Б. Блум таксономиясына сәйкес бағалау критерийлерін бөлу
Мақсатқа жету кезеңдерін анықтау мақсатында, ойлау дағдылары
деңгейлері бойынша бөлінетін, Б.Блумның білім беру мақсаттары
таксономиясына сәйкес бағалау критерийлері жасалынады.
Блум таксономисы – 1956 жылы американдық психолог Бенжамин
Блуммен ұсынылған, ойлау дағдыларының алты деңгейін бағамдайтын
когнитивті
саладағы
білім
беру
мақсаттарының
педагогикалық
классификациясы.
Бағаланатын дағдылардың сипаттамасы
Ойлау
дағдыларының
топтары
Сипаттамасы
Етістіктер
Білім және
түсінік
Нақты деректерді,
ақпарат пен суреттеуді,
есте сақтау немесе
жаңғырту
қабілеттіліктерін
бағалау, ақпаратты
болжамдау немесе
түсіндіру, дұрыс
жаңғырту арқылы
меңгерілген материалды
түсіну және жеткізу.
Санайды, есте сақтайды,
атайды, талқылайды,
анықтайды, айтады, жазып
алады, қайталайды, көрсетеді,
хабарлайды.
Қолданылуы
Нақты және жаңа
жағдайлардағы
проблеманы шешу
барысында меңгерілген
материалдарды қолдану
қабілеттіліктерін
бағалау. Практикалық
жұмыс, тәжірибелер,
жобалық жұмыстар,
проблемаларды шешу
және жаңа немесе түрлі
өнімдерді жасау,
меңгерілген білімдерді
көрсетудің жолы болып
табылады.
Қолданады, есептейді,
өзгертеді, таңдайды, жіктейді,
аяқтайды, көрсетеді, табады,
сахналайды, жұмылдырады,
зерттейді, зерттеу жүргізеді,
безендіреді, жеткізеді,
түрлендіреді (жетілдіреді), ара
қатынасын белгілейді,
жоспарлайды, көрсетеді,
шешеді, қолданады,
құрастырады, пайдаланады.
56
Анализ, синтез
және бағалау
Қабілетті бағалау:
- ақпараттық
материалдарды құрамдас
бөліктерге бөлу, себеп
немесе салдарын
анықтау арқылы шешім
шығару мақсатында
ақпараттарды зерттеу,
ойды тұжырымдау,
жалпы ережелерді
негіздеу үшін
айғақтарды табу;
- жаңа мәтінге
(идеяларды,
элементтерді) қосу,
араластыру, мысалы,
хабарлама (сөз сөйлеу,
баяндама), іс-әрекет
жоспары, сызбалар,
қолда бар мәліметтерді
реттеу;
- аталған немесе өзге де
материалдардың
мағынасын бағалау
(пайымдау, көркем-өнер
туындылары, зерттеу
мәліметтерін).
Талдайды, бағалайды,
топтастырады, есептейді,
категориялайды (санаттайды),
жіктейді, салыстырады,
байланыстырады, қарама-
қарсы қояды, сын-пікір
айтады, талқылайды,
дифференциялайды,
ажыратады, бөледі, зерттейді,
тәжірибе жүргізеді,
түсіндіреді, шығарады, ара
қатынасын белгілейді,
таңдайды, бөледі, тексереді,
бөліп алады.
Топтастырады, жинайды,
құрамдастырады, жасайды,
құрады, әзірлеу,
тұжырымдайды, жалпылайды,
біріктіреді, жетілдіреді,
ұйымдастырады,
жоспарлайды, ұсынады,
топтастырады, орнатады,
біріктіреді, аргументтейді,
негіздейді, келісіледі,
салыстырады, жасайды.
Дәлелдейді, таңдайды,
салыстырады, қорытынды
шығарады, сендіреді,
негіздейді, түсіндіреді,
өлшейді, болжамдайды,
болжайды, көркемдейді,
ұсынады, бөліп қарастырады,
қосындылайды, қолдайды,
тексереді, бағалайды,
жеткізеді.
Бағалау критерийлерін жасау барысында, оқытушы ойлау дағдыларының
әр деңгейін көрсететін етістіктерді пайдалана алады.
Достарыңызбен бөлісу: |