз торшаларын жоятынын анықтаған. Бірнеше минуттан бірнеше сағатқа дейін созылатын ондай құбылыс организмді әлсіретеді, резистенттілігін төмендетеді. Мұндай құбылыс барлық сүтқоректілерде, оның ішінде адамда да жүреді. Оны аутофагия дейді.
Лабораториялық істі меңгеру, әсіресе жас ғалымдар үшін олардың дұрыс бағыт алып, дұрыс шешім қабылдауларына көп көмегінің тиері сөзсіз.
Пайдаланылған әдебиеттер:
Антонов В.И. и др. Лабораторные исследования в ветеринарии: биохимические и микологические. Справочник. М., «Агропромиздат», 1991, с. 287.
Буров А.Д. Лабораторные животные. М., изд. «Сельхоз литературы, журналов и плакатов», 1963, с. 385-414.
Воскресенский П.И. Техника лабораторных работ. М., изд. «Химия», 1967, с. 552.
Гинзбург О.Ф., Петров А.А. Лабораторные работы по органической химии. М., «Высшая школа», 1974, с. 286.
Дымко Е.Ф. и др. Руководство по биохимическим, токсикологическим и микологическим исследованиям тканей, органов, кормов, воды и др. материалов. (Для биохимических и токсикологических отделов ветеринарных лабораторий). Алматы, «Кайнар», 1980, с. 496.
Дымко Е.Ф., Кожебеков З.К. Клиническая биохимия в ветеринарии. Алматы, «Кайнар», 1986, с. 148.
Золотинцкий М.Д. Лабораторный практикум по охране труда. М., «Высшая школа», 1979, с. 215.
Ильясов Б.К. Иммунологическая реактивность организма лабораторных животных и молодняка КРС, привитых ассоционированной вакциной против болезни. Алматы. «Кайнар», 1977, с. 195.
Калугин Ю.А. Кормление кроликов. М., «Агропромиздат», 1985, с. 120.
Кырыкбайулы С. И. и др. Лабораторное дело. Учебное пособие. Алматы. 2005, с.270.
Орлов Ф.М. и др. Ветеринарная лабораторная практика. Т.2. М., изд. «сельхоз. Литературы, журналов и плакатов», 1963, с. 432.
Познанин Л.П. и др. Зоология позвоночных. М., «Высшая школа», 1971, с. 152.
Полянский Ю.И. и др. Зоология беспозвоночных. Учебник. М., «Высшая школа», 1981, с. 600.
Судаков М.О. и др. Лабораторные исследования в ветеринарной терапии. Киев, «Колос», 1975, с.111.
Уткин Л.Г. Кролиководство: Справочник. М., «Агропромиздат», 1987, с. 206.
16. Кожанов К.Н т.б. Лабораториялық іс. 2008 жыл. -130 б.
Достарыңызбен бөлісу: |
