«Сыр сақтауды білесің бе?»

111 
Шапағат жұдырығы - жақсы кӛрушінің жақсы кӛргеніне, сүйіспеншілік 
шеңберінде оны тура жолға салу мақсатында құлағынан тарту, кінәлау мағынасына 
келетін жағымды ескертуі. Бәдиуззаман хазретлері бұл мағынадағы шапағат 
жұдырықтарына үлкен мән беріп, «Оныншы Лемада» «Баршаның жақсылық ретінде 
жасағандарын да, жамандық ретінде жасағандарын да кездестірген күні адам 
жамандықтары мен ӛзінің арасында алыс арақашықтық болғанын қалайды. Аллаһ ӛзіне 
қарсы келуден сендерді сақтандырады. Аллаһ құлдарына ӛте мейірімді» (Әли Ғымран, 
3\30) аяты арқылы бұл тақырыпты сол кезгі мысалдармен түсіндіреді. 
Шапағат жұдырығы әр адамның жұдырығын жеген адамның алдында алатын 
орнына қарай түрленеді. Мысалы, иман келтіре тұра Аллаһпен байсалды байланыс 
құрмаған адам ғибадаттарында бір кемшілігі болған кезде немесе сеніміне қайшы ойда 
болған жағдайда мал-мүлкіне немесе бала-шағасына бір зарар тиюі түрінде бір 
жұдырық жеуі мүмкін. Мұндай жұдырық ол адамның сабақ алуына және бағыт алуына 
себеп болуы мүмкін. Мәселеге осы тұрғыдан мәселеге қарағанда бұған қаншалықты 
шапағат жұдырығы деген ат берілгенмен оның бір жақсылық екені даусыз.
Тастай қараңғы түнде тұрып, басын сәждеге қойған және ақыреті үшін 
сәждесінде бірнеше тамшы кӛз жасын тӛккен адам бір түні оны жасамаса ертеңіне 
кешке дейін ішінде қап-қара бұлттардың жүргенін сезуі мүмкін. Бұл сол деңгейдегі бір 
адам үшін шапағат жұдырығы болып табылады. Ӛйткені, Хақ Тағала оны сол деңгейге 
кӛтерген және кеменің руліне отырғызғандай болады.
Енді осындай адамның осы ӛлшемде алып бір кеменің рулін қолға түсіргеннен 
кейін «Мен қарапайым матростар секілді кӛмір салумен және желкендермен 
айналысамын» деуі бір құлдырау болып табылады. Аллаһ мұндай құлдырауға риза 
болмайды. Сол үшін де Аллаһ кең мейірімінің кӛрінісі ретінде ол адамға есін жинауы 
үшін бір ескерту жасайды, біз мұны шапағат жұдырығы деп атаймыз.
Шапағат жұдырығының мысалдарын пайғамбарымыздың кезеңінен де 
кездестіруге болады. Пайғамбарымыз (саллаллаһу алейхи уәссәлләм) Ухуд соғысының 
алдында сахабалармен кеңескен кезінде Мәдинада қалып, қорғану соғысы туралы 
пікірін алға тартады. Алайда, кӛпшілікті құрайтын жас сахабалар шабуылдауды 
қалайды. Сахабалар бұл ойларында нық сенімді болатын. Дұшпанға шегін білдіруден 
басқа ниеттері жоқ болатын. Тіпті, бұл шынайы ниет «Мүміндерден Аллаһқа берген 
сӛздерінде тұрған қаншама еркектер бар. Олардан шәйіт болғандар және шәйіттікті 
күткендер бар. Және олар анттарын ешқандай түрде ӛзгертпеді» (Ахзаб, 33\23) 
аятының түсуіне себеп болған.
Алайда, мұндай сезім мен түсінікте болған сахабалардың сүйіспеншілігі мен 
толқыныстары бұйрыққа бағынудағы ішкі ерекшелікті ұғынуларына кедергі болған еді. 
Сондай-ақ, дұшпанның арттан келуін болдырмау үшін тағайындалған атқыштар 
пайғамбарымыздың (саллаллаһу алейхи уәссәлләм) «Сендер бізді артқы жақтан 
қорғаңдар және орындарыңнан кетуші болмаңдар. Біздің олжа бӛліскенімізді кӛрсеңдер 
де орындарыңнан қозғалмаңдар. Және біздің денемізді қарғалар алып кетіп жатса да 
орындарыңнан кетпеңдер!» деген бұйрығына қарамастан орындарын тастап кетеді.
Осыдан соң Ислам әскері уақытша да болса кері шегініп, жеңіліске ұшырады, 
міне бұл да бір шапағат жұдырығы болатын. Кейіннен бұл жердегі ескертуді түсінген 
сахабалар пайғамбарымыздың (саллаллаһу алейхи уәссәлләм) маңайына жиналып, 
жаудың соңына түсіп, қайтадан қателікті сауапқа, жеңілісті жеңіске айналдырған.
Пайғамбарымыздың ісіне ӛздерін арнаған қазіргі ақиқат жолаушылары үшін де 
шапағат жұдырықтары әрдайым болып тұрады. Ӛйткені, бұл жол - ӛте қадірлі бір жол. 
Иә, бұл жолда болу - Аллаһтың жер бетінде ең кӛп мән берген мәселелерінің бірі 
немесе дұрысырақ айтқанда ең алғашқысы. Егер мұнан да маңызды нәрсе бар болса 
Аллаһ пайғамбарларына соны тапсырар еді. Тіпті, ХазіретЖәбірейілдің ӛзін қадірлі 
еткен, басын аршқа жеткізген оның осындай үлкен істе міндет атқаруы дей аламыз. 

112 
Осы тұрғыдан кішкене де болса оған зиян келтіретін әрбір әрекет сол адамның Аллаһ 
жанындағы дәрежесі мен жауапкершілігіне қарай жұдырық жеуіне себеп болуы мүмкін.
Иә, ешкімнің бұл ұлы идеяның бір бӛлшегінен де бас тартуға қақысы жоқ. 
Хазіретпайғамбар ӛзіне тапсырылған барлық нәрсені толығымен орындаған. «Ей, 
пайғамбар! Раббың тарапынан саған түсірілгенді уағызда. Егер мұны жасамасаң Оның 
елшілік міндетін атқармаған боласың» (Маида, 5\67) аяты да осыны кӛрсетеді. Ол бұл 
міндетін толығымен атқарған. Одан кейін бұл міндетті сахабалардан бастап Омар Бин 
Абдулазиз, Ғазали, Шахы Жейлани, Имам Раббани, Мәулана Халиди Бағдади, 
Бәдиуззаман сияқты ұлы тұлғалар мойындарына алып, ӛз замандарында ең кӛркем 
түрде сол істің туын ұстаушылар болған.
Ал, қазіргі кезде осы ұлы мәселеге талаптанғандар осы нығметті сезіне отырып, 
қызмет ету міндетінде немқұрайлылыққа жол бермеуі керек. Олай болмаған жағдайда 
шапағат жұдырықтарының келуі мүмкін. Ӛйткені, берілген нығметтердің қадірін білу
жаңа нығметтер үшін бір себеп болып табылады. Ал, бұл тек әр нығметке шүкіршілік 
ету және сол нығметтерді арттыру жолдарын іздестірумен жүзеге асады
243
.

жүктеу 1,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: