Электр аппараттары «Федералдық білім беруді дамыту институты»



жүктеу 8,21 Mb.
Pdf просмотр
бет102/116
Дата18.09.2023
өлшемі8,21 Mb.
#43447
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   116
8 Девочкин Электр аппараттары. Оқулық

13.4.
 
Электрондық құрылғылар негізінде 
логикалық элементтер
Логикалық элементтер базасында əртүрлі көптеген электрондық 
құрылғылар жасалуы мүмкін, əсіресе импульсті генераторлар. 
Муль- 
тидірілдеткіш 
деп аталатын осындай генераторлардың бірін қарасты- 
рамыз. Ол тікбұрыш түріндегі импульстер қатарын өндіруге арналған 
жəне ЖӘНЕ-ЕМЕС екі логикалық элементтерінің көмегімен жасалуы 
мүмкін (13.5-сурет).
Мультидірілдеткіш қосылғаннан кейін логикалық элементтерінің 
бірінде мысалы 
DD1 
логикалық бірлік пайда болады делік, яғни қандай
да бір 
U
кернеу. Бұл кернеу 
С1, R1
, тізбегіне беріледі, нəтижесінде 
С1
конденсатордың зарядтауы басталады. Зарядтау тоғы
DD2 
екінші логикалық элементтің біріккен кірістерінде элементтің
шығысында логикалық нөлдің пайда болуын қамтамасыз ететін 
U
кір2
I R
кернеуді тудырады.
1 1
Конденсатордың зарядтау тоuы экспоненциалды заң бойынша ке-
митін болғандықтан, ерте ме кеш пе 
U
кернеу қабылданатын логика-
лық бірлік деңгейінен аз болған кезде жəне ЖӘНЕ — ЕМЕС элементінің 
жұмыс ережесіне (13.5-кестесін қараңыз) сəйкес оның шығысында ло- 
гикалық бірлік сигнал пайда болады. Осы кезде 
DD2

С2, R2 
шығыс
13.5-сурет. Мультидірілдеткіш схемасы (
а
) жəне олармен қалыптасатын 
импульстер (
б
)


210
имп
– 
U
C
кір
U
C

U
13.6-сурет. Дифференциялаушы тізбектің схемасы (
а
) жəне оның кірісі 
мен шығысындағы кернеудің уақыт диаграммалары (
б
)
тізбегінің «жер» арқылы 
С2 
конденсаторының зарядталуы басталады. 
DD1 
кіріс элементінде логикалық бірлік, ал шығысында логикалық нөл 
шығады. Осы уақыттан бастап 
C1 
конденсаторы 
VD1 
диод арқылы 
бəсеңдей бастайды. Қандай да бір уақыт өткеннен кейін 
DD1 
кірісіндегі 
кернеу логикалық бірлік шегінен аз болғанда, элемент шығысында ло- 
гикалық бірлік болуы жағдайына қайтып келеді.
Сипатталған процестердің нəтижесінде мультидірілдеткіш шығы- 
старында тік бұрышты үлгідегі кернеу импульстері шығады. Егер кон-
денсаторлардың бəсеңдеу тізбегі біркелкі болса, яғни 
R C

R C 
, онда
1 1 
2 2
импульстер қуыстылығы 
Q = T / t
имп
= 2. Мұндағы 
T
— импульстар
жолы кезеңі; 
t
—импульс ұзақтығы (13.5, б-сурет).
Мультидірілдеткіштер радиолокаторларда, теле¬визиялық қабыл- 
дағыштарда, автомобильді электрондық құрылғыларда, өлшегіш аппа- 
раттарда кеңінен қолданылдаы. Мультидірілдеткіш көмегімен шамның, 
дыбыстық сигналдың жəне т.б. периодты қосылуларын қамтамасыз ету- 
ге болады.
Кейде «нашар» импульс формасынан үлкен ұзақтығына (мысалы, 
кедергісі бар басқарушы сигналдардың) қатысты оның алдыңғы бағы- 
тын белгілеу қажеттілігі туады. Мұндай жағдайларда дифференция- 
лаушы тізбектерді жиі пайдаланады (13.6-сурет). Ол үлкен емес сый- 
ымдылықты конденсатор мен резистордан тұрады. Сыртқы жүктемені 
ескермей, шығысындағы кернеуді есептеуге болады:
Әдетте 
U
КІР
>> 
U
шығ
, ал
U
КІР
шығ
болғандықтан,


U
КІР
деп жорамалдауға болады. Онда 
I ~ C


жүктеу 8,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   116




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау