Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

колданатын бактериялы препараттар тек ТМД елдеріиде жоне 
Фрапцияда өндірістік жолмен дайындалады. Көпшілік тышкандар 
жопе егеукұйрыктар үшін, саршүнақтарға уыттылығы төмендеу; ал 
далалық тышкандар, сарыгамакты тышкандар жоне ұйкышылар 
үіпін олардыц патогенділігі тым олсіз, тышкандарды үлкен дозамен 
залалдаганда олар өле коймайды. Бүл бактериялар адамдарта, 
коптеген үй жоне жабайы жануарлар үшін кауіпгі емес (жылкы, ірі 
кара мал, кой, шошка, тауык, үйрек, каз, түйетауык, ит, мысык, 
күзен, 
ақтіс, 
сасык 
күзен). 
Мүндай 
талгамдык 
касиеттері 
бактерияларды жаппай көбейтетін зиянкес түрлерге карсы ауыл 
шаруашылыгыныц жануарлар мен пайдалы фаупаларга зиянсыз 
жагдайда кец түрде колдануға мүмкіндік береді. Бірак га, жаппай 
өндірілген кезде жоне оларды колдантанда, препарагтардыц 
тазалығы мен сапасына бакылау кажет болады. Сактау кезімде 
органы кышкылдандыртанда вируленттілігі өте төмендейді. Осыган 
байланысты С.С. Мережковский 1911 жылы күрамы 10% тауык 
жұмырткасыныц пісірілген акуызынан түратын «аштық» ортаны 
үсынтан. Осындай ортада үзак мерзім бойы сақгау кезінде культура 
вирулентзілігін жоймайды. Осы ортаны қазіргі кезде де бактерия 
культурасын сактаута пайдаланады.
Микоплазмалар -
бүл полиморфты орі апизмдер тобы, бүлардыц 
бактериялардан 
айырмашылыгы 
- 
жасушалык 
кабыргалары 
болмайды. Микоплазмалар жасушасы үшкабат цитоплазмалык 
мембранамеп коршалган. Вирустардан бүл организмдер жасушалык 
күрылысымен 
жоне 
жасанды 
коректік 
орталарда 
көбейе 
алатындығымен ерекшеленеді. Хромосомадан тысқары орналаскан 
гұкым куалаушылык заттарды - 
плазмидтер
деп атайды.
Микоплазмалар 
эволюпиялық 
сатыда 
бактерия
мен 
вирустардыц арасында тұрған организмдер. Олар 
дөңгелектеу,
жүлдыз
немесе 
жіпше
пішінді. Плазмидтер бактерияларда кенінен 
таралган. Оларды сырткы ортада жоне иесінің организмінде 
бактериялардыц тіршілікке кабілеттілігін 
арпырушылар деп 
есептелінеді. Плазмидтер мен микоплазмалар адам жоне жануардыц 
көнтеген жүкпалы ауруларыныц коздыргышы ретінде белгілі. 
Мысалы, адамда - 

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: