Сурет-1. Мұнай өімдерінің лап ету температурасын жабық тигельде анықтау құралы.
1 - тигель;
2 – электрлік қыздырғыш;
3 - қабықша;
4 - тісше;
5 -жанғыш лампа;
6 – тигель қақпағы ;
7 – иілгіш ;
8 – жабқышты айналдыру тұтқасы;
9 – термометрге арналған труба;
10 – араластырғыш ;
11 -ванна;
12 – жерге тұйықтау
Жұмысқа дайындық
Зерттелетін үлгіні дайындау.
Зерттелетін үлгіні 2\3 көлеміндей етіп толтырылған шыныда 5 мин бойы араластырады. tлап ету<50 °C, ие мұнай үлгілерін күтілетін лап ету температурасынан кем дегенде 17 °С -ға төмен төмпературада салқындатады. 2.Құрылғыны дайындау.
Құрылғыны ауаның қозғалысы білінбейтін және жарық сал күңгірттеу болатын түзу әрі берік столға орналастырады, сонда лап етуді көру ыңғайлы болады. Жарықтан және ауаның қозғалысынан қорғау үшін құрылғыны экранмен қоршап қояды. Құрылғыны міндетті түрде жерге тұйықтау керек. Кернеудің тұтқасын нөлдік белгіге қояды.
Tлап ету<50 °С мұнай өнімдерін зерттеу барысында қыздырғыш ваннаны қоршаған орта температурасына дейін салқындатады.
Зерттелетін ерітіндіні тигельге белгісіне дейін жеткізіп құямыз, ерітіндінің белгіден асып кетпеуін қамтамасыз ету керек.
Тигельді қақпақпен жауып, оны қыздырғыш ваннаға қоямыз, термометр салып және жалынды оның формасы шамамен диаметрі 3-4 мм шармен бірдей болатындай етіпғ жанғыш лампа жағамыз.
Жұмысты жүргізу
1. Құрылғыны тоқ көзіне қосып, қыздыруды келесідей түрде жүргіземіз.
а) Tлап ету<50 °С болатын мұнай өнімдерін анализдеу үшін температураны минутына 1°С жылдамдықпен тәжірибенің басынан аяғына дейін үздіксіз көтеріп отырады;
б) лап ету температурасы 50 °С ден 150 °С-қа дейін мұнай өнімдері үшін тәжірибе басында минутына 5-8 °С жылдамдықпен, ал лап ету температурасы 150 °С жоғары мұнай өнімдері үшін периодты түрде минутына 10-12°С жылдамдықпен арттыра отырып жүргізеді.
Мұнай өнімі күтіліп отырған лап ету температурасынан 30 °С температураға төмен қызған кезде, қыздыруды температура минутына 2 °С артатындай етіп жүргізеді.
2. Мұнай өнімі лап ету температурасынан 10 °С төмен температураға дейін қызған кезде лап етуге сынақ жүргізе бастайды, лап ету температурасы 50 °С мұнай өнімдері үшін әрбір 1 °С температура сайын, 50 °С -тан жоғарғы өнімдер үшін әрбір 2 °С темпера сайын жүргізеді.
Мұнай өнімін араластырғыштың көмегімен өнемі араластырып отырады.
Тек лап етуін тексеру сәтінде ғана раластыруды тоқтатады.Қақпақтың тесігін 1 с ашады, егер лап ету болмаса, өнімді қайтадан араластырады, операцияны жоғарыда аталған ережені сақтай отырып қайталайды.
Лап ету температурасы ретінде, мұнайдың бетінде алғаш көк жалын пайда болған сәттегі, термометрдің көрсеткішін алады. Алғашқы лап етуді алғаннан соң зерттеуді қайталайды. Лап ету болмаған жағдайда тәжірибені қайтадан қайталайды. Егер лап ету температурасын қайталап анықтау барысында алғашқысында алынған нәтиже қайталанса, онда осы сәтте термометр көрсеткен температура лап ету температурасы деп есептелінеді.
4. Зерттелетін мұнай өнімінің лап ету температурасы жоғарыда көрсетілген әдістеме арқылы 3 рет анықталады және орташа арифметикалық мәні есептелінеді. 3 өлшеменің арасындағы айырмашалық 2 °С температурадан аспауы керек. Зерттеулердің барлығы мұнай өнімінің жаңа порцияларымен жасалуы керек. Тигельді, қақпақ, жабқышты араластырғышты міндетті түрде құрғақ әрі таза орамалмен сүртіп отыру керек.
6. Лап ету температурасын анықтау барысында атмосфералық қысымды қадағалап және жазып отыру керек.
Барометрлік қысым кезінде 760 мм сын. бағ. 15 мм және одан да көбірек шамаға айырмашылық көрсетеді, сондықтан термометр көрсеткен лап ету температурасына түзету t еңгізеді, оны мына формула бойынша есептейді.
t=0,0345-(760-B),
7. Табылған лап ету температурасын МЕСТ бойынша салыстырып, мұнайөнімінің қандай түрге тиесілі екенін анықтау.
Сұрақтар:
1. Лап ету, тұтану температурасы деген не ?
2. Мұнай өнімдерінің лап ету температурасын білудің мәне неде?
3. Лап ету температурасы неге МЕСТ бойынша реттеледі?
4. Мұнайдың құрамына кіретін көмірсутектерің лап ету температурасы бойынша не айтуға болады?
5. Іштен жану қозғалтқышының жұмысына лап ету температурасы қалай ісер етеді?
6.МЕСТ 6356-75 бойынша жабық тиегльде лап ету температурасын анықтау әдісі?
Ұсынылған әдебиеттер тізімі
1. Ахметов С.А. Технология глубокой переработки нефти и газа. - Уфа: «Гилем», 2002. 672 с.
2.Белянин Б.В., Эрих В.Н., Корсаков В.Г. Технический анализ нефтепродуктов и газа.//Л.: Химия, 1986. – 184 с.
3. Каминский Э.Ф., Хавкин В.А. Глубокая переработка нефти: технологический и экономический аспекты. – М.: «Техника», 2001. – 384 с.
4. Мановян А.К. Технология первичной переработки нефти и природного газа: Учебное пособие для вузов. – М.: Химия, 2001. – 568 с.
5. Чуракаев А.М. Газоперерабатывающие заводы и установки. – М.: Недра, 1994. – 334 с.
6. Рудин М.Г., Сомов В.Е., Фомин А.С. Карманный справочник нефтепереработчика. / Под редакцией М.Г. Рудина. – М.: ЦНИИТЭнефтехим, 2004. – 339 с.
7. Сарданашвили А.Г., Львова А.И. Примеры и задачи по технологии переработки нефти и газа. - М.: Химия, 1973. - 272 с.
8. Справочник нефтепереработчика: Справочник / Под ред. Ластовкина Г. А., Радченко Е.Д., Рудина М.Г. – Л.: Химия, 1986. – 648 с.
Зертханалық жұмыс№6. Таскөмірдң кокстеу
Жұмыс мақсаты:
Тас көмірді кокстеуді жүргізу
Кокстеу процесінің материалдық баланс теңдеуін құру
Теориялық бөлім
Көмірді ауа қатысынсыз 800-900 0С температурада пиролиздеу кокстеу деп аталады, нәтижесінде металлургия өнеркәсібі және әр түрлі химиялық қосылыстар(аммиак, бензол, толуол, нафталин, антрацен және т.б.) алу үшін қолданылатын кокс алынады. Шикізат ретінде кокстелетін көмір немесе әр түрлі көмір үлгілерінен тұратын шихта пайдаланылады.
Кокстеу, температураның біртіндеп артуы арқылы политермиялық режимде жұмыс атқаратын, камералық немесе шихталық пештерде жүргізіледі, сондықтан процесс көптеген біріншілік және екіншілік химиялық реакциялар қатысында жүреді. Сурет 1
Достарыңызбен бөлісу: | 
