1 Пәндік аймаққа шолу
1.1 Әзірленетін жүйенің өзектілігі
Біздің еліміздің нарықтық экономикаға көшуі ғылым мен тәжірибенің
бірқатар жаңа салаларын, атап айтқанда, жылжымайтын мүлік құнын бағалауды
терең дамытуды талап етті. Бағалау-бұл жылжымайтын мүлік объектісінің құны
туралы кәсіпқойдың әдіснамалық дәлелденген дүниетанымы және оны анықтау
процесі.
Жылжымайтын мүлік объектілерінің нарықтық құнын анықтау күрделі және
бірегей процесс болып табылады, себебі мүлдем ұқсас екі объектіні табу мүмкін
емес. Тіпті ғимараттар бір типтік жоба бойынша салынғандығымен, бірақ әртүрлі
жер учаскелерінде орналасқан жағдайда олардың құны айтарлықтай өзгеше
болуы мүмкін.
Жылжымайтын мүлікпен жасалатын барлық операциялар мен мәмілелер
жылжымайтын мүлік объектісінің құнын білуді талап етеді. Нарықтық
жағдайларда жылжымайтын мүліктің құны жалпы қоғам экономикасы мен
өміріндегі
факторларға,
үрдістерге
және
өзгерістерге
байланысты.
Жылжымайтын мүлікті бағалау қажеттілігі мынадай жағдайларда туындайды:
-
сатып алу - сату немесе жалға беру операциялары;
-
кәсіпорындарды акционерлеу және мүліктік үлестерді қайта бөлу;
-
жаңа пайшыларды және акциялардың қосымша эмиссиясын тарту;
-
жылжымайтын мүлік объектілеріне: ғимараттар мен жер учаскелеріне
салық салу мақсаттары үшін кадастрлық бағалау;
-
жылжымайтын мүлік объектілерін сақтандыру;
-
жылжымайтын мүлік объектілерін кепілге салу;
-
кәсіпорындар мен ұйымдардың жарғылық капиталына салым ретінде
жылжымайтын мүлік объектілерін енгізу;
-
инвестициялық жобаларды әзірлеу және инвесторларды тарту;
-
жылжымайтын мүлік объектілерін жою;
-
мұрагерлік құқықтарын, сот үкімін орындау, мүліктік дауларды шешу;
-
жылжымайтын мүлік объектілеріне мүліктік құқықтарды іске асыруға
байланысты басқа да операциялар.
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне сәйкес: «Жылжымайтын
мүлікке (жылжымайтын заттар) жер учаскелері, ғимараттар, құрылыстар,
көпжылдық екпелер және жермен тығыз байланысты өзге мүлік, яғни орнынан
олардың мақсатына сай емес шығынсыз ауыстыру мүмкін болмайтын объектілер
жатады».
Достарыңызбен бөлісу: |