Программалаудағы цикл түрлері

79
Егер алгоритмді құру кезінде қайталанудың параметрлері алдын 
ала белгілі процесті ұйымдастыру қажет болса, онда параметрлі цикл 
операторы қолданылады. Мұндай операторға 
for
операторы жатады. 
Python
-да 
for
операторы белгілі бір есептеуде көрсетілген мәнге жет-
кенге дейін жұмыс істейді. Параметрлі цикл жұмысын ұйымдастыру 
үшін, 
for
операторын 
rangе
() функциясымен бірге қолдану керек. 
Жазылуы: for і in range(
k, n, x
):
<оператор немесе өрнек>;
range (
k, n, x)
функциясы 
k
-дан
 n
− 1-ге дейін 
x 
қадаммен сандар 
тізімін жасайды. 
Мысалы:
 k 
= 1, 
n 
= 11 және 
x 
= 2 болса, онда 
for і in rangе(1, 11, 2)
цикл қатары 
і
шамасының мәні 1-ден 10 аралығында 2 қадаммен өзге-
реді деп оқылуы керек.
for операторында range () функциясын қолдану түрлері
for i in range(n)
for i in range(6):
print(i)
Нәтиже:
0
1
2
3
4
5
for і in range(k, n) 
for i in rangе (6, 11):
print(i)
Нәтиже:
6
7
8
9
10
for і in range( k, n, х)
for i in range(1, 11, 2):
print(i)
Нәтиже:
1
3
5
7
9
For операторының қолданылуына екі түрлі мысал келтіруге 
болады.
1. Цикл параметрінің мәні өсу ретімен 
(1-мысал)
.
2. Цикл параметрінің мәні кему ретімен
 (2-мысал).
Цикл жұмысын түсіну үшін қарапайым мысалдар қарастырайық.
1-сурет. 
1-мысалдың 
программа коды
1-мысал.
1 мен 100 аралығын-
дағы сандардың қосындысын 
табатын программа жаз. Мы-
салдың программа коды 
1-су-
ретте 
берілген. Программа 
коды орындалғанда экранға 
5050 шығады.
цикл – цикл – cycle 
диапазон – диапазон – range
i=s=0
for
i 
in
range
(1,101):
 s+=i
print 
(s)
4.1.1.py - C:Users/User/AppData...
File Edit Format Run Options Window Help
Ln:3 Col:8
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.COM
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

80
8 «А» сыныбында
 N
(0 < 
N 
< 30) оқушы бар. Оқушылардың 
бойлары көрсетілген. Егер сыныптағы оқушының бойы 140 см-
ден қысқа болса, ол аласа бойлы оқушыға жатады. Сыныпта
неше оқушының бойы аласа екенін анықтайтын программа 
кодын жаз.
Практикалық жұмыстың программа кодына 
(3-сурет) 
түсінікте-
ме беріп өтейік. Берілген есептің программа кодын жазуда циклдік 
2-сурет. 
2-мысалдың 
программа коды
3-сурет. 
Программа коды
және тармақталу операторларын бірге қолданамыз. Барлық оқушы-
ның бойын 
N
рет енгізу үшін, енгізу операторын циклдің ішіне ор-
наластырып, әр цикл қадамында оқушының бойының ұзындығын 
х
айнымалысына оқытамыз. Одан кейінгі қадамда оқушы бойының 
ұзындығын 140-пен салыстырып тексереміз. Көріп тұрғандай, цикл 
денесінде бір емес, үш оператор жұмыс істейді. Үш операторды бір 
циклдің ішінде пайдалану үшін, 
for
операторынан кейінгі жолдарда 
4 бос орын (пробел) қою керек. Мұнда
 z + = 
1
 z 
мәнін 1-ге арттыра-
тын 
z = z + 
1 өрнегінің қысқа жазылу түрін көрсетеді. Цикл ішіндегі 

жүктеу 5,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: