ПоәК 042-14 02. 01. 20. 78 /01-2014 03. 09. 2014 ж.№2 басылым


ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС 4 MS Windows мәзірі



жүктеу 1,08 Mb.
бет3/3
Дата01.01.2018
өлшемі1,08 Mb.
#6429
1   2   3

ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС 4 MS Windows мәзірі


Жұмыстың мақсаты Мәзірдің барлық түрін үйретіп және оны ажырата білу.

    1. MS Windows мәзірін қолдану.

Бас мәзір

  • Пуск кнопкасымен шақырамыз

  • Помогает выполнять абсолютно все действия, которые позволительны в Win іс әрекетін абсолютті түрде орындауын көмектеседі.

  • Статистикалық және қолданушы бөліктеріне бөлінеді.

  • Ярлыктар мен пунктардың қызыметін құрайды.

    • Программалар ярлыктардың программасын құрайды

    • WEB бетін қолданушылар адресіне бейнелеу

    • Документтер –15 ярлыктар документтердің соңғы ашылуы.

    • Жөндеу – Операциялық жүйесін жөндеу.

    • Іздеу – Диалогтық терезені шақырып, файлдарды және папкілерді іздеу.

    • анықтама – ОЖ берілгендердің барлық сұрақтарын ақпрараттың максимумын құрайды.

    • Орындау –жүйелік команданы орындайды.

    • Жұмысты тоқтату –Win жұмысын тоқтатады.

тапсырма 1

    1. Пуск батырмасын басықанда бас мәзір шығады, осы арқылы бәрін орындауға болады.

    2. Мәзірдің астындағы стандарттан калькуляторды табу керек.

    3. Ярлыктың калькуляторы арқылы calc.exe программаны аштық. Ашылған терезені жабу керек.

    4. Басты мәзір арқылы іздеу командасын тауып алып файлдар мен папкілерді қарастыру.

    5. Диалогтық терезедегі барлық вкладкалар мен танысу

    6. Терезелердің объектісінде кез-келген файлдарды екі рет шерткенде блокнот программасымен бірге мәтіндік документ ашылады. Ло файлды редактрлейді.

    7. Readme.txt жауып, іздеу терезесін кішірейту керек.

    8. Басты мәзір арқылы Readme.txt файлды қайта ашады.

    9. Readme.txt файла жабу керек.

    10. Бас мәзірі арқылы орындау терезесіе ашып, С:/ autoexec.bat файлды табу керек.

    11. Бас мәзір арқылы жұмысты аяқтау.

    12. компьютерді қайта іске қосу..

    13. пуск/өзгерту/ басқару панельіжолдары арқылы жасаңызКомпьютердегі кез келген құрылғыны жөндейтін басқару панельінен жүйелік құжат ашылады, және интерфейс пен ОЖ жұмысы.Мысалға экранды алыңыз.

    14. Жұмыс столының уақытша суретін өзгертіңіз.

    15. Контекстін меню

Объектімен орындауға арналған жұмыстардың тышқанның оң жақ батырмасымен тез орындалуына арналған.

    1. Жұмыс столында пиктограмма бойынша контексті менюді шақыруға арналған тышқанның оң жақ батырмасын басыңыз

    2. сол жақ батырмамен ашу (открыть) пунктін таңдаңыз.Ашық терезені жаймалаңыз.

    3. Контексті менюда менің компьютерім батырмасын шақырыңыз. Объектімен ере мәтін менюі өзгергеніне көз жеткізіңіз.Жабу пунктін таңдаңыз.

    4. Жұмыс столында қоржынды (корзина ) шертіңіз, жұмыстарымен танысыңыз.

    5. Өзіңізге керек емес атта қоржын (корзина ) ярлігін өзгертіңіз.

    6. Контексті меню арқылы корзина ярлыгін жойыңыз.

    7. Жұмыс столының бос орнына контексті менюді шақырып орнатыңыз– объектілер тәртібін аты бойынша жұмыс столының жөнделу бөлігіне шақырыңыз.

    8. Экран терезесін жабыңыз

      1. Жүйелік меню

Терезлер өлшемін тақырып жолында ашылған терезеге редактрлеуге шағырады

    1. Қоржын (корзина) терезесін ашыңыз

    1. Көрсеткішті пиктограмманың сол жақ тақырыптар жолына апарып тышқанның сол жақ батырмасымен басыңыз.Жүйелік меню ашылады.

    2. Жүйелік менюді қолдана отырып ашу, жабу, жаймалау командаларын орындаңыз.

    3. Көлденеңдік меню

Берілген объектілер бойынша берілген терезеде жұмыстарды орындауға мүмкіншілік береді.

    1. Корзина терезесін ашыңыз

    2. Объектіні терезеде белгілемеңіз. Меню батырмаларымен таңдай отырып көлденең менюдің пунктерімен танысыңыз.

    3. вид/спис Readme.txt ок орындаңыз

    1. файл және түзету (правка) пунктінде өзіңізге керекті жол мен вдавлен/отключены шрифті таңдаңыз

    1. қоржындағы өзіңізге керек емес ярлык пиктограмма з құжаттын белгілеңіз. файл и правка пунктіде қосылған жұмыстардың мөлшері көбейеді.

    2. файл/жою ( файл/удалить) командасын орындаңыз.

ӨЗДІК ЖҰМЫС

1.басты менюмен жұмыс



    • Справканы шақырып демонстрациялық ресурстарда тақырыптар көзсеткішін шақырыңыз.Берілгенді оқып орындаңыз.

    • Жұмыс столында қоржынды тышқанның оң жақ батырмасымен ұстап алып пускке апарыңыз. Ярлык құрыңыз.Оның артықтылығына көз жеткізуді пуск батырмасы арқылы тексеріңіз.

2.работа с окнами

    • контексті меню арқылы менің компьютерім ярлігін құрыңыз,оны қолданыс компьютеріне ауыстырыңыз, және жойыңыз.

    • Контексті меню арқылы менің компьютерім құжатын ашыңыз.

    • Жүйелік менюді қолдана отырып оның өлшемін өзгертіңіз.

ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС 5


Windows ОЖ-ң файлдық құрылымы

Жұмыс мақсаты: ПК-ға мәліметтерді сақтаудың әдістері,және ОЗУ-ң ішкі тасымалындарында да.



Дәріс жүрісі: Windows ОЖ құжаттары мен қолданыстары

Құжаттарын қолдану

    1. Жұмыс столында My first box қолданушылар құжатын құрыңыз. Ол үшін жұмыс столының бос орнына контексті менюді,оның ішінде құжат құру командасын шақырыңыз. Бшрден тышқанды босатып пернетақтамен басқа бос орынға My first box мәтінін теріңіз. Ол шығару (ввод) батырмасын басумен пайда болады.

    2. контексті меню арқылы осы құжатқа арналған құрылымын ашыңыз.Диалогтік терезеде осы құжаттың құрамын және құрылған күнін ,орналасу жерін оқыңыз. Бұл терезеде атрибудтар жұмысы болуы мүмкін,мысалы, тек қана оқуға арналған (объектіні редактрлеумен шектеледі. Кері қайтаруды басыңыз (отмена)).

    3. жазу бойынша емес, пиктограмма бойынша құжатты ашыңыз.Терезе интерфейсімен танысыңыз.

    4. My first box салынған құжатын құрыңыз . Көлденең немесе контексті менюді қолданыңыз.Атын қолданыңыз.

    5. My first box құжатын көшіріп терезені кішірейтіңіз. My first box құжатының белгісін жұмыс столына тасыңыз. Оны көшіріп алыңыз.

    6. Құжатты жойып жіберіңіз.Қоржынды тазартыңыз.

    7. My first box құжатын кезекші атына ауыстырыңыз (файл – переименовать.

    8. Кезекші құжатын жұмыс столына көшіріңіз (переместить)

    9. жұмыс столында кезекшіні тышқан көмегімен тасып, пернетақтамен Shift батырмасын басу арқылы қоржын пиктограммасына әкеліңіз.Бұл құжатты қоржынға апарумен жойып жібердіңіз.

Файлдармен жұмыс

  1. Құжатта My first box файлын құр, типі мәтіндік құжат (файл-создать – текстовый документ). Бұл құжатқа визитка.txt атын беріңіз, txt –құжаттың кеңейтілуі.

  2. Осы құжатты ашыңыз оған блокнот программасы қосылды

  3. Осы берілімге өзің туралы үш жолдан тұратын мағлұмат енгізіп блокнотты жабыңыз.

  4. Атын сол қалпында қалтырып файл атын өзгертіңіз,кеңейтілуі DOC болу керек,файылды ашқанда өзгертілген кеңейтілуден кейін MS Word программасы жүктеледі.

  5. Контексті меню арқылы визитка файлын жұмыс столынан көшіріп алыңыз.

  6. \визитка. DOC. \ жұмыс столынан жойыңыз-оны құжаттар мен файлдар бөліп тұрады.

Жады аймағында уақытша тасу және көшіру жұмыстары келесі ауыстырылымға дейін объект сақтайды.

  1. визитка. DOC файлын белгілеңіз, ары қарай көлденең меню арқылы жөндеу/көшіру (правка \ копировать) командасы арқылы ауыстыру буферін таңдап алыңыз.

  2. объектіні жұмыс столына қойыңыз.

  3. жұмысты қайталаңыз

  4. ауыстыру буфері тек қана көшіру емес объектіні тасуы да мүмкін.Ол үшін кесіп алу батырмасын басыңыз.

  5. өз файлыңызды жойыңыз

Проводник программасы

    1. Негізгі меню арқылы проводник құжатын ашыңыз.

    2. программа интерфейсін оқыңыз:сол жақ панель құжаттан,оң жақ панельашылған құжаттардан тұрады

    3. құжаттарды жаймалаңыз.(- )

    4. с арқылы (+) белгісін басыңыз

    5. түр (вид) пунктін ашып саймандар тақтасында жалауша тұрғанына көз жеткізіңіз, егер жоқ болса осы пункті шертіңіз.Батырмалар жұмысын дәптеріңізге жазып алыңыз.

    6. Дүзету-қою (Правка - Вставить)файлын көшіріп алыңыз.

    7. тұрған файлды ауыстырыңыз.

    8. Провадник программасында My first box сурет файлын құрыңыз сурет.bmp файл\ создать\точечный рисунок пунктері арқылы

    9. Визитка аты бойынша барлық файлдарға арналған іздеу салыңыз. (проводникте сервис/поиск/файлы файлын шақырыңыз жіне іздеу құжатында іздеуіне шарт қойыңыз : аты – визитка, құжат – менің компьютерім).

    10. барлық құжаттарды жойыңыз

    11. проводник программасын жабыңыз

Өздік жұмыс

    1. Проводник арқылы жұмыс столында құжаттар бұтағын құрыңыз: жұмыс столы\әдебиеттер\классика

    2. Ақындар файлдарын проводникте іздеп классика құжатын көшіріп алыңыз

    3. классика құжаттық ақындармен аталған файл құрыңыз. Жұмыс столында тасу және контексті меню арқылы ақындар құжатының ярлігін құрыңыз


ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС 6

Ярлыктар,

бас менюді түзету.

Мақсаты: ярлык түсінігін кеңейту. Оны құрып қолдануды үйрену.


Ярлыкты қолдану

    1. Бас менюдің ішінен программалар –тұрақты- paint. Paint ашыңыз.– бұл ярлык Mspaint.exe программасы үшін.

    2. оған әртүрлі әдістер арқылы көз жеткізуге болады ,мысалы, пуск\ іздеу\ файлдар және құжаттар,бұнда маскіге ат беріледі * paint* (* кез келген символға кез келген сан дегенде білдіреді).

    3. программаның көмегімен проводник программасы арқылы маршрут бойынша программаны ашады.

    4. paint терезсінің екеуін де жабыңыз

    5. сол маскамен ярлыктарға іздеу салыңыздар, қосымша ярлык-типін беріңіз (тізім алфавит бойынша)

    6. көрсеткішті бөлгішке қою арқылы өз терезеңде маршруттар санын көбейту үшін құжаттар өрісін жылжытыңыз.Құжаттар өрісін кішірейту керек,өйткені ярлыктың өлшемі ылғи да 1 килобайт және күнді өзгертуді салыстыру.

    7. екә рет табу ярлыкін екі рет басыңыз *- ярлык құру пиктограммасы ашылады

1. ярлыкты бас менюда ауыстыруға болады.Қоржын пиктограммасын алып пуск бойынша жүргізіңіз, менюдегі ярлыктар санын тексеріңіз

2.бас менюді ашыңыз, ол үшін пускты тышқанның оң жақ батырмасымен таңдап алып ашу командасын басыңыз.

3.Ең бірінші құжат программасына , одан кейін тұрақтылар программасына өтіңіз. Ауыстыру буферіне WordPad ярлығын көшіріңіз (Түзету\Көшіру), тышқанның оң жақ батырмасымен жұмыс столын шеру арқылы қоюды таңдаңыз.

Тұрақтылыр терезесін жабыңыз



Ярлык құрудың универсады тәсілі

Ярлык құрылатын файлдың тура орыны (пуск-іздеу – файлар және құжаттар)



  • керекті құжатқа ярлык құру ( создать \ярлык) файлын шақыру

  • обзор көрсеткіші арқылы файладың жолын көрсету

  • ярлык.дайын атын беру.

  • Белгіні ауыстыру ( менюді шақыру/ құрылымы/ вкладка ярлык /белгіні өзгерту батырмасы / белгіні таңдау / ок).

контекстного меню арқылы ярлык құру.

  • Ярлык құрылатын файлды белгілеп алу

  • Тышқанның оң жақ батырмасымен ярлык қойылатын жерді белгілеп алу.

  • Батырманы жіберу

  • Ярлык құруды таңдап алу

Басты менюдан көшіріп алу



  • Пусктің оң жақ батырмасы арқылы

  • Ашу

  • Керекті құжатқа кіру

  • Айырбастау буфері арқылы көшіріп алу

Бас менюді редактрлеу



  • Пуск батырмасына көшіру: ярлык қажет ететін файл белгісін таңдап алу

  • Пускке апару

Құрылым терезесінде берілімдер панелі

пуск/ жөндеу/жұмыс панельі және пуск./ вкладка настройка меню



контексті меню

  • пуск

  • объектіні таңдау

  • контексті меню және керекті пункті таңдап алу

ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС 7

Процестерді басқару



Жұмыс мақсаты:процесстерді басқаруда жаңа нәтижелер алужәне командалық құжаттармен өздік жұмыс.

Процесстермен жұмыс істеуге арналған РOSIXкомандасы(барлық операциялық жүйелерде болу керек)

at – программаны белгілі уақытта жібереді

crontab – кестені жұмысқа жіберетін файлдар

kill - PID процессі арқылы процесстің орындалуын тоқтату

nice –процессті жүктеу кезінде приоритет сұрайды

renice – жұмыс істеу процессінің приоритетін ауыстырады

ps – жұмыс істейтін процесстердің хабарламасын шығарады

fg – түстік режимнен процессті аудару

bg – түстік процесс орындалуын жалғастыру, егер ол батырмасы арқылы тоқтатылған болса

Процесстермен жұмыс істеуге арналған LINUX командалары

  at – программаны белгілі бір уақыт бойынша жүктейді



atq – at командасы қойған тізімге жұмыс тізімін шығарады

atrm – at командасының тізімі бойынша жұмысты жою

/etc/crontab – кестеден тұратын файлдың жұмысын шығару

kill - PID процессі бойынша процессті тоқтату

killall – процесс аты бойынша процессті тоқтату

nice –процессті жүктеу кезінде приоритет сұрайды

renice – жұмыс істеу процессінің приоритетін ауыстырады

ps – жұмыс істейтін процесстердің хабарламасын шығарады

top – процесстерде динамикалық мағлұматтарды шығарады

fg - процессті түстік режимнен шығару

bg – батырмасы арқылы тоқтатылған болса,түстік процессті орындауды жалғастырады

  ipcs – процесстердің бірдей жұмыс істеуі (бөлінетін жады, семафорлар, хабар)

 

Толық мағлұмат алу үшін help қолдануға болады (мысалы: ps --help), немесе құжаттарға (мысалы: man ps, шығу үшін q-ды басасыз).



Түстік процессті жүктеу былай орындалады:

ps -x &


Жүйені жүктеуде керекті процесстер түстік режимге жүктеледі, оларды "демонами" деп атайды. Олар /etc/rc.d/init.d/ каталогында болады.

Пернетақтаның кейбір комбинациялары:

- жұмыстың орындалуын уақытша тоқтату

- жұмыстың орындалуын тоқтату

 

Каналдардың көмегімен процесстерді байланыстыру.Бірнеше командаларды демалыстық ағыммен келесі программаға жіберілуі, "|" демалыстық ағымды бірінші программадан екінші программаға жіберудің белгісі.

ps -ax | more

ps –ax командасы жіберіледі,және more демалыстың ағымын программа орындауды жібереді.

 

Енгізу/шығаруды кері бұру. Демалыс ағымы бар команданы файлға жіберу

ps -ax > test.txt

ps -ax > test.txt –файлдың өзіне қосу

Командалар тобы

command-1;command-2;command-3

{command-1;command-2} > test.txt



Процесстермен жұмыс істеуге арналған Windows командалары

Процессор туралы мағлұматтардың кобін жұмыс диспетчерәнен (диспетчер задач) білуге болады.



at – берілген уақытта программаны жүктеу

Schtasks –кесте бойынша командалардың орындалуын жөндейді

Start – жеке программаны немесе команданы жеке терезеде көрсетеді

Taskkill – процессті аяқтайды

Tasklist –Жұмыс істейтін процесстер туралы мағлұмат шығарады
 

Көбірек мағлұмат алу үшін сұрау орталығы мен көмек көрсетуіне немесе help командасына көңіл аударуға болады (мысалы: help at)



command.com - MS-DOS командалық оболочкасын жүктеу

cmd.exe – Windows командалық оболочкасын жүктеу

ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС 8
Linux-ті жүктеңіз.

  1. Жоғарғы командаларға қарап қандай параметр не үшін керек екенін біліп сұрынымын құрыңыз (орыс тілінде).

  2. Мына командалармен жұмыс істеңіз:жүктеу,уақыт бойынша жүктеу, приоритеттерді ауыстыра отырып,  процессті жою арқылы.

  3. Нені иемдену керек:
    - белгілі бір уақыт бойынша процесске жұмысты жүктеу және белгілі проритетпен,осы тізімді көрсету және тізімнен жойып тастау.

- /etc/crontab файлын конфигурироватьтау
- Id және аты бойынша процссті тоқтату белгісін беру
- нақты приоритет бойынша процессті жүктеу

- нақты процесс бойынша приоритеттерді өзгерту

- жұмыс істейтін процесстер бойынша мәліметтерді шығарады

- түстік режимде процессті жүктеу және шығару

- басқа программада демалыс ағымын жіберу

- демалыс ағымының процессін файлға жазу



ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС 9

  1. Windows –ты жүктеңіз

  2. Жоғарғы командаларға қарап қандай параметр не үшін керек екенін біліп сұрынымын құрыңыз (орыс тілінде).

  3. Мына командалармен жұмыс істеңіз:жүктеу,уақыт бойынша жүктеу, приоритеттерді ауыстыра отырып,  процессті жою арқылы

  4. Жұмыс диспетчерімен қалай жұмыс істеу керек,және баған туралы мәлімет нені көрсетеді екенін көріңіз (жады мәліметінен басқа).

  5. Нені иемдену керек: ( команддалық бағанмен):
    - белгілі бір уақыт бойынша процесске жұмысты жүктеу және белгілі проритетпен,осы тізімді көрсету және тізімнен жойып тастау.
    - жеке программаны немесе команданы жеке тережеге жүктейді - процессті аяқтау
    -жұмыс істейтін процесстер мен ағымдар мәліметтін шығару (және ұғу) , (енгізу/шығару жадысын есептемегенде ).

Зертханалық жұмысқа қосылатын:процесстерді басқаруға арналған командалар сұранысыжәне осы командалармен жұмыс істей алуы.

ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС 10-15
" Linux операциялық жүйесімен жұмыс . netstat утилиті"

1.ЖҰМЫС МАҚСАТЫ

netstat утилиті арқылы желілікIP- торын зерттеу. 

2. ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫСҚА ТАПСЫРМА


2.1.   netstat утилиті арқылы pds.sut.ru .серверінде ашылып тұрған тізімдермен байланыс алу. ESTABLISHED режимінде болатын байланысқа коментария жасау (ішкі немесе сыртқы интерфейс, қандай байланыспен,қай протоколға).
2.2.  Жүрген жолының кестесін алу. Қандай интерфейстер арқылы қандай торлармен байланыс жүруде, шлюза аты, желілік торлардың маскасы қандай екенін көрсету.

2.3.  Желілік интерфейстер статистикасын алу.Ішкі статистикалық мәліметтер үшін (eth0) және сыртқы (eth1) жергілікті торлар үшін графигін құру, қойылған жалауларың мәнін түсіндіру. Желімен жұмыс істеуге арналған қателер санын салыстыру, жергілікті тор жұмысының нәтижесін шығару



2.4.Желілік интерфейстің статистикасын алу. Әрбір протокол бойынша жұмыстарға анализ жасау. ICMP протоколына кіріс және шығыс гистограммасына байланысты график құру.

3.  ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫСҚА ӘДІСТЕМЕЛІК КӨРСЕТУЛЕР


    Иetstat утилитілі жергілікті тор және TCP/IP қолданысы туралы мәліметтердә шығарады. Дәл осыған көбнесе TCP/IP торының жөнделмеуне себепті тез іздеу үшін администраторлар көңіл аударады. Демалыс мәліметінің мазмұны және формасы операциялық жүйеге байланысты,бірақ келесі мәлімдер шығарады: байланыс тізімі,желілік интерфейстің статистикасы, берілгендер буфері бойынша мәліметтер,жүрген әздерә бойынша кесте мазмұны, протокол жұмысы бойынша статистика.Берілген мәліметтердің мінездемесін жолдық командалар операциясы бойынша таңдауға болады.

Мынаған көңіл бөліңіз:


Утилитль параметрлерін экранға шығарғанда мына командаларды орындаңыз | more шеткілік шығару үшін

 Кілт

 Функциялар 

  -r route 

 Жүрген іздерінің кестесін шығару 

 -i interfaces 

Желілік интерфейстің статистикасын шығару 

 -s statistics 

Мәліметтерді жіберу статистикасын шығару (SNMP протоколы бойынша) 

  -n numeric 

Сандық түрде порттардың аты  

 -N symbolic 

 Символдық түрде порттардың аты 

 -l listening 

Күту режіміндегі порттардың жағдайын шығару

 -a all 

Барлық порттардың жағдайын шығару 

 Активные соединения через порты: 




 -st 

 TCP 

  -u 

 UDP 

 -W 

 RAW 

 -X 

 UNIX 



3.1.Байланыстар тізімі.


Netstat командасы активті және пасивті жағдайдағы порттарды көрсету кілттер жинағынан тұрады. Осылайша берілген компьютерде барлық серверлік тізімдерді алуға болады .
    Мәліметтер баған бойынша беріледі. Оның біріншісі болып протокол, одан кейін кезектік қабылдау өлшеміжәне байланыстар бойынша берілген машінге (басқа жағында кезекзік өлшемі басқадай болуы мүмкін),жергілікті және жойылған мекені және қазіргі байланыс күйі құрылған.

Мысалы:

st1@pds:~ > netstat -ta

Proto Recv-Q Send-Q Local Address Foreign Address State

tcp 0 2 pds.sut.ru:telnet gerasim.pds.sut.ru:1288 ESTABLISHED

tcp 1 0 pds.sut.ru:4550 pds.sut.ru:3128 CLOSE_WAIT

tcp 1 0 pds.sut.ru:4548 pds.sut.ru:3128 CLOSE_WAIT

tcp 0 0 gw.pds.sut.:netbios-ssn marya.pds.sut.ru:1027 ESTABLISHED

tcp 0 0 gw.pds.sut.:netbios-ssn yanko.pds.sut.ru:1104 ESTABLISHED

tcp 0 0 gw.pds.sut.:netbios-ssn mumu.pds.sut.ru:1065 ESTABLISHED

tcp 0 0 *:6000 *:* LISTEN

tcp 0 0 *:3128 *:* LISTEN

tcp 0 0 *:53333 *:* LISTEN

tcp 0 0 *:389 *:* LISTEN

tcp 0 0 localhost:1032 localhost:1033 ESTABLISHED

tcp 0 0 *:netbios-ssn *:* LISTEN

tcp 0 0 *:smtp *:* LISTEN

tcp 0 0 *:imap2 *:* LISTEN

tcp 0 0 *:pop3 *:* LISTEN

tcp 0 0 *:login *:* LISTEN

tcp 0 0 *:shell *:* LISTEN

tcp 0 0 *:8000 *:* LISTEN

tcp 0 0 *:telnet *:* LISTEN

tcp 0 0 *:ftp *:* LISTEN

tcp 0 0 *:time *:* LISTEN

tcp 0 0 *:www *:* LISTEN

tcp 0 0 *:2049 *:* LISTEN

tcp 0 0 *:832 *:* LISTEN

--More--


Мысалда көрсетілгендейсерверлердің көбі (LISTEN) сұраныс режимінде орналасқан.
Бірінші жолда (ESTABLISHED) байланысы telnet тышқан gerasim.pds.sut.ru. арқылы орналасқан. CLOSE_WAIT түрі байланыс үзілді деген мағынаны береді, бірақ LISTEN түріне қосылуы әлі болған жоқ. TIME_WAIT-бұл байланыс үзілісті тосуда деген мағынаны білдіреді. Егер байланыс SYN_SENT түрінде болса, онда жоқ сервермен байланыс орнатуға тырысатын процесстің басым болуын көрсетеді. Байланыстың қалып-күйі тек TCP протоколы үшін ғана маңызды. UDP протоколы байланысты орнату үшін тексерілмейді.

3.2.  Марштурттық кестенің байланысы.


   Әрбәр машинаның сетьпен байланысы сетьтік интерфейс деп аталады.Бір интерфейсі бар машина мәліметтерді тек қана бір интерфейс бойынша қабылдауы және басқаға беруі мүмкін,осылайша мәліметтерді торлар арасында жіберіп отыруы мімкін. Бұл функция маршрутизация деп, ал осы процессті орындайтын машина-шлюз деп аталады.

Маршрутизацияның берілгені ядроныі бір кестесінде сақталады.Белгілі бір мекенжай бойынша белгілі бір пакетті жіберу үшін қолданылады. Егер ондай маршрут жоқ болса, қателік туралы хабар келеді. netstat –r командасы маршрутизацияның кестесін көрсетіп тұрады. Кездесу пункті машинаның аты бойынша немесе IP-мекенжайы бойынша көрсетілуі мүмкін. Флагтар маршруттың бағасын береді.


Мысалы:

st1@pds:~ > netstat -r

Kernel IP routing table

Destination Gateway Genmask Flags Ifac

pds.sut.ru * 255.255.255.255 UH eth1

195.19.219.120 * 255.255.255.248 U eth0

195.19.219.128 * 255.255.255.192 U eth1

192.168.1.0 * 255.255.255.0 U eth0

195.19.221.0 lgw.ccs.sut.ru 255.255.255.0 UG eth1

193.125.0.0 lgw.ccs.sut.ru 255.255.0.0 UG eth1

Loopback U lo

Default lgw . ccs . sut . ru 0.0.0.0 UG eth 1





Баған аты  

  шифрі  

  Gatway  

  қолданылатын шлюздардың аттары  

  Genmask  

  маска , қолданылатын елестетуге арналған мекенжай жалпы бөлімдері , сапар желісін лайықтын сона табы  

  Flags  

  жалаулар , сапар желісі суреттеуші :Gсапар желісі шлюзд қолданады  

  

U  интерфейсі белсенді, мәліметтерді жіберу үшін қолдануға болады

  

  H мәліметтерді тек бір ғана түйін бойынша жіберуге болады  

  

  D Жазу ICMP протоколын кері қайтару үшін құрылған  

  

  M жазу ICMP протоколын кері қайтару үшін модификацияланған  

  Iface  

  интерфейс ,пакеттерді тапсыру үшін арналған  



3.3.  желілі интерфейстер статистикасы.


       кілт қолдануда- экранға netstat командасын і статистикалық табы арқылы барлық қолданылатын интерфейстерді толық шығарылған болады. Осыдан тормен байланыс жөнделген бе екенін анықтауға болады. Мысал :
St 1@ pds :~> netstat - i

Kernel Interface table

-------- OVR Flg

Eth 01000084490401701454454500 BRU

Ал

Eth 1150005908440704344385900 BRU



Lo 392404575400045754000 LRU


  баған ат  

  шифрді аш  

  Gatway  

  қолданылатын шлюздардың аттар  

  Genmask  

  маска , негізгі мекенін берілген маршрут бойынша көрсетуге арналған  


Нормалы жұмыс істеушіторларда конфликт (RX-OVR, TX-OVR ) пакеттердің санынан 3% шамадан асыруs тиіс , ал басқа қателер 0,5% пакеттердің санынан аспау керек .


3.4.  Мәліметтерді тапсыру статистикасы .

       netstat-s командасы желілік программаларға санаудың мазмұнын береді.береді . Шығатын мәліметтерде әртүрлі потоктарға байланысты бөлімдер бар: IP,ICMP,TCP,UDP.Осыдан қабылданған пакеттің қателіктерін тексеруге болады.


Мысалы :

St 1@ pds :~> netstat - s

Ip :

179495 total packets received 13 with invalid headers 8753 forwarded



0 incoming packets discarded

168812 incoming packets delivered

325599 requests sent out

325599 requests sent out

Icmp :728 ICMP messages received

3 input ICMP message failed

ICMP input histogram :

Destination unreachable :82

Timeout in transit :55

Source quenchs :9

Echo requests :582

1235 ICMP messages sent

0 ICMP messages failed

ICMP output histogram :

Destination unreachable :646

Time exceeded :6

Redirect :1

0 ICMP messages failed

Tcp :

2428 active connections openings



0 passive connection openings

0 failed connection attempts

0 connection resets received

17 connections established

154840 segments received

318758 segments send out

1480 segments retransmited

99 bad segments received .

499 resets sent

Udp :


13397 packets received

73 packets to unknown port received .

12 packet receive errors

5608 packets sent

TcpExt :

15 resets received for embryonic SYN _ RECV sockets



Зертханалық жұмыс №16

Тапсырма: Операциялық жүйенің даму тарихы және ДЭЕМ – нің жұмыс режимін түсіндіру.

Әдістемелік нұсқаулар:Өзіңіздің жұмыс жасап отырған компьютердің операциялық жүйесін анықтау және барлық программаларын қарап шығу.

Зертханалық жұмыс №17

Тапсырма: ЭЕМ – нің сыртқы құрылғалары. Магнитті лентадағы жинағыштар. Магнитті дискідегі жинағыштар. Файлдық жүйелер. ОЖ жұмыс принциптері. Аталған құрылғыларды атап көрсетіп түсіндіру

Әдістемелік нұсқаулар:Құрылғылардың әрқайсысына түсініктеме баріп көрсету

Зертханалық жұмыс №18

Тапсырма: Процесстердің классификациясы. Процесстерді басқару және жоспарлау. Кезек түсінігі. Процесстердің өзара байланысы. Процессор жұмысын жоспарлау. Виртуальді жадымен басқару.

Әдістемелік нұсқаулар:Аталғандардың барлығына анықтама беріп,түсіндіру

Зертханалық жұмыс №19

Тапсырма: Интерфейстердің түрлері. Пайдаланушының графикалық интерфейсі. Графикалық интерфейстің негізгі элементтері.

Әдістемелік нұсқаулар: Интерфейстердің түрлерін олардың атқаратын атап кетіңіз

Зертханалық жұмыс №20

Тапсырма: MS-DOS операциялық жүйе. Негізгі түсініктері. Файлдармен каталогтармен дискілермен жұмыс.

Әдістемелік нұсқаулар:

1. С  дискісіне Student атты файлда құрыңыз.

2. С дискісіндегі барлық TXT ішкі файлдарын Student атты өздеріңіздің файлдарыңызғы көшіріңіз.

Зертханалық жұмыс №21

Тапсырма: Windows 95/98/XP операциялық жүйелерінің ерекшеліктері.

Әдістемелік нұсқаулар: Windows 95/98/XP операциялық жүйелер арасындағы айырмашылықтарын атап беріңіз.

Зертханалық жұмыс №22

Тапсырма: Windows NT/2000 жүйенің ерекшеліктері.

Әдістемелік нұсқаулар: Windows NT/2000 операциялық жүйелерінің орнатқыш дискілерін пайдаланып окомпьютерге орнатыңыздар.

Зертханалық жұмыс №23

Тапсырма: UNIX операциялық жүйесі.

Әдістемелік нұсқаулар: Тақырып бойынша негізгі атқаратын қызметін атап беріңіз.

Зертханалық жұмыс №24

Тапсырма: LINUX операциялық жүйесінің  құрлымы, ерекшеліктері.

Әдістемелік нұсқаулар: Келесі сұрақтарға жауап беріңіз

1.  LINUX операциялық жүйесінің қандай мүмкіндіктері бар?

2.  ОЖ даму тарихы.

3.ДЭЕМ – нің жұмыс режимі.

4.Операциялық жүйелердің қандай түрлерін білесіздер?

LINUX операциялық  жүйесіндегі компьютерді өшіру және іске қосу әрекеттерін атап берінің.



Зертханалық жұмыс №24

Тапсырма: ДЭЕМ үшін PCTOOLS мониторлар.

Әдістемелік нұсқаулар: Келесі сұрақтарға жауа беріңіз

1.  Монитор дегеніміз не?

2.  Монохромды монитор қандай болады?

3. Түрлі-түсті мониторлар қандай болады?

4. Мәтіндік режимде монитордың экраны қандай аймаққа бөлінеді?

Монитордың қандай түлерін білесіздер?



Зертханалық жұмыс №25-30

Тапсырма: Norton Commander қабықшасы.

Әдістемелік нұсқаулар:Келесі тапсырмаларды орындаңыз

1. Norton Commander-ді іске қосыңыз және Norton Commander-ден шығыңыз

2. Компьютер экранында үш бөлікті көрсетіңіз: тақталарды, операциялық жүйенің шақыру  белгісін, F1, F2, …,F10 –шы функционалдық пернелердің қызметін көрсететінжол.

3. Әр тақтаның тақырыбын анықтаңыз. Қай тақта ағымдық? Tab пернесі арқылы бір тақтадан екіншісіне өтіп ағымдық тақтаны ауыстырыңыз.

4. Ағымдық тақтадағы каталог атауын табыңыз. Ағымдық каталогты көрсетіңіз, каталогтың тақтаның соңында жазылған мерзімі мен уақытын көрсетіңіз.

5. Сол жақ тақтадағы файлы көп кез-келген каталогка еңіңіз.

6. Сол жақ тақтада файлдарды аттары бойынша реттеңіз, ол үшін келесі пернелерді басыңыз: F9 L  N.

7. Сол жақ тақта үшін орындаңыз

8. Сол жақ тақтада файлдарды мөлшері бойынша реттеңіз, ол үшін пернелерді ретімен басыңыз: F9  L  S
3. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСЫ

3.1. сӨж Тапсырмалары



СӨЖ-ні жүргізу түрі:

Тақырыптар бойынша сұрақтарға ауызша және жазбаша жауаптар берілуі керек.


1. Процесстер арасындағы қарым-қатынас, оларды басқару

  1. CD-ROM (ISO 9660, UDF) файлдық жүйесі, параметрлері

  2. Жадыны басқару. Беттік ұйымдастыру.

  3. Процестерді өзара бекіту

  4. Тегеріштер және таймерлер ұғымы, қызметі, параметрлері.

  5. Құрылғылар және енгізу - шығаруды программалық қамтамасыз етуі

  6. Операциялық жүйелердің (ОЖ) концептуальды негіздері. Тарихы. Қызметі.

  7. Процесстер анықтамасы және классификациясы.

  8. Жүйелік шақырулар. Операциялық жүйелер құрылымы.

  9. UNIX V7; BSD файлдық жүйесі, қызметі, ерекшелігі.

  10. Ресурс ұғымы. Түрлері, ресурстарды тарату әдістері

  11. Беттерді орналастыру алгоритмы

  12. Ағындар ұғымы. Қолдану ерекшелігі. Си ++ тіліндегі ағындармен жұмыс істеуге арналған функциялар, операторлар.

  13. Процестерді жоспарлаудың негізігі түсініктері

  14. Операциялық жүйелер механизмдері.

  15. ОЖ-ресурстарды басқару жүйесі ретінде.

  16. Файлдық жүйе. Файлдар. Каталогтар. Файлдық жүйелерді тарату

  17. Процесті жасау. Процестің аяқталуы. Процестер иерархиясы.

  18. Linux (EXT2; EXT3; RFS; JFS; XFS)файлдық жүйелері, қызметі, ерекшелігі.

  19. Синхронизация есебі. Процестер арасындағы қарым-қатынас.

Емтихан сұрақтары



  1. Операциялық жүйе дегеніміз не?

  2. ОЖ даму тарихы.

  3. ДЭЕМ – нің жұмыс режимі.

  4. Операциялық жүйелердің қандай түрлерін білесіздер?

  5. Дербес компьютердің негізгі компоненттері мен қосымша құрылғыларын атап шығыңы

  6. ДЭЕМ –де қандай принтерлер қолданылады?

  7. Дербек компьютердің қосымша құрылғыларын атап шығыңыз?

  8. ДЭЕМ – де қандай принтерлер қолданылады.

  9. Қандай бейне адаптерлерін  білесіздер, дисплей мен бейне адаптерінің айырмашылығы қанда?.

10.  ДК-де қандай дискілермен жұмыс істеуге болады?

11.  Модем дегеніміз не және ол не үшін қажет?

12.  Дербес компьютердің негізгі компоненттері мен қосымша құрылғыларын атап шығыңыз?

13.  ДЭЕМ –де қандай принтерлер қолданылады?

14.  Процессор дегеніміз не?

15.  Виртуальді жад дегеніміз не?

16.  Процессор жұмысының принциптері.

17.  Интерфейс дегеніміз не?

18.  Интерфейстің түрлері.

19.  Стандартты интерфейс дегеніміз не?

20.  Пайдаланушының графикалық интерфейсі

21.  Графикалық интерфейстің негізгі элементтерін атаңыз.

22.  MS-DOS операциялық жүйе

23.  Файл дегеніміз не?

24.  Ішкі файл дегеніміз не?

25.  Каталог дегеніміз не?

26.  Дискіге файлды көшірудің қанша тәсілі және файлды сақтаудың қандай жолдары бар?

27.  MS-DOS операциялық жүйенің негізгі атқаратын қызметі қандай?

28.  Windows 95/98/XP жүйесі

29.  ОЖ даму тарихы.

30.  ДЭЕМ – нің жұмыс режимі.

31.  Операциялық жүйелердің қандай түрлерін білесіздер?

32.  Windows 95/98/XP жүйесіндегі компьютерді өшіру және іске қосу әрекеттерін

33.  атап берінің.

34.  OS/360/370/375 операциялық жүйесі жүйесі қандай мүмкіндіктері бар?

35.  ОЖ даму тарихы.

36.  ДЭЕМ – нің жұмыс режимі.

37.  Операциялық жүйелердің қандай түрлерін білесіздер?

38.  UNIX  операциялық жүйесі

39.  ОЖ даму тарихы.

40.  MS-DOS операциялық жүйенің және NORTON COMMANDER арасындағы  айырмашылығы.

41.  Операциялық жүйелердің түрлерін

42.  RSX операциялық  жүйесіндегі компьютерді өшіру және іске қосу әрекеттерін

43.  атап берінің.

44.  LINUX операциялық жүйесінің қандай мүмкіндіктері бар?

45.  ОЖ даму тарихы.

46.  ДЭЕМ – нің жұмыс режимі.

47.  Операциялық жүйелердің қандай түрлерін білесіздер?

48.  LINUX операциялық  жүйесіндегі компьютерді өшіру және іске қосу

49.  әрекеттерін атап берінің.

50.  Монитор дегеніміз не?

51.  Қандай монитор монохромды болып есептеледі.

52.  Түрлі-түсті мониторлар қандай болады?

53.  Мәтіндік режимде монитордың экраны қандай аймаққа бөлінеді?



54.  Монитордың қандай түлерін білесіздер?
жүктеу 1,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3



©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау