Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

жүктеу 10,77 Mb.

Pdf просмотр

бет	682/772
Дата	19.01.2023
өлшемі	10,77 Mb.
	#40966

1 ... 678 679 680 681 682 683 684 685 ... 772

tusipkaliev pediatria

Эпидемиялық процесс бір-бірімен байланысты 3 бөлімнен тҧрады
Жҧқпалы аурулардың берілу (таралу) механизмі 5 типке бөлінеді

клиникалық белгілері
басылу сатысында ҿршу
байқалса, сауығу кезеңінде рецидив (қайталау) байқалып, барлық клиникалық белгілері
қайта анықталуы мҥмкін. Сонымен қатар, аурудың қайталауы қайталап, осы
қоздырғыштың басқа штаммымен қайта инфекцияланумен (суперинфекциямен)
байланысты болуыда мҥмкін. Инфекцияның атипті (белгілі тҥрге жатпайтын) тҥрлерін
анықтау кҿбіне қиынға тҥседі. Бҧларға аурулардың белгілері айқын білінбейтін кҿмескі
тҥрлері жатады. Бҧндай жағдай кҿбіне тасымалдаушы болып келетін инфекцияларда
байқалады. Асқынуы деп негізгі аурумен тығыз байланысты жҽне оның даму барысында
жҽне сауығу кезеңінде пайда болатын патологиялық процессті айтады.
Инфекциялық процесс пен иммунитеттің ерте жастағы балаларда айтарлықтай
ерекшеліктері бар. Жаңа туылған нҽрестелерде жҽне алғашқы екі айда жҽншау,
эпидемиялық паротит жҽне басқа ауруларға резистенттілік байқалады. Бҧл анасынан
қҧрсақішілік қабылданған иммунитет нҽтижесі деп есептелінеді.
Жҧқпалы ауру даму ҥшін эпидемиялық процесс болуы қажет.
Эпидемиялық процесс
бір-бірімен байланысты 3 бөлімнен тҧрады:
эпидемиялық процесстің тҥрткілері
(олардың себептері, жағдайлары), эпидемиялық процесстің даму механизмдері,
эпидемиялық процесстің даму кҿріністері. Эпидемиялық процесс ҥздіксіз даму ҥшін
жҧқпалы қоздырғыштар кҿзі, жҧқпалы аурулардың тарау жолы жҽне қабылдайтын
организм болуы қажет.
Жҧқпалы аурулардың берілу (таралу) механизмі 5 типке бөлінеді:
– Ауа- тамшы;
– фекальды-оральды (алиментарлы);
– трансмиссивті;
– тҧрмыстық қарым-қатынас;
– трансплацентарлы.
Ауа-тамшы жолымен тарайтын инфекциялар:
кҥл ауруы, қызылша, менингококкты
инфекция, жҽншау, ЖРВИ, тҧмау жҽне т.б. Бҧндай жолмен тарауда аурудың даму дамы-
мауы инфекция ошағының алыс немесе жақындығына жҽне баланың қабылдау қабілетіне

634
байланысты. Кейбір инфекциялар ҧшу арқылы қашық жерге таралады, тіптен иненің кҿзі-
ненде ҿтіп кетеді. Оларға қызылша, желшешек жатады. Ауа-тамшы жолымен тараудың
тиімділігі қоздырғыштардың қоршаған ортада ҿмір сҥре алу мҥмкіндігіне байланысты.
Кейбіреулер ҧзақ ҿмір сҥрсе, кейбіреулері дереу ҿледі. Мысалы, менингококк.
Ішек жұқпалы аурулары фекальды-оральды немесе алиментарлы жолмен беріледі.
Мҧндай жағдайда берілу тҥрткілері азық тҥлік, лас қол, су, шыбын-шіркей, мҥлік заттары
жҽне т.б. болып келеді.
Тұрмыстық қарым-қатынас арқылы жұғу
бетпе-бет сҿйлескенде
(тура қатынас) немесе қоршаған ортадағы (жанайы қатынас) заттар арқылы іске асады.
Анаэробты жаралы инфекцияда топырақтың жҧқтыру тҥрткісі ретінде маңызды болып
келеді. Қоздырғыштар топыраққа тҥсіп, спора қҧрайдыда, жараға (газды гангрена,
сіріспе), немесе азық-тҥлікке (ботулизм) тҥседіде аурулардың дамуына ықпал етеді.
Трансмиссивті таралу жолы тірі тасушылар арқылы жүзеге асады.
Олар
қоздырғыштардың биологиялық қожайыны немесе механикалық тасымалдаушылар болуы
мҥмкін. Мысалы, биологиялық қожайындар немесе арнайы тасымалдаушыларға кене, бит,
бҥрге, маса жатады. Олар белгілі бір инфекцияны ғана таратады. Олардың организмінде
қоздырғыштар кҿбейеді немесе дамудың жыныстық циклнан ҿтеді.
Механикалық немесе бейарнамалы тасымалдаушылар қоздырғыштарды қандай
тҥрде қабылдаса, сол кҥйінде береді. Мысалы, шыбындар сҥзектің, шигеллездің, А
гепатитінің қоздырғыштарын осы жолмен береді.
Трансплацентарлы (құрсақішілік)
берілу жолы плацента арқылы анадан ҧрыққа
берілуді қамтамасыз етеді. Берілудің бҧл тҥрі вирустық инфекциялар (герпетикалық
инфекция, цитомегаловирус, қызамық, вирусты гепатит, энтеровирус).

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 678 679 680 681 682 683 684 685 ... 772