М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті
«Бекітемін»
Факультет деканы
Т.А.Ботагариев
қолы аты-жөні
«__»__________ 200_ж.
Педагогика факультеті
«Педагогика және психология» кафедрасы
050103 – Педагогика және психология
мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде студенттерге арналған
«Эксперименталды психология»
(пәннің атауы)
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
Курс – 2
Семестр – ІV
Кредит саны – 3
Дәріс – 30 сағат
Практикалық сабақ (лаб., сем. және т.б.) – 15 сағат
Оқытушының жетекшілігімен
студенттің өзіндік жұмысы (ОЖСӨЖ) – 45 сағат
СӨЖ – 45 сағат
Емтихан – ІV – ші семестрде
Барлығы – 135 сағат
Орал 2009 ж.
Пәннің оқу-әдістемелік кешені Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық университетінде Психология және педагогика факультетінің Психология және әлеуметтік педагогика факультетінің Психология және әлеуметтік педагогика кафедрасында құрастырылған типтік оқу бағдарламасы негізінде жасалынған.
Құрастырушылар: Кулдашева Надежда Утегалиевна, оқытушы;
Калаханова Светлана Бақтыбайқызы, оқытушы, педагогика және психология магистрі (аты-жөні, лауазымы, ғылыми дәрежесі)
«Педагогика және психология» кафедрасының отырысында қарастырылды.
“____” ________________200__ ж. № ___хаттама.
Келісілді: ОҮҰ және ОӘЖБ жетекшісі А.А.Какимова
Кафедра меңгерушісі м.а.___________ Иргалиев А.С.
(қолы) (аты-жөні)
Педагогикалық факультеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында қарастырылды.
“___” ___________ 200_ ж. № __ хаттама.
Факультет оқу-әдістемелік
кеңесінің төрағасы _______________ ____________________
(қолы) (аты-жөні)
Курс бағдарламасына (Sillabus) 200_ / 200_ оқу жылында енгізілген өзгертулер мен толықтырулар.
Курс бағдарламасына келесі өзгертулер (толықтырулар) енгізілді:
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
Курс бағдарламасы __________________ кафедрасының отырысында қарастырылып мақұлданды.
“___” ______________200__ ж. № __хаттама.
Кафедра меңгерушісі м.а.___________ Иргалиев А.С.
(қолы) (аты-жөні)
Педагогикалық факультеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында бекітілді.
“___” ___________ 200_ ж. № __ хаттама.
Факультет оқу-әдістемелік
кеңесінің төрағасы _______________ ____________________
(қолы) (аты-жөні)
2. КУРС БАҒДАРЛАМАСЫ (SILLABUS).
Оқытушы (оқытушылар) туралы мәлімет:
Оқытушының аты–жөні:
Кулдашева Надежда Утегалиевна,
Калаханова Светлана Бақтыбайқызы.
Офис: «Педагогика және психология» кафедрасы
Жұмыс мекен-жайы: Орал қаласы, Студенттер көшесі, 4
Жұмыс телефоны: 50-43-11
Пән туралы мәлімет
Эксперименталды психология
Семестр 15 оқу аптадан және 2 апта сессиядан тұрады.
Бір аптада 3 кредит сағат, әр крдедит – сағат бір байланыс сағаттан (дәріс немесе практика) және 3 сағат оқытушының жетекшлігімен студенттің өзіндік жұмысынан (ОЖСӨЖ), студенттің өзіндік жұмысынан (СӨЖ) тұрады.
Кредиттің аптаға бөліну кестесі:
Сабақтар
|
Өткізу уақыты
|
Сабақтар
|
Өткізу уақыты
|
Байланыс сағаты 1 (1 дәріс)
|
50 минут
|
ОЖСӨЖ, СӨЖ
|
50+50 мин.
|
Байланыс сағаты 2 (1 дәріс)
|
50 минут
|
ОЖСӨЖ, СӨЖ
|
50+50 мин.
|
Байланыс сағаты 3 (1 практика)
|
50 минут
|
ОЖСӨЖ, СӨЖ
|
50+50 мин.
|
Кредит саны – 3
Өту орны: мысалы № 8 оқу ғимараты, сабақ кестесі бойынша жүргізіледі.
Оқу жоспарынан көшірме:
Курс
|
Семестр
|
Кредит саны
|
Дәрістер
|
Семинарлар
|
ОЖСӨЖ
|
СӨЖ
|
Барлығы
|
Бақылау түрі
|
2
|
ІV
|
3
|
30
|
15
|
45
|
45
|
135
|
емтихан
|
Кіріспе
Пән бойынша мағлұмат:
Эксперименталды психохология пәні психологиялық жоғары білім жүйесінде маңызды орынға ие. Бағдарламада псрактик психологтардың түрлі әлеуметтік жүйелерде, әсіресе педагогикалық міндеттер мен түрлі әрекеттерді( психологиялық кеңес беру, психологиялық коррекция және жеке тұлға психодиогностикасы) қолданылатын мекемелерде қажетті білім, шеберлік пен дағдыларды игеуді сөз етеді.Эксперименталды психология психологиялық зерттеулер жайлы психологиялық білімдер психолог әрекетінде өте маңызды. Берілген курсты оу барысында қалыптасқан шеберлік пен дағдылар практикалық жұмыстарды жоспарлауда және жүргізуде үлкен рөл атқарады. Экспеименталды психология жалпы психологиялық ғылыми зерттеулерге сүйенеді де, даму психологиясы, психодиогностика, практикалық психология, психологиядағы математикалық әдістер сияқты ғылым салаларымен тығыз өзара байланысады. Бұл пән философия және жоғары математикамен де тығыз байланыста.
Курс мақсаты: эксперименталды психология, психология-педагогика бөлімі студенттерінің ғылыми зерттеулерді және оның құрылымы жөніндегі білімдерін бекітуді қалыптастыруға бағытталған эксперименталды ғылыми зерттеулер жүргізуді үйрету.
Курс міндеті:
эксперименталды психологиялық ториялық негіздерін ашу;
эксперименталды психологиялық зерттеулерді жоспарлауды және оның негізгі кезеңдерін білу;
қорытындылай білуді үйрету және эсперимент нәтижелерін бере білу;
психологиялық зерттеулердің эксперименталды әдістерін таңдай білуге үйрету;
Пререквизиттер: Студенттер психологияның жалпы заңдылықтарын, зерттеу әдістерін білуі қажет.Даму психологиясы пәні бойынша адамның даму жас кезеңінің спихологиялық ерекшеліктерін, даму заңдылықтарын, білуі қажет.Адам физиологиясы, генетика ипәндерінен де хабардар болуы шарт.
Постреквизиттер: Бұл курсты тыңдаған студенттердің психологиядағы теориялық және эмперикалық білім туралы ұғымдары, психологиялық эксперимент ерекшелігі, іс-әрекеттің эксперименталды спихологиясы жайлы әрекеттің табиғи және жасанды түрлері жайлы білімдері болуы керек.
Оқыту әдістемесі: Берілген мәліметтерді талдау, интерпретациялау, қорытындылау, топта талдау, пікірталас, тренинг, дамыту жаттығулары.
Оқыту негізгі оқу материалдары қамтылған дәрістер мен практикалық сабақтар негізінде жүргізіледі және алынған практикалық дағдылар, түсініктер бекітіліп отырылады. Студенттердің білімін бақылау үй тапсырмасын тексеру, электрондық оқулық, т.б. оқу құралдарында берілген тестілерді орындау, ауызша сұрау, жеке семестірлік тассырмалар арқылы жүзеге асады.
Сабақ мазмұны мен кестесі
1 апта
1 кредит сағат.
№1 дәріс
Тақырып: Эксперименталды психологияға кіріспе.
Дәрістің мазмұны:
1.Эксперименталды психология пәні.
2.Ғылым парадигмасы.
3.Психолгия бойынша алғашқы зерттеулер.
Әдебиеттер:
1. Адлер Ю.П. Предпланирование эксперимента . М ,1978
2. Анастази А ., Урбина С . Психологическое тестирование . СПБ Питер ,2001г.
3. Быков В.В. Методы науки .М,1972г
4.Бурлачук Л.Ф. Морозов С .М. Словарь – справочник по психодиагностике .СПБ Питер Ком, 1999
5.Волков.Б.С. Волкова В.Н. Методы исследования в психологии. М., 2002.
ОЖСӨЖ -1 мазмұны:
Тақырып: Психологиялық зерттеулер
1.Психология бойынша алғашқы зерттлер.
2.Эксперименталды психологияның тарихы.
СӨЖ-1 мазмұны:
Эксперименталды психология курсы бойынша картотека құрастыру.
Әдебиеттер:
1. Адлер Ю.П. Предпланирование эксперимента . М ,1978
2. Анастази А ., Урбина С . Психологическое тестирование . СПБ Питер ,2001г.
3. Быков В.В. Методы науки .М,1972г
4.Бурлачук Л.Ф. Морозов С .М. Словарь – справочник по психодиагностике .СПБ Питер Ком, 1999
5.Волков.Б.С. Волкова В.Н. Методы исследования в психологии. М., 2002.
2 кредит сағат.
№ 2 дәріс.
Тақырып: ғылым парадигмасы.
Дәрістің мазмұны:
1.Ғылыми зерттеулер.
2.Ғылыми зерттеу принциптері.
3.Ғылыми теория құрылымы.
Әдебиеттер:
1. Адлер Ю.П. Предпланирование эксперимента . М ,1978
2. Анастази А ., Урбина С . Психологическое тестирование . СПБ Питер ,2001г.
3. Быков В.В. Методы науки .М,1972г
4.Бурлачук Л.Ф. Морозов С .М. Словарь – справочник по психодиагностике .СПБ Питер Ком, 1999
5.Волков.Б.С. Волкова В.Н. Методы исследования в психологии. М., 2002.
ОЖСӨЖ-2 мазмұны:
Тақырып: Ғылымилық зерттеулер
1.Жалпы ғылымилық зерттеудің негізгі әдістері.
СӨЖ-2 мазмұны:
1.Зерттеу әдістемесін жүйелеу. Берілген әдістемені студенттер аудиториясында жүргізу.
Әдебиеттер:
1. Быков В.В. Методы науки .М,1972г
2.Бурлачук Л.Ф. Морозов С .М. Словарь – справочник по психодиагностике .СПБ Питер Ком, 1999
3.Волков.Б.С. Волкова В.Н. Методы исследования в психологии. М., 2002.
4. Гайда В.К. , Захаров В.П. Психологическое тестирование . Л,МГУ , 1982г
3 кредит сағат.
№1 Лабораториялық сабақ.
Тақырып: Психологиялық зерттеулердегі статистикалық әдістерді өңдеу және нәтежиесін шығару.
Лабораториялық сабақтың мазмұны:
1. Психологиялық зерттеулердегі статистикалық әдістерді өңдеу және нәтежиесін шығару.
2.Өлшеу шкалаларының типтері.
3.Эксперименталды зерттеулердің нәтежиесін өңдеу.
Әдебиеттер:
1.Бурлачук Л.Ф. Морозов С .М. Словарь – справочник по психодиагностике .СПБ Питер Ком, 1999
2.Волков.Б.С. Волкова В.Н. Методы исследования в психологии. М., 2002.
3. Гайда В.К. , Захаров В.П. Психологическое тестирование . Л,МГУ , 1982г
4.Ганзен В.А. Балин В.Д. Теория и методология психологического иследования.
5.КрыловаА.А, МаничеваС.А.Практикум по общей экспериментальной и прикладной психологиим.,2006. 33-49.
ӨЖСӨЖ-3 мазмұны:
Тақырып: Спирмен әдістемесі
1.Спирмен бойынша коэфицент кореляциясын шығару.
СӨЖ-3 мазмұны:
1.Зерттеу тақырыбын таңдау.
2.Ғылыми болжамы мен обьектісін құрастыру.
Әдебиеттер:
1.Бурлачук Л.Ф. Морозов С .М. Словарь – справочник по психодиагностике .СПБ Питер Ком, 1999
2.Волков.Б.С. Волкова В.Н. Методы исследования в психологии. М., 2002.
3. Гайда В.К. , Захаров В.П. Психологическое тестирование . Л,МГУ , 1982г
4.Ганзен В.А. Балин В.Д. Теория и методология психологического иследования.
5.КрыловаА.А, МаничеваС.А.Практикум по общей экспериментальной и прикладной психологиим.,2006. 33-49.
2 апта.
4 кредит сағат.
№3 Дәріс.
Тақырып:Психологиялық зерттеудің теориялық әдістемелік негізі.
Дәрістің мазмұны:
1.Ғылыми әдіснама туралы түсінік.
2.Ғылыми зерттеу әдістемелерінің негізгі бағыттары.
3.Зерттеу кезеңдері мен әдістері.
Әдебиеттер:
1.Бурлачук Л.Ф. Морозов С .М. Словарь – справочник по психодиагностике .СПБ Питер Ком, 1999
2.Волков.Б.С. Волкова В.Н. Методы исследования в психологии. М., 2002.
3. Гайда В.К. , Захаров В.П. Психологическое тестирование . Л,МГУ , 1982г
4.Ганзен В.А. Балин В.Д. Теория и методология психологического иследования.
5.КрыловаА.А, МаничеваС.А.Практикум по общей экспериментальной и прикладной психологиим.,2006. 33-49.
ОЖСӨЖ-4 мазмұны:
Тақырып: Ғылыми зерттеу нәтижелерін жазуға қойылатын талаптар
1.Курстық жұмысты жазуға қойылатын талаптар.
2.Дипломдық жұмыс туралы мәлімет.
СӨЖ-4 мазмұны:
Зерттеу тақырыптарына байланысты курстық жұмыс жазу.
Әдебиеттер:
1.Дружинин В.Н. Экспериментальная психология . Учебное пособие .М , 2004 11-20б.
2.Дружинин Н.К. Выборочное наблюдения и эксперимент.М., 1977.
3.Дюк В.А. Компьютерная психодиагностика . СПБ Братство , 1994
4.Закс Л. Статистическое оценование .М,Статистика , 1976г
5 кредит сағат.
№4 Дәріс.
Тақырып:Зерттеудің логикалық құрылымы.
Дәрістің мазмұны:
1.Зерттеу логикасы туралы түсінік.
2.Зерттеу проблемасы мен тақырыбы.
3.Зерттеу обьектісі мен пәні.
Әдебиеттер:
1.Бурлачук Л.Ф. Морозов С .М. Словарь – справочник по психодиагностике .СПБ Питер Ком, 1999
2.Волков.Б.С. Волкова В.Н. Методы исследования в психологии. М., 2002.
3. Гайда В.К. , Захаров В.П. Психологическое тестирование . Л,МГУ , 1982г
4.Ганзен В.А. Балин В.Д. Теория и методология психологического иследования.
5.КрыловаА.А, МаничеваС.А.Практикум по общей экспериментальной и прикладной психологиим.,2006. 33-49.
ОЖСӨЖ -5 мазмұны:
Тақырып: Зерттеудің мақсат, міндеттері
1. Зерттеу мақсаты мен міндеттері.
СӨЖ -5 мазмұны:
1. Зерттеу тақырыптарына байланысты мақсаты мен міндетін құрастыру.
Әдебиеттер:
1. Лбов Г.С. Методы обработки разнотипных экспериментальных данных.Новосибирск, Наука,1981 г
2. Математические методы в исследованиях индивидуальных и групповой деятельности. М, 1980г
3. Налимов В.В. Теория эксперимента .М,2002г
4. Дружинин В.Н. Экспериментальная психология . Учебное пособие .М , 2004 20-30б.
6 кредит сағат.
№2 Лабораториялық сабақ.
Тақырып:Психофизикалық әдістер арқылы түйсінуді зерттеу.
Лабораториялық сабақтың мазмұны:
1.Түйсіну прцесін зерттеу.
2.Көру ауқымын және көздің функциональды асимметриясын анықтау.
3.Қараңғыға үйрену жағдайындағы түске сезімталдығының абсолютті табалдырығының динамикасын зерттеу.
4.Есту сезімталдығының абсолютті табалдырығын анықтау.
Әдебиеттер:
1.Бурлачук Л.Ф. Морозов С .М. Словарь – справочник по психодиагностике .СПБ Питер Ком, 1999
2.Волков.Б.С. Волкова В.Н. Методы исследования в психологии. М., 2002.
3. Гайда В.К. , Захаров В.П. Психологическое тестирование . Л,МГУ , 1982г
4.Ганзен В.А. Балин В.Д. Теория и методология психологического иследования.
5.КрыловаА.А, МаничеваС.А.Практикум по общей экспериментальной и прикладной психологиим.,2006. 33-49.
ОЖСӨЖ -6 мазмұны:
Тақырып: Айырмашылықты анықтау.
1.Айырмашылықтың аймақтық көру табалдырығын анықтау.
СӨЖ-6 мазмұны:
1. Далалық интерьвю әдісін жүргізу.
2. Сауалнама жүргізу.
Әдебиеттер:
1.Крылова А.А., Маничева С.А. Практикум по обшей экспериментальной и прикладной психологии М.,2006.43-52б.
2. Лбов Г.С. Методы обработки разнотипных экспериментальных данных .Новосибирск, Наука,1981 г
3. Математические методы в исследованиях индивидуальных и групповой деятельности .М, 1980г
4. Налимов В.В. Теория эксперимента .М,2002г
3 апта.
7 кредит сағат.
№5 Дәріс.
Тақырып: Психологиядағы зерттеу әдістері.
Дәрістің мазмұны:
1.Ұйымдастырушылық әдістер.
2.Эмперикалық әдістер.
3.Коррекциялық әдістер.
Әдебиеттер:
1. Дружинин В.Н. Экспериментальная психология . Учебное пособие .М , 2004 33-45б.
2. СобчикЛ.Н. Методы психологической диогностики М.,1990.
3. Соколова Е.Т. Проективные методы исследования личности. М., 1980.
4. Хармон Г.Современный факторный анализ .М, 1972
5. Шмелев А.Г. Введение в экспериментальную психосемантику .М,1983г
ОЖСӨЖ -7 мазмұны:
Тақырып: Анамнез әдісі.
1.Нәтижені талдау әдістері.
2.Анамнез әдісі.
СӨЖ-7 мазмұны:
1. Түрлі мамандықта оқитын студенттерінің жекелеген ерекшеліктерін салыстырмалы таңдау.
Әдебиеттер:
1. Дружинин В.Н. Экспериментальная психология . Учебное пособие .М , 2004 33-45б.
2. СобчикЛ.Н. Методы психологической диогностики М.,1990.
3. Соколова Е.Т. Проективные методы исследования личности. М., 1980.
4. Хармон Г.Современный факторный анализ .М, 1972
5. Шмелев А.Г. Введение в экспериментальную психосемантику .М,1983г
8 кредит сағат.
№6 Дәріс.
Тақырып: Психологиядағы эмперикалық әдістер.
Дәрістің мазмұны:
Бақылау.
Әңгіме.
Архивті әдіс.
Әдебиеттер:
1. Дружинин В.Н. Экспериментальная психология . Учебное пособие .М , 2004 33-45б.
2. СобчикЛ.Н. Методы психологической диогностики М.,1990.
3. Соколова Е.Т. Проективные методы исследования личности. М., 1980.
4. Хармон Г.Современный факторный анализ .М, 1972
5. Шмелев А.Г. Введение в экспериментальную психосемантику .М,1983г
ОЖСӨЖ -8 мазмыны:
Тақырып: Психологиялық зертте класификациясы
1.Психология ғылымы таңдау ғылымы ретінде.
2.Психологиялық зерттеудің класификациясы.
СӨЖ-8 мазмұны:
1. 1 курс студенттерінің бейімделу деңгейін анықтау.
Әдебиеттер:
1. Дружинин В.Н. Экспериментальная психология . Учебное пособие .М , 2004 33-45б.
2. СобчикЛ.Н. Методы психологической диогностики М.,1990.
3. Соколова Е.Т. Проективные методы исследования личности. М., 1980.
4. Хармон Г.Современный факторный анализ .М, 1972
5. Шмелев А.Г. Введение в экспериментальную психосемантику .М,1983г
9 кредит сағат.
3 Лабораториялық сабақ.
Тақырып: Белсенді және енжар сезінудегі қабылдау формасының ерекшелігін анықтау.
Лабораториялық сабақтың мазмұны:
1.Көру тітіркендіргіштерінің мезеттік және көп уақыт арылығындағы идентификациясын зерттеу.
2.Обьектінің бағытының өзгеруіне байланысты көру арқылы қабылдаудың константтылығын зерттеу.
3.Қабылдаудың көлемін анықтау.
4.Бейненің ауытқуындағы қабылдаудың бейімделуін зерттеу.
ОЖСӨЖ-9 мазмұны:
Тақырып: Көру арқылы қабылдауын зерттеу әдістері.
1.Көру арқылы қабылдаудағы геометикалық иллюзия.
2.Құрылым иллюзиясы.
СӨЖ-9 мазмұны:
1.Қабылдаудың жеке ерекшелігін зерттеу.
Әдебиеттер:
1. Дюк В.А. Компьютерная психодиагностика . СПБ Братство , 1994
2. Закс Л. Статистическое оценование .М,Статистика , 1976г
3.Кулагин Б. Ф. Основы профессиональной психодиагностики .М,1984г
4.Кумеков Л.В. Психологическое исследование .СПБ ,Наука ,1994
5. Кэмпбелл Д.Модели экспериментов в социальной психолгии и прикладных исследованиях .М,Прогресс,1980
6.Крылова А.А., Маничева С.А. Практикум по обшей экспериментальной и прикладной психологии М.,2006.53-71б.
4 апта.
10 кредит сағат.
№ 7Дәріс.
Тақырып:Проективті әдістер.
Дәрістің мазмұны:
1.Тұлғалық ерекшеліктерді зерттеудің проективті әдістеріне жалпы сипаттама.
2.Проекция принципінде құрылған негізгі әдістемелердің түрлері.
ОЖСӨЖ-10 мазмұны:
Тақырып: Зерттеу әдісінің түрлері.
1.Асоциативті әдістер.
2.Конструктивті әдістер.
3. Экспрессивті әдістер.
СӨЖ-10 мазмұны:
1.«Сия дағы» әдісін жүргізу және қорытындылау.
2. «Тақырыптық апперцепциялық тест» әдісін жүргізу.
3. «Розенцвейгтің фрустрациялық сурет тестісі» жүргізу.
4. « Адамды сал» әдістемесін жүргізу және интерпретациялау.
Әдебиеттер:
1. Адлер Ю.П. Предпланирование эксперимента . М ,1978
2. Анастази А ., Урбина С . Психологическое тестирование . СПБ Питер ,2001г.
3. Быков В.В. Методы науки .М,1972г
4.Бурлачук Л.Ф. Морозов С .М. Словарь – справочник по психодиагностике .СПБ Питер Ком, 1999
5. Хьелл Л.Зиглер Д. Теория личности.56-98б.
6. Соколова Е.Т. Проективные методы исследования личности. М., 1980.
11 кредит сағат.
№ 8 Дәріс.
Тақырып:Эксперменталды құрылымдар.
Дәрістің мазмұны:
1.Теория және оның құрылымы.
2.Болжам.
3.Эксперименттің ғылыми проблемасы.
Әдебиеттер:
1. Адлер Ю.П. Предпланирование эксперимента . М ,1978
2. Анастази А ., Урбина С . Психологическое тестирование . СПБ Питер ,2001г.
3. Быков В.В. Методы науки .М,1972г
4.Бурлачук Л.Ф. Морозов С .М. Словарь – справочник по психодиагностике .СПБ Питер Ком, 1999
5. Хьелл Л.Зиглер Д. Теория личности.56-98б.
6. Соколова Е.Т. Проективные методы исследования личности. М., 1980.
ОЖСӨЖ-11 мазмсұны:
Тақырып: Болжам.
1.Болжам түрлері.
СӨЖ-11 мазмұны:
1. Тұлға теорияларына шолу жасау.
Әдебиеттер:
1.Готтсдонкер Р. Основы психологического эксперимента .М ,МГУ ,1982
2. Дружинин В.Н. Экспериментальная психология . Учебное пособие .М , 200430-35б.
3.Дружинин Н.К. Выборочное наблюдения и эксперимент.М., 1977.
4. Дюк В.А. Компьютерная психодиагностика . СПБ Братство , 1994
5. Закс Л. Статистическое оценование .М,Статистика , 1976г
12 кредит сағат.
№4 Лабораториялық сабақ.
Тақырып:Елестету және қиял.
Достарыңызбен бөлісу: |