С. А. Козлова, Т. А. Куликова

107 
және т.с.с. Осындай бағалар мен мінездемелер баланың 
қателесуден қорқуына әкеледі. Ол әрекет етпей тұрып 
қателесуден қорқады, үлкеннің теріс бағасынан өзін қорғау 
үшін, әрекет жасаудан бас тартады. Нәтижесінде оның бойында 
әрекеттің сақ-пассивті түрі өңделеді. Егер ересектер (тәрбиеші, 
ата-аналар) тәрбие беруді талқыланып жатқан заңдылықтарға 
және қағидаттарға сәйкес қолданса, онда педагогикалық 
технологиялардың негізінде балаларда қателіктерден қорықпай, 
оларды түзетуді үйрену қалыптасады. Ойыншық сынып қалса – 
оны бірге ойланып түзету керек. Үдеріс бірінші заңдылыққа 
сәйкес баланың түзету тәсілін өзі іздеп, өзі қолдана алатындай 
түрде ұйымдастырылады. Балаға: «Өзің сындырдың – өзің 
түзет» деп айтқан дұрыс емес. Бұл баланы еңбекпен жазалауға 
ұқсайды. Одан да өкініш білдіріп: «Сынып қалғаны өкінішті, 
екеуміз түзетіп көрейік. Ойланып көрші, оны қалай қайта 
жасауға болады. Мен саған көмектесемін» деу керек. Баланың 
қателіктері үшін ылғи оған ұрсып, біз өз-өзіне сенімсіз, өтірік 
айтуға, агрессивтілікке жақын тұлғаны тәрбиелейміз. Қорқыныш 
сезімі ерікті тұлғаға ешқашан жақсы тәрбиеші болған емес. 
Көптеген тәрбиешілер мен ата-аналар тәрбие заңдылықтарын 
және оның үдерісін ұйымдастырудың логикасын білмегендіктен 
көп қателіктер жібереді. Сондықтан балалардың жасына 
лайықсыз талаптар қойылып, әрекетті ұйымдастырудың ұтымды 
түрлері қолданылмайды және т.б. Тәрбие кемшіліктерін 
талдауда алдымен баланың тұлғасын қалыптастыру өзара 
байланыстың қандай жүйесінде жүргізілгенін, оның дамуының 
қандай заңдылықтары өзгертілгенін анықтап алу қажет.

жүктеу 4,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: