Пән бойынша оқыту бағдарламасының (Syllabus)

Металдар технологиясы І

пәні бойынша оқыту бағдарламасы (Syllabus)

Кафедра отырысында ұсынылды 2012 ж. «___»_______ № ___ Хаттама

Кафедра меңгерушісі _____________ Қ.Т. Сақанов 2012 ж. «___»_______

Сәулет-құрылыс факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды.

2012 ж. «___»_________ №___ Хаттама.
ОӘК төрағасы _______________ А.Қ. Алдоңғарова 2012 ж. «___»_______
1 Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары

Шахаев Төлеуғазы Құрманбекұлы, ПМУ доценті,

“Құрылыс материалдарын өндіру және стандарттау” кафедрасы ПМУ-дың бас корпусында (Ломов к-сі), 266 аудиторияда орналасқан. Байланысу телефоны (8-7182) 67-36-24 (11-49 қосымша).
2 Пән туралы мәлімет

«Металдар технологиясы І» пәнінің жұмыс оқу бағдарламасы 5В073000 «Құрылыс материалдарын, бұйымдарын және конструкцияларын өндіру» мамандығының ҚР МЖМБС 3.08.358 – 2006 Мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты мен Жоғары және ЖОО кейінгі білім берудің Республикалық оқу-әдістемелік кеңесі мәжілісінің 2006ж. 22 маусымдағы шешімімен бекітілген және еңгізілген типтік оқу бағдарламасы негізінде әзірленді.

«Металдар технологиясы І» пәні 3 курстың 5 семестрінде 15 апта бойы оқылады. Пәннің жалпы еңбек сыйымдылығы 135 сағат, оның 45 сағаты аудитория сабақтарына, ал 90 сағаты пәнді зерделеу бойынша студенттердің өздік жұмысына (СӨЖ) бөлінді. Аудиториялық уақыттың сабақ түрлеріне бөлінуі пәннің тақырыптық жоспарында келтірілді. Қорытынды бақылау түрі - емтихан.
3 Пәннің еңбек сыйымдылығы

«Металлдар технологиясы І» пәнінің мақсаты - металлдар технологиясы негіздерін қарастыру, керекті мәліметтерді терең білетін мамандарды дайындау. Конструкциялық материалдарды жасау үшін металлдар мен металл емес заттар қолданылады, олар құрылыс ғимараттарында кең пайдаланылады.

Осы пәнді меңгеру нәтижесінде студенттердің:

- болаттарды, шойындарды және түсті металлдарды тізбектеу;

- металлдарды термиялап өңдеудің теориясын;

- пісіруге арналған жабдықтарды реттеу;

- металлдарды кесіп өңдеуді есептеп шығаруын білуі керек.

- болаттардың, шойындардың және түсті металлдардың маркаларының шифрларын шеше білу;

- болаттарды термиялап өңдеуді білу;

- пісірудің тәртібін дұрыс таңдай алу;

- металлдарды кесіп өңдегенде құралдарды дұрыс тандауын істей алуы керек.

- металлдардың қоспаларын керекті жеріне қолдана білу;

- металлдармен және олардың қоспаларына термиялап өңдеуді дұрыс тағайындау;

- әр түрлі маркалы болаттарды пісіру жұмыстарын дұрыс жүргізу;

- металл кескіш станоктарда жұмыс істеуін меңгеру керек.

6 Пререквизиттер

7 Постреквизиттер

9 Пәннің қысқаша сипаттамасы

«Металдар технологиясы-I» пәні келесі тақырыптарды қамтиды: болат пен шойынды өндіру; корытпа теориясы; болаттар мен шойындардың түрлері және оларды классификациялау; қара металдарды термелеп өңдеу түрлері; түсті металдар және олардың қорытпалары; металдарды пісіріп өңдеу өндірісі және кесіп өңдеу технологиясы. Аталған тақырыптарға дәріс сабақтары мен практикалық сабақтар ескерілген.
10 Курстың компоненттері
10.1 Пәннің тақырыптарының мазмұны

1 тақырып. Кіріспе.

«Металлдар технологиясы» арнайы сабақ. Бұл пән металлдар, оның қорытпаларының қасиеттері мен құрамын, термелеп өңдеудің теориясын, болаттардың, шойындардың және түсті металлдардың тізбектеуді, металлдарды пісіріп және кесу арқылы өңдеуді оқытады.

2 тақырып. Болат пен шойынды өндіру.

Шойынды алудың негізгі физика-механикалық процесі. Домна өндірісінің өнімдері. Балқытып алынған болатты химиялық құрамымен, алу жолымен, керекті жағдайымен топтастыру. Металлдар жайында жалпы түсінік.

Қорытпа, компонент, фаза. Механикалық қоспа, қатты ерітінді, химиялық қоспалар жайында түсінік. Кеспелер ережесі. Фаза тәртібі. Механикалық қоспасын жасайтын күй диаграммасы. Темір-көміртек күй диаграммасы.

Көміртекті болаттар. Болаттардың қасиеттеріне көміртегі және тұрақты қоспалардың тигізетін әсері. Болатты керекті жеріне байланысты тізбектеу, Мемлекеттік стандарт бойынша маркалау. Легірленген болаттар. Құрал-сайманға қажетті және тозбайтын болаттар. Шойынды тізбектеу және қолдану.

Мыс және қорытпа. Алюминий қорытпалары. Маркалау және пайдалану.

Құю технологиясының өндірісі. Металлдарды қысыммен өңдеу технологиясы.

Пісірудің әдістері. Пісіріп өңдеу мен қысыммен өңдеудің айырмашылығы. Пісіріп өңдегендегі деформация мен кернеулер. Пісіру доғасы және оның қасиеттері. Қолмен доғалап пісіру мен кесу техникасы. Пісіру материалдары және пісіру тәртібі. Металлдардың пісірімділігі. Газбен пісіру, жанатын газдардың түрлері, жабдықтар, аппараттар. Пісіру жалыны. Пісіруге керекті материалдар, флюстер. Металлдарды кесу.

9 тақырып. Металлдарды кесу арқылы өңдеу.

Металлдарды кесу арқылы өңдеудің физикалық негізі. Өңдеудің сүлбесі және кесу тәртібінің элементтері. Токарлық, фрезерлік, бұрғылау, сүрлеу, қашау, ажарлау станоктарымен жасалатын жұмыстар. Құрал-саймандардың геометриялық параметрлері.

10.2 Практикалық (семинар, зертханалық, студиялық, жеке) сабақтардың мазмұны мен тізімі

1) 2-тақырып. Металлдардың физикалық қасиеті.

2) 3-тақырып. Қорытпалар теориясы

3) 3-тақырып. Темір-көміртек күй диаграммасы.

4) 4-тақырып. Легірленген болаттар мен шойындар.

5) 5-тақырып. Болаттарды термиялап өңдеу.

6) 7-тақырып. Болаттарды химия-термиялап өңдеу.

7) 8-тақырып. Газбен және доғамен пісіру.

8) 9-тақырып. Құрал-саймандардың геометриялық параметрлері.

10.3.2 Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі.

1) Домна өндірісінің өнімдері. Шойынды алудың негізгі физика-механикалық процесі.

Ұсынылатын әдебиет: [3, 250 – 265 б.].

2) Көміртекті болаттың қасиеттіне фосфор мен күкірттің тигізетін әсері.

Ұсынылатын әдебиет: [3, 270 – 291 б.].

3) Механикалық қоспасын жасайтын күй диаграммасы. Таза темірдің аллотропиясы.

Ұсынылатын әдебиет: [3, 291 – 309 б.].

4) Шойынды термиялап өңдеу.

Ұсынылатын әдебиет: [3, 141 – 156 б.].

5) Легірленген болаттарды термиялап өңдеу ерекшеліктері.

Ұсынылатын әдебиет: [3, 220 – 262 б.].

6) Болатты шынықтандыру кезіндегі шынықтыру ортасы.

Ұсынылатын әдебиет: [3, 262 – 278 б.].

7) Болатты цементтеу процесі.

Ұсынылатын әдебиет: [3, 258 – 262 б.].

8) Болатты азоттау.

Ұсынылатын әдебиет: [3, 262 – 266 б.].

9) Алюминий қорытпалары.

Ұсынылатын әдебиет: [3, 270 – 281 б.].

10) Мыс және оның қорытпасы.

Ұсынылатын әдебиет: [3, 282 – 291 б.].

11) Газбен пісіргендегі жалынның түрлері.

Ұсынылатын әдебиет: [3, 391 – 402 б.].

12) Пісіруге керекті материалдар, флюстер. Металлдарды кесу.

Ұсынылатын әдебиет: [3, 331 – 347 б.].

13) Металлдарды кесу арқылы өңдеудің физикалық негізі.

Ұсынылатын әдебиет: [3, 350 – 375 б.].

10.4 Ағымдағы үлгерім мен қорытынды бақылау түрлері бойынша салмақ үлестерінің таратылуы

№	Қорытынды бақылау түрі	Бақылау түрі	Салмақ үлестері
1	Емтихан	Емтихан	0,4
		Ағымдағы үлгерімді бақылау	0,6

10.5 Ағымдағы үлгерімдерді бақылау іс-шараларының күнтізбелік кестесі

1 рейтинг (5 семестр)
Апталар		1 сабақ үшін макс. балл	1	2	3	4	5	6	7	8	Бар- лығы
Максималды балл			12		26		36		26		100
Дәрістерге қатысу және дайындалу	СӨЖ түрі / есеп беру түрі		ДҮТ 1, 2		ДҮТ 3, 4		ДҮТ 5, 6		ДҮТ 7, 8		16
	Бақылау түрі		Қ		Қ		Қ		Қ
	Макс. балл	2	4		4		4		4
Практикалық сабақтарға қатысу және дайындалу	СӨЖ түрі / есеп беру түрі		ПҮТ 1- 4		ПҮТ 5-8		ПҮТ 9-12		ПҮТ 13-16		32
	Бақылау түрі		Қ		Қ		Қ		Қ
	Макс. балл	2	8		8		8		8
Материалды өздігінен меңгеру	СӨЖ түрі / есеп беру түрі				ӨМ ҮТ1	ӨМ ҮТ1	ӨМ ҮТ1	ӨМ ҮТ1	ӨМ ҮТ1	ӨМ ҮТ1	42
	Бақылау түрі				К	К	К	К	К	К
	Макс. балл				7	7	7	7	7	7
Пән тақырыптары бойынша білімді бақылау	СӨЖ түрі / есеп беру түрі							ПТ			10
	Бақылау түрі							Бж
	Макс. балл							10

2 рейтинг (5 семестр)
Апталар		1 сабақ үшін макс. балл	9	10	11	12	13	14	15		Бар- лығы
Максималды балл			26		26		36		12		100
Дәрістерге қатысу және дайындалу	СӨЖ түрі / есеп беру түрі		ДҮТ 9, 10		ДҮТ 11, 12		ДҮТ 13,14		ДҮТ 15		14
	Бақылау түрі		Қ		Қ		Қ		Қ
	Макс. балл	2	4		4		4		2
Практикалық сабақтарға қатысу және дайындалу	СӨЖ түрі / есеп беру түрі		ПҮТ 17-20		ПҮТ 21-24		ПҮТ 25-28		ПҮТ 28, 30		28
	Бақылау түрі		Қ		Қ		Қ		Қ
	Макс. балл	2	8		8		8		4
Материалды өздігінен меңгеру	СӨЖ түрі / есеп беру түрі		ӨМ ҮТ1	ӨМ ҮТ2	ӨМ ҮТ2	ӨМ ҮТ2	ӨМ ҮТ2	ӨМ ҮТ3	ӨМ ҮТ1		48
	Бақылау түрі		К	К	К	К	К	К	К
	Макс. балл		7	7	7	7	7	7	6
Пәннің тақырыптары бойынша білімді бақылау	СӨЖ түрі / есеп беру түрі						ПТ				10
	Бақылау түрі						Бж
	Макс. балл						10

Шартты белгілер: 1 ДҮТ – №1 дәріске дайындалу үшін берілетін үй тапсырмасы; Қ – оқу үрдісіне қатысу; ПҮТ 1 – №1 практикалық сабақтарға дайындалу үшін берілетін үй тапсырмасы; ӨМҮТ1 - материалды өздігінен меңгерудің №1 үй тапсырмасы; К – конспект тексеру; Бж – пәннің тақырыптары бойынша бақылау.

11 Курстың саясаты

11.1 Бақылау шараларын бағалау және өткізу формалары

СӨЖ орындалу мерзімі сабақ кестесіне сәйкес өзгеруі мүмкін.

Егер Сіз кешікпей келіп барлық сабақтарға қатыссыңыз, барлық сабақтарға дайындықпен келсеңіз және сабақтарда белсенді түрде жұмыс істесеңіз, барлық тапсырмаларды сапалы және мерзімінде орындасаңыз, онда ағымдағы оқу үлгерімін бақылау іс-шараларының күнтізбелік кестесіндегі көрсетілген максималды балды жинап аласыз.

Студенттің сабаққа қатысуын бақылауды оқутышы жүргізеді. Егер студент сабаққа қатысып, бірақ практикалық сабақтың тапсырмасын орындамасы, онда сабақ үшін максималды балдың жартысы қойылады.

Кезекті практикалық сабаққа дайындалу тапсырмасын оқытушы алдыңғы сабақта береді.

Студенттің өздік жұмысы (СӨЖ) бойынша тапсырманы оқытушы бірінші тәжірибелік сабақта береді. СӨЖ-дің орындалуын оқытушы тәжірибелік сабақтарда және консультацияларда күнтізбелік кестеге және консультация кестесіне сәйкес байқау түрінде бақылайды. Себепсіз уақытында орындалмаған жұмысқа балдары 50% дейін төмендетіліп қойылады. Себепті дәлелдейтін құжаттар болған кезде СӨЖ –на баға келесі сабақтар мен консультацияларда қойылады. Студенттің өзі зерделейтін курстың тақырыптары бойынша жұмысын бағалау, студенттің жауабы және дайындаған қысқаша конспект негізінде оқытушы жүргізеді.

Курс бойынша білімді қорытынды бақылау түрі емтихан болады.

11.2 Студенттердің оқу тәртібін бақылау

Студенттер оқу процесіне белсенді қатысу, сабақтарға қатысу, топтың жұмысында және талқылауда белсенді болу қажет.

Сабақтағы кез-келген тәртіп бұзушылық жазаланады, аудиториядан шығарып жіберуге дейін, ал белсенді жұмыс қолдаушылық табады. Сабаққа кешігуге және сабақты босатуға болмайды. Сабақты босатқандыққа және кешігушілікке келесі айып санкциялары орнатылады:

- себепсіз дәрістік сабақта болмағаны үшін – минус 1 балл;

- себепсіз тәжірибелік сабақта болмағаны үшін – минус 2 балл;

- аудиторияда тәртіп бұзғаны үшін – минус 1 балл.

Дәріс конспектілерін жүргізу міндетті.

11.3 Босатқан сабақтарды өтеу

Cтудент практикалық сабақты кешірімді себеппен босатқан болса және ол құжатпен расталса, онда сол сабақты оқытушының орнатқан уақытында өтей алады. Бұл кезде жұмыс нәтижесі максималды орнатылған баллдан 1 баллға төмен бағаланады.

12 Әдебиеттер тізімі
Негізгі

1) Кенжебаев А.У. Металлтану және металдарды термелеп жөндеу. – Алматы: ҚазБСҚА, 2003.

2) Комаров О.С. Технология конструкционных материалов. – Минск.: «Новое знание», 2005.

3) Кульман М.К. Материаловедение. – Алматы: ТЭТА «Принт», 2005.

4) Темиралина Н.М. Технология конструкционных материалов. – Алматы: ТЭТА «Принт», 2005.

5) Трухов А.П. Технология литейного производства. – М.: «Машиностроение», 2005.

Қосымша

6) Бабичев А.П. и др. Справочник инженера-технолога в машиностроении. - М.: Машиностроение, 2003.

7) Жадан В.Т. Технология металлов и других конструкционных материалов, - М.: «Высшая школа», 1998. - 560 с.

8) Лахтин Ю.М. Металловедение и термическая обработка металлов. -М.: «Металлургия», 1993. -460 с.

9) Малышев Б.Д. Сварка и резка в строительстве. – М.: Стр-изд., 1980. Справочник монтажника.

10) Некрасов С.С. Практикум по технологии конструкционных материалов и материаловедению. -М.: «Агроиздат», 1998. - 256 с.

11) Омаров К.А., Сурашов Н.Т. Технология конструкционных материалов. - Алматы, 1992.
12) Пейсахов А.М. Материаловедение: конспект лекции. – М.: - 2000. -72 с.

13) Пейсахов А.М., Кучер А.М. Материаловедение и технология конструкционных материалов: учебник для студ. немашиностроит. спец. – 3-е изд.. М.: изд-во Михайлова В.А. 2005 – 410 с.

14) Темиралина Н.М. Лабораторный практикум по «Материаловедение». - Алматы: ТЭТА «Принт», 2005.

15) Темиралина Н.М. Лабораторные и практические работы по технологии конструкционных материалов. - Алматы: ТЭТА «Принт», 2005.

16) Ткачев В.Н. Материаловедение. - М.: «Высшая школа», 1997. - 380 с.

17) Туляев Ю.К. и др. Машина жасаудың технологиялық негіздері. – Алматы: ТЭТА «Принт», 2005.

18) Фетисов Г.П. Материаловедение и технология металлов: Учебник /Г.П. Фетисов, Ф.А. Гарифуллин. – 3-е изд., испр. – М.: Издательство Оникс, 2009. – 624 с.: ил.

19) Хрусталев Б.С. Технология конструкционных материалов. Методические указания к лабораторным занятиям.

жүктеу 240 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: