Электр аппараттары «Федералдық білім беруді дамыту институты»

жүктеу 8,21 Mb.

Pdf просмотр

бет	67/116
Дата	18.09.2023
өлшемі	8,21 Mb.
	#43447

1 ... 63 64 65 66 67 68 69 70 ... 116

8 Девочкин Электр аппараттары. Оқулық

8.2.

Электрмагнитті реле
Электрмагнитті реле деп
— жұмыс істеуі тоғы бар қозғалыс-
сыз ораманың, магниттік өрісінің якорь деп аталатын ферромагниттік
элементке əсеріне негізделген, электр механикалық релені айтамыз.
Электрмагнитті релені орамадағы токтың мəнімен ғана əрекеттесетін
меншікті электрмагнитті (кейде «бейтарап электрмагниттілер» деген
термин қолданылады) жəне жұмыс атқаруы токтың мəнімен де, оның
өрістілігімен де анықталатын өрістелінген электрмагнитті деп бөледі.
Өнеркəсіптік автоматты қондырғыларға арналған электрмагнитті
реле, күшті дəлдіктегі коммутациялық аппараттар (түйістіргіштер, қу-
атты коммутациялық электронды техника) мен əлсіз дəлдіктегі аппарат-
тар арасындағы аралық орынды алады. Осы релелердің ең бұқаралық
түрі электр жетегін басқару релесі (басқару релесі) болып табылады, ал
олардың ішінде — аралық релелер. Басқару релесі үшін жоғары меха-
никалық жəне коммутациялық тозуға төзімділік кезіндегі коммутаци-
ялау саны сағатына 3 600 (соңғысы — 6 · 10
дейінгі коммутацияның
қайталымы) болатын қайталама-қысқа мерзімді жəне үзілісті-ұзаққа
созылған жұмыс кестелері тəн.
440 В дейінгі кернеудегі тұрақты ток тізбегін жəне 50 жəне 60 Гц
жиіліктегі, 660 В кернеудегі айнымалы токты коммутациялау үшін қол-
данылатын РПЛ сериясындағы реле аралық релелердің мысалы болып
табылады. Ұзаққа созылған режимдегі шекті ток — 10 А.
Реле мынадай екі модификацияда шығарылады: кіру тізбегі ай-
нымалы токпен қуатталатын–РПЛ-1 жəне кіру тізбегі тұрақты токпен
қуатталатын – РПЛ-2. Құрылымдылық жағынан олар бір бірінен тек
магниттік жүйемен ғана ерекшеленеді.
8.6-суретте нобайланып бейнеленген РПЛ-1 релесінің жұмысын қа-
растырайық. Орамаға
11
кернеу берілген кезде магниттік сымның бой-
ында электрмагниттік күш тудыратын магнитті ағын пайда болады да,
қайтарымдық серіппенің
2
келтіретін кедергісінен өтіп, якорьді
1
маг-
ниттік жүйенің δ жəне δ
жұмыс саңылауларын кішірейтетіндей етіп,
тіреуіштерден
3
ауыстырады. Якорьмен
7
бағыттаушыда орналасқан

132
1
1
тартқыш
6
пен түйістіргіш серіппе
5
арқылы екі түйістіргіш-бөлшек-
тері бар
9
түйістіргіш көпірше
8
байланысқан. Якорьдың кейбір күй-
інде соңғылар қозғалмайтын түйістіргіш-бөлшектермен
4
түйіседі.
Якорьдың одан арғы қозғалысы кезінде, оның түпкілікті күйіне дейін
түйістіргіш серіппенің
5
сығуының салдарынан түйіспелі басудың
ұлғаюы болады. Бір мезгілде түйістіргіш көпірше
8
Дк арақашықтығы-
на жоғары қарай орын ауыстырады, себебі, бағыттаушы
7
көпіршеге
перпендикуляр емес. Түйістіргіш-бөлшектердің сырғуының нəтижесін-
де реленің жұмысы кезінде олардың бетінің өздігінен тазаруы болады.
Якорьдың шеткі күйінде оның дірілі қысқа тұйықталған орамдардың
əрекеттерімен жойылады
10
.
Кіріс сигналы алынғаннан кейін магнитті сымдағы магнитті ағын
қалдық мəнге дейін азаяды. Ағымның түпкіліктіден үлкен кейбір мəн-
дерінде, іске қосу кезінде деформацияланған серіппелермен 2 жəне 5
туындаған күш электрмагниттік күштен артық бола түседі.
Якорь бастапқы күйіне келеді де, түйістіргіштер ажырайды. Якорь-
дың «жабысуын» болдырмайтын, қалдық ағынды мəніне дейін азайту
үшін қарастырылатын құрылымдағы саңылау δ үлкен саңылаумен δ
қа-
былданады. Сондықтан δ
= 0 болған кезде саңылау δ > 0 болады.
Қорғанышты электрмагнитті реледе ерекшелігі саналатын жұмы-
стың ұзақ жалғаспалы режимі бар, сондықтан оған механикалық жəне
коммутациялық тозуға төзімділік бойынша қойылатын талаптар басқа-
ру релесіне қарағанда қатаң. Реленің коммутациялық тозуға төзімділігі
10
3
–тен 2- дейін · 10
4
цикл.
8.6
сурет. Электрмагнитті реле РПЛ-1:

жүктеу 8,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 63 64 65 66 67 68 69 70 ... 116