Кафедра меңгерушісі ___________________ Марковский В.П

1. Оқу пәнінің паспорты
Пәннің атауы Электр энергияның берілу режимдері
Пән – ЖОӨ компоненті
Кредиттер саны және оқу мерзімі

Барлығы – 3 кредит

Курс: 3

Семестр: 6

Барлық аудиториялық сағаттар – 45 сағат

Лекция - 30 сағат

Практикалық сабақтар – 15 сағат

СӨЖ – 90 сағат

оның ішінде СОӨЖ – 22,5 сағат

Жалпы сыйымдылық – 135 сағат

Бақылау түрі

Курстық жұмыс – 6 семестр (қорғау)

Бақылау түрі Емтихан – 6 семестр
2. Пререквизиттер:

электротехникның теория негіздері, жергілікті электрлік тораптар, электр энергетикадағы математикалық есептеулер және компьютерлік моделдеу, электрлік машиналар.

Постреквизиттер:

Дипломдық жұмыстын негізгі бөлшегінде пайдалыболуга тиіс.

3. Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараты

Жұмажанов Серік Қаратайұлы

Т.ғ.к., Электрэнергетика кафедрасының доценті

Электрэнергетика кафедрасы А корпуста (Ломов к-сі, 64) орналасқан, ауд. А-223, тел. 67-36-26 (ішкі 11-65)

zhumaser@mail.ru
4. Пән нысаны, мақсаты және міндеті

Пән нысаны: Кернеуі жоғары электрберілістердігі процестерді зерттеу.

Пәнді оқыту мақсаты:

Ұзақ жерге электр энергияны жіберу негізгі тәсілдер туралы жүйелік білімді және кернеуі жоғары және асқын жоғары электр берілістердің жұмыс режимдері туралы қалыптастыру.

Пәнді игерудегі міндеттер:

Бір жақтан және екі жақтан қоректелінген кезде режимдерді есептеу әдістер, қарымталауыш құралдарды ЭБЖ реттегенде және қарымталағанда таңдау, электр берілістің тұрақтылығы, асқын кернеу және оларды төмендету шаралар.

5. Білімге, іскерлікке, дағдыларға және құзырлыққа қойылатын талаптар

Ой өрісі:

Кернеу жоғары ұзақ электр берілістердің жұмыс режимдерімен танысу және есептеу.

Тәлімгерлер білу тиіс:

Кернеуі асқын электр беріліс желілердің жұмыс режимдерін есептеу әдістер мен негізгі сипаттамалар; ұзақ электр берілістердің жұмыс режимдерін талдау әдістер; қарымталауыш құралдарды таңдау тәсілдер; кернеу және реактивтік қуат шектелінгенде электр берілістін өткізу мүмкіндігін арттыру шаралар.

Тәлімгер істей білу тиіс:

Электр берілістің негізгі есептер, ұзақ электр берілістің жұмыс режимдерді талдау, қарымталауыш құралды таңдау, кернеу және реактивтік қуат шектелінгенде электр берілістін өткізу мүмкіндігін анықтау.

Тәжірибелік дағдыларды алу тиіс:

Алмастыру сұлбаның параметрлерін анықтау.

Келесі сұрақтарда құзырлы болу тиіс:

Асқын кернеу электр берілістің сұлбалары және құрамы туралы, құрделі электрлік жүйеде айнымалы және тұрақты электр берілістің жұмысы туралы, ұзақ электр берілісің статикалық және динамикалық тұрақтылық.

6. Пәнді игерудің тақырыптық жоспары

Сабақ түрі бойынша академиялық сағаттарды үйлестіру

№ р/н	Тақырып атауы	Сабақ түрі бойынша аудиториялық сағаттар			СӨЖ
		дәріс	тәжірибелік	зертханалық	Барлығы	Соның ішінде СОӨЖ
	Кіріспе	3	-		4
	Такырып 1. Ұзақ желінің негізгі сипаттамасыы.	3	2		10	3
	Такырып 2. Ұзақ желінің жүктемелік режимдер.	5	6		12	3
	Такырып 3. Ұзақ электр берілістің тұрақтылық.	3	-		12	4
	Такырып 4. Ұзақ электр берілістің параметрлерің қарымталау.	3	2		16	4
	Такырып 5. Ұзақ электр берілісте қуат пен қайраттың шығындары.	3	2		14	4
	Такырып 6. Тұрақты ток электр беріліс.	10	3		22	4,5
	Барлығы:135 сағат (3 кредит)	30	15		90	22,5

7. Дәріс сабақтарының мазмұны

Кіріспе (3 сағ)

Жоспар:

1. 
   Пән мақсаттары, шешетін есептері.
   
2. 
   Электрлік энергияны ұзақ қашыққа жиберу тарихы, пайда болған техникалық шешімдер.
   
3. 
   Тәжірибеде пайда болып жатқан берілістер және олардың мақсаттары.
   
4. 
   Ұзақ электрлік берілістің электр жабдықтары.
   

Әдебиет:

1. 
   Правила устройства электроустановок. Раздел 2. Передача энергии. Глава 2.4 Воздушные линии электропередачи напряжением до 1 кВ. глава 2.5 Воздушные линии электропередачи напряжением выше 1 кВ. – 7 изд.–СПб.:ИздательствоДЕАН,2005–192 с.
   
2. 
   Справочник по проектированию электрических сетей. 4-е изд. Перераб и доп. – М.: ЭНАС, 2012. – 375 с.
   
3. 
   В.А. Веников, Ю.П. Рыжов. Дальние электропередачи постоянного и переменного тока, М.: Энергоатомиздат, 1985.
   
4. 
   Г.В. Воробьев. Дальние электропередачи, ч.1 и 2, Караганда, ПТИ, 1976.
   
5. 
   Электрические системы. Т-3, под ред. В.А. Веннкова, Высшая школа, 1972.
   
6. 
   Г.Н. Александров. Сверхвысокие напряжения, М.: Энергия, 1973.
   
7. 
   С.А. Совалов. Режимы электропередач 400-500 кВ, М.: Энергия,1967.
   

Тақырып 1. Ұзақ желінің негізгі сипаттамасы (3 сағ).

Жоспар:

1. 
   Ұзақ желінің параметрлерін анықтау атаулық және салыстырмалы бірлікте.
   
2. 
   Төрт полюстік коэффициенттерін анықтау.
   

Әдебиет:

1. 
   Лыкин А.В. Электрические системы и сети: уч. пособие для студ. По направлению «Электроэнергетика» - М.: Логос, 2008. – 253 с.
   
2. 
   Справочник по проектированию электрических сетей. 4-е изд. Перераб и доп. – М.: ЭНАС, 2012. – 375 с.
   
3. 
   В.А. Веников, Ю.П. Рыжов. Дальние электропередачи постоянного и переменного тока, М.: Энергоатомиздат, 1985.
   
4. 
   Г.В. Воробьев. Дальние электропередачи, ч.1 и 2, Караганда, ПТИ, 1976.
   
5. 
   Примеры анализа и расчетов режимов электропередач, имеющих автоматическое регулирование и управление, под ред. В.А.Веникова,Высшая школа, 1967.
   
6. 
   Г.Н. Александров. Сверхвысокие напряжения, М.: Энергия, 1973.
   

Тақырып 2. Ұзақ желінің жүктемелік режимдер (5 сағ).

Жоспар:

1. 
   Ұзындылығы әр түрлі ұзақ желінің зая жұмыс режимдері.
   
2. 
   Ұзындылығы әр түрлі ұзақ желінің жүктемелі жұмыс режимдері.
   
3. 
   Нағыз қуатты жиберу және одан томен және жоғарғы.
   
4. 
   Желінің кернеу, ток және реактивтік теңделерін анықтау.
   

Әдебиет:

1. 
   Справочник по проектированию электрических сетей. 4-е изд. Перераб и доп. – М.: ЭНАС, 2012. – 375 с.
   
2. 
   В.А. Веников, Ю.П. Рыжов. Дальние электропередачи постоянного и переменного тока, М.: Энергоатомиздат, 1985.
   
3. 
   Г.В. Воробьев. Дальние электропередачи, ч.1 и 2, Караганда, ПТИ, 1976.
   
4. 
   В.Ф. Говорун, О.В. Говорун. Методические указания к лабораторным работам на ЭВМ, Павлодар, 2002.
   
5. 
   В.Ф. Говорун. Методические указания и контрольные задания по курсу ПЭП и ПТ для студентов специальности 210240
   

Тақырып 3. Ұзақ электр берілістің тұрақтылығы (3 сағ).

Жоспар:

1. 
   Апериодикалық және тербелістік тұрақтылық.
   
2. 
   Генераторлардың өзіндік өоздырылуы.
   
3. 
   Динамикалық тұрақтылық.
   

Әдебиет:

1. 
   В.А. Веников, Ю.П. Рыжов. Дальние электропередачи постоянного и переменного тока, М.: Энергоатомиздат, 1985.
   
2. 
   Г.В. Воробьев. Дальние электропередачи, ч.1 и 2, Караганда, ПТИ, 1976.
   
3. 
   В.Ф. Говорун. Методические указания и контрольные задания по курсу ПЭП и ПТ для студентов специальности 210240.
   

Тақырып 4. Ұзақ электр берілістің параметрлерің қарымталау (3 сағ).

Жоспар:

1. 
   Кернеу бойынша электрлік берілісті орындау.
   
2. 
   Көлденен және бойлау сыйымдылық пен индуктивтікті пайдалану.
   

Әдебиет:

1. 
   В.А. Веников, Ю.П. Рыжов. Дальние электропередачи постоянного и переменного тока, М.: Энергоатомиздат, 1985.
   
2. 
   Г.В. Воробьев. Дальние электропередачи, ч.1 и 2, Караганда, ПТИ, 1976.
   
3. 
   В.Ф. Говорун, О.В. Говорун. Методические указания к лабораторным работам на ЭВМ, Павлодар, 2002.
   
4. 
   В.Ф. Говорун. Методические указания и контрольные задания по курсу ПЭП и ПТ для студентов специальности 210240.
   

Тақырып 5. Ұзақ электр берілісте қуат пен қайраттың шығындары (3 сағ).

Жоспар:

1. 
   Біркелкі желілерде қуат шығындары.
   
2. 
   Параметрлері реттеліндейтін желіде қуат шығындары.
   
3. 
   Реттеу қарымталау орындалған желілерде қуат шығындары.
   
4. 
   Қуат пен энергия бойынша пайдалы әрекет коэффициенті.
   

Әдебиет:

1. 
   Справочник по проектированию электрических сетей. 4-е изд. Перераб и доп. – М.: ЭНАС, 2012. – 375 с.
   
2. 
   В.А. Веников, Ю.П. Рыжов. Дальние электропередачи постоянного и переменного тока, М.: Энергоатомиздат, 1985.
   
3. 
   Г.В. Воробьев. Дальние электропередачи, ч.1 и 2, Караганда, ПТИ, 1976.
   
4. 
   В.Ф. Говорун. Методические указания и контрольные задания по курсу ПЭП и ПТ для студентов специальности 210240.
   

Тақырып 6. Тұрақты ток электр беріліс (10 сағ).

Жоспар:

1. 
   Түзеткіш жұмыс режимі.
   
2. 
   Түрлердіргіштің инвенторлық режимі.
   
3. 
   Түрлендіргіштің және түзеткіштің бірге орындалған жұмысы.
   

Әдебиет:

1. 
   Справочник по проектированию электрических сетей. 4-е изд. Перераб и доп. – М.: ЭНАС, 2012. – 375 с.
   
2. 
   В.А. Веников, Ю.П. Рыжов. Дальние электропередачи постоянного и переменного тока, М.: Энергоатомиздат, 1985.
   
3. 
   А.В.Поссе.Схемы и режимы электропередач постоянного тока,Л.:Энергия,1973.
   

8. Тәжірибелік сабақтардың мазмұны

Тақырып 1. Ұзақ желінің негізгі сипаттамасы (2 сағ).

Жоспар:

1. 
   Ұзақ желінің параметрлерін анықтау. (2 сағ)
   

Тапсырманы орындау әдістемелік нұсқаулар

1. 
   Ұзақ желінің атаулық және салыстырмалы бірліктерде шығару және төрт полюстік параметрлері арқылы.
   

Әдебиет:

1. 
   Лыкин А.В. Электрические системы и сети: уч. пособие для студ. По направлению «Электроэнергетика» - М.: Логос, 2008. – 253 с.
   
2. 
   Справочник по проектированию электрических сетей. 4-е изд. Перераб и доп. – М.: ЭНАС, 2012. – 375 с.
   
3. 
   В.А. Веников, Ю.П. Рыжов. Дальние электропередачи постоянного и переменного тока, М.: Энергоатомиздат, 1985.
   
4. 
   Г.В. Воробьев. Дальние электропередачи, ч.1 и 2, Караганда, ПТИ, 1976.
   
5. 
   Примеры анализа и расчетов режимов электропередач, имеющих автоматическое регулирование и управление, под ред. В.А.Веникова,Высшая школа, 1967.
   
6. 
   Г.Н. Александров. Сверхвысокие напряжения, М.: Энергия, 1973.
   

Тақырып 2. Ұзақ желінің жүктемелік режимдер (6 сағ).

Жоспар:

1. 
   Зая жұмыс режимді есептеу (2 сағ).
   
2. 
   Жүктемелі режимдерді есептеу егер жиберілетін қуат нағыз қуатқа тең және одан төмен және артық болғанда (4 сағ).
   

Тапсырманы орындау әдістемелік нұсқаулар

1. Балық режимдерде кернеу, ток және реактивтік қуаттың шамаларын анықтау.

Әдебиет:

1. 
   Справочник по проектированию электрических сетей. 4-е изд. Перераб и доп. – М.: ЭНАС, 2012. – 375 с..
   
2. 
   В.А. Веников, Ю.П. Рыжов. Дальние электропередачи постоянного и переменного тока, М.: Энергоатомиздат, 1985.
   
3. 
   Г.В. Воробьев. Дальние электропередачи, ч.1 и 2, Караганда, ПТИ, 1976.
   
4. 
   В.Ф. Говорун, О.В. Говорун. Методические указания к лабораторным работам на ЭВМ, Павлодар, 2002.
   
5. 
   В.Ф. Говорун. Методические указания и контрольные задания по курсу ПЭП и ПТ для студентов специальности 210240.
   

Тақырып 4. Ұзақ электр берілістің параметрлерің қарымталау (2 сағ.).

Жоспар:

1. 
   Колденен және бойлау индуктивтікті пайдалану. Колденен және бойлау сыйымдылықты пайдалану (1 сағ).
   
2. 
   Кернеу бойынша электр берілісті орындау (1 сағ).
   

Тапсырманы орындау әдістемелік нұсқаулар

1. 
   Толықтауыш құралдарды пайдалануға үйрену.
   

Әдебиет:

1. 
   В.А. Веников, Ю.П. Рыжов. Дальние электропередачи постоянного и переменного тока, М.: Энергоатомиздат, 1985.
   
2. 
   Г.В. Воробьев. Дальние электропередачи, ч.1 и 2, Караганда, ПТИ, 1976
   
3. 
   В.Ф. Говорун, О.В. Говорун. Методические указания к лабораторным работам на ЭВМ, Павлодар, 2002.
   
4. 
   В.Ф. Говорун. Методические указания и контрольные задания по курсу ПЭП и ПТ для студентов специальности 210240.
   

Тақырып 5. Ұзақ электр берілісте қуат пен қайраттың шығындары (2 сағ.).

Жоспар:

1. 
   Қарымталанған электр берілісте қуат пен энергия шығындарын анықтау (2 сағ).
   
2. 
   Тапсырманы орындау әдістемелік нұсқаулар
   

1. 
   Қуат пен энергия бойынша электр берілісті сипаттау.
   

Әдебиет:

1. 
   Справочник по проектированию электрических сетей. 4-е изд. Перераб и доп. – М.: ЭНАС, 2012. – 375 с..
   
2. 
   В.А. Веников, Ю.П. Рыжов. Дальние электропередачи постоянного и переменного тока, М.: Энергоатомиздат, 1985.
   
3. 
   Г.В. Воробьев. Дальние электропередачи, ч.1 и 2, Караганда, ПТИ, 1976.
   
4. 
   В.Ф. Говорун. Методические указания и контрольные задания по курсу ПЭП и ПТ для студентов специальности 210240..
   

Тақырып 6. Тұрақты ток электр беріліс (3 сағ.).

Жоспар:

1. 
   Түзекіштін жұмыс режимдерін қарастыру (1 сағ).
   
2. 
   Түрлендіргіштің жұмыс режимдерін қарастыру (2 сағ).
   

Тапсырманы орындау әдістемелік нұсқаулар

1. 
   Тұрақты ток электр берілістін жұмысын қарастыру.
   

Әдебиет:

1. 
   Справочник по проектированию электрических сетей. 4-е изд. Перераб и доп. – М.: ЭНАС, 2012. – 375 с.
   
2. 
   В.А. Веников, Ю.П. Рыжов. Дальние электропередачи постоянного и переменного тока, М.: Энергоатомиздат, 1985.
   
3. 
   А.В.Поссе.Схемы и режимы электропередач постоянного тока,Л.:Энергия,1973.
   

Оқу бағдарламаның ең күрделі сұрақтары

1. Электр берілістін қарымталау параметрлерін анықтау.

2. Қуат пен энергия шағындарын анықтау

3. Түзекіштін және түрлендіргіштің жұмыс режимдерін қарастыру.

9. Өзіндік жұмыс тапсырмалары

Пәнді оқыған кезде тақырыптық жоспарға және күжелік графигіне сәйкес сендерге келесі өзіндік жұмысты орындау керек:

• 
  Тәжірибелік сабақтарға дайындық;
  
• 
  Үй тапсырмаларды орындау;
  
• 
  Аудиторлық сабақтарға кірмеген толықтауыш материалдарды зетттеу;
  
• 
  Межелік бақылауға дайындық.
  
• 
  Курстық жұмысты жасау.
  

10. Білім алушылардың оқытушымен өздік жұмысына кеңес беру кестесі

Барлық сұрақтар бойынша кеңес ағымдағы семестрдегі білім алушылардың оқытушымен өздік жұмысының кестесіне сәйкес жүргізіледі.

11. Білім алушылардың білімдерін тексерудің кестесі

Пән бойынша тапсырмаларды орындау және тапсыру кестесі

№	Жұмыс түрлері	Тақырып, мақсаты және тапсырма мазмұны	Ұсынылатын әдебиеттер	Орындау ұзақтығы	бақылау формасы	Тапсыру мерзімі
1	2	3	4	5	6	7
1	Конспект	Ұзақ желінің негізгі сипаттамасы.	1-7	2 жұма	Тапсырманы тексеру	3 жұма
2	Конспект	Ұзақ желінің жүктемелік режимдер.	1-5	4 жұма	Тапсырманы тексеру	7 жұма
3	Конспект	Ұзақ электр берілістің тұрақтылығы	1-3	1 жұма	Тапсырманы тексеру	8 жұма
1	2	3	4	5	6	7
4	Межелік бақылау 1		1-7		Жазб. сұрау	8 жұма
5	Конспект	Ұзақ электр берілістің параметрлерің қарымталау.	1-4	3 жұма	Тапсырманы тексеру	11 жұма
6	Конспект	Ұзақ электр берілісте қуат пен қайраттың шығындары.	1-4	2 жұма	Тапсырманы тексеру	13 жұма
7	Конспект	Тұрақты ток электр беріліс.	1-3	2 жұма	Тапсырманы тексеру	15 жұма
8	Курстық жұмыс		1-12	Семестр бойынша	Тапсыру және қорғау	15 жұма
9	Межелік бақылау 2		1-4		Жазб. сұрау	15 жұма

12. Білім алушылардың білімдерін бағалау критерийлері

Пәнді оқып-үйрену өтілген барлық материалдарды қамтитын емтиханмен аяқталады, емтихан аралас, яғни тестілеу және жазбаша түрде өткізіледі. Емтиханға жіберудің міндетті шарты – бағдарламадағы барлық тапсырмаларды орындау болып табылады.

Әрбір тапсырма 0-100 балмен бағаланады.

Жіберу рейтингі ағымдағы сабақтардың түрлеріндегі (дәрістерге қатысу, үй тапсырмалары, студенттің өздік жұмысы бойынша тапсырмалары, практикалық сабақтардың тапсырмалары және т.б., межелік бақылау) барлық орындалған тапсырмалардың орташа арифметикалық мәнімен шығарылады.

Қорытынды бақылауға жұмыс оқу бағдарламасының барлық талаптарын орындаған (барлық практикалық және СӨЖ тапсырмаларын орындаған және тапсырған), жіберу рейтингі 50 балдан төмен емес студенттер жіберіледі.

Студенттердің әр пән бойынша оқу жетістіктерінің деңгейі қорытынды бағамен анықталады:

Қ = ЖР*0,6 + ҚБ*0,4

Салмақтық үлестер жыл сайын университеттің Ғылыми кеңесімен бекітіледі, мұнда ЖР 0,6-дан көп емес, ал ҚБ 0,3-тен төмен емес.

2 бойынша қорытынды баға білім алушының жіберу рейтингісі және қорытынды бақылау бағасы 50-ден жоғары болғанда ғана есептеледі. Қорытынды бақылауға себепсіз келмеген студентке «қанағаттанарлықсыз» деген баға қойылады. Студенттерге емтихан және аралық аттестаттау нәтижелері емтихан тапсырған күні немесе ертеңінде (егер жазбаша емтихан түстен кейін қабылданса) хабарланады.

Қорытынды бағаны есептеудің дұрыстығы үшін межелік бақылау және қорытынды емтихан 0-100%-ға дейін бағаланады.

Студенттің оқу жетістіктері төмендегі кестеге сәйкес бағаланады.

Әріптік жүйе бойынша баға	Балдардың цифрлық эквиваленті	Пайыздық мазмұны	Дәстүрлі жүйе бойынша баға
A	4,0	95-100	Өте жақсы
A-	3,67	90-94
B+	3,33	85-89	Жақсы
B	3,0	80-84
B-	2,67	75-79
C+	2,33	70-74	Қанағаттанарлық
C	2,0	65-69
C-	1,67	60-64
D+	1,33	55-59
D	1,0	50-54
F	0	0-49	Қанағаттанарлықсыз

13. Оқытушының талаптары, саясат және процедуралар

Босатылған сабақтар деканатпен қойылған тәртіп бойынша қайта тапсырылады. Көп дегенде екі сабақты ғана босатуға болады. Сабаққа 2 рет кешігу 1 рет сабақ босатқанмен тең. Екі рет сабақ босатқаннан кейін оқытушы студентті сабаққа кіргізбеуіне құқылы және бұл мәселе әкімшілік шешімін табуы керек. Дәрістерге бөтен, яғни осы топтың студенті емес адамдарға кіруге болмайды.

Берілген тапсырмаларды белгіленген мерзімде тапсыру қажет. Барлық тапсырмаларды тапсырудың соңғы мерзімі – емтихан сессиясының басталуына 3 күн қалғанға дейін.

Барлық тапсырмаларды тапсырмаған студенттер емтиханға жіберілмейді.

Әрбір оқу сабағы бойынша тақырыптарды қайталау және өтілген материалдарды қайталау міндетті. Оқу материалдарын меңгеру дәрежесі жазбаша жұмыстармен тексеріледі.

Студенттің оқытушымен орындайтын өздік жұмысын орындау барысында келесілерді есте сақтау қажет:

• 
  оқу пәні бойынша кестеге сәйкес сабақтардан оқытушының берген ақпаратын студенттердің белсенді түрде қабылдауын жүзеге асыру;
  
• 
  оқытушының нұсқауларына сәйкес студенттер өз беттерімен оқу-әдістемелік құралдарды, әдебиеттерді оқып-үйрену, үй тапсырмаларын, курстық жұмыстарды орындайды. Осы кезеңде студенттерден жұмыс әдістерінің білуді, олардың жұмысты орындау барысында кездескен қиыншылықтарын хабарлауды, жұмыстарды өзіндік ұйымдастыруды талап етіледі;
  
• 
  оқу материалын меңгеру барысында кездескен қиыншылықтарды жүйелеу және талдау, осы жұмысты оқытушымен реттеу;
  
• 
  студенттер оқытушыға өздерінің сұрақтарын қойып, түсініксіз жайларды нақтылап, кеңестер алады.
  

14. Әдебиеттер тізімі

Негізгі:

1. 
   Правила устройства электроустановок. Раздел 2. Передача энергии. Глава 2.4 Воздушные линии электропередачи напряжением до 1 кВ. глава 2.5 Воздушные линии электропередачи напряжением выше 1 кВ. – 7 изд.–СПб.:ИздательствоДЕАН,2005–192 с.
   
2. 
   Лыкин А.В. Электрические системы и сети: уч. пособие для студ. По направлению «Электроэнергетика» - М.: Логос, 2008. – 253 с.
   
3. 
   Справочник по проектированию электрических сетей. 4-е изд. Перераб и доп. – М.: ЭНАС, 2012. – 375 с.
   

Қосымша:

4. 
   В.А. Веников, Ю.П. Рыжов. Дальние электропередачи постоянного и переменного тока, М.: Энергоатомиздат, 1985.
   
5. 
   А.В.Поссе.Схемы и режимы электропередач постоянного тока,Л.:Энергия,1973.
   
6. 
   Г.В. Воробьев. Дальние электропередачи, ч.1 и 2, Караганда, ПТИ, 1976.
   
7. 
   Электрические системы. Т-3, под ред. В.А. Веннкова, Высшая школа, 1972.
   
8. 
   Примеры анализа и расчетов режимов электропередач, имеющих автоматическое регулирование и управление, под ред. В.А.Веникова,Высшая школа, 1967.
   
9. 
   Г.Н. Александров. Сверхвысокие напряжения, М.: Энергия, 1973.
   
10. 
    С.А. Совалов. Режимы электропередач 400-500 кВ, М.: Энергия,1967.
    
11. 
    В.Ф. Говорун, О.В. Говорун. Методические указания к лабораторным работам на ЭВМ, Павлодар, 2002.
    
12. 
    В.Ф. Говорун. Методические указания и контрольные задания по курсу ПЭП и ПТ для студентов специальности 210240.