Педагогика факультетінің деканы

3.Осындай 3 стильдің басшы мен басқарылушылардың арасында болатынын білдік. Енді осы 3 түрлі стильде оқушының жеке басының (басқарылушының) психологиялық қалыптасу шарттарына тоқталайық.

Демократтық стильде басқарылушылар өз пікірін айтуға, ынта-жігерін жасырмауға ыңғайлы болады.Міндетті жұмыстарға және қоғамдық тапсырмаларға белсене қатынасып, тиянақты орындайды. Басшылармен, басқа да үлкен адамдармен теңдік, сыйластық қарым-қатынаста болады.

1.Автаритарлық стильде – басқарылушылар бойында әрққашанда қорқыныш, үрей сезімдері басым болады. Олар жасқаншақ, қорқақ, өз еркі мен ынтасы аз, пассивті түрде болады. Қоғамдық жұмыстарды, тапсырмаларды тек басшы адамнан қорыққанынан ғана орындайды. Басқарылушы тек басшы алдында ғана тәртіпті бола қалады да, жұмыстан тыс жерлерде түрлі тәртіпсіздіктер көрсетеді.

2.Либеральды стильде басқарылушылардың істері мен қылықтары ойластырылмаған санасыз іс-әрекеттерге душар болады. Пікір бостандығының мөлшерсіздігінен басқарылушылар аузы барғанша сөйлеп, аяғы барғанша жүреді.

Сөйтіп, әрбәр стильдегі басшы мен басқарылушылардың іс-әрекеттері мен мінез-құлықтары түрліше қалыптасады.

Басшы мен басқарылушының арасындағы қарым-қатынас стилінің ең тиімдісі – демократиялық. Авторитарлық стильмен салыстырғанда мұнда көрсеткіштер көлемі аз болуы мүмкін, бірақ бұл стильдегі басшы, басқарылушылардың жұмысқа деген ынтасын, күш-еркін көтере біледі. Басқарылушылардың шығармашылық тонусы көтеріліп, жауапкершілік сезімі пайда болады. Ең нашар стиль – либеральды стиль болып саналады, мұнда жұмыс көлемі де, жұмыс сапасы да нашар болып келеді.Авторитарлық стильде тәрбиелік және мәдени ерекшелігі төмен басшы, басқарылушылардың жеке тұлғалық ерекшеліктерін ескермейді, өз бетімен іс-әрекетке бағыттандырмайды.

Жаңа адамды қалыптастырудың негізгі аспектілерінің бірі - өсіп келе жатырған ұрпақты гуманистік және реалистік тұрғыданқатынас жасай білуге тәрбиелеу болып отыр.

Жалпы жұмыс орындарында жақсы атмосфера болуы үшін басшы мен басқарылушы арасында қарым-қатынас стилі дұрыс таңдалуы керек, соның ішінде көптеген авторлар (соның ішінде Морозов) қарым-қатынас стилінің ішіндегі демократиялық стильді қалыптастырған дұрыс деп есептеп отыр.