Пәндердің типтік оқу бағдарламалары типовые учебные программы дисциплин алматы, 2016



жүктеу 18,75 Mb.
Pdf просмотр
Дата23.11.2018
өлшемі18,75 Mb.
#24238


ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И 

НАУКИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ АГРАРНЫЙ УНИВЕРСИТЕТ

ПӘНДЕРДІҢ 

ТИПТІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАЛАРЫ

ТИПОВЫЕ УЧЕБНЫЕ ПРОГРАММЫ 

ДИСЦИПЛИН

АЛМАТЫ, 2016

6D080600 «

ТЕХНОЛОГИЯ» 

МАМАНДЫҒЫ БОЙЫНША

ПО СПЕЦИАЛЬНОСТИ 

6D080600  «АГРАРНАЯ ТЕХНИКА И 

ТЕХНОЛОГИЯ» 

ДОКТОРАНТУРА 

АГРАРЛЫҚ ТЕХНИКА ЖӘНЕ 



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И 

НАУКИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ АГРАРНЫЙ УНИВЕРСИТЕТ

ПӘНДЕРДІҢ 

ТИПТІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАЛАРЫ

ТИПОВЫЕ УЧЕБНЫЕ ПРОГРАММЫ 

ДИСЦИПЛИН

АЛМАТЫ, 2016

6D080600 «АГРАРЛЫҚ ТЕХНИКА ЖӘНЕ 

ТЕХНОЛОГИЯ» 

МАМАНДЫҒЫ БОЙЫНША

ПО СПЕЦИАЛЬНОСТИ 

6D080600 «АГРАРНАЯ ТЕХНИКА И 

ТЕХНОЛОГИЯ» 

ДОКТОРАНТУРА



1. Типтік оқу бағдарламалар Республикалық оқу-әдістеме кеңесі мәжілісінің 2016 

жылғы  30  маусымдағы  №2  хаттамалық  шешімімен  БЕКІТІЛДІ  және  ІСКЕ 

ҚОСЫЛДЫ. 

2. Типтік оқу бағдарламалар Республикалық оқу-әдістеме кеңесінің 2014 жылғы 

22 қазандағы мәжілісі хаттамасының шешімімен бекітілген пәндердің Типтік оқу 

бағдарламалары ОРНЫНА ЕНГІЗІЛГЕН. 

3. Типтік оқу бағдарламалар Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрі 

бекіткен  (05.07.2016ж.  №425  бұйрық)  мамандықтардың  ТИПТІК  ОҚУ 

ЖОСПАРЫНА СӘЙКЕС ӘЗІРЛЕНГЕН.

 

Бұл  Типтік  оқу  бағдарламаларды  Қазақстан  Республикасы  Білім  және  ғылым 



министрлігінің рұқсатынсыз көбейтуге және таратуға болмайды. 

1.  Типовые  учебные  программы  УТВЕРЖДЕНЫ  и  ВВЕДЕНЫ  В  ДЕЙСТВИЕ 

протокольным  решением  заседания  Республиканского  учебно-методического 

совета от 30 июня 2016 года, протокол №2.

2. Типовые учебные программы ВВЕДЕНЫ ВЗАМЕН Типовых учебных программ 

дисциплин  утвержденных  и  введенных  в  действие  протокольным  решением 

заседания Республиканского учебно-методического совета от 22 октября 2014 

года. 


3.  Типовые  учебные  программы  РАЗРАБОТАНЫ  В  СООТВЕТСТВИИ  С 

ТИПОВЫМ  УЧЕБНЫМ  ПЛАНОМ  специальностей  утвержденным  приказом 

Министра  образования  и  науки  Республики  Казахстан  (приказ  №425  от 

05.07.2016г.).

 

Настоящие  Типовые  учебные  программы  не  могут  быть  тиражированы  и 



распространены  без  разрешения  Министерства  образования  и  науки 

Республики Казахстан.




 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҒТӘ 720 - ҒЫЛЫМИ ТӘЖІРИБЕНІҢ  

ӘДІСТЕМЕСІ 

 

MSE 7201 - METHODOLOGY OF SCIENTIFIC 

EXPERIMENT 

 

 

 

3 кредит 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 



 

АЛҒЫ СӨЗ 

 

ӘЗІРЛЕГЕН ЖӘНЕ ҰСЫНҒАН - Қазақ ұлттық аграрлық университеті. 

 

ПІКІР БЕРУШІЛЕР:   

Жанбиров  Ж.Г.  –  т.ғ.д.,  профессор,  ҚазАШМЭҒЗИ  директорының 

коммерциялау жөніндегі орынбасары; 

Тлеукулов  А.Т.  -  а/-ш.ғ.д.,  «Су  ресурстары  және  мелиорация» 

кафедрасының профессоры, ҚазҰАУ. 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 




ТҮСІНДІРМЕ ЖАЗБА 

 

«Ғылыми  тәжірибенің  әдістемесі»  пәнінің  типтік  оқу  бағдарламасы 



6D080600- 

«Аграрлық  техника  және  технология»  мамандығы  бойынша 

ғылыми-педагогикалық  және  бейіндік  бағыттарда  PhD  докторанттар 

дайындауға арналған.

 

 

«



Ғылыми тәжірибенің әдістемесі» пәні ғылыми зерттеуді жүргізу теориясы 

мен практикасы үшін біртұтас сипатта, мазмұны мен оны оқыту тәсілі төменде 

келтірілген мақсаттар мен мақсаттамаларға бағынуы тиіс.

 

Пәннің мақсаты -

 

 

машиналар мен агрегаттар орындайтын технологиялық 



үрдістердің  сапасын  басқару  жүйесіндегі  теориялық-тәжірибелік  зерттеулерді 

жүргізу және алынған мәліметтерді өңдеу әдістемелерін қорытындылау болып 

табылады.

 

Пәннің міндеттері:

 



ауыл  шаруашылығы  үрдістерін    теориялық  және  тәжірибелік  зерттеу 



үшін әдістемелік білімді тереңдету;

 



ауыл  шаруашылығында  машиналар  мен  агрегаттар  орындауындағы 

өндірістік  үрдістердітәжірибелік  зерттеулердеорындаушылық  тәжірибесін 

арттыру;

 



тәжірибелік мәліметтерді өңдеу әдістемесі бойынша білімін тереңдету.

 

Пәнді меңгеру нәтижесінде докторант мыналарға міндетті:



 

 - 


ауыл  шаруашылығы  үрдістеріндегі  технологиялық  жүйелердің  бүгінгі 

күйі  мен  дамуын  және  аграрлық  технологиялар  мен  техника  саласында 

ғылыми-зерттеу жұмыстарының әдістемесін білуі тиіс;

 

теориялық  және  тәжірибелік  зерттеулерді  жүргізу  әдістемесін  құру 



бойынша дағдылануы тиіс; 

зерттеу мақсатын анықтай, нысанын таңдай, алынған нәтижелерін талдай 



және  зерттеудің  ғылыми  гипотезасын  (болжамын)  қалыптастырып,  оны  шешу 

жолдарын білуі тиіс; 

заманауи  аспаптармен  компьютерлік  негізінде  зерттеу  жоспарын  және 



тәжірибелік зерттеу әдістемесін құра білуі керек.

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 




 

КІРІСПЕ 

 

«Ғылыми тәжірибенің әдістемесі» пәнінің мәні және мазмұны. Ғылымның 

қоғам өміріндегі маңызы.  

 

Ғылым – әлеуметтік-экономикалық және техникалық прогресте өндіргіш 



күш.  

Ғылыми  таным  әдістемесі  мәселелерін  зерттеу  ауқымын  арттырудағы 

ғылымның бүгінгі күндегі даму тәжірибесі. 

Ғылыми  пәннің  мазмұндас  пәндермен  өзара  байланысындағы,  арнайы 

пәндерді бастапқы синтездеудегі рөлі. Ғылымның бүгінгі мәселелерін шешуде 

ғылыми тәжірибе әдістемесінің маңызы. 



 

НЕГІЗГІ БӨЛІМ 

 



Ғылыми зерттеулер әдістемесі

 

 



Тәсіл және әдістеме ұғымы. Қолданылатын әдістер негізінде ғылымдардың 

дифференцияциясы  және  интеграциясы.  Әдістің  тиімділігі  және  қуаттылығы. 

Тәсіл - теориялық білімді тереңдетуші және ауқымын арттырушы. Теория мен 

әдістің өзара байланысы. Зерттеу аумағының заңдылықтарын білдіретін қағида 

ретіндегі ереже. Ереженің негіздік білімі. Әдістеме түсінігі. Ғылым әдістемесі. 

Әдістемелік  білім.  Философиялық,  жалпы  ғылыми  әдістер  және  жеке  ғылыми 

әдістер. 

 



Жалпы ғылыми және жеке ғылыми

 

әдістемелер 

 

Жалпығылыми  әдістеме. Жалпығылыми  ұғымдар:  «жүйе»,  «құрылым», 



«

элемент»,  «функция». Жалпылогикалық  тәсілдер:  талдау,  синтез,  индукция, 

дедукция,  жалпы  қорытындылау,  аналогия  және  абстракциялау.  Эмпириалы 

тәсілдер: бақылау,  тәжірибе,  сипаттау,  өлшеу,  салыстыру. Теориялық  зерттеу 

әдістері:  идеалдандыру,  қалыптандыру. Ғылыми  білімдерді  жүйелеу  әдістері: 

типологизациялау,  жіктеу.   Жеке  ғылыми  әдістеме. Пәнаралық  ғылыми 

әдістер. Ғылыми-зерттеу құрылымы. 

 

3 Ғылыми ізденістер мазмұнының ерекшеліктері 

 

Зерттеу  мақсаты  мен  міндеттері. Зерттеудің  негізгі  және  қосымша 



міндеттері. Мақсатқа жету тәсілдері. Ғылыми-танымдық қызмет  құралдары. 

 

4 Жүйелі түрде іске асыру: жалпығылыми әдістемемелік бағдарлама және 



оның мазмұны 

 



 


Жүйелі  түрде  іске  асыру.  Жүйенің  және  ортаның  өзара  тәуелділігі. 

Иерархиялық  ұғымы.  Жүйені  сипаттаудың  көптүрлілік  мүмкіндігі.  Жүйелі 

түрде іске асырудың ерекшелігі. Жүйелі талдау. 

 

5 Модельдеу 

 

Логикалық  модельдеу  әдісі.   Нақты    (тікелей)  модельдеу.  Ойлау  арқылы 



модельдеу. 

 

6 Есептеу тәжірибенің негізгі кезеңдері 

 

Математикалық моделді құру. Есептеу алгоритмін анықтау. Негізгі базалық 



теңдеуді  шешу.  ЭЕМ  үшін  құрылған  есепті  шешу  бағдарламасын  құру. 

Қалыптандыру.  Математикалық,  аксиоматикалық,  гипотетикалық-дедуктивтік 

гипотеза 

әдістері. 

Гипотетикалық-дедуктивтік 

әдістің 


құрылымы. 

Абстрактылықтан нақтылыққа жету әдістері. Тарихи және логикалық тәсілдер. 

 

7 Ғылыми білімді негіздеудің логикалық рәсімдері 

 

Зерттеуді  негіздеудің  негізгі  түрлері.  Дәлелдеме.  Дәлелдеме  құрылымы. 



Дәлелдеме  түрлері:  тікелей,  жанамалық  және  апагогиялық.  Дәлелсіздендіру. 

Дәлелсездендіру  түрлері.  Дәлелеу.  Қарсыпікір  және  қарсыпікір  түрлері. 

Түсіндірме және түсіндірменің түрлері. Интерпретация. 

  

8 Ғылыми білімдерді жүйелеу әдістері 

 

Жіктелу. Типологизациялау. Типологизация  мен  жіктеудің  байланысы 



және ерекшеліктері. Ғылыми терминология және ғылыми анықтамалар. 

 

ҰСЫНЫЛҒАН ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚ 

ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ

 

1

.Ғылыми  зерттеулердің  заманауи  әдістемесі.  Негізгі  түсініктер  мен 



анықтамалар: индукция, дедукция, синтез, аналог, тәжірибе. 

2.  Ғылыми  білімнің  негізгі  деңгейі.  Ғылыми-зерттеулерде  тәжірибенің, 

талдаудың және синтездеудің өзара бірлесуі.  

3. Ғылыми-зерттеу міндеттері. Ғылыми зерттеулердің түрлері, жіктелінуі, 

кезеңдері және құраушы бөліктері. 

4.Ғылыми зерттеулердің танымдық және қолданбалы қызметттері. 

5. ҒЗИ және инженерлік ой еңбегі түрлерінің жіктелуі.  

6.  Тәжірибені  метрологиялық  қамтамасыздандыру.  Өлшеу  аспаптары, 

олардың өлшеу шектері, градировкалау, реттеулер. 

7. Ғылыми білім және инженерлік шығармашылық ойлау негіздері. 

8

. Теориялық және эмпириалық зерттеу әдістері. 



9. Өлшеу дәлдігі және ауытқулары. 

10. Механизмдер мен машиналарды сынау жабдықтары мен аспаптары. 

 



11. Зерттеу үшін үлгілерді алу принциптері. 

12.Тәжірибе  нәтижелерін  өңдеу.  Графикалық    және  аналитикалық  өңдеу 

әдістері. 

13.Эмпериалық 

формуларды 

таңдау 


тәсілдері, 

апроксимация, 

интерполяция, мәліметтерді экстраполяциялау. 

14.  Кездейсоқ  қателер  теориясынегізі:  көп  мөлшерлі,  жүйелі  түрдегі, 

кездейсоқ  қателер.  

15. Зертеулердегі модельдеу. Физикалық және математикалық модельдер. 

Сандық моделдеу. 

 

ҰСЫНЫЛҒАН ДОКТОРАНТТЫҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫС 



ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ 

1. 


Ғылыми  болжам  және  оның  аталымы  (диссертация  тақырыбы 

бойынша). 

2. 

Теориялық  ғылыми  зерттеудің  бағдарламасын  жасау  және  оларды 



іске асыру (диссертация тақырыбы бойынша). 

3. 


Диссертациялық  жұмыс  бойынша  проблемалық  жәйттерді  шешуде 

жүйелік талдау әдістері мен жолдарын пайдалану. 

4. 

Диссертация  тақырыбы  бойынша  күрделі  жүйелердің  моделдерін 



құру; 

5. 


Нақты  күрделі  жүйені  бағалауды  талдау  (диссертация  тақырыбы 

бойынша). 

6. 

Әртүрлі әдістер негізінде күрделі жүйелерді басқару алгоритмдерін 



жасау (диссертациялық жұмыстағы басқару нысаны мысалында). 

7. 


Тәжірибелік  ғылыми  зерттеулер  бағдарламасын  жасау  және  оған 

қатысты есептеулерді жүргізу (диссертация тақырыбы бойынша). 

8. 

Зертханалық  және  өндірістік  тәжірибелерді  ұйымдастыру.  Зерттеу 



нәтижелерінің  шынайылығы  және  олардыұсыну  (диссертация  тақырыбы 

бойынша). 

9. 

ҒЗЖ нәтижелерін енгізу: патенттеу, зерттеу сатылары нәтижелерін 



баяндау, өнертапқыштық және инновациялық жобалар (диссертация тақырыбы 

бойынша). 



 

ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

 

 



Негізгі: 

1. 


Иглин  С.П.  Математические  расчеты  на  базе  Mat  Lab  БХВ-

Петербург, 2005,-640с. 

2. 

Карпов  Ю.  Имитационное  моделирование  систем  БХВ-Петербург, 



2006.,-

400с. 


3. 

Веденяпин  Г.В.  Методика  проведения  эксперимента  и  обработка 

опытных данных. - М.: 1973.-137 с. 

 




4. 

Мельников  С.В.,  Алешкин  В.Р.,  Рощин  П.М.  Планирование 

эксперимента  в  исследованиях  сельскохозяйственных  процессов.  -  М.,  Колос, 

1972. -


320с. 

5. 


Эйкхофф  П.  Основы  идентификации  систем  управления. 

Оценивание параметров и состояния. изд. Мир. М.1975.,-690с. 

6. 

Вагнер Г. Основы исследования операций. Изд. Мир 1972.,-336с. 



7. 

Карр  Ч.,  Хоув  Ч.  Количественные  методы  принятия  решений  в 

управлении и экономике. Изд. Мир, М. 1966.,-464с. 

8. 


Атыханов  А.К.,  Ахметов  К.А.,  Асанов  Р.А.,  Математические 

методы  оптимизации  в  инжнерных  расчетах  на  компьютере.  –

Алматы:Айтумар,2013,-203с. 

9. 


Андреев Г.И., Смирнов С.А., Тихомиров В.А. В помощь написания 

диссертации  и  рефератов:  основы  научной  работы  и  оформление  результатов 

научной деятельности: Учеб. пособие. – М.: Финансы и статистика, 2003., – 272 

с.

 



10. 

Гухман  В.Б.  Философия  информационного  подхода:  Моногр.  – 

Тверь: Изд-во Твер. гос. техн. ун-та, 2000. – 167 с.

 

11. 



Кохановский В.П., Пржиленский В.И., Сергодеева Е.А. Философия 

науки:  Учеб.пособие.  –  М.:  ИКЦ  «МарТ»,  Ростов  н/Д.:  Издательский  центр 

«МарТ», 2005. – 496 с.

 

12. 



Лешкевич  Т.Г.  Философия  науки:  традиции  и  новации:  Учебное 

пособие для вузов. – М.: Издательство ПРИОР, 2001. – 428 с.

 

13. 


Рузавин  Г.И.  Методология  научного  исследования:  Учеб.пособие 

для вузов. – М.: ЮНИТИ-ДАНА, 1999. – 317 с.

 

14. 


Философия  науки:  Учеб.  пособие  для  вузов  /  Под  ред.  С.А. 

Лебедева. – М.: Академический Проект; Трикста, 2004. – 736 с.

 

15. 


Хикс  Ч.  Основные  принципы  планирования  эксперимента.  –  М.: 

Мир, 1967. – 406 с.

 

16.Ганс  Селье.  От  мечты  к  открытию:  Как  стать  ученым.  М.:  Прогресс, 



1987. 

368 


с. 

Адрес 


исходного 

документа 

в 

Сети: 


http://lib.ru/PSIHO/SELYE/otkrytie.txt.

368 с. 


16. 

Klaus H. Krippendorff Content Analysis: An Introduction to Its 

Methodology. 2004ThousandOaks, CA: Sage.

 

17. 



Cornell, J. E. &Mulrow, C. D. Meta-analysis. In: H. J. Adèr& G. J. 

Mellenbergh (Eds).Research Methodology in the social, behavioral and life sciences. 

1999. 

РР.285—323. London: Sage. 



      18. Ellis, Paul D. The Essential Guide to Effect Sizes: An Introduction to 

Statistical Power, Meta-Analysis and the Interpretation of Research Results. 2010. 

United Kingdom: Cambridge University Press.

 

 



Қосымша: 

1.  Адлер  Ю.П.  Введение  в  планирование  эксперимента.  -М.,  Металлург 

издат, 2000.-350б. 

 




2.  Математическая  теория  планирования  эксперимента./Под  редакцией 

С.М.  Ермакова.-М.:  Наука.  Главная  редакция  физико-математической 

литературы, 1983.-392 б. 

3.  Бронштейн  И.Н.,  Семендяев  К.А.  Справочник  по  математике  для 

инженеров и учащихся втузов.- 13-е изд. исправленное –М.: Наука, Гл. ред. лиз. 

-

мат. лит., 1986. -544 б.  



4. Корн Г., Корн Т. Справочник по математике для научных работников и 

инженеров. - М.: Наука, 1978. -832 б. 

5.  Экспериментальная  механика:  В  2-х  кн.:  Кн.1.  Пер.  с  англ./Под  ред. 

А.Кобаяси. –М.: Мир, 1990. -560 б. 

6.  Экспериментальная  механика:  В  2-х  кн.:  Кн.2.  Пер.  с  англ./Под  ред. 

А.Кобаяси. –М.: Мир, 1990. -552 б. 

 

АВТОРЛАР: 

 

Атыханов  А.К.  -  техника  ғылымдарының  докторы,  ҚазҰАУ,  «Аграрлық 



техника және технология кафедрасының профессоры; 

Абилжанұлы  Т.  -  техника    ғылымдарының  докторы,  профессор, 

ҚазАШМЭҒЗИ лаборатория меңгерушісі; 

Жортыулов  О.Ж.  -  техника  ғылымдарының  докторы,  профессор, 

ҚазАШМЭҒЗИ бөлім меңгерушісі; 

Алахунов  Н.Д.  -  ауылшаруашылық  ғылымдарының  докторы,  ҚазҰАУ, 

«Аграрлық техника және технология кафедрасының профессоры. 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

10 


 


 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 

 

МNE 7201 - МЕТОДОЛОГИЯ НАУЧНОГО 

ЭКСПЕРИМЕНТА 

 

MSE 7201 - METHODOLOGY OF SCIENTIFIC 

EXPERIMENT 

 

 



 

3 кредита 

 

 



 

 

 

 

 

 



 

11 


 


ПРЕДИСЛОВИЕ 

 

 

РАЗРАБОТАНА    И    ВНЕСЕНА  -  Казахским  национальным  аграрным 

университетом. 



 

 

РЕЦЕНЗЕНТЫ:  

 

Жанбиров  Ж.Г.  -  д.т.н.,  профессор,  заместитель  директора  по 



коммерциализации КазНИИМЭСХ; 

 

Тлеукулов  А.Т.  -  д.с/-х.н.,  профессор  кафедры  «Водные  ресурсы  и 



мелиорация» КазНАУ. 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

12 



 


ПОЯСНИТЕЛЬНАЯ ЗАПИСКА 

Типовая  учебная  программа  дисциплины  «Методология  научного 

эксперимента»  разработана  для  подготовки  докторов  PhD  научно-

педагогического и профильного  направлений по специальности 6D080600- 

«Аграрная техника и технология». 

  

Дисциплина  «Методология  научного  эксперимента»  представляет  собой 



единое  целое  для  теории  и  практики  проведения  научных  исследований, 

содержание  и  логика  изложения  которого  должны  быть  подчинены 

перечисленным ниже целям и задачам. 

Цель  дисциплины  –  обобщение  методики  проведения  теоретико-

экспериментальных  исследований  и  обработки  полученных  данных  в  системе 

управления качеством технологических процессов, выполняемых машинами и 

агрегатами. 



Задачи дисциплины:  

углубление  методических  знаний  для  проведения  теоретико-



экспериментальных исследований в сельскохозяйственных процессах;  

углубление  практического  опыта  проведения  экспериментальных 



исследований  в  производственных  процессах,  выполняемых  машинами  и 

агрегатами в сельском хозяйстве;  

углубление знаний методики обработки экспериментальных данных. 



В результате изучения дисциплины докторант должен: 

 - 


знать 

состояние 

и 

развитие 



технологических 

систем 


сельскохозяйственных  процессов  и  методологию  научно  –  исследовательских 

работ в области аграрной технологии и техники; 



иметь  навыки  по  составлению  методики  проведения  теоретических  и 

экспериментальных исследований;  



уметь  определять цель, выбрать предмет исследования,  анализировать 

полученные  результаты    и  формировать  научную  гипотезу  с  указанием  путей 

их решения; 



уметь  составлять  планы  исследования  и  методику  проведения 

экспериментальных исследований на современной приборной и компьютерной 

базе. 


 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

13 



 


ВВЕДЕНИЕ 

Предмет 


и 

сущность 

дисциплины 

«Методология 

научного 

экспери мент а». Значение науки в жизни общества.  

Наука, как производительная сила общества в социально - экономическом 

и техническом прогрессе.  

Опыт современного развития науки в расширении исследовании проблем 

методологии научного познания. 

Роль  научной  дисциплины  в  первичном  синтезе  специальных  знаний,  во 

взаимодействии со смежными дисциплинами. Значения методологии научного 

исследования в организации научных исследований в современных условиях.  

 

ОСНОВНАЯ ЧАСТЬ 

 

1  

Методология научного исследования 

 

Понятие метода и методологии. Тенденции дифференциации и интеграции 

наук  на  основе  применяемых  методов.  Эффективность  и  сила  метода.  Метод 

как  углубление  и  расширение  теоретического  знания.  Взаимосвязь  теории  и 

метода.  Правило  как  положение,  отражающее  закономерность  в  предметной 

области.  Базовое  знание  правила.  Понятие  методологии.  Методология  науки. 

Методологическое  знания.  Философские,  общенаучные  методы  и 

частнонаучные методы. 

 



Общенаучная и частнонаучная методология

 

Общенаучная  методология.  Общенаучные  понятия,  как  «система», 



«структура»,  «элемент»,  «функция».  Общелогические  методы,  как    анализ, 

синтез, индукция, дедукция, обобщение, аналогия и абстрагирование. Методы 

эмпирического  исследования,  как  наблюдение,  эксперимент,  описание, 

измерение,  сравнение.  Методы  теоретического  исследования:  идеализация, 

формализация.  Методы  систематизации  научных  знаний:  типологизация, 

классификация.  Частнонаучная  методология.  Междисциплинарные  научные 

методы. Структура научного исследования. 

 



Специфика предмета научного исследования 

Цели  и  задачи  исследования.  Основные  и  дополнительные  задачи 

исследования.  Способы  достижения  цели.  Средства  научно-познавательной 

деятельности.  



 



Системный подход как общенаучная методологическая программа и 

его сущность

Системный  подход.  Взаимозависимость  системы  и  среды.  Понятие 

иерархичности. Возможность множественности описания системы. Специфика 

системного подхода. Системный анализ 

14 

 





Моделирование 

Логический  метод  моделирования.  Предметное  (прямое)  моделирование. 

Мысленный эксперимент. 

 



Основные этапы вычислительного эксперимента

Построение  математической  модели.  Определение  вычислительного 

алгоритма.  Решение  базовой  системы  уравнений.  Построение  программы 

реализации  поставленной  задачи  для  ЭВМ.  Формализация.  Методы 

математической, 

аксиоматической, 

гипотетико-дедуктивной 

гипотезы. 

Структура  гипотетико-дедуктивного  метода.  Метод  восхождения  от 

абстрактного к конкретному. Метод исторического и логического анализа. 



 

7  

Логические процедуры обоснования научных знаний 

Основные  виды  обоснования.  Доказательство.  Структура  доказательства. 

Виды  доказательств  –прямое,  косвенное,  апагогическое.  Опровержение.  Виды 

опровержения. Подтверждение. Возражение и виды возражений. Объяснение и 

виды объяснения. Интерпретация. 

 



Методы систематизации научных знаний 

Классификация.  Типологизация.  Связь  и  различие  классификации 

итипологизации. Научная терминология и научные определения

.  


 

РЕКОМЕНДУЕМЫЙ ПЕРЕЧЕНЬ ТЕМ 

ПРАКТИЧЕСКИХ ЗАНЯТИЙ

 

1. 



Современная методология научного исследования. Основные понятия  и 

их определения. Индукция, дедукция, обобщение, аналог, опыт.  

2. 

Основные  уровни  научного  познания.  Сочетания  опыта,  анализа  и 



синтеза в научном исследовании. 

3. 


Задачи научного исследования. Виды, классификация, этапы и составные 

части научно-исследовательской работы. 

4. 

Познавательные и прикладные функции научного исследования. 



5. 

Классификация видов НИР и инженерного творчества. 

6. 

Метрологическое  обеспечение  эксперимента.  Методы  и  средства 



измерения,  принципы  их  выбора.  Измерительные  приборы,  диапазоны  их 

измерений, градуировка, регулировка. 

7. 

Основы научного познания и инженерного творчества. 



8. 

Теоритические и эмпирические методы исследований. 

9. 

Точность и погрешность измерений. 



10. 

Оборудование и приборы для проведения испытаний механизмов и 

машин. 

11. 


Принципы отбора образцов для исследования. 

12. 


Обработка  результатов  эксперимента.  Методы  графической  и 

аналитической обработки. 

15 

 



13. 

Методы  подбора  эмпирических  формул,  аппроксимация, 

интерполяция, экстраполяция данных 

14. 


Основы 

теории 


случайных 

ошибок: 


ошибки 

грубые, 


систематические, случайные. 

15. 


Моделирование  в  научных  исследованиях.  Физические  и 

математические модели. Численное моделирование.  



 

РЕКОМЕНДУЕМЫЙ ПЕРЕЧЕНЬ ТЕМ 

САМОСТОЯТЕЛЬНОЙ РАБОТЫ ДОКТОРАНТА 

1. 


Научная гипотеза и ее  формулировка (по теме диссертации). 

2. 


Разработка  программы    теоретических  научных  исследований  и  их 

реализация (по теме диссертации). 

3. 

Использование  методов  и  процедур  системного  анализа  для  решения 



проблемных моментов по диссертационной работе. 

4. 


Построение моделей сложных систем по теме диссертации. 

5. 


Анализ оценки конкретной сложной системы (по теме диссертации). 

6. 


Разработка  алгоритмов  управления  сложной  системы  на  основе 

традиционных  методов  и  методов  искусственного  интеллекта  (на  примере 

объекта управления по диссертационной работе). 

7. 


Разработка  программы    экспериментальных    научных  исследований  и 

проведение соответсвующих расчетов (по теме диссертации). 

8. 

Организация  лабораторного  и  производственного  эксперимента.  Оценка  



достоверности  и  представление  результатов  исследования  (по  теме 

диссертации). 

9. 

Внедрение  результатов  НИР:  патентование,  апробация  результатов 



этапа  исследований,  изобретения  и  инновационные  проекты  (по  теме 

диссертации). 



 

СПИСОК РЕКОМЕНДУЕМОЙ ЛИТЕРАТУРЫ 

 

Основная: 

1. 


Иглин С.П. Математические расчеты на базе Mat Lab  БХВ-Петербург, 

2005,-


640с. 

2. 


Карпов Ю. Имитационное моделирование систем БХВ-Петербург, 2006.,-

400с. 


3. 

Веденяпин Г.В. Методика проведения эксперимента и обработка 

опытных данных. -М.: 1973.-137 с. 

4. 


Мельников С.В., Алешкин В.Р., Рощин П.М. Планирование эксперимента 

в исследованиях сельскохозяйственных процессов. -М., Колос, 1972. -320с. 

5. 

ЭйкхоффП. Основы идентификации систем управления. Оценивание 



параметров исостояния.изд. Мир. М.1975.,-690с. 

6. 


Вагнер Г. Основы исследования операций. Изд. Мир 1972.,-336с. 

7. 


Карр Ч., Хоув Ч. Количественные методы принятия решений в 

управлении и экономике. Изд. Мир, М. 1966.,-464с. 

16 

 



8. 

Атыханов  А.К.,  Ахметов  К.А.,  Асанов  Р.А.,  Математические  методы 

оптимизации  в  инжнерных  расчетах  на  компьютере.  –Алматы:Айтумар,2013,-

203с. 


9. 

Андреев  Г.И.,  Смирнов  С.А.,  Тихомиров  В.А.  В  помощь  написания 

диссертации  и  рефератов:  основы  научной  работы  и  оформление  результатов 

научной деятельности: Учеб. пособие. – М.: Финансы и статистика, 2003., – 272 

с. 

10. 


Гухман  В.Б.  Философия  информационного  подхода:  Моногр.  –  Тверь: 

Изд-во Твер. гос. техн. ун-та, 2000. – 167 с. 

11. 

Кохановский  В.П.,  Пржиленский  В.И.,  Сергодеева  Е.А.  Философия 



науки:  Учеб.пособие.  –  М.:  ИКЦ  «МарТ»,  Ростов  н/Д.:  Издательский  центр 

«МарТ», 2005. – 496 с. 

12. 

Лешкевич Т.Г. Философия науки: традиции и новации: Учебное пособие 



для вузов. – М.: Издательство ПРИОР, 2001. – 428 с. 

13. 


Рузавин  Г.И.  Методология  научного  исследования:  Учеб.пособие  для 

вузов. – М.: ЮНИТИ-ДАНА, 1999. – 317 с. 

14. 

Философия  науки:  Учеб.  пособие  для  вузов  /  Под  ред.  С.А.  Лебедева.  – 



М.: Академический Проект; Трикста, 2004. – 736 с. 

15. 


Хикс  Ч.  Основные  принципы  планирования  эксперимента.  –  М.:  Мир, 

1967. – 


406 с. 

16. 


16.Ганс  Селье.  От  мечты  к  открытию:  Как  стать  ученым.  М.:  Прогресс, 

1987. 


368 

с. 


Адрес 

исходного 

документа 

в 

Сети: 



http://lib.ru/PSIHO/SELYE/otkrytie.txt.368 с. 

17. Klaus H. Krippendorff Content Analysis: An Introduction to Its Methodology. 

2004Thousand Oaks, CA: Sage. 

18. Cornell, J. E. &Mulrow, C. D. Meta-analysis. In: H. J. Adèr& G. J. 

Mellenbergh (Eds).Research Methodology in the social, behavioral and life sciences. 

1999. 


РР.285—323. London: Sage. 

    19. Ellis, Paul D. The Essential Guide to Effect Sizes: An Introduction to 

Statistical Power, Meta-Analysis and the Interpretation of Research Results. 2010. 

United Kingdom: Cambridge University Press.

 

 

Дополнительная: 



1.  Адлер  Ю.П.  Введение  в  планирование  эксперимента.  -М., 

Металлургиздат, 2000.-350с. 

2. Математическая теория планирования эксперимента./Под редакцией С.М. 

Ермакова.  -М.:  Наука.  Главная  редакция  физико-математической  литературы, 

1983.-

392 с. 


3.  Бронштейн  И.Н.,  Семендяев  К.А.  Справочник  по  математике  для 

инженеров  и  учащихся  втузов.-  13-е  изд.  исправленное  –М.:  Наука,  Гл.  ред. 

лиз.-мат. лит., 1986. -544 с.  

4. Корн Г., Корн Т. Справочник по математике для научных работников и 

инженеров. - М.: Наука, 1978. -832 с. 

17 


 


5.  Экспериментальная  механика:  В  2-х  кн.:  Кн.1.  Пер.  с  англ./Под  ред. 

КобаясиА. –М.: Мир, 1990. -560 с. 

6.  Экспериментальная  механика:  В  2-х  кн.:  Кн.2.  Пер.  с  англ./Под  ред. 

КобаясиА. –М.: Мир, 1990. -552 с. 



 

АВТОРЫ: 

 

Атыханов А.К. - доктор технических наук, профессор кафедры «Аграрная 

техника и технология» КазНАУ; 

Абилжанулы Т. - доктор технических наук, профессор, зав. лабораторией 

«Механизация процессов в животноводстве» ТОО КазНИИМСХ»; 

Жортыулов О.Ж. - доктор технических наук, профессор, СНС лаборатории 

«Механизация  процессов  улучшения  пастбищ  и  заготовки  кормов»  ТОО 

КазНИИМСХ»; 

Алахунов Н.Д. - доктор сельскохозяйственных наук, профессор  кафедры 

«Аграрная техника и технология» КазНАУ. 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

18 


 


МАЗМҰНЫ 

 *      

СОДЕРЖАНИЕ 

 

 

Пәннің коды 



Пәннің атауы 

Кредит 

саны 

Беті 

Оқу мерзімі - 3 жыл   *   Срок обучения - 3 года 

GT

А 7201 



Ғылыми тәжірибенің әдістемесі 



MNE 7201 

Методология научного 

эксперимента 

11 



 

 

 



 

19 


 


Теруге 22.08.2016 ж. берілді. Басуға 24.08.2016 ж. қол қойылды. 

Қалпы 60х84 1/16. Көлемі 1,25 есепті баспа табақ. 

Таралымы 8 дана. Тапсырысы № 38. 

«

Айтұмар» баспасы 



________________________________________________________ 

Сдано в печать 22.08.2016 г. Подписано в печать 24.08.2016 г. 

Формат 60х84 1/16. Объем 1,25 п. л. 

Тираж 8 экз. Заказ № 38. 

Типография «Айтұмар» 



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И 

НАУКИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ АГРАРНЫЙ УНИВЕРСИТЕТ

ПӘНДЕРДІҢ 

ТИПТІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАЛАРЫ

ТИПОВЫЕ УЧЕБНЫЕ ПРОГРАММЫ 

ДИСЦИПЛИН

АЛМАТЫ, 2016

6M080100 «

» 

МАМАНДЫҒЫ БОЙЫНША



ПО СПЕЦИАЛЬНОСТИ 

6M080100 «АГРОНОМИЯ» 

МАГИСТРАТУРА

АГРОНОМИЯ

Document Outline

    • Page 1
    • Page 2

жүктеу 18,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау