Бірнші бөлім теориялық механика I тарау. Статиканың негізгі ұҒымдары

§1.4 Байланыстар. Байланыстар реакциясы
Кеңістіктің кез келген бағытында қозғала алатын дене еркін дене деп 
аталады. Қозғалысы кеңістікте басқа бір немесе бірнеше денемен шектелетін 
денені еріксіз дене дейді. Дененің орын ауыстыруын шектейтін шарттарды 
механикада байланыстар деп атайды. Мысалы, иілгіш жіпке 
О 
нүктесінде 
ілінген 
А 
жүгін (1.10-сурет) еріксіз дене деп айтуға болады. 
Өйткені жүктің төмен қарай бағыттағы козғалысы керілген 
жіппен шектеледі, яғни жіп осы жүкке жасалған байланыс 
болады. Осы шектеу кезінде дене тепе-теңдікте болады деп 
есептелетіндіктен, оның байланысқа әсері 4-аксиома 
бойынша қарсы әсер туғызады. Осы байланыс тарапынан 
қарсы әсер болатын күші байланыстың реакция күші 
немесе байланыс реакциясы деп аталады. Реакция күшін 
қарсы әсер күші деп түсіну керек. Сонымен, байланыс 
реакциясы байланысты ойша алып тастаған кездегі мүмкін 
болатын дене қозғалысының бағытына қарама-қарсы 
бағытталады.
Қарастырылып отырған мысалда егер жіпті ойша 
алып тастасак, 
А 
жүгі ауырлық күшінің әсерінен тік төмен 
қозғалар еді. Сондықтан жіптің 
Т 
реакция күші ол қозғалысқа қарама-қарсы 
жоғары бағытталады. Реакция күші әрқашан берілген денеге түсіріледі және 
осы күш денені тепе-теңдік күйінен қозғалысқа келтіре алмайды. Сондықтан 
реакция күштерін кейде пассив күш

жүктеу 0,81 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: