Аширбаев и. Е., Кокаев б. К

жүктеу 2,39 Mb.

Pdf просмотр

бет	11/99
Дата	04.09.2023
өлшемі	2,39 Mb.
	#43231

1 ... 7 8 9 10 11 12 13 14 ... 99

Фармакология кітап

1.2.
Қатты (тығыз) дәрілік заттың түрлеріне рецепт жазу тәртібі
Мақсаты: студенттерді қатты дәрілердің түрлерімен таныстыру, оларды
рецепт жазу ережелеріне үйрету.
Ұнтақтар - құрғақ, сусымалы дәрілік зат формасы. Бұл форма ірі, қатты
өсімдік заттар мен құрғақ минералдық заттарды келсаппен (ступка) ұсатып,
соңынан әдейі електермен елеу арқылы алынады.
Үйкеп ұсақтаудан басқа ұнтақтарды жасаудың тұндырып (pulveres
praecipitati), айдап (pulveres sublimati) және майлап (pulveres laevigati) алу
түрлері бар. Ұнтақтар ішке де, сыртқа да тағайындалады. Бір ғана заттан
тұратын ұнтақ қарапайым, ал екі және одан да көп заттан тұратын ұнтақ
күрделі ұнтақ деп аталады. Ірі (pulvis grossus), ұсақ (pulvis subtilis), өте ұсақ
(pul
vis subtilissimus) ұнтақтар бар. Ішке ұсақ ұнтақтар қолданылады. Бұл
туралы рецептіде әдейі көрсетпесе де болады. Кілегей қабықтарға, жара
немесе іріңді жара бетіне жағу үшін ұсақ ұнтақтар жазу керек. Ішке
қабылданатын ұнтақтардың салмағы 0,2-дан 2,0-ға дейін, ал ірі малдар үшін
20,0 –
25,0 және одан да көпке жетеді.
Әсер ететін негіздерді аз мөлшерде жіберілген жағдайда, форма беру
үшін мал сүйсіне қабылдайтын индиференттік ұнтақ қосылады. Олардың
қатарына: қант (saccharum), қызылмия түбірінің ұнтағы (pulvis radicis
Glucyrrihizae), жалбызтікен түбірінің ұнтағы (pulvis radicis Аlthaeae), ас тұзы
(Natrium chloratum) жатады. Басқа дәрілік формадағыдай, күрделі ұнтақтарға:
basis (міндетті түрде), adjuvans, corrigens, constituens кіреді. Жәй ұнтақтарда
бір ғана зат – basis болады.
Дозаланған және дозаланбаған ұнтақтар бар. Дозаланған ұнтақтарға
жазбада әрбіреуінің салмағы көрсетілген ұнтақтар жатады. Дозаланбаған
ұнтақтардың жалпы салмағы көрсетіліп қана жазылады, оларды малдарға
шай қасықпен немесе ас қасығымен береді. Ұнтақтардың бұл түрінде
қауіпсіз, бәсең әсер ететін, индиференттік дәм беретін заттар ғана
тағайындалады, ал күшті әсер ететін және улы заттар қолданылмайды.

жүктеу 2,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 7 8 9 10 11 12 13 14 ... 99