Лекция. Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде Саясаттанудың объектісі. Саясаттанудың танымдык пәні. Жеке пән ретіндегі саясаттанудың жанжақтылығы



жүктеу 0,9 Mb.
Pdf просмотр
бет53/124
Дата15.11.2022
өлшемі0,9 Mb.
#40160
түріЛекция
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   124
Лекция. Саясаттану ылым ж не о у п ні ретінде Саясаттануды объ

«Жарысушы элитизм»
(М. Вебер, И. Шумпетер). Демократияны техникалық 
механизм ретiнде қарастырады. Мемлекеттiк басқаруды дарынды және сауатты элитаның 
жүргiзуi тиiс екендiгi айтылады. Атқарушы билiк жүйесi өз жұмысын саясатқа 
араласпайтын бюрократия арқылы жүргiзгенi тиiмдi делiнедi. 
Бұл моделге американ саясаттанушысы К. Мангеймнiң көзқарастары жақын. Ол 
еркiндiктердiң қоғамда сақталуы үшiн саяси элита әлеуметтiк-тарихи үрдiстердi оңды 
жаққа бұрып отыруы керек деген тұжырымдарды келтiредi. Бұны әлеуметтiк практикада 
жүзеге асыру үшiн «әлеуметтiк технологияны» қолдану керек (белгiлi бiр акциялар, 
реттеушi қадамдар арқылы) деген көзқарасты ұстанады. Сөйтiп, К. Мангеймнiң пiкiрiнше, 
«әлеуметтiк технологияны» қоғамдық-саяси процестердi реттеуде қолдану екi түрлi 
қауiптен құтқарады. 
а) құндылықтар анархиясынан 

әрбiр адамның өзiнше ұстанымдармен жiктелiп кетуi;


б) қоғамдық өмiрдi жаппай (тотальды) түрде шектеуден. Бұл теорияны жақтаушылар 
Батыста көптеп саналады. 
5) 
«Плюралистiк»
(әралуандық) демократия (Д. Трумэн, Р. Даль). Саяси шешiм 
қабылдарда әртүрлi саяси топтардың қатысуын қолдайды. Ал, үкiмет сол сияқты күштердiң 
басын бiрiктiрушi, байланыстырушы қызметтi атқарғанын қалайды. Қоғамдық пiкiрдiң 
маңызын жоғары көтерудi мақсат етедi. Бұл тұрғындардың қатысуы жоғары 
болғандығымен, өзектi мәселелердi талқылауда саяси мәдениетiнiң белсендiлiгiмен 
астасып жататын құбылыс. Өйтпейiнше, әралуандылықты желеу етiп, ыдыратушы 
күштердiң арандату әрекеттерi көбеюi мүмкiн. Ал, ендi бiздiң елiмiздегi саяси-әлеуметтiк 
ахуал жөнiнде, олардың кейбiр үрдiстерi туралы айтатын болсақ, онда ескеретiн бiр жәйт 
бар: ол өтпелi кезеңге сәйкес келетiн кейбiр сипаттар. Мәселен, Қазақстан халқының саяси 
белсендiлiгi деңгейiн анықтауға арналған нақты социологиялық зерттеулердiң нәтижелерi 
бойынша, эксперттер арасында пiкiрлерге сүйенсек тұрғындардың негiзгi назары 
әлеуметтiк мәселелелерге шоғырланған. Бұл азаматтардың жалпы саяси белсендiлiгiнiң 
төмендiгiн бiлдiредi.
6) 
«Легальды»
(жария) демократия (Ф. Хайек, Р. Нозик). Бұл құқық-тық қорғауды 
жақтайтын көзқарастаp. Ол ұжымдық принциптердi қолдаудың түбi диктатураға, 
тоталитаризмге апаратынын ескертедi. Демократиялық дамудың әртүрлi қырларын 
зерттеушiлер осы құқықтық мәселенiң (азаматтық, мемлекеттiк деңгейдегi) қазiргi өтпелi 
кезеңдегi елiмiз үшiн маңызды екенiн өз еңбектерiнде атап кетiп жүр. Бұл демократияны 
саясаттану тұрғысынан зерттеулердiң заң ғылымдарымен байланысатын тұсы екенiн де 
байқаймыз.
7) 

жүктеу 0,9 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   124




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау