ПоәК 042-05. 01. 20. 05/02-2010 №1 басылым «30» қыркүйек 2010 ж

1.1Әзірлеген ____________ «31» тамыз 2010 ж.

Жумагажинов А.Т., «Техникалық физика және жылуэнергетика» кафедрасының аға оқытушысы, Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ

2.1 Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Техникалық физика және жылуэнергетика» кафедрасының отырысында

«31» тамыз 2010 жылы, № 1 хаттама

«20» қыркүйек 2010 жылы, № 1 хаттама

2.3 Инженерлік - технологиялық факультеттің ғылыми кеңесінің отырысында

«22» қыркүйек 2010 жылы, № 2 хаттама
Төрайым ______________ А. Касенов
3 БЕКІТІЛГЕН

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлдаған және ұсынылған

«30 » қыркүйек 2010 жыл, № 2 хаттама
ОӘК төрайым, бірінші проректор _____________ А. Молдажанова
4 АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН


Мазмұны

1 ЖАЛПЫ ережелер

«Техникалық физика және жылуэнергетика» кафедрасы

Байланыс ақпараттары – тел.: 35-46-02, № 9 оқу ғимараты, № 201 кабинет.

Сабақ өтетін орын – № ___ дәрісхана.

Осы пән бойынша кредит саны – 3.

1.2 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме

Жұмыс оқу жоспарынан көшірме 1–кестеде көрсетілген.

1.3 Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы

Оқу-әдістемелік кешені бойынша оқытушыға арналған тәртіп жұмыс бағдарламасы “Техникалық құралдар және жылуэнергетикадағы өлшемдер” тәртібі бойынша Жылуэнергетика – 050717 мамандығының студенттеріне арналған.

1.4 Курс мақсаты

Курсты оқыту мақсаты – жылутехникалық параметрлер өлшеулерінің әдістемесі облысында оқу және дағдыларын құру,меңгеру, Жаңа заманғы техникалық өлшеу құралдарымен меңгеру, онымен қоса, ЖЭС, АЭС және өнеркәсіп орындардың технологиялық процесстерін жүргізу үшін қолданылатын ақпараттық есептеуіш машиналар және микропроцессорлы құрылғылар.

• 
  Негізгі жылутехникалық параметрлер өлшеу мен олардың ЖЭС, АЭС және өнеркәсіп орындарында шартты өлшеу айырмашылықтарының принциптерін меңгеру.
  
• 
  Жылутехникалық мөлшерлердің өлшеулерін тәжірибелік дағдыларын және өлшеу аппараттарының жұмыс дағдылары.
  

1.6 Курсты оқытуға қойлатын талаптар

Пәнді оқу нәтижесінде студент мыналарды:

• 
  қателіктерді бағалаудың негізгі принциптері,оларды қоршаудың ережелері
  
• 
  Өлшеу құралдарының метрологиялық мінездемелерінің нормалаулары,дәл класстары және оларды белгілеу;
  
• 
  Температураны дәл өлшеуінің нәтижесінің қателік бағасын алу
  

• 
  бөлек құрастырушы қателіктердің бағалау нәтижесіндегі тура,сызықты және сызықты емес өлшеулердің есептеуіш әдістерін қолдану;
  

• 
  температураны өлшеу кезінде жүйелік қателіктерді табу және жоюды қабылдауды қолдану.
  

• 
  метерология есптерінің көпшілігі, өдшеу ғылымы ретінде;
  
• 
  өлшеу нәтижесіндегі дұрыс есептелінбеген қателіктердің болуының зардаптары;
  
• 
  нақты,дұрыс методтар және өлшеу нәтижелері;
  
• 
  температураны өлшеу құралдарын, қысым, сұйық және газдың шығыны, деңгейлері;
  

жылутехникалық объектілердің басқару ерекшеліктері.

1.7 Курс пререквизиттері

-Химия;

-Математика;

-Гидрогазодинамика;

-Техникалық термодинамика;

-Жылумассаалмасу.

1.8 Курс постреквизиттері

-жылу және атомдық электростанциялардың турбиналары

-жұмыс режимі және ЖЭС эксплуатациясы

-электростанцияны автоматты басқару жүйесі.

1.9 Оқулықтар

1.9.1 Негізгі

1.9.2 Қосымша

1.9.2.2 Бурдун Г.Д., Марков Б.Н. Основы метрологии. М. Издательство стандартов. 1972, 318 с.

1.9.2.3 Плетнев Г.П. Автоматизированное управление объектами тепловых станций. М., Энергоиздат, 1981, 368 с.

1.9.2.4 Крамарухин Ю.Е. Приборы для измерения температуры. М., Машиностроение, 1990. – 208 с.

1.9.2.5 Геращенко О.А., Федоров В.Г. Тепловые и температурные измерения. Киев, Наукова думка. 1965. – 296 с.

2 Пәнді оқытудың әдістемелік кеңестері

Студенттің берілген пәнді оқып үйренуін қамтамасыз ететін кеңестер мен түсіндірмелер жиынтығы болып саналады. Кеңесті жасаған кезде курстың бір бөлігі дәріс алушының өздік оқып үйренуі мен жүретінің ескеру керек. Әдістемелік кеңестің мазмұны:

а) Пәнді оқып үйренуге қажетті уақытты жоспарлауға және оны ұйымдастыруға керекті ақыл-кеңестер.

Бұрын пәннің теориялық бөлігіне бөлінген жалпы сағат санының 60-70%-і бөлігі қарастырылса қазір оған небәрі 15-30 % қана, ал қалған 70-85 %-і дәріс оқытушымен студенттің өздік жұмысына (ОСӨЖ) және тек студент өзі ғана жасайтын СӨЖ (студенттің өздік жұмысы) жұмсалатының ескерту керек.

Дәріс – оқудың ең маңызды түрі. Ғылыми- техникалық ақпараттың көлемі күннен күнге өскендіктен дәрістін мазмұнын кеңейтіп және оған қойылатын талапты да жаңартып, жақсартып отыру керек. Дәрістің дәріс алушының пәнді оқып үйренуін ұйымдастыруға тигізетін пайдасы көп. Бірақ діәріс алушы дәріске иек артып алмауы шарт. Дәріс өздік жұмысты алмастыра алмайды. Сондықтан Студент дәріске өз бетімен дайындалуы керек. Ол оқулықтан немесе басып шығарылған дәрістер жинағынан дәрістің мазмұнымен танысып, оны ар қарай дамытып конспект жазуы керек. Барлық дәріске дайындалу уақыты кемінде 20-40 минуттан кем болмауы қажет. Бұл уақытты үнемдеуге мүмкіндік береді. Сарамандық сабаққа және зертханалық жұмысқа дайындық пәнді оқып үйренуде дәріс алушының білімінің жетіле беруіне қол жеткізеді.

Екі сағаттық сараман сабағына кемінде бір сағат дайындалу керек. Сараман сабағна дайындықты тексеру әр сабақ тың басында болатының Студент білуі керек. Сараман сабағында көрсетілген өздік жұмыстың творчествалық элементі ескерусіз қалмайтының Студент білуі керек. Сараман сабағында есепті әр Студент оқытушының қадағалауымен өзі жеке шығарады. Дәріс алушының жұмысы аралық үлгерімді тексеру арқылы жүреді, сондықтан Студент әрбір жіберілген (босатылған) сабақтың оған тигізер залалы үлкен екенін естен шығармауы керек. Егер Студент белгілі бір себеппен жұмысты дер кезінде тапсыра алмаса онда бұл оның сынақ немесе емтиханды тапсыруына үлкен әсер ететінің білуі керек. Сынақ пен емтиханға дайындықтың нәтижесіне ұзақ уақыт бойы жасалған өздік жұмыстың арқасында жетеді.

б) Дәріс алушының іс-әрекетінің жүру барысын сипаттау.

«Ядролық зерттеу реакторлары» пәнін оқып үйренуді тақырыптарды бірінен соң бірін оқу арқылы жүргізуі керек: алдымен берілген тақырыптың мазмұнымен және оған арналған әдістемелік нұсқаумен жақсылап танысып,содан кейін осы тақырыпқа қатысты материалды оқулықтан оқуы керек. Материалды оқып үйрену кезінде сұрақтың түпкі мәнін ашып алуы ,тек содан кейін ғана оның нақтылы ерекшеліктерін талдауға кірісу керек.Оқып үйренетін құбылыстар мен процестердің физикалық мәнін анық көзге елестету қажет.

Формуланы дәлелдеп шығаруда оныңфизикалық немесе техникалық мәніне аса көп көңіл аудару керек. Пәндегі пайдаланылатын математикалық амалдар физикалық және техникалық есептерді шешуге қолданылады. Теориялық материалдарды оқып зерттегенде, әсіресе есептерді шығарғанда шамалардың өлшем бірліктерінекөңіл аудару қажет, себебі ол шаманың физикалық мәнін көрсетеді.

Әр тақыраптың материалын қарап шығып сол бойынша конспект құру қажет.

в) Оқу әдістемелік комплекстің (ОӘК) материалдарын пайдалануға арналған кеңес.

Студент оқу материалдарымен бірінші рет таныса отырып, оның берген жаңалықтарын, ерекшелік нысандарын қабылдап, сол арқылы пәннің негізгі жағдайын түсінуі керек.

Оқу процесіндегі негізгі рольге оқытушының материалдарды түсіндіруі және пайдаланылатын көрнекті құралы жатады. Ары қарай жаңадан алынған ақпарат бұрынғы алынған білімдермен араласып, олардың арасында пайдалы байланыс құралына айналады. Сонда барып дәріс алушыда оқытылатын пән бойынша белгілі бір түсінік (ұғым) пайда болады.

Студент оқу пәнінің негізгі ережелерін және заңдылықтарын иеленіп, оқу материалдарын жалпы түрде меңгеріп оны күнделікті жұмыста, өмірде пайдалануға дайын тұрады.

г) Оқулықтар мен қосымша оқу құралдарымен жұмыс істеуге арналған кеңес.

Егер Студент берілген материал көрсетілген оқулықта жеткіліксіз түрде берілген деп есептесе немесе онда берілген материалды оқып зерттеу қиын екенін білсе, онда ол берілген басқа оқулықтардағы немесе қосымша құралдардағы материалдарды пайдалану керек. Жақсы оқулықты дұрыс таңдаудың алатын орны зор. Сондықтанда оқулықтар негізгі және қосымша болып бөлінеді. Егер негізгі оқулықтарда берілген мтериал жеткіліксіз болса, онда қосымша оқулықтарды пайдаланғаны жөн.

Оқулықтар тізімі стандарт бойынша жасалады.

Берілген тақырып бойынша оқулықтарды және басқа ғылыми көпшілікке арналған материалдарды оқұыған соң, конспект құру керек. Онда пайдаланылған оқулықтардын реттік нөмірі, беті, кестелері және т.б. берілгендері көрсетілуі шарт.

Емтиханға (сынаққа) дайындыққа керекті кеңестер

Әртүрлі фактлерді еске сақтауды, процестердің принципін көрсететің заңдылықтарды жатқа айту, немесе берілген материалдарды өз сөзімен жеткізу сұрақ тарына жауап бере алуды үйрену және жалпы принциптерді жаңа жағдайда қолдана алуды үйрену. Студент объекті оның құрамдас бөліктеріне жіктей және керісінше құрамдас бөліктерін бүтіндей объектіге айналдыра білуі керек. Бұл процестер ерекше ойлау процестерін (жопарлау, байланысты, заңдарды құру) тлап етеді. Идеалардың, жұмыстардың құндылығын дайын немесе жаңадан жасалған критерилер мен стандарттар көмегімен қарастыра білу және басқалардың алдында өзінің көз қарасынқорғай білу дәріс алушыға емтиханды, сынаты жақсы тапсыруға көп көмегін тигізеді.