Жылу берілудің түрлері. Жылу өткізгіштік.
Денемен жұмыс істемей немесе дененің өзі жұмыс істемей тұрғандағы ішкі энергияның өзгеру процесі жылу берілу деп аталады. Анағүрлым көбірек қыздырылған дененің бөлшектерінің кинетикалық энергиясы көп болғандықтан, ол азырақ қыздырылған денемен жанасқанда, оның бөлшектеріне энергияны тікелей береді.
Жылу берілудің үш түрі бар:
1.жылуөткізгіштік.
2.конвекция
3.сәуле шығару
Жылуөткізгіштік
І шкі энергияның дененің көбірек қыздырылған бөлігінен дененің басқа азырақ қыздырылған бөлігіне тікелей байланыс арқылы немесе аралық денелер арқылы көбірек қыздырылған денеден азырақ қыздырылған денеге берілу құбылысы жылуөткізгіштік деп аталады
Тәжірибе №1 (электронды оқулықпен) .
Жылуөткізгіштік ерекшелігі:
- қатты, сұйық және газдарда жүре алады;
-зат өзінің орнын ауыстырмайды;
-әртүрлі заттардың жылуөткізгіштігі түрліше болады.
2.Конвекция
• Жылу қондырғылары еденге жақын төменде орналасқанымен, бөлменің жоғары жағындагы ауаның температурасы әдетте төменгі жағынан жоғары болуының себебі неде?
Сұйыққа немесе газға батырылған денеге жоғары бағытталған кері итеруші күш — Архимед күші әрекет етеді.
К онвекция дегеніміз — сұйықтың немесе газдың ағысы арқылы энергияның тасымалдануы барысында жылу алмасу процесі.
Конвекция ерекшелігі:
-Сұйықтарда және газдарда болады;
-қатты денелерде және вакуумда болмайды;
-газдар мен сұйықтар өздерінің орындарын алмастырады;
-газдар мен сұйықтарда төменнен бастап қыздырады.
Тәжірибе №2
2.Сәулешығару
• Сәуле шығару (сәулелік жылу алмасу) деп электрмагниттік толқындар көмегімен бір денеден екінші денеге энергияның берілу процесін айтамыз.
• Сәулелену энергиясының дененің ішкі энергиясына айналуын жұтылу деп атайды.
Сәуле шығару ерекшелігі:
-Кез-келген затта жүре алады;
-дене температурасы артқан сайын сәуле шығару қарқындылығы артады;
-вакуум арқылы да таралады;
-қара денелер сәулені көбірек жұтады, ал ақ денелер керісінше сәулелерді көбірек шағылдырады.
Жылу берілудің түрлерінің тұрмыста қолданылуы.
Үйді су құбырлар жүйесімен жылыту.
ІV. Жаңа сабақты пысықтау
Сурет сұрақтар
1 . Не себепті ұшақтар мен зымырандарды ақ және күміс түстес бояйды?
Достарыңызбен бөлісу: |